سلامت نیوز : قیمت بالای فروش ماهی، نبود بازارهای اختصاصی، عرضه نشدن ماهی تازه و ماهی‌های دریایی و نبود فرهنگ مصرف غذاهای دریایی در بسیاری از استان‌ها و از جمله در سمنان باعث شده سرانه مصرف ماهی رقم پایینی باشد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه سمنان، اما چرا مصرف ماهی در ایران و از جمله در استان سمنان پایین است؟

دکتر رحیم خالقیان، معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان سمنان در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: سرانه مصرف ماهی در کشوری نظیر ‍‍ژاپن 75 کیلو برای هر فرد است، در حالی که در کشور ما این رقم به 19 کیلو می‌رسد که متاسفانه این رقم در هر استان سمنان نیز به حدود 3 کیلوگرم کاهش می‌یابد.

وی بیان کرد: مهمترین گونه‌های پرورش ماهی در استان سمنان شامل ماهی قزل‌آلا و کپور است که تولید آنها در استان در رتبه اول و دوم قرار دارد، ضمن این‌که کار تحقیقاتی پرورش ماهی‌های "تی‌لاپیا" و"خاویاری" در حال بررسی است.

خالقیان افزود: بیشترین استخر پرورش ماهی استان در شهرستان‌های دامغان و شاهرود قرار دارد که در آنها ماهی های سردآبی پرورش داده می‌شود. میزان تولید ماهی‌های سردآبی در استان سمنان در حال حاضر 294 تن است که از 79 استخر آبی استان برداشت می‌شود.

معاون اداره کل دامپزشکی استان سمنان تصریح کرد: سالانه 700هزار قطعه بچه ماهی قزل آلا و 160 قطعه بچه ماهی گرم‌آبی در استخرهای پرورش ماهی و استخرهای ذخیره آب استان رهاسازی می‌شود و معمولا در نتیجه آن 300 تن گوشت ماهی سردآبی و 270 تن ماهی گرم آبی در استان سمنان تولید می‌شود.

وی تصریح کرد: افزایش سرانه مصرف ماهی در استان نیازمند کار فرهنگی و برگزاری کلاس‌های طبخ آبزیان، چاپ و توزیع نشریات ترویجی، برگزاری نمایشگاه و آموزش و تبلیغات از طریق رسانه‌ها و حتی شیلات دارد تا از این طریق به بانوان روش صحیح طبخ ماهی آموزش داده شود زیرا اکثر بانوان روش پخت صحیح ماهی را نمی‌دانند در نتیجه به مصرف آن تمایلی ندارند، ضمن اینکه ترویج این کار در بین مردم سرانه مصرف ماهی را افزایش می‌دهد.

خالقیان خاطرنشان کرد: مصرف حداقل دو بار ماهی در هفته کلسیم را در بدن تثبیت و از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند و نیز مصرف غذاهای دریایی خطر بروز بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد. با توجه به این‌که میزان لازم آهن، فسفر و اسیدهای چرب متعادل، مواد معدنی و امگا3 که در گوشت ماهی وجود دارد در مواد پروتئینی دیگر وجود ندارد توصیه می‌شود مصرف ماهی به نرمال جهانی برسد.

خالقیان با بیان این‌که مصرف آبزیان به دلیل خواص غذایی مفید و ارزشمند پروتئینی مغذی برای تمام گروه‌های سنی و به خصوص کودکان و سالمندان ضروری است، خاطرنشان کرد: به چهار گروه خردسالان، زنان باردار، کهنسالان و کسانی که بیماری‌های مزمن دارند توصیه می‌شود حتما مصرف ماهی را در برنامه غذایی خود بگنجانند.

