سلامت نیوز : «دیگه گذشت اون دوره!» شاه‌بیت تغییر در سبك زندگی جوامعی مانند ایران از همین جمله‌های كوچك شروع شد. افرادی كه روی سنت‌ها پا گذاشتند تا به مدرنیسم نزدیك شوند. حضور در شهر‌ها، مهاجرت، استفاده از وسایل و لوازم لوكس، مصرف‌گرایی و... پیامدهای تدریجی همین تغییر آنی در سبك زندگی بود. در این میان شهرهایی مانند تهران بیشتر تحت‌تاثیر قرار گرفتند. مهاجرت‌های زیاد از شهرها و كوچ به پایتخت، حاشیه‌نشینی و... تهران را شلوغ‌تر از همیشه كرد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه تهران امروز ؛ طوری شد كه در سال‌های گذشته دولت تصمیم گرفت طرح خروج بخشی از سازمان‌ها، ادارات دولتی و كارمندها را از تهران كلید بزند. هر چند این اقدام عملی نشد اما نشان داد اوضاع در این شهر تا چه اندازه نگران‌كننده شده است. امسال اما شهردار تهران اقدام عملی‌تری كرد. دكتر قالیباف برنامه‌ای به شورای شهر ارائه كرد و اسمش را گذاشت توسعه اجتماعی پایتخت. برنامه‌ای كه ورود جدی و عملیاتی به موضوع سبك زندگی داشت. بر اساس همین برنامه هم بود كه قالیباف در سخنرانی‌های متعددی اعلام كرد شهروند تهرانی هم باید مانند سایر شهروندان بخندد، از زندگی راضی باشد و بتواند به پایتخت‌نشینی‌اش افتخار كند.

شبیخون فرهنگی در خانه ایرانی‌ها

دكتر مجید ابهری در این مورد به تهران امروز می‌گوید: سبك زندگی ایرانی -اسلامی راه صحیح زیستن است كه با توجه به ارزش‌های دینی و معیارهای اخلاقی در جامعه ما تعریف می‌شود. اما متاسفانه به علت سیاست‌زدگی سازمان‌ها و نهادهای متولی در 10سال گذشته و هجوم ناتوی فرهنگی و جنگ نرم از طرف دیگر، این نوع سبك زندگی به فراموشی سپرده شده است. او می‌گوید كه ایرانی‌ها در سال‌های گذشته سبك زندگی‌شان از سبك زندگی ایرانی –اسلامی به سبك زندگی غربی گاها تغییر پیدا كرده و در عین حال در ادامه می‌گوید: این تغییرات بسیار آهسته، كند و زیرپوستی بوده و به‌طور نامحسوس انجام گرفته و می‌گیرد.

به اعتقاد این رفتارشناس، وضعیت انضباط اجتماعی و رعایت قوانین و مقررات توسط شهروندان، عدم رعایت مقررات در رانندگی،فراموشی الگوهای سالم پركردن اوقات فراغت و تفریحات سالم، گسترش موضوع رشوه، كم‌كاری اداری و عدم تعهد در انضباط شغلی و وجدان‌كاری، رشد وندالیسم (خرابكاری اجتماعی) نتیجه همین تغییر سبك زندگی در بین برخی شهروندان بخصوص در كلانشهری مانند تهران است. او می‌گوید: مسئولان امروز باید جواب بدهند كه چرا بسیاری از حرف‌ها و ایده‌ها در رابطه با سبك زندگی ایرانی-اسلامی در حد همایش و جلسه و مقاله باقی می‌ماند و اصولا كدام سازمان‌ها متولی نظارت و كنترل سبك زندگی است و چرا باید نهادی مانند شهرداری تهران در این عرصه تنها بماند در حالی كه به اندازه نصف دستگاه‌های دیگر هم در این مسئله وظیفه ندارد.

مشكلات زندگی كنونی

وی با اشاره به اینكه متاسفانه غفلت همراه با سیاست‌زدگی در 10سال گذشته باعث شد حتی سازمان‌های متولی نیز نظریات و اقدامات كارشناسانه را در حد طرح و برنامه نگاه دارند، می‌افزاید: نگاهی به وضعیت ظاهری جوانان از نظر آرایش و پوشش بیانگر این حقیقت است كه موضوع عفاف و حجاب چندان مورد توجه و عملكرد واقعی قرار نگرفته است. شهرداری تهران در كنار وظایف خدماتی خود اقدامات فرهنگی داشته كه آن هم با توجه به سیاست و برنامه‌های شهردار فعلی تهران است.

معلوم نیست بعد از ایشان این روش پسندیده ادامه یابد بنابراین پیشنهاد می‌شود با گنجاندن سبك زندگی اسلامی – ایرانی در فیلم‌ها و سریال‌ها، شعر و داستان‌ها، نمایشنامه‌ها و كتب درسی اولین قدم‌های اصلاحی را برداریم.

