سلامت نیوز : این روزها بیشتر روزنامه های کشور یک تیتر مشترک در صفحه اول خود دارند، تیتری که شاید هر سال و به خصوص در روزهای سرد سال تکرار می شود: «آلودگی هوای کلان شهرها در مرز هشدار قرار گرفت». شاید در نگاه اول تصور کنیم آلودگی های زیست محیطی تنها سلامت جسم را تهدید می کند اما به عقیده روان شناسان آلودگی هوا تنها ریه انسان را هدف نمی گیرد بلکه در ایجاد افسردگی، پرخاشگری، خواب آلودگی، بیش فعالی در کودکان و دیگر اختلالات روانی نیز موثر است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه خراسان ؛ دکترعزت ا... کردمیرزا، روان شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور در گفت وگو با ماهنامه سپیده دانایی از مشکلات ناشی از آلودگی های زیست محیطی می گوید؛ آلودگی های زیست محیطی و به طور مشخص ریزآلاینده هایی که به اعتقاد او می تواند در نقص عضو، کاهش بهره هوشی، بهداشت روانی یا تشدید اختلالات روانی مانند بروز افسردگی موثر باشد.

آلودگی‌های زیست محیطی چه تأثیری بر روند طبیعی جامعه می گذارد؟

در یک بیان کلی می توان گفت در کنار تهدیدات جدی مانند جنگ های اتمی، مواد مخدر و تروریسم، آلودگی های زیست محیطی به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار منفی جدی در محاسبات جهانی در نظر گرفته می شود. یعنی آلودگی های زیست محیطی یکی از چهار تهدید مهم در عرصه بین المللی به حساب می آید.

آیا این موضوع را می توان به عنوان یکی از مشکلات اجتماعی برشمرد

بله، آلودگی های زیست محیطی در بخش عمده ای از کلان شهرها به عنوان یک معضل اجتماعی برای همه مردم قابل لمس است. به خصوص در کلان شهرها که در معرض آلودگی های محیطی خاص قرار دارند و این مشکل می تواند هم عوارض جسمی، هم روانی و هم معضلات اجتماعی و سیاسی را برای جامعه شهری به دنبال داشته باشد. دقت داشته باشید که هر سال با شروع فصل سرما موضوع آلودگی هوا جدی می شود. ریزگردها نیز یک خطر جدی تلقی می شوند و هر سال این موضوع در حال تکرار است، در حالی که برنامه مدون و خاصی برای برطرف کردن آن وجود ندارد.

چه بخشی از آلودگی های زیست محیطی بر اعصاب و روان تأثیر می گذارد؟

این دسته از آلودگی ها را می توان در دو بخش بررسی کرد؛ یکی آلودگی هایی است که ناشی از گرد و غبار است، مثل آن چه در خوزستان یا سیستان و بلوچستان دیده می شود. این آلودگی ها معمولا نسبت به آلودگی های ریزآلاینده ها تأثیر کمتری بر اعصاب و روان دارد. به عنوان مثال در تهران به دلیل شرایط جمعیتی، حجم بالای خودروها و آلاینده هایی که توسط سوخت خودروها تولید می شود، سطح سرب بالاست و همین می تواند آثار روانی منفی زیادی داشته باشد. در شهر تهران که کارخانه ها زیاد است و مونواکسیدکربن، دی اکسیدکربن، ازت و سرب زیادی در فضا وجود دارد، بیماری هایی مانند اوتیسم یا بیش فعالی در کودکان زیاد دیده می شود. نکته بعدی این است که این آلودگی ها با کاهش انرژی و ایجاد حالت خواب آلودگی موجب کاهش بهره وری شغلی و تحصیلی نیز می شوند. یک اختلال دیگر پرخاشگری است. زمانی که فرد به دلیل آثار آلودگی هوا بی حوصله یا کم حوصله می شود واکنش هایش نیز پرخاشگرانه است.

یکی از آثار مهم آلودگی های زیست محیطی کاهش طول عمر در افراد است. این موضوع چه تأثیری می تواند بر آرامش روانی جامعه داشته باشد؟

متأسفانه در کشور ما آلودگی هوا یکی از عوامل اصلی در مرگ و میر افراد است در حالی که ظاهرا مردم به این موضوع که حفظ محیط زیست موجب بالا رفتن طول عمر خودمان می شود، خیلی توجه نمی کنند. در واقع مردم فکر می کنند که حفظ محیط زیست یک کار لوکس است. در صورتی که در هر ساختار محیطی تمام عواملی که این ساختار را تشکیل می دهند با هم تعامل دارند. در واقع یک ساختار محیطی تنها طبیعت نیست و انسان نقش مهمی در ساخت آن دارد و هنگام بررسی آن نمی توان نقش انسان را نادیده گرفت و تنها به تأثیرات گیاهی و جانوری پرداخت. زمانی که ما در محیطی زندگی می کنیم که در آن امنیت جسمانی و به تبع آن امنیت روانی مان به خطر می افتد، امید به زندگی کاهش می یابد و موجب می شود که رفتارهای جنجال آفرین و پرخاشگرانه شکل بگیرد. دقت داشته باشید که ریزآلاینده ها آثار منفی دارند، می توانند در نقص عضو، کاهش بهره هوشی، بهداشت روانی یا تشدید اختلالات روانی مانند بروز افسردگی خود را نشان دهند. در واقع هر جا محیط زیست سالم تر باشد، امید به زندگی هم بالاتر است. از طرف دیگر، راه حل درمان اغلب اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب، ورزش هوازی است مشروط به این که هوای سالم وجود داشته باشد. به عنوان مثال، اگر افراد پنج روز در هفته روزی نیم ساعت پیاده روی تند داشته باشند از اختلالات روانی مصون خواهند بود، اما آیا با این شرایط می شود ورزش هوازی انجام داد؟!

راهکار شما برای پیشگیری از ایجاد این مشکلات چیست؟

۱ - ایجاد یک نگرش مثبت نسبت به محیط زندگی در تک تک افراد؛ تا زمانی که مردم فکر می کنند دولت تنها متولی محیط زیست است هیچ چیز درست نمی شود و همه باید بدانند که مسئول هستند.

۲ - آموزش ارتباط با محیط زیست از کودکی؛ شاید لازم باشد در مواد درسی مدارس برای بیان اهمیت محیط زیست و حفظ آن بخش مهمی در نظر گرفت. البته توجه و دقت مردم نسبت به حفظ محیط زیست زمانی نتیجه لازم را می دهد که اقدامات اساسی و موثری نیز از سوی دولت و دستگاه های ذی ربط درباره کاهش آلودگی هوا انجام شود. به عقیده متخصصان این حوزه استاندارد بودن سوخت خودروها، افزایش فضای سبز در کلان شهرها، محدودیت های ترافیکی، گسترش و تقویت سیستم حمل و نقل عمومی، ترغیب مردم به کمتر استفاده کردن از خودروهای شخصی، انتقال کارخانه های آلاینده از درون شهرها و ... از جمله راهکارهایی است که می تواند در این زمینه موثر و مفید باشد.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha