سلامت نیوز : آخرین آمار منتشرشده از سوی مراجع قانونی حاكی از آن است كه 21.1 درصد مردم کشورمان اختلالات روانی دارند.مطالعات جدید نیز در بین مردم تهران نشانگر آن است كه 34.2 درصد از تهرانی ها هم از اختلالات روانی رنج می‌برند. این درحالی است كه به گفته کارشناسان نمودار بیماری های روانی درکشور ما روبه رشد است زیرا با استناد به تحقیقات انجام شده طی سال‌های 78 و87 میزان شیوع اختلال‌های روانی درمیان تهرانی ها درفاصله ۹ سال۶۰ درصد افزایش پیدا كرده و به اندكی بیش از ۳۴ درصد رسیده است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از پانا ؛ این تحقیقات نشان دهنده این موضوع است که زنگ خطر روند صعودی بیمارهای روانی درجامعه ایرانی به صدا درآمده است زیرا به گفته پرویز مظاهری،دبیرانجمن روان پزشکان ایران از هر چهار ایرانی یک نفر اختلال روانی دارد.

وزارت بهداشت و درمان ایران نیز افزایش آمار آسیب‌ها و بیماری‌های روانی را تایید کرده است. این آمار و ارقام نشان‌دهنده آن است كه پیش‌بینی‌های معاون سلامت وزارت بهداشت درسال ۸۷ به وقوع پیوسته و به تدریج اختلال‌های روانی رتبه نخست را درمیان بیماری‌های مردم ایران به خود اختصاص خواهد داد.

بحران اقتصادی، تغییر و تحولات سریع اجتماعی و نداشتن امید به آینده ازجمله عواملی هستند که به افزایش اختلال‌های روانی دریک جامعه دامن می‌زنند.کارشناسان اجتماعی برخی نشانه‌های نبود امید به آینده دریک جامعه را عدم وجود شادی عمیق برای مدتی طولانی، احساس ناامنی وترس،خرافه‌گرایی،حسرت گذشته وبی اعتنایی به آینده می‌دانند.

34 درصد تهرانی ها به یكی ازانواع اختلالات روانی دچارند

مصطفی معین،رئیس كرسی یونسكو درآموزش سلامت درایران نیزاسترس‌های مختلف مانند نابرابری‌های اقتصادی و تبعیض جنسیتی و قومی را از دلایل این روند رشد عنوان كرده و می‌گوید:" بوجود آمدن مانند نابرابری‌های اقتصادی ، تبعیض جنسیتی و قومی موجب كاهش قدرت دفاعی بدن وبه دنبال آن وقوع انواع مشكلات روانی برای افراد می‌شود".

حسن موسوی چلك،رئیس انجمن مددكاری اجتماعی ایران نیزدرباره روند رو به رشد بیماری‌های روانی در جامعه ایرانی نبود مدیریت شادی و گسست هویتی را موثر می‌داند و می‌گوید: "مطابق‌ آخرین آمار وزارت بهداشت 34 درصد مردم تهران به یكی ازانواع اختلالات روانی دچارند و كسی كه مشكل روان داشته باشد نمی‌تواند عملكرد موفقی درخانواده و جامعه داشته باشد."

با وجود این همه آمارنگران کننده ازرشد بیمارهای روانی درمیان ایرانیان که از زبان کارشناسان و مسولان مرتبط وغیرمرتبط بارها اعلام شده است هنوز درکشورمان ازخدمات کافی برای درمان و بهبود بیماران روانی برخوردار نیستیم .

به گفته رئیس انجمن روانپزشکان ایران، استاندارد تعداد تخت های بیمارستان های روان پزشکی و روان درمانی درجهان 7 تا8هزارعدد است اما درایران با کمبود شدید تخت مواجه هستیم وبرای تطابق با سایرکشورها باید 4تا 5هزارتخت به تعدادات تخت های موجود اضافه شود.

دکتر غلامرضا میرسپاسی می گوید:" وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی برکمبود تخت های بیمارستان های روانی واقف است.ضمن اینكه تلاش می شود همزمان با احداث بیمارستان های جدید طبق ضوابط ،درصدی ازتخت ها به بخش روانی اختصاص یابد".

میرسپاسی مشکلات اقتصادی؛اجتماعی؛آموزشی وخانوادگی را برسلامت روانی موثرمی داند ومی افزاید:" نکته حائزاهمیت آموزش انجمن روانپزشکان برای تمامی افراد است تا علاوه بر شناخت سلامت روانی،ارتباطات و نتایج بهترمیان افراد برقرارشود و با این اوصاف دلیلی برای این که جامعه ایران روبه افزایش روان پریشی برود،وجود ندارد".

