سلامت نیوز : معلولان جسمی- حرکتی و همچنین معلولان ذهنی به دلیل شرایط خاص حیاتی همواره به خدمات پزشکی تخصصی و عمومی نظیر فیزیوتراپی و... نیاز دارند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه خراسان ؛ این قشر از جامعه که توان مندی های خود در عرصه های مختلف ورزشی، اقتصادی و اجتماعی را به اثبات رسانده اند، برای ادامه حیات خود باید از چتر حمایتی بیمه برخوردار باشند تا بتوانند همچنان در متن جامعه حضور موثری داشته باشند اما نظام بیمه ای کشور فاقد گزینه های بیمه ای معلولان بوده و این سرآغاز مشکلات بی شمار جامعه یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفری معلولان ایران است.

دریغ از حمایت های بیمه ای

فرزندان ما هستند و شهروندان همین شهر، بستگان ما هستند و آشنایان نزدیک همین مرز و بوم، در کنار ما زندگی می کنند اما به سختی!

روزگار اندکی با آن ها نامهربان شده است، معلول هستند و معلولیت شان باعث شده که از داشتن حق اشتغال، حق مسکن، حق بیمه، حق استفاده از آموزش و... محروم باشند و این محرومیت را شاید ما ایجاد کرده ایم برای آن ها، قانون حمایت از معلولین داریم اما دریغ از اجرای یک آیین نامه، شرکت های بیمه طویل و عریض داریم به اسامی گوناگون اما دریغ از حمایت هایی که حق عزیزان این مرز و بوم است!

دنیای معلولان ذهنی اما بسیار متفاوت است آن قدر متفاوت که شاید درک آن برای ما هم سخت است چه برسد به احساس درد آن.

امیرحسین با نقص مادرزادی به دنیا آمده و ویلچر از کودکی به بخش جدایی ناپذیر از زندگی اش تبدیل شده است. اگرچه رفت و آمد با ویلچر باعث محدودیت هایی برای او شده اما موجب نشده تا امیر حسین نتواند تحصیل خود را تا مقطع کارشناسی فیزیک ادامه دهد و در فکر کنکور کارشناسی ارشد باشد. انجام ۲ جلسه فیزیوتراپی در هفته برای تحلیل نرفتن عضلات موضوعی است که پزشکان متخصص برای امیرحسین تجویز کرده اند و هزینه «ادامه درمان» فشار روانی شدیدی را بر خانواده او وارد کرده است: هزینه بالای درمان ، بیشتر معلولان را به داشتن دفترچه بیمه ترغیب کرده اما متأسفانه کم کاری بیمه ها باعث شده تا نتوانیم آن طور که باید و شاید از تسهیلات بیمه ها استفاده کنیم و اکنون هم با مشکل تمدید بیمه های تکمیلی و احتمالاً تمدید نشدن دفترچه ها مواجه هستیم و...

... آرام و ساکت در گوشه تخت در آسایشگاه خیریه نگهداری از معلولان ذهنی پناه گرفته، نام خود را هم نمی داند اما پرستار او که داوطلبانه به او خدمت می کند «احترام» صدایش می کند. احترام ۱۸ سال بیشتر ندارد اما بسان زنی ۵۰ ساله می ماند پرستارش می گوید اگر بتوانیم هزینه داروهای او را تأمین کنیم امکان نگهداری او در خانه و در کنار خانواده اش فراهم می شود اما تاکنون هیچ شرکت بیمه ای حاضر نشده داروهای احترام را که هر ماه حدود ۱۸۰ هزار تومان است، پرداخت کند.

فقط سالم ها بیمه می شوند!

فضای تجاری حاکم بر نظام بیمه ای کشور موجب شده که بیمه فقط بر سر غیربیمار ها سایه اندازی کند و بیماران و معلولین که جامعه هدف سیستم بیمه ای کشور باید باشند از دریافت خدمات بیمه ای محروم هستند.