وی ادامه می‌دهد: مشكلات امروز سیستم قضایی و انتظامی قسمت اعظم از تغییر در سبك زندگی است. نزاع‌های محله‌ای، اختلافات همسایه‌ها در آپارتمان‌ها، آسیب‌های اجتماعی در شهرك‌های مسكونی، عدم رعایت حقوق شهروندی، دانستن زرنگی به عنوان ارزش به جای احترام به شهروندان، همه و همه ناشی از هجوم بی‌امان شبیخون فرهنگی به سبك زندگی اصیل ما بوده است. حالا كه تلفن همراه، اینترنت، اتومبیل‌های آنچنانی، برج‌های مسكونی جزو ضروریات زندگی ما شده حداقل فرهنگ استفاده درست و منطقی از آنها، در قالب سبك زندگی شهری به شهروندان آموخته شود. نگهداری از اموال شهری و رعایت نظافت بصری و خودداری از آشفتگی‌های بصری در شهر گام‌های دیگری هستند كه باید در این زمینه برداشته شوند.

تشكیل كارگروه آموزش

این رفتارشناس در مورد برنامه‌هایی كه می‌توان به عنوان الگو قرار داده و سبك زندگی كنونی را تغییر داد، می‌گوید: به‌طور كلی جهت آموزش‌های اصول سبك زندگی براساس باور و ارزش‌های اسلامی و ایرانی در مرحله اول باید یك كارگروه تخصصی از سازمان‌ها و نهادهای مربوطه زیرنظر دفتر مقام معظم رهبری تشكیل شود.

رهنمودهای ایشان در فروردین امسال در خراسان جنوبی، اركان آموزش‌ها و سیاست‌ها قرار گیرد. در كارگروه یاد شده ابتدا باید سیاست‌های اساسی پیش‌بینی و تدوین شده و ابزار لازم برای آموزش معین شود.

بودجه و‌ امكانات در نظر گرفته شود تا در مورد معیارهای رفتاری (مانند رفتار با والدین، همسر، همسایگان و شهروندان) اصول تربیتی مورد قبول تدوین شده و در كتب درسی قرار گیرد.

ساخت برنامه‌های موثر و تدریس آن

به گفته دكتر مجید ابهری، صداوسیما در برنامه‌های منظم، آموزش‌های سبك زندگی را براساس سیاست‌های كارگروه مزبور به اجرا درآورد. نهادهای فرهنگی مانند وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی، وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم و آموزش عالی با تدوین كتب و جزوات سبك زندگی دانش‌آموزی، دانشجویی، روابط تحصیلی سرفصل‌های لازم را در مراكز آموزشی تدریس‌كند.

آموزش بانوان به عنوان ستون خانواده

این جامعه شناس برجسته می‌افزاید: نهادهای متولی زنان (شورای فرهنگی و انقلابی زنان، معاونت زنان و امور خانواده ریاست‌جمهوری) و تمام نهادهای مرتبط با امور بانوان در زمینه‌های رفتارهای عفاف و حجاب، رفتار با همسر، فرزندان، خانواده اصول لازم را تدوین كرده و برای زنان و دختران آموزش دهند.

آموزش درست آیین زندگی قبل از ازدواج

او با اشاره به لزوم آموزش‌های قبل از ازدواج برای داشتن زندگی سالم می‌گوید: نهادهای متولی ازدواج (وزارت جوانان و ورزش، وزارت بهداشت و درمان) قوه قضائیه آموزش‌های لازم را برای زوجین جوان قبل از تشكیل زندگی تدوین و اجرا كنند.

آیین زناشویی و رفتار در مراحل مختلف زندگی را به جوانان بیاموزند. بسیاری از فرزندان ما الفبای زندگی زناشویی را نمی‌دانند اما ازدواج می‌كنند. در مورد فرزندآوری فقط بیان و تشویق فرزندآوری كافی نیست. رفتار با فرزندان، چگونگی انجام وظایف پدری و مادری و روش‌های حمایت از خانواده‌ها برای فرزندآوری پایه‌های اساسی در سبك زندگی خانوادگی است.

عملی كردن همایش‌های علمی

دكتر ابهری در ادامه با اشاره به اهمیت تصمیم مسئولان می‌گوید: در حال حاضر شهرداری تهران تنها سازمانی است كه در این زمینه دستورالعمل‌های كاربردی نوشته و به دوایر مختلف ابلاغ كرده است كه این حركت باید برای نهادهای دیگر نیز الگو قرار گیرد و با تمركز امكانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری همراه با شهرداری نسبت به تغییر سبك زندگی حاضر به روش زندگی اسلامی ایرانی اقدام شود.

این سازمان به عنوان متولی امور شهری از طریق فرهنگ سراها و سراهای محله می‌تواند با استفاده از كارشناسان و اساتید مربوطه موضوع آموزش سبك زندگی را در دستور كار قرار دهد كه خوشبختانه شهردار تهران در این زمینه دستورات لازم را صادر كرده است. مسئولان باید از افراد نخبه و كارشناسان سود جسته و به راهكارهای درست علمی - عملی دست پیدا كنند. به‌طور كلی باید از حرف، گفت‌وگو، نشست و همایش بیرون آمده و به طرف عمل حركت كنیم.