وی ادامه داد: همچنین به اطفال، خردسالان و دانش آموزان که کار فکری انجام می‌دهند و همچنین کهنسالان پیشنهاد می‌شود به علت داشتن امگا3 و مواد معدنی مفید در ماهیان، بیشتر از گوشت آبزیان استفاده کنند. مصرف ماهی برای افراد، محدودیتی ندارد و افراد باید با توجه به نیازهای فردی خود از گوشت آبزیان استفاده کنند.

افزایش 20 درصدی تولید آبزیان در استان سمنان

مسعود مهدوی، مدیر شیلات سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان در گفتگو با خبرنگار ایسنای سمنان با بیان این‌که وجود آب و هوای متنوع و تنوع اقلیمی در استان، بستر مناسبی را برای پرورش انواع آبزیان در استان سمنان فراهم کرده است، تصریح کرد: برداشت ماهی از مزارع پرورش ماهی استان طی سه سال اخیر از رشد20 درصدی برخوردار بوده است.

وی بیان کرد: انواع گونه‌های مناسب ماهیان سردآبی، گرم آبی و خاویاری در مزارع پرورشی استان پرورش داده می‌شود اما ماهی قزل آلا و رنگین گمان از گونه‌های اصلی پرورش داده شده است. این ماهی‌ها امروزه بیشترین تولید استان را به خود اختصاص داده و به عنوان محور توسعه بخش شیلات در استان به شمار می‌رود. همچنین چهار گونه از ماهیان گرم آبی شامل کپور معمولی، کپور علفخوار (آمور)، کپور نقره‌ای (فتیوفاگ) و کپور سرکنده یا بیگ هد را می‌توان در استان پرورش داد.

مهدوی از برنامه‌ای برای پرورش ماهیان خاویاری در سطح وسیعی از استان خبر داد و گفت: با برنامه‌ریزی می توان به منظور تولید گوشت سفید و استحصال خاویار در سطح وسیع در استان به پرورش ماهیان خاویاری پرداخت که به همین منظور یک مزرعه پایلوت با اعتبارات عمرانی برای ترویج این صنعت در استان سمنان ایجاد شده است.

مدیر شیلات جهاد کشاورزی استان سمنان با اشاره به اهمیت افزایش سرانه مصرف آبزیان در سبد غذایی خانوارهای سمنانی، گفت: با توجه به این‌که ماهی به عنوان غذای سلامتی در دنیا مطرح است و آن هم به دلیل وجود چربی‌های غیر اشباع امگا 3 موجود در آن است که باعث جلوگیری از سکته‌های قلبی و عروقی و همچنین مصرف آن باعث افزایش ضریب هوشی در کودکان می‌شود. یکی دیگر از فواید ماهی، جذب بالای 95 درصد پروتئین موجود در آن است که آن را به عنوان یک غذای برتر معرفی کرده است.

وی، افزایش فرهنگ سرانه مصرف آبزیان در سبد غذایی خانوارها را یکی از وظایف مهم شیلات برشمرد و تصریح کرد: میانگین مصرف آبزیان در دنیا، حدود 16 تا 17 کیلوگرم است.

مهدوی با بیان این‌که سرانه مصرف ماهی در استان سمنان یک سوم سرانه کشوری است، خاطرنشان کرد: در استان سمنان برای افزایش سرانه مصرف ماهی در چند سال اخیر اقداماتی از قبیل برگزاری کلاس‌های طبخ آبزیان، چاپ و توزیع نشریات ترویجی، برگزاری نمایشگاه و تبلیغ از طریق رسانه‌های سراسری برگزار شده که همین برنامه‌ها باعث شده تا مصرف ماهی در استان افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته باشد.

این مقام مسئول گفت: با توجه به ارزش غذایی ماهی در سبد خانوار به عنوان غذای سلامتی، این مدیریت برای افزایش سرانه مصرف آبزیان در استان برنامه‌های متعدد آموزشی را اجرا کرده که در نتیجه آن سرانه مصرف استان به 3.3 کیلوگرم رسیده است. با این همه در حال حاضر میزان آن تقریبا یک سوم سرانه کشور است.

مدیر شیلات سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان خاطرنشان کرد: ایجاد بازارچه‌های عرضه مستقیم و عرضه تازه آبزیان در سطح شهرستان‌ها، گنجاندن یک یا دو وعده ماهی در برنامه غذایی در مراکز آموزشی، نظامی و درمانی، برگزاری نمایشگاه عرضه محصولات شیلاتی در شهرستان‌های استان و برگزاری جشنواره طبخ غذاهای دریایی در استان برای افزایش سرانه مصرف ماهی در برنامه غذایی مردم استان موثر است.

مهدوی با اشاره به وجود استخرهای پرورش ماهی در استان، خاطرنشان کرد: در حال حاضر حدود 60 استخر برای پرورش ماهیان سردآبی، 170 استخر ماهیان گرمآبی، 4 استخر ویژه تکثیر بچه ماهی قزل آلا و یک استخر ویژه پرورش ماهیان خاویاری در استان فعال است.

چربی ماهی دارای بیشترین خواص درمانی و ارزش غذایی

همچنین مجید احمدی، یک کارشناس تغذیه در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنای منطقه سمنان درباره ارزش غذایی ماهی، گفت: گوشت ماهی از نظر ترکیبات حاوی 75 درصد آب، 19 درصد پروتئین، 5 درصد چربی و یک درصد خاکستر مواد معدنی است؛ در ضمن میزان چربی انواع ماهیان از 1 تا 10 درصد متغیر است که در نسوج و به خصوص در کبد ماهی ذخیره می‌شود. تمام اسیدهای آمینه ضروری در پروتئین ماهی موجود بوده و هضم و جذب آن تا 99 درصد هم می‌رسد.

وی گفت: بیشترین اثرات مفید و درمانی ماهی مربوط به چربی آن است چرا که چربی ماهی حاوی اسیدهای چرب ضروری از نوع غیراشباع با زنجیره‌ای بلند است که این چربی‌ها از خانواده امگا 3 و دو نوع EPA ,PHA است. لیپیدهای موجود در ماهی سرشار از ویتامین‌های محلول در چربی A , D است و نیز منحصر بفرد بودن مواد معدنی ماهی مهم بوده و حاوی ماکروالمنت و میکروالمنت است.

احمدی با اشاره به فواید گوشت ماهی، گفت:DHA یک ترکیب ضروری برای فسفولیپیدهای غشای سلول‌های کلی بدن است که در حفظ حالت مایع غشا نقش مهمی دارد. ضمن این‌که در انسجام غشای میتوکندری نیز نقش مهمی دارد.

این کاشناس تغذیه درباره خاصیت روغن ماهی اظهار کرد: مصرف روغن ماهی توسط زنان، با ریسک آبستنی همراه است و از تولد زودرس جنین پیشگیری می‌کند و نیز برای افراد با مشکلات قلبی -عروقی، مفید بوده و فشارخون بالا را در حد نرمال نگه می‌دارد.

وی، اسید چرب امگا 3 موجود در ماهی را برای کاهش لخته‌های خونی و ثابت نگه داشتن ریتم قلبی موثر دانست و گفت: اسید چرب امگا 3 موجود در ماهی، میزان کلسترول خون را کاهش می‌دهد و نیز از بروز سرطان پستان و پروستات جلوگیری می‌کند. همچنین روغن ماهی به پیشگیری از بیماری‌های کرون، آرتریت روماتید، تنگی نفس و آلرژی کمک شایانی می‌کند.

احمدی تصریح کرد: DHAموجود در روغن ماهی در ساختن ساختمان بافت مغزی انسان نقش مهمی دارد و گوشت ماهی منبع غنی از کلسیم، فسفر، آهن، پتاسیم، گوگرد و منیزیم است و نیز ویتامین های موجود در گوشت ماهی شامل ویتامین B،A، E، C است که در سلامت زندگی انسان موثر خواهد بود.