مدیر یک نمایندگی بیمه معتقد است: مفهوم بیمه این است که افراد یا ابزار (وسیله نقلیه، خانه و کارخانه، لوازم خانه و کار و...) در حالی که در حالت انتفاع هستند تحت خدمات بیمه ای قرار گیرند تا در صورتی که دچار مشکل (بیماری، تخریب و یا انهدام و نقص) شوند غرامت به آن ها تعلق گیرد.

عامری افزود: این نکته را نیز نباید فراموش کنیم که برخورد با انسان های معلول نباید همانند برخورد با خانه تخریب شده یا کارخانه آسیب دیده باشد به عبارت دیگر وظیفه انسانی ایجاب می کند که جامعه نسبت به انسان های معلول احساس وظیفه مضاعفی داشته باشد زیرا معلولان بخشی از اجتماع بوده و در عرصه های کار و فعالیت و حضور در اجتماع در مواردی از انسان های سالم، موفق تر عمل می کنند بنابراین وظیفه حاکمیت (شرکت های بیمه ای، وزارت بهداشت و درمان، بهزیستی و...) ایجاب می کند برای درمان این عزیزان ردیف های اعتباری خاص اختصاص دهند و به طور مشخص شرکت های بیمه ای که بخشی از سود سرمایه گذاری خود را که از مجرای اقتصادی جامعه دریافت می کنند به معلولان اختصاص دهند همان گونه که قانون گذار بخشی از فرصت های شغلی را به معلولان اختصاص داده یا سیستم آموزش عالی سهمیه هایی را برای معلولان در نظر گرفته اند.

وی ادامه داد: برخلاف آن چه گفته می شود هزینه های درمانی معلولان حرکتی و ذهنی ارقام سرسام آوری نیست که نظام بیمه ای کشور از توان پرداخت و تامین آن ناتوان باشد زیرا از جامعه یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفری کشور حدود ۱۵ درصد معلول ذهنی آمارگیری شده اند یعنی حدود ۲۰۰ هزار نفر که سالانه ۲ تا ۳ هزار نفر نیز به این جمع افزوده می شوند بنابراین رقم ۲۰۰ هزار نفر در مقابل جمع بیمه شدگان کشور که حدود ۴۰ میلیون نفر برآورد شده اند رقم قابل توجهی نیست و سیستم درمانی کشور می تواند از امکانات بیمه ای کشور برای ادامه درمان و نگهداری از معلولان ذهنی و حرکتی کمک بطلبد و همانند بسیاری از کشورهای جهان ، معلولان خدمات حمایتی و درمانی دریافت کنند بدون آن که بر خانواده آن ها فشار مالی وارد شود.

عامری در عین حال تاکید می کند: بار حمایتی از معلولان ذهنی و حرکتی نباید بر دوش موسسات خیریه و یا شرکت های بیمه ای باشد و در واقع چتر حمایتی از معلولان را باید همه دستگاه های کشور بر سر معلولان بگسترانند و هر سازمان به سهم خود برای کاهش رنج ها و درد این عزیزان که فرزندان همین مردم هستند، اقدام کنند و من معتقدم سیستم بهداشت و درمان کشور برای درمان وادامه درمان، سیستم کار و حرفه(وزارت کار و سازمان فنی وحرفه ای) برای تامین کار متناسب با این عزیزان، سیستم آموزشی برای تامین فرصت های تحصیلی و... باید وارد میدان شوند و شرکت های بیمه ای نیز به عنوان عضوی از خدمات اجتماعی بخشی از مشکلات این عزیزان را برطرف کنند تا معلولان همچنان عضو فعال و موثر جامعه باقی بمانند و از انزوا خارج شوند.

