سلامت نیوز : 19 نوامبر در تقویم میلادی، روز جهانی توالت نامیده شده است. روزی كه بر اهمیت بهداشت فردی و دسترسی به نظافت تأكید دارد و آن را جزو حقوق مسلم هر شهروندی برمی‌شمارد. شاید درنگاه نخست نامگذاری این روزكمی عجیب و حتی مضحك به نظر برسد اما این واقعیتی است كه تاكنون در شهر ما كمتر به آن پرداخته شده است. تهران به‌رغم آن‌كه عنوان پایتختی كشور را یدك می‌كشد، هنوز از داشتن حداقل نیازهای اولیه مانند سرویس‌های بهداشتی عمومی محروم است.اكنون كمبود سرویس بهداشتی نه فقط در مكان‌های عمومی شهر تهران بلكه در اماكن خصوصی مانند رستوران‌ها نیز قابل رؤیت است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران ؛ این در حالی است كه کلانشهر تهران روزانه پذیرای بیش از 22 میلیون سفر است و با احتساب موقعیت كانونی آن در كل كشور و میزان ترددهایی كه در آن انجام می‌شود به آماری بیش از این تعداد سرویس بهداشتی نیاز دارد. این نیاز گاهی اوقات در برخورد مسئولان شورای شهر با مردم از زبان‌ آنها شنیده می‌شود. تمركز دستگاه‌ها و نهادهای دولتی و درمانی در شهر تهران نیز موجب شده است تا پایتخت همواره پذیرای مسافرانی باشد كه از دور و نزدیك و بویژه شهرهای اطراف به آن مراجعه می‌كنند و جمع همه این دلایل كافی است تا مدیران شهری جدی‌تر به این موضوع بیندیشند.

اعضای شورای شهر تهران، نخستین بار سال 1383در شصت و سومین جلسه رسمی این شورا موضوع ساخت سرویس‌های بهداشتی را مطرح كرد و برابر آن شهرداری تهران موفق شد تا بهره‌گیری از سرویس‌های بهداشتی مساجد و پاركینگ‌‌ها، پاساژ‌ها و مجتمع‌های تجاری را با هماهنگی و موافقت مالكان آن‌ها برای استفاده شهروندان آماده كند. اما به نظر می‌رسد به رغم گذشت 9 سال از صدور این مصوبه، مدیریت شهری تهران هنوز با اما واگرهای فراوانی برای اجرایی شدن این مصوبه دست به گریبان است.

افزایش دو برابری توالت‌ها
در این باره معاون فنی و طرح‌های شهری سازمان زیباسازی شهر تهران توضیح می‌دهد: براساس استانداردهای شهری برای هر هزار نفر باید یك سرویس بهداشتی در نظرگرفته شود. بنابراین اگر جمعیت ثابت و غیر ساكن پایتخت حدود 12 میلیون نفر تخمین زده شود می‌توان نتیجه گرفت كه شهرتهران به 12 هزار دستشویی نیاز دارد.مهندس شاپور دیوسالار اضافه می‌كند: در دو سال اخیر مدیریت شهری تهران با تلاش‌های بسیار توانسته تعداد توالت‌های مورد نیاز تهران را به هشت هزار برساند یعنی حدود دوبرابر سال 90و بنا دارد تا پایان سال جاری، چهار هزار دستشویی دیگر را به این مجموعه اضافه كند. دیوسالار همچنین از طرحی برای ساخت و نصب 180 دستگاه توالت پرتابل درتهران خبر می‌دهد و می‌‌گوید: ساخت سرویس‌های بهداشتی ثابت و تعدادی سرویس پرتابل (سیار)‌ از دیگر برنامه‌های سازمان زیبا‌سازی برای جبران كمبود سرویس‌های بهداشتی در شهرتهران محسوب می‌شود.

به اعتقاد وی در برگزاری آیین‌های مناسبتی كه امكان استفاده از توالت‌های ثابت وجود ندارد و یا اماكنی كه شهرداری توان خرید زمین را ندارد و یا با معارضان روبه‌روست، استفاده از توالت‌های سیار راهكار مناسبی است كه مدیریت شهری تهران در حال حاضر این شیوه را نیز مدنظر دارد.به اعتقاد وی، جانمایی سرویس‌های بهداشتی در شهر تهران را می‌توان سخت‌ترین فعالیت پیش روی شهرداری تهران ارزیابی كرد چرا كه عموماً شهروندان تهرانی مانع ساخت سرویس بهداشتی در نزدیكی محل زندگیشان می‌شوند.

معاون فنی و طرح‌های شهری سازمان زیباسازی شهر تهران با اشاره به ضرورت تغییر در نوع نگاه‌ها و انتظارها از شهرداری تهران می‌گوید: شهرداری تهران قادر نخواهد بود با رشد جمعیتی شهر تهران از همه ظرفیت‌های موجود بهره ببرد و باید از همه امكانات برای جبران این گونه خدمات عمومی استفاده كند. وی در بخش دیگری از گفته‌هایش با یادآوری این نكته كه هم‌اكنون بسیاری از مكان‌های عمومی شهر تهران همچون ایستگاه‌های مترو و مراكز خرید، فاقد سرویس بهداشتی عمومی هستند، می‌گوید: می‌توان با به‌كارگیری سیاست‌های تشویقی به جای اخذ عوارض از پاساژها و مراكز خرید آنها را به ساخت سرویس‌های بهداشتی عمومی تشویق كرد و از این راه بخشی از كاستی‌هایی را كه در این زمینه وجود دارد كنترل كرد. گفته‌های معاون فنی و طرح‌های شهری سازمان زیباسازی شهر تهران درحالی بیان می‌شود كه در حال حاضر پایانه‌ها و بوستان‌های شهر تهران اگرچه دارای ظرفیت‌هایی برای جبران این نقیصه هستند، اما اغلب به بهانه جلوگیری از تجمع معتادان به روی شهروندان بسته می‌مانند.

از سوی دیگر نگاهی به وضعیت بهداشت و نظافت سرویس‌های بهداشتی شهر تهران گویای این نكته است كه بی‌توجهی به تمیزی این سرویس‌ها گاهی آن‌ها را به تعطیلی كشانده است. معضلی كه معاون خدمات شهری شهرداری تهران با رد آن به ایران اظهار می‌دارد: نگهداری و نظافت سرویس‌های بهداشتی شهر تهران همگی به عهده پیمانكاران بخش خصوصی است و اگرچه ممكن است در برخی مواقع كارگرانی كه عهده دار نگهداری و نظافت سرویس هستند با ترك محل اقدام به قفل در سرویس‌ها كرده باشند اما به‌طور كلی وضعیت بهداشتی توالت‌های عمومی در حال حاضر مناسب ارزیابی می‌شود و در این باره مشكلی وجود ندارد چرا كه بخش خصوصی موظف به تأمین بهداشت توالت‌ها و برطرف كردن نیازهای ضروری آن شده است.

وی همچنین كمبود سرویس‌های بهداشتی در شهر تهران را منتفی نمی‌داند و توضیح می‌دهد: در حال حاضر جدا از هشت هزار سرویسی كه در شهر تهران ساخته شده است، تعدادی سرویس بهداشتی سیار یا پرتابل نیز تهیه شده و در مناطق مختلف تهران نصب شده است. عبداللهی تصریح می‌كند: از مجموع هزار سرویس پرتابل نصب شده در تهران تعداد 250 چشمه دوكابینه و با مصالح فلزی است و مابقی با مصالح ساختمانی تهیه شده است.

عبداللهی اضافه می‌كند: برخی از توالت‌های پرتابل به‌صورت چهار چشمه طراحی شده‌اند و داخل این كابین‌ها یك چشمه برای نظافت معلولان وجانبازان، دو چشمه برای افراد عادی به تفكیك جنسیت و یك چشمه برای نظافت نوزادان و كودكان خردسال طراحی شده است و برای آن‌ها امكاناتی مانند آبگرم و غیره در نظر گرفته شده است.
وی ادامه می‌دهد: در دوسال گذشته بیش از سه هزار سرویس بهداشتی در مناطق مختلف شهر تهران ساخته شده است و در همین راستا با احتساب آمار بازسازی و تعمیر سرویس‌های به جامانده از قبل این آمار به بیش از هشت‌هزار سرویس رسیده است. در این راستا با عنایت به انبوه حضور مردم در اماكنی مانند سازمان بهشت زهرا تعداد هزار و 500 سرویس بهداشتی ساخته و آماده شده است و معاونت خدمات شهری در طرحی جهادی تصمیم دارد تا این مشكل شهروندان را در آینده نزدیك به‌طور كامل رفع كند.
نگاهی به فعالیت‌های مدیران شهری تهران نشان می‌دهد طی سال‌های اخیر مدیریت شهری، فعالیت مضاعفی را برای جبران كمبود سرویس‌های بهداشتی آغاز كرده است اما به نظر می‌رسد، تهران تا رسیدن به شرایط ایده‌آل فاصله دارد.