سلامت نیوز : پیرمرد كنار سیگارها آنها را گذاشته بود. پشت سرش عطاری قدیمی قرار داشت كه حالامی فهمم چرا او به این عطاری تكیه داده بود. ماده گیاهی سبز رنگی كه داخل كیسه های كوچكی بسته بندی شده بود «ناس» نام داشت. نخستین بار بود كه اسم این ماده را می شنیدم، دوستم با تعجب به من گفت كه چیزی نیست، مثل آدامس می ماند، تازه می گویند به درد ترك سیگار هم می خورد. از این داستان نزدیك به یك سال می گذرد. حالاتصمیم گرفتم دوباره سری به همان عطاری ها بزنم تا وضعیت حضور ناس در آنها را بررسی كنم. ناس یا نسوار نام یك ماده گیاهی اعتیادآور است كه با برگ تنباكو ساخته می شود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد ؛ این ماده سبزرنگ است و بو و طعم بسیار تندی دارد. «قبلاناس داشتیم اما الان چند وقت است كه برای ما نمی آید، اما اگر بخواهی می گویم برای تو بیاورند» عباس، نام یكی از عطارهایی است كه با ناس برخورد خیلی عادی داشت و اصلااز اینكه این یك ماده مخدر است، اطلاعی نداشت. رضا، عطار دیگری است كه درباره ناس گفت: «من شنیده ام كه ناس ماده خطرناكی است اما خب ما نه زیاد اما فروش داریم. كسی تا امروز نیامده درباره فروش ناس از ما سوال كند و آن را جرم تلقی كند. هنوز هیچ گونه تذكری به ما داده نشده است.» شرایط قانونی عرضه ناس و بلاتكلیفی هویت آن كه، ناس مخدر است یا محرك آسیب جدی به شمار می آید. ناس از برگ تنباكو كه در سایه خشك شده و به همین خاطر سبز رنگ است ساخته می شود.

این برگ ها را نرم می كوبند و با اندكی آهك مخلوط كرده در جلوی دهان، میان لب و دندان می گذارند. برخی از ناسی ها هم ناس را با دستمال كاغذی در دهان می گذارند. این ماده بیشتر در افغانستان كشت و ساخته می شود و برخی مردم ایران، بیشتر مناطق افغانستان و پاكستان و قسمت هایی از هند، تركمنستان، تاجیكستان و ازبكستان از این ماده استفاده می كنند. در دفعات اول عوارض آن عبارت است از احساس سرگیجه، سردرد و تهوع و سایر عوارض استفاده مدید از ناس شامل از دست دادن تعادل رفتاری و حركتی، ایجاد حركات غیر طبیعی در چشم ها، تغییرات محسوس در فشار خون، افزایش ضربان قلب، دندان قروچه، لرزش، اختلال در خواب، وابستگی روحی و روانی، بیماری ها و سرطان لثه، سرطان حنجره و روده بزرگ و نارسایی های كلیوی است. ناس به صورت سنتی و به شكلی كه در افغانستان و پاكستان استفاده می شود، مصرف می كنند.
   
ناس، ارزان و بدون منع قانونی
عباس دیلمی زاده ، مدیرعامل جمعیت تولد دوباره درباره حضور ناس در كشور و ریشه تاریخی آن به ما گفت: ناس سال هاست كه در ایران مصرف می شود، این ماده از طریق افاغنه به ایران وارد شده است كه به صورت سنتی خودشان از این ماده استفاده می كنند. به اعتقاد افغان ها این ماده انرژی زا هست. خیلی از عطاری ها به صورت قانونی این ماده را می فروشند اما تا امروز فكر نمی كنم درباره منع قانونی فروش این ماده چیزی گفته شده باشد.

درباره خلاقانونی برخورد با فروش ناس در گزارشی نوشت: سرهنگ علیرضا پریور با اشاره به اینكه ناس جزو مواد مخدر نیست، افزود: به همین دلیل نیروی انتظامی نمی تواند در این زمینه وارد شده و اقدام به جمع آوری آن كند و ما تنها در مواردی می توانیم از ورود ناس به استان جلوگیری كنیم كه به عنوان قاچاق كالامحسوب شود. این مسوول با اذعان به اینكه كه در این زمینه خلاقانونی احساس می شود، ادامه می دهد: شاید در آینده قانونی وضع شود كه به نیروی انتظامی اجازه برخورد با فروشندگان این ماده گیاهی مضر را بدهد. وی می گوید: در این خصوص متولیان امر مانند سلامت و بهداشت باید ورود پیدا كنند. سرهنگ پریور همچنین تنها مصرف كنندگان ناس را افاغنه می داند و می افزاید: درباره مصرف ناس نگرانی وجود ندارد زیرا مصرف این ماده مضر در بین ایرانی ها رواج ندارد.