پیشنهاد خفه شده در بوروکراسی

«جوادی مهر» مدیر یک موسسه نگهداری معلولان ذهنی برکناری ناگهانی وزیر سابق بهداشت و درمان و آموزش پزشکی (دکتر دستجردی) را بدترین خبر برای جامعه معلولان می داند و می گوید: در مکاتبه ای که با نهاد ریاست جمهوری در سال ۱۳۸۸ صورت گرفت رئیس جمهور وقت به وزیر بهداشت دستور داد تا نهادی همردیف بنیاد بیماری های خاص تشکیل شود و یا بخشی از بنیاد بیماری های خاص به معلولان ذهنی اختصاص داده شود تا این گروه از معلولان نیز از حمایت های دولتی برخوردار شوند و این گروه دارای ردیف اعتباری ویژه ای از نهاد ریاست جمهوری باشند که متعاقب این دستور وزیر بهداشت و درمان نیز اقداماتی را انجام داد که متاسفانه با تغییر ناگهانی مقام عالی وزارت مواجه شدیم و اقدامی که می توانست در سرنوشت معلولان ذهنی و حرکتی تاثیر به سزایی داشته باشد ناکام ماند. وی ادامه داد: البته اکنون نیز می توان با کمک مسئولین درمان و بهداشت جامعه، رسانه ها، مجلس شورای اسلامی و موسسات خیریه حرکتی را آغاز کرد که نگاه حاکمیتی کشور به درمان و ادامه درمان معلولین معطوف شود تا برای همیشه فشار روانی حاکم بر جامعه و خانواده های این عزیزان برطرف شود.

وی از مسکوت ماندن قانون بیمه معلولان نیز انتقاد کرد و افزود: بیش از ۱۰ سال است که مجلس شورای اسلامی قانون حمایت از معلولان را تصویب کرده اما این قانون همانند سایر قوانین حمایتی در پیچ و خم بوروکراسی اداری غیرقابل اجرا شده است و انتظار است که دولت تدبیر و امید برای اجرایی شدن این قانون که بخش قابل توجهی از آن به بیمه معلولان اختصاص دارد، همت کند و مشکل این عزیزان که فرزندان همین مردم و ملت هستند، حل شود.

فراموشی غربال گری

غربال گری(Screening) در پزشکی راهبردی است که در یک جمعیت اجرا می شود تا یک بیماری را در افرادی که فاقد نشانه ها و علایم هستند، شناسایی کند مقصود از غربال گری شناسایی زودرس بیماری در جامعه است تا به این ترتیب با فراهم شدن امکان دخالت و مدیریت پیش هنگام، میزان مرگ و میر و ابتلا به آن بیماری کاهش یابد.

سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۶۸ اصول صحیح و کاربردی غربالگری را در ۱۰ بند اجرایی اعلام کرد و آن را یک فرآیند مداوم و «نه یک بار و برای همیشه» دانست.

این سازمان به منظور حفظ سطح سلامت عمومی جوامع انسانی اجرای راهبردهای غربال گری را وظیفه سیستم درمانی کشورها دانسته و در بیانیه جهانی که به ثبت سازمان ملل نیز رسیده است تصریح کرده: تشخیص به موقع بیماری های ژنتیکی پیش از تولد، فراهم کردن زمینه آزمایش های راندوم در محدوده مشخص برای تشخیص بیماری های نهفته و یا در حال وقوع(تهدید سلامت جامعه) و پیش بینی خط هزینه(ردیف اعتباری) توسط دولت ها، خروجی غربال گری (Screening) است و گزارش های آن باید به طور مستمر به سازمان بهداشت جهانی ارسال شود.

دکتر عزیز تاجیک که تا سال ۲۰۰۶ نماینده سازمان جهانی بهداشت در افغانستان بود در این باره به خراسان می گوید: هزینه های درمانی و نگهداری معلولان ذهنی و حرکتی زیاد نیست اما اجرای آن بسیار مشکل است زیرا نیاز به حضور پزشک در منزل یاآسایشگاه است تا معالجات بالینی و یا درمانی انجام گیرد در نتیجه سازمان بهداشت جهانی پیشنهاد داده که بیمه های درمانی و بهداشتی محور اجرای طرح های غربال گری باشند و سیستم درمانی هر کشور از طریق نتایج به دست آمده از غربال گری بیمه ها به ارائه خدمات به این قشر از جامعه بپردازد.

وی ادامه داد: تاکید می کنم که بیمه ها محور تشخیص بیماری های ژنتیکی قبل از تولد، بیماری های حرکتی پس از ظهور و بیماری های نهفته از طریق غربال گری هستند بنابراین (Screening) یک عملیات همیشگی و مداوم در کشورهای توسعه یافته است و دولت ها به جای پرداخت هزینه های کلان درمان، هزینه های غربال گری را پرداخت می کنند و اصل پیش گیری مقدم بر درمان را رعایت می کنند.

دکتر محمد رضا آداب متخصص خون و بیماری های نوزادان نیز می گوید: متاسفانه در ایران موضوع غربال گری که اساس درمان و تشخیص پزشکی است، مورد غفلت واقع شده و فقط در برخی از استان ها و بسیار محدود غربال گری بیماری های مختلف انجام می شود.

وی ادامه داد: بسیاری از بیماری هایی که هم اکنون هزینه های زیادی را به بودجه عمومی تحمیل می کند با غربال گری قابل تشخیص بوده و هزینه های درمانی را به یک دهم کاهش می دهد بنابراین در سیستم راهبردی درمانی کشور باید غربال گری اصل تشخیص بیماری شمرده شود و بیمه ها به طور جدی وارد میدان شوند و از حالت سنتی کنونی که صرفاً با دریافت حق بیمه، بخشی از هزینه های درمان را می پردازند، خارج شوند.

آداب ادامه می دهد: بیمه ها باید از مرحله سنتی ارائه خدمات بیمه ای به مرحله ارائه خدمات اجتماعی پزشکی وارد شوند و با اجرای پروژه های پایش آماری، غربال گری تخصصی، ایجاد شبکه های اطلاع رسانی پزشکی، سیستم های تامین دارو و تولید داروهای فوق تخصصی به سلامت جامعه کمک کنند و به اقشار ویژه جامعه نظیر« کودکان بیمار متولد شده»، «معلولان جسمی- حرکتی»، معلولان ذهنی و عقب مانده ژنتیکی» خدمات ویژه ارائه کنند تا رسالت خود را در حفظ سلامت جامعه و ارتقای آن ایفا کنند.

خبرهای خوش

دکتر شهریاری عضو کمیسیون بهداشت و درمان از اجرایی شدن قانون حمایت از معلولان در آینده نزدیک خبر می دهد و می افزاید: بر اساس آخرین اصلاحات انجام شده در قانون حمایت از معلولان به زودی آیین نامه های اجرایی آن ابلاغ می شود و بخش اعظمی از مشکلات این عزیزان برطرف خواهد شد.

وی در ادامه می افزاید: سیستم درمانی و بهداشتی کشور موظف شده که بر اساس قانون حمایت های لجستیکی از این قشر را فراهم کند و ردیف های اعتباری ویژه ای را برای ادامه درمان و درمان های مستمر اختصاص دهد.

سیدمحمدمهدی پورفاطمی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با بیان این که بیمه نشدن معلولان آن ها را در آینده دستخوش مشکلات بیشتری می کند اظهار داشت: اگر این افراد مشمول بیمه اجتماعی نشوند در سنین بالاتر با مشکلات و معضلات عمده تری مواجه خواهند شد.

پورفاطمی از امتناع شرکت های بیمه گر در بیمه کردن معلولان گلایه مند است و می افزاید: دولت و مجلس باید شرکت های بیمه گر را موظف به اعمال بیمه برای معلولان کنند اما متاسفانه اغلب شرکت های بیمه گر به دنبال تامین منافع و سود خود هستند و از همین رو از بیمه معلولان جسمی و ذهنی خودداری می کنند که این موضوع به نوبه خود آسیب ها و معضلات اجتماعی را به دنبال دارد.

به هر حال به نظر می رسد سازمان های بیمه گر باید برای کاهش رنج و درد معلولان جسمی- حرکتی و معلولان ذهنی و ژنتیکی وارد میدان شوند و نظام بهداشت و درمان کشور نیز با اجرای قانون بیمه معلولان دین خود را به فرزندان معلول این مرز و بوم ادا کنند.