او در خصوص نحوه توزیع روانپزشکان درسطح کشورمی گوید:" درپایتخت تعداد روانپزشکان کافی است اما درمناطقی با امکانات کمتر و همچنین درشهرستان ها کمبود روانپزشک به چشم می خورد."

بیماران روانی در انتظار بستری شدن

درحال حاضر7500 تخت روانپزشکی دربیمارستان‌های دولتی وجود دارد، که با توجه به رشد فزاینده بیماری های روانی تا پایان سال 93 می‌بایست تعداد 11 هزارتخت روانپزشکی داشته باشیم این مطالب را مدیرکل دفترسلامت اجتماعی،اعتیاد و روان وزارت بهداشت  به آرمان  می گوید وادامه می دهد:" کمبود تخت های روانپزشکی سبب شده که در برخی از شهرها بیماران درانتظاربستری شدن قراربگیرند و ما تخت خالی نداشته باشیم.دربسیاری ازبیمارستانهای دولتی ما دچار کمبود تخت بیماران روانی هستیم و ازجمله برنامه هایی که در بخش های روانپزشکی دربیمارستان های دولتی داریم این است که باید بخش های روانپزشکی در بیمارستان های عمومی تاسیس شود که با تاسیس این بخش کمبودها مرتفع شود.

" به گفته او دربیمارستان های عمومی باید ازبرچب و نشانه بیماری روانی کاسته شود چرا كه عده ای از مردم به خاطراینکه برچسب ،نشان و علامت بیماری روانی نخورند ازدرمان خود جلوگیری می کنند، بنابراین باید دربیمارستان های عمومی از زدن برچسب بیماران روانی بر روی تخت ها و یا در سالن ها و بخش های بیمارستانی جلوگیری شود.

تخت‌های روانی فقط 20 درصد نیاز بیماران را تأمین می‌کند

حسن امامی رضوی معاون اسبق وزیر بهداشت نیزدراین باره می گوید:" تعداد تخت‌های روانی فقط 20 درصد نیاز بیماران کشور را تأمین می‌کند. نیازما 5 برابربیش ازآن است.20 تا 30 هزارتخت جدید قراراست به مجموعه بیمارستانی کشوراضافه شود که ازاین تعداد حدود هزارعدد به تخت بیمارستان روانی اختصاص داده می‌شود.

البته وضعیت‌ تخت‌های روانی در بیمارستان‌های تک تخصصی تا حدی جبران شده است و به نظر می‌رسد تعداد تخت‌های موجود فقط 20 درصد نیازمان را تأمین کند."

ابلاغی که 13 سال خاک می خورد

نکته جالب و حایزاهمیت این است که 13سال ازابلاغ قانونی که بیمارستان های خصوصی و دولتی را ملزم به اختصاص 10درصد ازظرفیت تخت های موجود به بیماران روانی می کرد؛ می گذرد ولی همچنان ما درکشور با کمبود 5هزار تخت بیمارستانی برای بیماران روانی روبه روهستیم.
دکترعباسعلی ناصحی رئیس اداره سلامت روان وزارت بهداشت دراین باره به تصویب قانون اختصاص 10درصد ازتخت های بیمارستانی به بیماران روانی درسال 78 اشاره می کند ومی گوید:"تصویب این قانون را در راستای انگ زدایی از بیماران روانی بوده وعدم اجرای این مصوبه نشانگر موفق نبودن وزارت بهداشت دراجرای این قانون است".

اوسوددهی نداشتن را علت بی میلی مدیران بیمارستان های عمومی برای اختصاص بخشی ازظرفیت خود به بیماران روانی دانست ومی افزاید:"بسیاری ازبخش های بیمارستانی مانند مغز و اعصاب،داخلی و عفونی نیز مانند بخش روانی سوددهی ندارد، اما آیا براساس این دیدگاه باید تعطیل شوند".درحال حاضرتعداد تخت های روانپزشکی به ویژه درشهرهای بزرگ بسیارکمترازحد نیازاست به عبارت دیگراین تخت ها هستند كه برای بستری شدن بیماران ،انتظارمی کشند.