این ماده به دلیل ارزان قیمت بودن در بین جوانان ایرانی هم مشتریان تازه یی پیدا كرده است. یك بسته ناس را تنها با 300تومان می توان خرید. با گران شدن سیگار و مخدرهای دیگر استقبال به مصرف ناس بیشتر خواهد شد. پان پراگ یا همان ناس، ماده مخدری است كه به تازگی در غالب آدامس وارد ایران شده است. پان پراگ، راجا، تایتانیك، ناس خارجی، پان پاكستان، پان عربی، ویتامین، ملوان زبل، پان اسفناج وگوتكا، نام های دیگر این ماده مخدر یا محرك است، به اعتقاد بعضی كارشناسان این ماده نوعی مخدر و به اعتقاد برخی دیگر محرك است. مخدری كه این بار در بسته های شكیل با عكس های هنرپیشه های خوش تیپ هندی و پاكستانی به عنوان آدامس، پاستیل و پودرهایی با طعم نعنا و خوشبوكننده دهان وارد شده است. این آدامس های مخدر را خیلی راحت می شود مثل سیگار از مغازه ها خرید. آلمان در سال 1912 ، ناس را برای درمان بیماران روانی ساخته بود، ولی 40 سال بعد در امریكا، مهر ممنوعیت خورده بودند و حالاپس از نیم قرن، دوباره در بسته بندی های شیك سر و كله شان پیدا شده است.
   

ترك اعتیاد ناس سخت تر از سیگار
ناس یكی از كثیف ترین موادی است كه در گروه مخدرها قرار گرفته است. نحوه استفاده ناس به این گونه است كه این ماده را به لب و دندان های خود می زنند یا با انگشت زیر لثه قرار می دهند و بعد از مدتی مكیدن، آن را با یك تف غلیظ به بیرون پرتاب می كنند كه قرمزرنگ است. تمام خیابان ها به این رنگ درمی آید. آدامس ها و خوشبوكننده های پان پراگ تركیب مخدر ناس را دارند. مخدر كثیفی كه مرزنشینان شرق ایران و خراسانی ها و ساكنان قسمت هایی از آذربایجان، آن را كه از افغانستان، پاكستان و هند وارد می شود به خوبی می شناسند و به تازگی در بقیه شهرهای ایران هم یافت می شود.

دیلمی زاده می افزاید: متاسفانه این ماده خیلی پدیده تازه یی نیست و از زمان ورود افاغنه به ایران ناس هم آمده است. سوءِ مصرف ناس در میان ایرانی ها زیاد نیست، اما خب حضورش نگران كننده است. فروش ناس نباید به صورت قانونی باشد و فكر می كنم امروز هم فروش این ماده غیرقانونی است. این ماده ابتدا به دهان و لثه ها آسیب وارد می كند، سپس معده و روده را از كار می اندازد. ناس در گروه محرك ها قرار می گیرد. مصطفی، عطار آخری است كه به او سر می زنم، او از وارد شدن این آدامس ها و پاستیل ها اطلاع دارد اما می گوید جوانان ناس را به خوبی می شناسند و تمایل به مصرف این ماده دارند، مصطفی ادامه داد: خیلی از این جوان ها به اشتباه فكر می كنند كه ناس برای ترك سیگار مفید است اما این در صورتی است كه بیشتر از آن ضرر دارد و این دستاورد افغان های داخل ایران است.

اگرچه ناس خودش به شكل وحشتناكی اوضاع دهان و دندان را به هم می ریزد، اما مهم ترین هراسی كه از این ماده وجود دارد، وابستگی است كه این ماده به مخدرهای سنگین تر و قوی تر ایجاد می كند. این ماده كه در ایران به صورت سنتی همچنان مصرف می شود، عوارض بسیار مخربی دارد كه براساس تحقیقات دانشگاه پزشكی كراچی، جذب نیكوتین موجود در ناس و تنباكو های جویدنی 4-3 برابر سیگار است و به همین ترتیب اعتیاد به آن سنگین تر بوده و رهایی و ترك آن دشوارتر است. خطر مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی و عروقی در استفاده كنندگان تنباكو های جویدنی 4/1 برابر افراد عادی است.