سلامت نیوز: در برخی موارد حتی مشاهده شده که یک پزشک در حالی که بیمارستانی پزشک آنکال بوده همزمان در بیمارستان دیگر در اتاق عمل در حال جراحی بیمار دیگری بوده است. در این میان چه بسیار بیمارانی که به دلیل عدم حضور به موقع پزشک آنکال دچار سرنوشتی بسیار ناگوار می‌شوند.

جوانی ۲۶ الی ۲۷ ساله به نظر می‌رسید از شدت عصبانیت صورتش برافروخته بود و آنقدر عصبانی بود که چهار نفر از ماموران حراست بیمارستان نیز نمی‌توانستند کنترلش کنند. اضطراب را به خوبی در چهره‌اش می‌شد دید؛ داد می‌زد اگر مشکلی برای خانم پیش بیاید اینجا را به آتش می‌کشم... نیم ساعت بعد که با پادرمیانی ماموران حراست آرام در گوشه‌ای نشسته بود پای درد و دلش نشستم. می‌گوید: «دکتر خانمم به دلیل شرایط بچه دستور داده حتما بستری شود و بچه‌اش امروز به دنیا بیاید، اما بعد از چند ساعت سر دواندن، پزشک اورژانس یک سونوگرافی نوشته که به ۵ آزمایشگاه مراجعه کرده‌ام اما هیچ‌کدام وقت امروز نمی‌دهند. اینجا هم به من می‌گویند برو فردا سونوگرافی را انجام بده و بیار تا بستری‌اش کنیم در حالی که پزشک متخصص زنان که نه ماه همسرم زیر نظرش بوده می‌گوید باید امروز بستری شود. با کلی سروصدا و جنجال حاضر شده‌اند بستری‌اش کنند اما پرستار به من می‌گوید ما هیچ مسئولیتی نداریم و هر اتفاقی برای خانمت بیفتد به ما ارتباطی ندارد.» در حال گفت‌وگو بودیم که جوان را صدا زدند که برو وسایل همسرت را بیاور؛ کیسه آب بچه پاره شده و بچه‌ تا یک ساعت دیگر به دنیا می‌آید!

نکته جلب این قضیه آن‌جا بود که تا یک ساعت قبل تیم پزشکی و پرستاری بیمارستان بیمار را به رفتن به خانه و فردا آمدن حواله می‌دادند ولی حالا بچه در حال به دنیا آمدن بود. سوال اینجاست که اگر برای این مادر و نوزاد در خانه مشکلی پیش می‌آمد چه کسی مسئول جان آن‌ها و یا به عبارت بهتر به خطر انداختن جان آن‌ها بود؟

توجیه پرستاران

پرستاران بیمارستان می‌گویند که در ساعات غیراداری و روزهای تعطیل مریض‌هایی که به اورژانس می‌آورند باید توسط پزشک آنکال (On Call) ویزیت شوند و در صورت تایید وی، بیمار بستری می‌شود. یک پرستار به  قانون می‌گوید: «در مورد این مریض نیز ما شرح حالش را ساعت ۵ بعد از ظهر تلفنی به پزشک آنکال اعلام کرده‌ایم و او نیز پزشک اورژانس را راهنمایی کرده و بعد از توضیحات ما ضرورتی برای بستری شدن مریض ندیده‌اند؛ البته هنوز او را حضوری ندیده‌اند ما نیز بدون دستور پزشک آنکال با توجه به کمبود تخت اجاره بستری مریض را نداریم.»

پزشک آنکال کیست؟

به پزشکی که در ساعات کشیک (غیر ساعات اداری و روزهای تعطیل) طبق برنامه از قبل هماهنگ‌شده؛ قابل دسترسی و احضار به مراکز درمانی باشد پزشک آنکال می‌گویند. وظیفه پزشک انکال آن است که شرایط بیماران اورژانس را بررسی کرده و راهنمایی‌های لازم را به صورت تلفنی یا حضوری به پزشک مستقر در بیمارستان منتقل داده تا سیر درمانی مریض پیگیری شود. البته در صورت نیاز به حضور در مرکز درمانی بر اساس دسته‌بندی زیر پزشکان آنکال می‌بایست به موقع در مرکز درمانی حاضر شود:

الف- حضور بلادرنک و فوری برای تخصص‌های بیهوشی و کاردیولوژی (قلب)

ب- حضور سریع (کمتر از ۳۰ دقیقه) برای متخصصانی نظیر جراحان مغز و اعصاب، جراحی عمومی، زنان و کودکان.

ج- حضور در اولین فرصت برای متخصصانی نظیر پوست

سهل‌انگاری به قیمت جان بیماران

با توجه به موارد ذکرشده پزشک آنکال می‌بایست حداکثر نیم ساعت بعد از تماس از سوی بیمارستان در مورد وضعیت این مادر جوان، برای معاینه حضوری خود را به بیمارستان می‌رساند و دستورات لازم را برای بستری او صادر می‌کرد. اما رویه‌ای که این روزها در بیشتر مراکز درمانی به‌ویژه شهرستان‌ها که نظارت کمتری بر روی حضور پزشکان کشیک و آنکال انجام می‌شود باب شده، اکتفا کردن به چند توصیه تلفنی از سوی این پزشکان است. در بسیاری از مواقع پزشکانی که باید هرچه سریع‌تر خود را به بالین برسانند، در یک مکالمه تلفنی کوتاه شرح حال بیمار را از پرستار جویا می‌شوند و به راحتی بیمار را روانه منزل می‌کنند.

شهرستان‌ها؛ کمبود پزشک و نبود نظارت

در مراکز درمانی به خصوص در شهرهای کوچک که مراکز خصوصی وجود ندارد و مردم ناگزیر به مراجعه به تنها مرکز درمانی شهر هستند می‌بایست نظارت بیشتری برای حضور پزشکان آنکال انجام شود. در برخی موارد حتی مشاهده شده که یک پزشک در حالی که بیمارستانی پزشک آنکال بوده همزمان در بیمارستان دیگر در اتاق عمل در حال جراحی بیمار دیگری بوده است. در این میان چه بسیار بیمارانی که به دلیل عدم حضور به موقع پزشک آنکال دچار سرنوشتی بسیار ناگوار می‌شوند. از سوی دیگر در کنار تمام تلاش‌های پرستاران به خصوص در مراکز دولتی می‌بایست پرستاران در مورد وظایف پزشک آنکال هم به بیمار اطلاعات دقیقی ارائه دهند و ضمن تاکید بر پزشک برای حضور در بیمارستان، عدم حضور او را نافی مسئولیت خود قلمداد نکنند. معلوم نیست که اگر جوانی که برای سلامت همسر و بچه‌اش حتی با ماموران بیمارستان دست به یقه شد، به توصیه تلفنی پزشک آنکال عمل می‌کرد و همسرش را به خانه برمی‌گرداند چه اتفاقی برای همسر و بچه‌اش می‌افتاد؟