سلامت نیوز: گشتی در بازار نشان می‌دهد که برخی داروخانه‌ها مرتکب تخلفات گسترده به ویژه احتکار دارو شده و قیمت دارو نیز با افزایش چندین برابری مواجه شده است.

یک فعال حوزه واردات دارو و تجهیزات پزشکی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه وضعیت صنعت داروسازی کشور به‌هم ریخته است، گفت: درصورت ادامه روند فعلی ممکن است بسیاری از کارخانه‌های تولید دارو ورشکست شوند.

هلال‌احمر آخرین امید بیمارانی است که از سایر داروخانه‌ها دست خالی برمی‌گردند، اما چرخه معیوب اختصاص ارز به گفته سیامک افاضلی مدیرعامل شرکت داروسازی سها،گریبان هلال‌احمر را گرفته و همین مسئله باعث شده تا بسیاری از بیماران مجبور شوند با قیمت‌های سرسام‌آور داروهایی که تا پیش از آغاز سال سخت نظام سلامت از هلال‌احمر و داروخانه 13 آبان تهیه می‌کردند را از بازارهای آزاد تهیه نمایند. علی معروفی یکی از شهروندان تهرانی در گفت‌وگو با تهران امروز می‌گوید مجبور شده است دو آمپول برای کاهش درد پای مادرش از بازار آزاد به قیمت یک میلیون و 800هزار تومان بگیرد.او برای پیدا کردن داروها چند روزی داروخانه‌های زیادی را در پایتخت گشت اما درنهایت او را به هلال‌احمر راهنمایی کردند و بعد از اینکه از داروخانه هلال‌احمر و 13 آبان هم دست خالی برگشت مجبور شد برای تهیه داروها سری به بازار آزاد بزند، جایی‌که این روزها سهل‌ترین راه برای پیدا کردن داروهای خاص است؛ اما به قیمت‌اش. اما ناراحتی او از گران تمام شدن داروها نیست بلکه می‌گوید مجبور شده برای تزریق ساده هر یک از این آمپول‌ها 120 هزار تومان در مطب شخصی پزشک معالج، بپردازد. او می‌پرسد که چرا باید برای دو تزریق 220 هزارتومان پرداخته شود؟ پدرش بازنشسته است با درآمدی 700 هزار تومانی در ماه. او برای اینکه بتواند درد زانوهای مادرش را کاهش دهد باید 6 هفته دو تا از این آمپول‌ها را بخرد و تزریق کند. یعنی تنها برای خرید 12 آمپول باید 21 میلیون و 600 هزار تومان بپردازد. هزینه عجیب تزریق آمپول‌ها هم می‌شود یک میلیون و 440 هزار تومان. به گفته او این هزینه سوای معاینات، ام.آر.آی و... است.

در این میان مسئولان دولتی اما مدام در حال جابه‌جا کردن ارز مرجع به جای ارز مبادله‌ای هستند بدون اینکه هیچ یک از این اعتبارات به بازار دارو تزریق شود و درد و آلام بیماران را کاهش دهد. اما این خبردهی آب به آسیاب فرصت‌طلبان ریخته تا با احتکار دارو، سودهای میلیاردی به قیمت جان بیماران را کسب کنند. هاشم تبریزی دانا یک فعال حوزه واردات دارو و تجهیزات پزشکی از احتمال قریب‌الوقوع ورشکستگی کارخانه‌های تولید دارو در داخل کشور خبر می‌دهد. کارخانه‌های تولید داخلی دارو در حالی در معرض ورشکستگی قرار گرفته‌اند که محمود بهمنی رئیس بانک مرکزی همچنان مدعی است که ارز مرجع دارویی برای خرید دارو وتجهیزات پزشکی تزریق می‌شود. محمد حسن طریقت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم که قول داده بود تا خود شاکی خصوصی عاملان گرانی دارو شود همچنان در حال تغییر زمان آغاز اجرای برنامه پزشک خانواده در تهران است. او به فاصله دو روز که گفته بود برنامه پزشک خانواده در تهران اجرا نمی‌شود، روز دوشنبه دوباره خبر از افتتاح این برنامه در تهران داد. این درحالی است که مرضیه وحید دستجردی وزیر پیش از او، پیش‌تر برنامه پزشک خانواده را در تهران کلید زده بود تا این سوال پیش بیاید که در سعادت‌آباد چه خبر است که هیچ‌کس به داد مردمی که برای زنده‌ماندن به آخر خط رسیده‌اند، نمی‌رسد؟