40 درصد بیمارستانهای دولتی10 درصد تخت ها را به بیماران روانی اختصاص دادند

اما دبیرانجمن علمی روانپزشکان ایران با بیان اینکه بایستی براساس مصوبه وزارت بهداشت، 10 درصد تخت های بیمارستانی کشور به خدمات روانپزشکی اختصاص یابد،می گوید:" در حال حاضر کمتر از 40 درصد بیمارستانهای دولتی، 10 درصد تخت های خود را به بیماران روانی اختصاص داده‌اند.

"دکتر پرویز مظاهری همچنین عدم تامین بودجه را ی علت عمده برای اجرای کامل نشدن این قانون می داند و می افزاید:" اگراین رویه به همین منوال ادامه پیدا کند،قطعا با کمبود جدی تخت های بستری برای درمان بیماران روانپزشکی مواجه خواهیم شد.

بیمه ها هزینه ای بابت روان درمانی پرداخت نمی کنند

"به هر حال بیماران روانپزشکی هزینه های سنگین برای درمان پرداخت می کنند به همین دلیل نقش حمایتی بیمه ها به خصوص بیمه های تکمیلی درپوشش دهی درمانی این دسته ازبیماران بسیار ضروری است. بالا بودن هزینه درمان وبستری شدن بیماران روانی مزمن، مشکلات زیادی را برخانواده ها و جامعه تحمیل می کند با این حال بسیاری ازبیمه ها هزینه ای بابت روان درمانی پرداخت نمی کنند.

به گفته رئیس انجمن روانپزشکان ایران پوشش دهی بیمه ها دربحث بیماری های روانی بسیار ضعیف است بسیاری از بیماری های روانی توسط برخی بیمه ها اصلأ پوشش دهی نمی شوند.

مدیرکل دفتر سلامت روان و اعتیاد وزارت بهداشت نیز با اشاره به عمده ترین مشکلات بیماران اختلال روان می گوید:" یکی ازاصلی ترین مشکلات بیماران خدمات بیمه ای و مشکل پوشش بیمه ای است. اکثراین افراد با مشکلات بیمه ای و پوشش آن مواجه هستند این در حالی است که گاها حتی بیش از بیماران عادی نیازمند درمان هستند."
 
هزینه های سنگین داروهای بیماران روانی

به گفته او بسیاری از بیماری اختلال روان می بایست تحت پوشش خدمات بیمه ‌ای قرار گیرند ولی متاسفانه بخش عمده از بیماران اختلال روان تحت پوشش هیچ نوع بیمه ای نیستندحتی مشاهده می شود دربیشتر موارد، بیمه های درمانی هزینه های این بیماران را پرداخت نمی کنند این در حالی است كه داروهایی که برای این افراد تجویز می شود هم قیمتی بالا دارند اما هزینه ها ی سنگین درمان از جیب بیماران پرداخت می شود.

عباسعلی ناصحی نقش بیمه های درمانی را درحمایت از بیماران روانی کمرنگ می داند ومی افزاید:"می بایست ازهمه بیمارانی که دچار اختلال روان هستند، حمایت کرد كه این امرنیاز به همکاری میان بخشی دستگاه ها با یکدیگردارد."

او برضرورت گسترش خدمات پیشگیری از اختلالات روانی تأکید دارد و می گوید: "یکی از برنامه هایی که دردستورکار داریم موضوع خدمات پیشگیری اختلالات روانی است که باید گسترش بیشتری پیدا کند و این امر باعث می شود که از تعداد افراد مبتلا کاسته شود. همچنین یکی دیگر از برنامه هایی که در اختیار داریم گسترش خدمات سلامت روان جامعه نگر است که بر اساس آن برنامه بیماران قبل از اینکه نیاز به بستری داشته باشند، شناخته می شود و پس از آن بیماری این افراد درمان می شود.

" به گفته مدیرکل دفتر سلامت اجتماعی، اعتیاد و روان وزارت بهداشت، درحال حاضر برنامه خدمات سلامت روان جامعه نگردرتهران و چند کلانشهر کشوردرحال انجام است.

 ناصحی کاهش نیاز خدمات پس ازترخیص بیماران روانی را نیز یکی دیگرازخدمات ارائه شد از سوی مرکز سلامت روان وزارت بهداشت اعلام می کند و می افزاید:"وقتی بیماران مرخص می شوند نیاز به مراقبت دارند و اگر تحت مراقبت قرار نگیرند بعد از مدتی بیماری آن ها تشدید می شود و گاها مجددا بستری می شوند."

