اكنون 23 سال از زمانی كه برای نخستین بار داروهای ایدز در جهان وارد بازارهای آمریكا شد، می‌گذرد.آن زمان، میزان شكایت از این داروها به‌خصوص از دارویی كه یك داروی ضد رتروویروس ایدز است، زیاد بود چون عوارض جانبی به‌خصوص عوارض سمی زیادی داشت، اما امروز دانشمندان توانسته‌اند عوارض دارو را كمتر كنند و همچنان در مورد این دارو و اثرات مثبت آن امیدواری وجود دارد.

 البته این دارو درمان ایدز محسوب نمی‌شود اما تاكنون حد‌اقل در طولانی كردن عمر 15 هزار آمریكایی كه به مرحله علامت‌دار بیماری رسیده‌اند مؤثر بوده است. همچنین با اینكه AZT از جمله داروهایی است كه شفابخش نیستند و باید روزانه و تا آخر عمر مصرف شوند اما در اوایل امیدواری زیادی را برای دولت‌هایی كه شروع همه‌گیر این بیماری را شاهد بودند، در پی داشت.

 نوامبر 1984 بود كه جرقه كشف AZT یا همان زیدوودین زده‌شد. كسی كه برای اولین بار فهمید كه این دارو می‌تواند یك درمان ضد‌رتروویروسی برای بیماری ایدز باشد، خانم مارتی كلایر بود. او هنوز برای یك شركت داروسازی انگلیسی كه یكی از بزرگ‌ترین شركت‌های دارو‌سازی در این كشور است، كار می‌كند. 23سال پیش، او این دارو را روی سلول‌هایی در یك ظرف كوچك آزمایش كرد.

 او می‌گوید: شاید نتوانید تصور كنید كه این كار من می‌توانست چقدر خسته‌كننده باشد. او سلول‌های زنده را در این ظرف كوچك قرار می‌داد و سپس به آنها ویروس اضافه می‌كرد. آزمایش او روی این داروها به این صورت بود كه اگر داروها در فعالیت در اثر مقابله با ویروس‌ شكست بخورند، سلول‌ها خاموش شده و می‌میرند و در آنها پلاك یا سوراخ تشكیل می‌شود. این در حالی بود كه خانم كلایر مجبور بود هر كدام از این پلاك‌ها را در یك ظرف مجزا محاسبه كند.

 او می‌گوید: من ظرف‌ها را كنار پنجره نگهداری می‌كردم ولی بعد از مدتی با بررسی 16 ظرف و در كمال تعجب متوجه شدم كه هیچ‌كدام از‌ سلول‌ها پلاك ندارند. خانم كلایر این را باور نداشت: با مدیرم تماس گرفتم و گفتم: یعنی فراموش كرده‌ام كه در این 16 ظرف ویروس اضافه كنم؟! اما همین اتفاق بود كه مدیرم به من فهماند من یك اكتشاف بزرگ انجام دادم و آن كشف داروی AZT بود.

 اكنون بیش از 10 سال از زمان گرفتن مجوز دارو می‌گذرد. با این حال خانم كلایر می‌گوید: ما باید به یاد داشته باشیم كه هنوز عده‌ زیادی از مردم در اثر این بیماری می‌میرند، در عده زیادی از آنها این بیماری تشخیص داده می‌شود.

 كشف این دارو در واقع جرقه اول امیدواری در درمان ایدز بود. اما مشكل این دارو این بود و هست كه قیمت 188 دلار برای 100 عدد از آن خارج از توان مالی خیلی از مبتلایان است. خانم كلایر اعتراف می‌كند كه اگر‌چه این اتفاق امری ناامید‌كننده است ولی ما می‌توانیم بهترین داروها را با قابلیت در دسترس بودن برای همه مردم بسازیم چون AZT هم علاوه بر قیمت بالا بدون عوارض جانبی نیست.

 با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهند در كشورهایی كه داروهای ضد ایدز از قبیل AZT به سادگی در دسترس است، برنامه‌های پیشگیری به‌خصوص در زنان باردار در كاهش تعداد كودكان مبتلا به HIV كاملاً موفــق بــوده اسـت. همچنین مطالـعات نشان داده‌اند كه استفاده از AZT بلافاصله بعد از استفاده از سرنگ آلوده، می‌تـواند تا میزان 80 درصد احتمال ابتلا به HIV را كاهش دهد.