ارز دولتی، هلال‌احمر را زمینگیر کرد

مسئله اما حادتر از آن است که دارویی در داروخانه 13 آبان یا هلال‌احمر پیدا نشود. هلال‌احمر حتی برای واردات مواد اولیه هم به بن بست خورده است. آنطور که مدیر شرکت داروسازی سهای هلال‌احمر به خبرگزاری فارس می‌گوید:چرخه معیوب اختصاص ارز دولتی برای واردات مواد اولیه گریبانگیر هلال‌احمر هم شده است. مجبوریم نقد خرید کنیم و همین مسئله نقدینگی شرکت‌های دارویی را ضعیف کرده است. این در حالی است که 60 درصد مواد اولیه دارویی نیز وارداتی است. اما مشکلات دارویی در کشور ما به این مسئله ختم نمی‌شود. چرا که انگار مسئولان فراموش کرده‌اند که دارو یک نیاز حیاتی است و باید شرایط ورود آن تسهیل شود. به گفته افاضلی در برهه اول قیمت ارز یارانه‌ای افزایش یافت، ارتباط بانکی قطع شد و در نهایت مجبور بودیم ریال بیشتری معادل 135 درصد از قیمت کالا را نزد بانک نگه داریم، در صورتی که قبلا 10 درصد مبلغ را برای گشایش اعتبار اسنادی (LC) پرداخت می‌کردیم ولی الان باید پول، چندین ماه در بانک بماند تا بتوانیم ارز را بگیریم و تنها زمانی که با فروشنده خارجی تسویه حساب کردیم 35 درصد اضافی را از بانک پس می‌گیریم. در عین حال تورم وحشتناکی برای تهیه ملزومات اولیه تولید دارو مانند لوازم بسته‌بندی، مقوا، کاغذ فویل و حتی در قوطی شربت‌ها که شاید خیلی هم به چشم نیاید پیش رو داشتیم که باعث شده، قیمت‌ها چندین برابر شود و شوک نقدینگی به همه شرکت‌های داروسازی وارد شد.

سوال‌های بی‌پاسخ

این درحالی است که افاضلی می‌گوید: «دارو را تحریم نکرده‌اند ولی ما کشوری هستیم که وابستگی نفتی داریم پس باید دلاری باشد که بدهیم و مواد اولیه دارویی بگیریم. از طرفی بانک‌های ما را تحریم کرده‌اند و جابه‌جایی پول بسیار پرهزینه است و سبب می‌شود که هزینه مواد اولیه دارویی گران تمام شود که در نهایت یا شرکت دارویی باید زیان بدهد یا قیمت را افزایش دهد که در هر دو حالت به ضرر بیماری است که باید دارو را مصرف کند.»

اما تلخی ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود. مسئله دیگر صادرات کشور است. مسئله‌ای که هم محمدحسین شهریاری رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درباره آن به گفت‌وگو می‌نشیند و هم افاضلی آن را تایید می‌کند. شهریاری می‌گوید: «در داخل کشور مافیایی وجود دارد که اجازه نمی‌دهد تولیدکننده داخلی داروهای تولیدی را وارد بازار کند. چون واردات دارو به سود این مافیاست.» افاضلی هم گفت: در حالی که در برهه اول قیمت ارز یارانه‌ای افزایش یافت، ارتباط بانکی قطع شد و در نهایت مجبور بودیم ریال بیشتری معادل 135 درصد از قیمت کالا را نزد بانک نگه داریم، در صورتی که قبلا 10 درصد مبلغ را برای گشایش اعتبار اسنادی (LC) پرداخت می‌کردیم ولی الان باید پول، چندین ماه در بانک بماند تا بتوانیم ارز را بگیریم و تنها زمانی که با فروشنده خارجی تسویه حساب کردیم 35 درصد اضافی را از بانک پس می‌گیریم. او می‌گوید: «در عین حال تورم وحشتناکی برای تهیه ملزومات اولیه تولید دارو مانند لوازم بسته‌بندی، مقوا، کاغذ فویل و حتی در قوطی شربت‌ها که شاید خیلی هم به چشم نیاید پیش رو داشتیم که باعث شده، قیمت‌ها چندین برابر شود و شوک نقدینگی به همه شرکت‌های داروسازی وارد شد.» افاضلی تنها راه نجات و پیشرفت صنعت داروسازی کشور با توجه به مزیت نسبی این صنعت به سایر صنایع داخلی را صادرات می‌داند و می‌گوید: «قیمت داروهای داخلی حداقل یک پنجم مشابه خارجی است بنابراین حاشیه سود بسیار بالایی برای دارو در واردات دیده شده است.» این درحالی است که فروشندگان ایرانی برای فروش تولیدات داخلی خود باید از سدهای بسیاری در خارج از کشور بگذرند: «تحریم‌ها یا مشکلات سیاسی بین روابط کشورها روی صادرات به مراتب بیشتر از واردات تاثیر می‌گذارد چرا که برخی کشورها آنقدر ایراد سر راه خرید دارو ایجاد می‌کنند که عملا امکان صادرات نیست و کشورهایی هم که ما با آنها ارتباط خوبی داریم واردکننده عمده دارو نیستند و بازار دارویی کوچکی دارند و این امر سدی برای ورود به بازار جهانی است که نمی‌تواند اقتصاد دارو را پویا کند.»