سلامت نیوز : نگار هر بار که می خواهد برای انجام کاری از خانه بیرون برود حتما به شوهرش تلفن می زند و از او اجازه می گیرد، در مقابل همسرش مجید نیز رفت و آمدهایش را به اطلاع او می رساند و از او کسب رضایت می کند. شاید برخی از اقوام اصطلاح «زن ذلیل» و «مرد ذلیل» را برای این زوج به کار گیرند اما نگار معتقد است احترام گذاشتن به همسر و کسب اجازه از او حتی برای خرید رفتن ربطی به ذلت ندارد، از سوی دیگر اگر مجید هم قصد دارد با دوستانش بعد از اداره به استخر برود اطلاع دادن این موضوع به همسرش را خواری و زن ذلیلی نمی داند. این زوج باور دارند این کار عزت و آرامش را برای خانواده به همراه دارد. اما حکمت اجازه گرفتن از شوهر برای بیرون رفتن از خانه چیست و اسلام در این باره چه می گوید؟! دکتر حمیدرضا فلاح مدرس دانشگاه سن ژوزف بیروت و دانشگاه شهید بهشتی در گفت وگو با ماهنامه «همشهری آیه» به این پرسش ها پاسخ داده است که در ادامه می خوانید:

حقی که احترام به همراه دارد

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه خراسان ؛ یکی از موارد بسیار مهم درباره حقوق زن و شوهر در برابر یکدیگر، حق خروج از منزل است، می دانیم که طبق دستورات اسلام بیرون رفتن زن از خانه بدون اجازه همسرش جایز نیست اما در این خصوص باید دستورات اسلام درباره اجازه گرفتن زن از شوهر برای بیرون رفتن از خانه را به درستی درک کرد تا زمینه سلب حقوق زن یا مرد در زندگی مشترک از بین برود. در واقع اسلام که دین کامل و جامعی برای افزایش رفاه و دوستی میان انسان هاست، توصیه های مهمی در زندگی زناشویی ارائه داده و بیرون رفتن زن از خانه با اجازه همسر یکی از مواردی است که نه تنها حقی را در زندگی پایمال نمی کند بلکه دوستی و محبت را در خانواده افزایش می دهد.به عبارت دیگر می توان گفت وقتی خانمی برای بیرون رفتن از خانه از همسرش اجازه می گیرد با این کار می خواهد رضایت او را جلب کند و این پیام ضمنی را به وی برساند که «من به تو احترام می گذارم و نظر تو برایم مهم است». این موضوع برای آقایان هم صدق می کند.

پس وقتی مردی رفت و آمدهای خود را به همسرش اطلاع می دهد و نظر او را درباره کارهایش جویا می شود، در واقع به وی احترام گذاشته و همسرش را برای ادامه زندگی دلگرم کرده است.نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه شود این است که وظیفه اداره کردن خانواده و در نتیجه اطلاع از ورود و خروج اعضا به عهده مرد است و او به عنوان مدیر خانواده نباید این وظیفه را با تحکم و زورگویی اشتباه بگیرد چرا که بهانه جویی و سختگیری درخصوص خروج زن از خانه نتیجه ای جز ایجاد تشنج و افزایش درگیری در خانواده ندارد و این رفتار به هیچ وجه با دستورات اسلام سازگار نیست. از سوی دیگر باید دانست که مرد می تواند برای حفظ مصالح خانواده اجازه بیرون رفتن از خانه را به همسرش ندهد. ممکن است که بیرون رفتن زن از خانه برای ارتکاب فعل حرامی نباشد اما مرد تشخیص دهد که امکان دارد آثار منفی  در زندگی و کانون خانواده او به جا بگذارد. در چنین شرایطی مرد حق دارد مانع خروج همسرش از خانه شود چرا که حفظ مصالح خانواده تامین کننده مصلحت زن نیز هست؛ هر چند که این کار نباید با بهانه جویی و آزار اشتباه گرفته شود و مرد با بهانه های بی پایه و اساس زندگی همسرش را به درون خانه محدود کند و امکان دیدار با خانواده و آشنایان را از او بگیرد.

اجازه بگیر؛ حتی اگر صاحب کمالات باشی

نکته قابل توجه در خصوص اجازه گرفتن زن از شوهر برای بیرون رفتن از خانه این است که زن هر اندازه با کمالات باشد، بعد از ازدواج باید برای بیرون رفتن از خانه رضایت شوهرش را به دست بیاورد. در کتاب «بحارالانوار» درخصوص بیرون رفتن حضرت فاطمه(س) از خانه ماجرایی نوشته شده است با این مضمون: روزی زنان یهودی  که در همسایگی حضرت زهرا(س) زندگی می کردند مجلس عروسی داشتند. آن ها خدمت پیامبر(ص) رفتند و از او درخواست کردند تا به دخترش (حضرت فاطمه) اجازه دهد در مجلس عروسی آنان شرکت کند. پیامبر(ص) در پاسخ به آن ها فرمود: «دخترم همسر علی بن ابیطالب است...». بدین ترتیب رسول اکرم(ص) به آن ها فهماند که دختر او هم برای بیرون رفتن از خانه باید رضایت همسرش را کسب کند و بدون اجازه او نباید از خانه خارج شود.

وظیفه ای که زن و مرد ندارند

هر چند کم، اما هستند خانم هایی که مدام برای خرید یا صحبت با دوستان و آشنایان از خانه بیرون می روند و این کار را در روزهای تعطیل هم تکرار می کنند بدون این که توجه داشته باشند همسرشان از بیرون رفتن های پی درپی آن ها از خانه رضایت ندارد. در عین حال مردانی هم هستند که بدون مراعات حال همسرشان از خانه بیرون می روند و در رفت و آمدهای خود رضایت او را در نظر نمی گیرند. در حالی که اگر در زندگی خانوادگی اصل بر مدارا و مراعات قرار بگیرد و هر یک از زوجین برای بیرون رفتن از خانه در هر شرایطی رضایت طرف مقابل را جلب کند و به او اطمینان بدهد که کارهایش را بدون رضایت وی انجام نمی دهد، زندگی برای هر دوی آن ها شیرین خواهد بود. بنابراین باید توجه داشت که جلب رضایت همسر برای خروج از خانه تنها به زنان اختصاص ندارد و شامل مردان هم می شود. هر چند که برای مرد واجب نیست برای خروج از خانه از همسرش اجازه بگیرد اما از آن جا که به دست آوردن رضایت همسر و دلگرم کردن او به زندگی یکی از وظایف دینی مردان است، خوب است او برای خروج از خانه همسر خود را راضی کند. در عین حال باید دانست که اهمیت مداراکردن با همسر و از جمله جلب رضایت او برای بیرون رفتن از خانه تا اندازه ای است که در کتاب «من لایحضره الفقیه» آمده است که پیامبر گرامی اسلام(ص) تاکید کرده اند: «بهترین شما کسی است که برای زنان خود بهتر باشد» بنابراین جلب رضایت همسر برای خروج از خانه وظیفه ای دو طرفه است و همان طور که بر زن واجب شده در این خصوص از همسرش اجازه بگیرد، مرد هم باید تا حد امکان رضایت همسر خود را جلب کند و با بی توجهی نسبت به او از خانه خارج نشود تا زمینه مشاجره در زندگی آن ها فراهم نشود.

آخرتت را هم بخر

زنی که به دلیل مهر و محبتی که نسبت به همسرش دارد، در جلب رضایت وی تلاش می کند و بدون اجازه او از خانه بیرون نمی رود نه تنها در دنیا از برکات این کار خود بهره مند می شود بلکه در آخرت هم پاداش دریافت می کند؛ همان طور که وقتی زنی در برابر همسر خود سرکشی می کند و به جلب رضایت او در رفت و آمدهایش توجهی ندارد، خودش را مستحق عذاب الهی می کند. در کتاب «عیون اخبارالرضا» نوشته شده است که پیامبر(ص) فرمودند: «زنانی از امتم را در شب معراج دیدم که در عذاب شدیدی به سر می بردند. از وضعیت آن ها متعجب شدم و از شدت عذاب آن ها گریستم. زنی را دیدم که پاهایش در تنوری از آتش آویزان بود. او زنی بود که بدون اجازه همسرش از خانه خارج می شد».

قابل توجه آقایان!

خدا در آیه ۱۹ سوره مبارکه نساء درخصوص شیوه معاشرت با زنان می فرماید: «وَ عاشِرُوهُنّ بالمَعروف / با زنان، شایسته رفتار کنید». منظور از «معروف» رفتاری است که شرع و عقل آن را تایید می کند و شامل اخلاق های پسندیده و خوب انسانی است. به عبارت دیگر، معروف به آدابی گفته می شود که از نظر مردم عاقلی که تحت تربیت دینی بوده اند تایید می شود. بنابراین معاشرت به معروف، به معاشرتی براساس منطق و حکمت عقلانی دلالت می کند. در نتیجه می توان گفت رفتار مردی که به طور کامل مانع بیرون رفتن همسر خود از خانه می شود، رفتار شایسته ای نیست چرا که زن هم حق دارد به دیدار خانواده و اقوام خود برود و مردی که به کلی با این خواسته همسر خود مخالفت می کند، در واقع با آیه شریفه «عاشِرُوهُنّ بِالمَعرُوف» مخالفت کرده است.

البته در این خصوص خوب است به آیه ۲۲۸ سوره مبارکه بقره هم توجه کرد؛ «وَلَهُنَّ مِثلُ الَّذی عَلَیهِنَّ بِالمَعروف/ برای زنان حقوقی است همچنان که تکالیفی نیز دارند.» طبق این آیه شریفه، زن همان طور که مسئولیت هایی را برعهده دارد، حقوقی هم دارد که این حقوق باید با معروف مطابقت داشته باشد. یعنی طبق منطق عقلانی و دینی، شایسته و شناخته شده باشد. بنابراین از هر دو آیه مذکور می توان نتیجه گرفت که مرد نمی تواند به طور مطلق مانع بیرون رفتن همسر خود از خانه شود؛ هر چند که در هر صورت زن وظیفه دارد از همسر خود اطاعت کند.