سلامت نیوز : «شکایت از دندانپزشکان نسبت به گذشته افزایش چشمگیری داشته که بیشتر این شکایت‌ها مربوط به کاشت دندان یا همان جراحی ایمپلنت است. اینکه آگاهی مردم نسبت به حقوق خود افزایش یافته یک طرف مساله است، طرف دیگر نداشتن مهارت لازم از سوی برخی دندانپزشکان برای انجام ایمپلنت است.» اینها بخشی از گفته‌های دکتر «امیررضا رکن» رییس سابق هیات‌مدیره انجمن پریودنتولوژی ایران، کارشناس انتظامی سازمان پزشکی‌قانونی و نظام پزشکی و استاد گروه پریودنتولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شرق ؛ وی از نبود آموزش‌های عملی جراحی ایمپلنت به‌عنوان یکی از نقایص این رشته نام می‌برد که دندانپزشکان را به سمت آموزش‌های غیررسمی که از سوی شرکت‌های واردکننده ایمپلنت برگزار می‌شود، سوق می‌دهد. از سوی دیگر افزایش تبلیغات در زمینه ایمپلنت از سوی برخی دندانپزشکان در رسانه‌ها به‌ویژه در صداوسیما طی سال‌های اخیر، انجام اعمال جراحی ناموفق ایمپلنت را افزایش داده است. به عقیده این پریودنتولوژیست، هم‌اینک انجمن‌های پریودنتولوژی، پروستودنتیست‌ها، جراحان فک و صورت و ایمپلنتولوژی در کشور به‌عنوان تشکل‌های علمی غیردولتی (NGO) به فعالیت می‌پردازند که می‌توانند در زمینه برنامه‌ریزی و ساماندهی جراحی ایمپلنت با هدف کاهش مشکلات مردم سهیم باشند. ادامه این گفت‌وگو را در متن زیر با هم می‌خوانیم:

 جناب دکتر در ابتدا به‌عنوان کارشناس انتظامی سازمان پزشکی‌قانونی بفرمایید، چرا تبلیغات امور پزشکی بر اساس قوانین سازمان نظام پزشکی در کشور ممنوع است؟
اساسا حوزه پزشکی به دلیل آنکه با سلامت و جان مردم سروکار دارد، جنسی متفاوت از دیگر بخش‌ها داشته و نمی‌توان همان‌گونه که برای یک کالا با مارک خاصی تبلیغ می‌شود، این الگو را برای ارایه خدمات پزشکی و دندانپزشکی به‌کار برد و با این کار سطح خدمات سلامت را تا سطح یک کالا تنزل داده به چشم یک تجارت به آن نگاه کرد. اما متاسفانه شاهدیم هم‌اینک حوزه پزشکی و دندانپزشکی در رسانه‌های گروهی چه در مجلات و نشریات و بدتر در صداوسیما که از آن به‌عنوان رسانه ملی یاد می‌شود، به همان شکل کالای تجاری و به‌صورت ناروا تبلیغ می‌شود. هم‌اینک شاهدیم صداوسیما که با بودجه عمومی دولت و پول بیت‌المال اداره می‌شود، برنامه‌هایی را ارایه می‌کند که به هیچ‌وجه با یک منطق علمی قابل دفاع نبوده و با دادن اطلاعات غلط و آگاهی نادرست به مردم، سلامت آنان را تهدید می‌کند. در این میان شاهد تبعات منفی اینگونه تبلیغات بر سلامت مردم هستیم و در صورتی که فردی بر اثر اینگونه تبلیغات سلامت خود را از دست دهد، مطمئنا صداوسیما در این میان دخیل و شریک است.

 سازمان صداوسیما بر اساس چه مجوزی به حوزه سلامت مردم وارد شده است؟
اخیرا اکثر ارگان‌ها و سازمان‌ها با کمبود اعتبار روبه‌رو شده‌اند و بر اساس مجوزی که به آنها داده شده، تمام دستگاه‌های دولتی می‌توانند از محل درآمدزایی خود، اعتباراتشان را تامین کنند. سازمان صداوسیما نیز بر اساس همین قانون عمل می‌کند در حالی‌که نباید این نکته را از نظر دور داشت که ورود به حوزه پزشکی و تبلیغات در این راه معامله با سلامت جامعه است.

 همان‌طور که می‌دانیم، سازمان صداوسیما دارای «شورای سیاستگذاری سلامت» است؛ چه شده که با وجود چنین شورایی که بر اساس نام آن وظیفه سیاستگذاری در امور سلامت جامعه را عهده‌دار است، شاهد اینگونه تبلیغات در حوزه پزشکی و دندانپزشکی در رسانه ملی هستیم؟
بله. این سازمان دارای چنین شورایی است که در گذشته با دعوت از کارشناسان علمی و پزشکی در جهت اطلاع‌رسانی به عموم مردم گام‌های موثری برداشته‌اند. اما آنچه ما هم‌اکنون با آن مخالف هستیم، معرفی افراد در برنامه‌های علمی و پزشکی به‌جای آگاهی‌رسانی به مردم است. هم‌اینک شاهدیم که برخی پزشکان و دندانپزشکان با حضور در برنامه‌های علمی، پزشکی و خانوادگی به معرفی خود می‌پردازند که برای مثال من فلانی هستم، در این دانشگاه درس خواندم، روش جراحی من بدون خونریزی و احساس ناراحتی برای بیمار است، به بخیه نیاز ندارد و فرد می‌تواند بلافاصله پس از عمل جراحی به‌کار روزانه‌اش بپردازد و... . اینگونه موارد نه‌تنها در جهت اطلاع‌رسانی به مردم و افزایش آگاهی آنان نیست که در حوزه تبلیغات اغواکننده قرار دارد.