چرخش خشونت در جامعه

امان الله قرایی مقدم جامعه شناس و استاد دانشگاه هم با ابزار نگرانی از روند رو به رشد بیماران روانی در جامعه می گوید:" وقتی جامعه نتواند خدمات مناسبی برای این دسته از بیماران داشته باشد عوارض این بیمارهای به جامعه واتاب می شود.اصولا بیماری روانی زاییده جامعه بیماراست بنابراین بازخورد ان نیز به جامعه باز می گرددو امری تشدید کننده است .به نوعی چرخش است چرخش خشونت در جامعه .

"او ادامه می دهد: "هیچ کسی ذاتا، فطرتا بیمار روانی نیست بلکه این عملکرد جامعه است یعنی بیکاری ،فقر ،نابسامانی خانوادگی سبب افزایش بیماران روانی در جامعه می شود.وقتی 26 درصد جوانان سن 15تا 24 سال که در سن اشتغال هستند بیکارند نتیجه اش می شود بیماری روحی و روانی .

"به گفته قرایی مقدم آمار خاصی ازبیماران روانی در کشور وجود ندارد ولی جامعه کنونی ایران ملتهب است.زیرا شادی درآن وجود ندارد .
اومی گوید: "طبق تحقیقات صورت گرفته دردانشگاه جان هاپکینزدرامریکا در جامعه ای که شادی نباشد هیچ چیز خوب وجود ندارد بازدهی کاری اجتماعی و اقتصادی و حتی سیاسی نیز پایین خواهد بود."

این در حالی است كه جامعه ایران بر اساس اسناد بالا دستی مانند سند چشم انداز توسع و یا قانون برنامه پنجم توسعه باید در سال های پیش رو به قطب نخست تولید علم و دانش و نیز به كشور برتر حوزه فناوری و توسعه در منطقه تیدیل شود آیا به راستی با داشتن جامعه ای روان پریش یا درگیر معضلات عدیده اختلالات روانی می توان به چشم انداز توسعه دست یافت.از سوی دیگر چه اندازه از قتل ها،تصادفات رانندگی، اخراج از محل كارو طلاق ها محصول همین بیماری خزنده و نا شناس روان پریشی و اختلالات روانی است.

رشد 12 درصدی بیماری روانی طی 12 سال گذشته

مجید ابهری رفتارشناس نیز در این باره می گوید:"آماربیماران روانی طی 10سال گذشته 12درصد رشد داشته است .افسردگی اضطراب اجتماعی 25 درصد به خاطر مشکلات روانی و فشارهای اقتصادی و تورم واخبارهای ناخوشایند بوجود آمده است ."

او می گوید:" کمبود نشاط اجتماعی و بیکاری سبب رشد اضطراب اجتماعی شده است وهیچ سازمانی متولی جمع آوری بیماران مزمن نیست.تنها یک مرکزبه نام سرای احسان 450بیمار روانی را با کمک های مردم اداره می کند.اماسازمان بهزیستی ودیگر ارگانهای مسوول هیچ گامی بر نداشته اند ."

تنها 10درصد مردم ازبرنامه های ویژه تفریحی استفاده کنند

ابهری ادامه می دهد :" چاره رهایی ازاین دردها نشاط اجتماعی است درحالیکه تنها 10درصد مردم می توانند ازبرنامه های ویژه تفریحی استفاده کنند.وقتی قیمت یک ساعت بازی پینت بال 300هزارتومان است چگونه فرزند کارگر و کارمند می تواند تفریحاتی ازاین دست داشته باشد" .

ابهری به آمار داده شده ازپزشکی قانونی درخصوص افزایش نزاع های خیابانی اشاره می کند ومی افزاید : طبق آمار پزشک قانونی درشش ماه گذشته 14درصد آمارنزاع نسبت به سال پیش افزایش پیدا کرده این یعنی میزان نشاط اجتماعی کاهش یافته، آستانه تحمل افراد پایین امده و هردرگیری درجامعه ممکن است به قتل و جرح منجرشود.

به درستی كاهش حساسیت به افزایش بیماری های روانی طی سال های اخیر چشم فروبستن به حقایق تلخ و خویشتن را به خواب زدن برای آینده ایی هولناك است.چه بسا هنگامی كه دیو روان پریشی تا اتاق خواب فرزندمان ویا خودمان رسوخ نكرده ازاین خواب برنخیزیم اما بدون شك هر درمانی پیش از پیشگیری هم هزینه ها را افزایش خواهد داد هم طول درمان را به سال های متمادی می كشاند و هم هزینه های هنگفت انسانی و مالی را به بار می آورد.در حقیقت روان پریشی و اختلالات روانی وبا و طاعون قرن بیست و یك است.