سلامت نیوز: اگرچه ساختار صندوق‌های بیمه ملی ایران درنگاه اول مطلوب و دربرگیرنده تمام ‌مشخصه‌های لازم است اما به علت وجود مشکلات عمده در هر یک از این مشخصه‌ها، کارایی این سیستم خصوصا در زمینه خدمات دندان‌پزشکی با چالش‌هایی روبرو است...

فریبرز بیات، استادیار پژوهشکده علوم دندان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در هفته نامه سپید نوشت: افزایش جمعیت برخوردار از دهان سالم از جمله اهداف سیستم‌های ارائه خدمات است. یکی از مولفه‌های مهم هر سیستم مراقبت از سلامت، تامین مالی است. در بیشتر کشورها خصوصا کشورهای توسعه‌یافته منبع کلیدی تامین مالی این هزینه‌ها بیمه‌های سلامت (Health Insurance) هستند...

بسیاری از دولت‌ها در نیم قرن اخیر اصلاحات متعددی در زمینه تامین مالی، میزان و نوع پوشش و روش‌های بازپرداخت هزینه‌ها انجام داده‌اند تا ضمن بهبود دسترسی به مراقبت‌های كیفی سهم بیمار در پرداخت هزینه‌های سلامت را نیز کاهش دهند.

با توجه به بررسی‌های ملی انجام‌شده پوسیدگی، پلاک دندانی، جرم و پاکت‌های پریودنتال در افراد ایرانی بیماری‌های شایع دهان هستند. نکته مهم آنکه این بیماری‌ها با استفاده از فرآورده‌های فلوراید و دیگر روش‌های پیشگیری که هزینه – اثربخشی آنها به اثبات رسیده قابل‌ کنترل است (1). در کشور‌های اروپای شمالی که روی ارائه خدمات پیشگیری سرمایه‌گذاری کرده‌اند کاهش قابل‌ملاحظه‌ای در شیوع این بیماری‌ها به وقوع پیوست (2) بنابراین تمرکز صرف روی درمان با توجه به ساختار جمعیتی و سنی جامعه و افزایش پیچیدگی روش‌های درمانی کمکی به حفظ و ارتقای سلامت و بهبود وضعیت دهان و دندان جامعه نمی‌کند و بار مالی این هزینه‌ها نیز بر دوش مردم و سیستم سنگینی خواهد کرد.

فلسفه تشکیل بیمه‌های ملی سلامت معمولا در راستای برآورده کردن این اهداف است: 1) کاهش بار مالی ناشی از بیماری و نیاز به دریافت خدمات، 2) بهبود وضعیت سلامت دهان از طریق افزایش استفاده از خدمات،3) افزایش کارآمدی ارائه خدمات دندان‌پزشکی و 4) کاهش نابرابری در دسترسی به خدمات.

اگرچه ساختار صندوق‌های بیمه ملی ایران درنگاه اول مطلوب و دربرگیرنده تمام ‌مشخصه‌های لازم است اما به علت وجود مشکلات عمده در هر یک از این مشخصه‌ها، کارایی این سیستم خصوصا در زمینه خدمات دندان‌پزشکی با چالش‌هایی به این شرح روبرو است:

1- وظیفه اصلی سازمان‌های بیمه‌گر جمع‌آوری حق بیمه و انتخاب خدمت‌دهنده و پرداخت هزینه‌هاست. در کشور‌های با وضعیت سلامت دهان مطلوب هیچ سیستم بیمه‌ای که ارائه‌دهنده خدمت باشد، یافت نشد و کار عمده آنها در این بعد عمدتا خرید خدمات از بخش خصوصی یا گاهی بخش‌های دولتی است. در ایران سازمان تامین اجتماعی جمع‌کننده حق بیمه، ارائه‌دهنده خدمت و پرداخت‌کننده (باز پرداخت) هزینه‌های درمان است.

2- از معایب ارائه خدمت در مراکز متعلق به تامین اجتماعی 1) محدود بودن مراکز دندان‌پزشکی متعلق به بیمه که دسترسی به خدمات را برای بیمه‌شدگان مشکل می‌کند، 2) انتظار طولانی برای دریافت خدمات و
3) کیفیت پایین خدمات عرضه شده با توجه به حجم بالای بیماران است.