اینگونه تبلیغات که با هدف معرفی یک فرد به کمک ابزاری همچون تلویزیون و رادیو صورت می‌گیرد و در یکی، دو سال اخیر در صداوسیما باب شده، بسیار بی‌سابقه است. این روند باعث شده، سطح کار یک پزشک یا دندانپزشک درحد یک تاجر یا «بیزینس‌من» نازل شود. مشکل بدتر آن است که اطلاعات ارایه‌شده از سوی این افراد در هیچ مرجع علمی‌ای (در داخل یا خارج صداوسیما) ممیزی نشده و موارد تنها بر اساس ادعای فرد گوینده و در عوض پرداخت هزینه به صداوسیما به مخاطبان ارایه می‌شود.

 جنابعالی 15سال است که کارشناس سازمان پزشکی‌قانونی هستید، آیا طی سال‌های اخیر شاهد افزایش شکایت از پزشکان در امور دندانپزشکی بوده‌اید؟ اگر اینگونه است تا چه حد می‌توان این افزایش شکایات را مربوط به تبلیغات غیرواقعی امور پزشکی و دندانپزشکی در رسانه‌ها دانست؟
بله. متاسفانه شکایات افزایش یافته که بیشترین آن مربوط به دعاوی در زمینه نارضایتی از ایمپلنت‌های دندانی است. بخشی از علت این مساله به این برمی‌گردد که با وجود سودمندی تکنولوژی ایمپلنت و اینکه شیوه‌ای مناسب برای جایگزینی دندان‌های ازدست‌رفته به‌شمار می‌رود در دانشگاه‌ها هنوز هیچ سرفصلی برای ایمپلنت تعریف نشده و متقاضیان آموزش کاشت دندان ناگزیر می‌شوند در دوره‌های آموزش غیررسمی که در داخل و خارج کشور برگزار می‌شود، شرکت کنند که ناکافی‌بودن این آموزش‌ها در کنار تبلیغاتی که بعضا از سوی همین افرادی که آموزش کافی ندیده‌اند، زمینه خطاهای جراحی ایمپلنت را افزایش داده است. البته نباید افزایش آگاهی‌های مردم را نسبت به حقوق خود در زمینه افزایش آمار شکایت‌ها بی‌تاثیر دانست.

 اشاره داشتید دانشکده‌های دندانپزشکی، هنوز هیچ سر فصلی را برای ایمپلنت تعریف نکرده‌اند. لطفا در این مورد بیشتر توضیح دهید.
این نقص بزرگ در سیستم آموزشی ما و در حقیقت مربوط به کم‌کاری دانشگاه‌هاست. سرفصل‌ها و برنامه‌ها در زمینه ایمپلنت نیاز به بازنگری داشته و آموزش‌های ارایه‌شده نیز ناکافی است. در واقع در کنار توسعه تکنولوژی و علم ایمپلنتولوژی در کشور در زمینه ایمپلنت‌های دندانی تنها 16ساعت تدریس تئوری برای دندانپزشکان عمومی در دانشگاه‌ها ارایه می‌شود که این میزان آموزش دانشگاهی و آن هم به شکل تئوری برای جراحی ایمپلنت کافی نیست. داوطلبان در فضای نبود سیستم نظارتی برای آموزش عملی ایمپلنت به مراکز غیررسمی مراجعه می‌کنند. اگر این قبیل دوره‌های آموزشی از سوی انجمن‌ها و اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و با حضور چهره‌های شاخص برگزار شود، باز وضعیت بهتر است. اما شاهدیم شرکت‌های واردکننده ایمپلنت بعضا دوره‌هایی را بدون نظارت و ممیزی برگزار می‌کنند. برنامه‌ریزی صحیح برای آموزش عملی ایمپلنت از سوی انجمن‌ها با هدف خدمت به کاهش مشکلات دهان و دندان مردم در این زمینه می‌تواند اقدامی راهگشا باشد.

 به عملکرد صداوسیما در زمینه تبلیغات پزشکی و دندانپزشکی اشاره کردید. آیا انجمن پریودنتولوژی ایران تاکنون اعتراضی به عملکرد این سازمان در حوزه تبلیغات سلامت داشته است؟
بله. حدود یک‌سال پیش نامه‌ای اعتراضی از سوی این انجمن به ریاست سازمان صداوسیما ارسال شد که هنوز پاسخی دریافت نکرده‌ایم.

 انجمن پریودنتولوژی ایران چه راهکارهایی را برای افزایش سطح علمی دندانپزشکان انجام داده است؟
با هدف افزایش کیفیت کنگره‌های برگزارشده از سوی این انجمن، طی چند سال اخیر کنگره‌ها به‌صورت هر دو سال یک‌بار برگزار می‌شود. نیازسنجی از دندانپزشکان در مورد حوزه‌هایی که آنان نیاز به آگاهی بیشتر دارند و برپایی کنگره‌هایی با تم مشخص پس از نظرسنجی از دندانپزشکان از جمله راهکارهایی است که انجمن پریودنتولوژی ایران با هدف افزایش سطح علمی دندانپزشکان انجام داده است. انتخاب چهره‌های شاخص بین‌المللی در هر حوزه از دیگر اقدامات این انجمن برای حضور در کنگره‌های پریودنتولوژی است.