سلامت نیوز: سرطان یكی از عوامل اصلی بروز مرگ‌ومیر در جهان امروز است. بر این اساس آشنایی با پدیده سرطان و راه‌های مقابله با این بیماری از ضروری‌ترین اطلاعاتی است كه جامعه امروز بشری به آن نیازمند است.

سرطان سومین عامل مرگ و میر در ایران است. سالانه بیش از  40 هزار  نفر در اثر سرطان جان خود را از دست می‌دهند. تخمین زده می‌شود سالانه بیش از 70هزار مورد جدید سرطانی در كشور اتفاق بیافتد كه با افزایش امید به زندگی و درصد سالمندی در جمعیت كشور انتظار می‌رود بروز موارد سرطانی در دو دهه آینده به دو برابر افزایش یابد.

ویتامین‌ها و مواد معدنی مثل فولات، سلنیوم، کلسیم و ویتامین‌هایD, E, C, A  می‌‌تواند خطر بسیاری از سرطان‌ها را کاهش دهند. اینکه کدامیک اختصاصاَ مفیدتر است مشخص نشده است. اما به نظر می‌‌رسد شما نیازمند ترکیبی از همۀ آنها باشید. لذا مقدار زیادی میوه و سبزیجات مختلف برای تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز خود مصرف کنید و به مکمل‌ها متکی نباشید چرا که آنها جایگزین یک رژیم غذایی متعادل نمی‌‌باشند و حتی مصرف خود سرانه آنها ممکن است مضر باشد.

ویتامین A  :
 از 2 طریق از مواد غذایی تأمین می‌‌شود: از منابع حیوانی (رتینول) و از طریق بتاکارتن موجود در منابع غذایی گیاهی. ویتامین A برای حفظ سلامتی بافت‌‌ها ضروری است ولی مصرف زیاد آن به شكل مکمل‌‌ با خطرات جدی همراه است. جگرسیاه، هویج، شیر، زرده تخم‌مرغ منابع غذایی ویتامینA هستند.

آنتی اکسیدان‌ها و پیشگیری از سرطان
تمام سلول‌های بدن در معرض اکسیدان‌ها قرار دارند. اکسیدان‌ها موادی هستند که می‌‌توانند به سلول‌های بدن آسیب برسانند. دود سیگار و اُُُُُُز‍ن نمونه‌هایی از اکسیدان‌ها هستند. در بدن انسان یک دستگاه ایمنی ضد اکسیدان وجود دارد که اثر محافظتی در برابر آسیب سلولی ناشی از اکسیدان‌ها ایجاد می‌‌کند. علاوه بر این، با مصرف مواد غذایی سرشار از آنتی اکسیدان‌ها می‌‌توان خطر ابتلا به سرطان را کاهش داد.

ویتامین‌ها، مواد معدنی و دیگر مواد مغذی که ضد اکسیدان هستد عبارتند از:
 
ویتامین C:
 بسیاری از مطالعات رابطه مصرف ویتامین C و کاهش خطر بروز سرطان را نشان داده است. وجود مقادیر زیاد ویتامین C در رژیم غذایی خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش می‌‌دهد. ویتامینC در انواعی از میوه‌‌ها و سبزیجات خصوصاً مرکبات و نیز در حبوبات و غلات وجود دارد.

ویتامین E:
 ویتامین E یک آنتی‌‌اکسیدان قوی است. در برخی مطالعات به نظر می‌‌رسد ویتامین E خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش می‌‌دهد. ویتامین E در بادام، روغن آفتابگردان، روغن ذرت، روغن سویا، انبه، آجیل و كلم براكلی وجود دارد.

بتاکاروتن:
 بتاکاروتن نوعی آنتی‌‌اکسیدان مرتبط با ویتامین A است كه در میوه‌‌ها و سبزیجات به رنگ نارنجی وجود دارد. هویج، طالبی، كدوحلوایی، زردآلو، انبه و همچنین سبزیجات با برگ سبز مانند اسفناج و كلم منابع غنی بتاكاروتن هستند كه می‌توانند موجب کاهش خطر بروز سرطان ‌‌شوند، با این حال می‌بایست از مصرف مکمل‌‌های بتاکاروتن به مقدار زیاد خودداری گردد.

لیکوپن:
یك آنتی‌اكسیدان قوی است كه در گوجه‌فرنگی، هندوانه، زردآلو، گریپ‌فروت قرمز و پرتقال خونی وجود دارد.

سلنیوم:
سلنیوم ماده مغذی است که از پتانسیل پیشگیری از سرطان برخوردار است. به نظر می‌‌رسد افرادی که سلنیوم کافی دریافت نمی‌کنند بیشتر در معرض ابتلا به سرطان قرار می‌‌گیرند. بیشتر سلنیوم مورد نیاز بدن از رژیم غذایی تأمین می‌شود. سبوس گندم، کره، ماهی، سیر، غلات، تخم آفتابگردان و آجیل منابع خوبی از سلنیوم هستند.

فولات:
فولات یک ویتامین B محلول در آب است و در بسیاری از میوه‌ها و سبزی‌ها وجود دارد. فولات  نقش مهمی‌‌ در كاهش خطر ابتلا به سرطان‌های سینه، روده بزرگ و لوزالمعده دارد.
اسیدفولیک، شکل آزمایشگاهی فولات است. بدن انسان، اسید فولیک را دو برابر بیش‌تر از فولات حاصل از مواد غذایی طبیعی جذب کرده و مورد استفاده قرار می‌دهد. بهترین منابع غذایی فولات، سبزی‌های برگ‌دار سبز، مانند اسفناج هستند. خربزه و پرتقال و توت‌فرنگی نیز، مانند برخی دیگر از میوه‌ها، منابع بسیار خوب فولات هستند. دیگر غذاهای سرشار از فولات شامل بقولاتی مانند نخود فرنگی و لوبیا خشک است.

ویتامینD:
ویتامین D ویتامین محلول در چربی است که در تعدادی از غذاهای موجود در یک رژیم غذایی عادی وجود دارد. همچنین، بدن انسان با قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید می‌تواند این ویتامین را بسازد. ویتامین Dناشی از نور مستقیم خورشید و غذاها، تا زمانی‌که کبد و کلیه‌ها این ویتامین را به فرم فعالش تبدیل نکنند، غیرقابل استفاده است. این فرم فعال مسئول بهبود جذب کلسیم و فسفر است. بنابراین، ویتامین Dمسئول تولید استخوان‌هایی قوی و محکم است، و می‌تواند سیستم ایمنی را سالم نگاه‌ دارد. به‌ غیر از نور مستقیم خورشید، ویتامینD  در ماهی‌های چرب مانند ماهی آزاد، ماهی تن و ساردین وجود دارد. دیگر منابع، شامل شیر غنی‌شده، زرده تخم‌مرغ و جگر گاو است.

منبع: موسسه تحقیقات، آموزش و پیشگیری سرطان