سلامت نیوز: بحران آلودگی هوا در تهران و شهرهای آلوده دیگر مانند تبریز، مشهد، اراک، اصفهان، شیراز، اهواز و... مسؤولین ستاد اجرایی کاهش آلودگی هوا را بر آن داشت تا به منظور ایجاد حساسیت در بین اقشار مختلف جامعه، از سال ۱۳۷۴ روز ۲۹ دی‌ماه را به عنوان روز ملی هوای پاک اعلام کنند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از سینانیوز، هدف از اعلام روز ملی هوای پاک ایجاد حساسیت در بین اقشار مختلف جامعه بوده است و از آنجایی که کلید اصلی کاهش آلودگی هوا، افزایش هماهنگی بین‌بخشی به همراه همکاری شهروندان است این روز می‌تواند عامل مهمی در ایجاد این مشارکت و هماهنگی بین‌بخشی باشد. برگزاری مراسم نمادینی مانند هفته هوای پاک می‌تواند تصویر روشنی را از اهمیت حفظ منابع ملی و مصرف بهینه انرژی ترسیم کند که این تصویر با فرهنگ سازی موثر نقش ماندگاری است که هرگز پاک نخواهد شد.
ایران با توجه به اهمیت مباحث هوای پاک، متعهد به کنوانسیون‌هایی همانند کنوانسیون تغییرات آب و هوا و قراردادهایی مانند پروتکل مونترال هستند که هم اکنون در کشور ما نیز در حال اجرا هستند. بر این اساس، پروتکل مونترال به منظور حفاظت از لایه ازن شکل گرفت، چرا که انتشار آلاینده‌هایی مانند کلر که یکی از عناصر تشکیل دهنده CFC‌ها به عنوان مواد مخرب لایه ازن هستند، در گرمایش زمین و تخریب این لایه موثرند.

براساس تعاریف سازمان جهانی بهداشت دو درصد از کل مرگ ومیرهای ناشی از عوارض قلبی در شهرهای آلوده به طور مستقیم و غیرمستقیم مربوط به آلاینده‌های هوا است. در شهرهای آلوده متوسط سالانه بستری بیماران قلبی به علت آلودگی مونوکسید کربن ۶۸ درصد افزایش می‌یابد.
از آنجایی که میل ترکیب CO با هموگلوبین ۲۰۰ برابر اکسیژن است با ایجاد ترکیب پایدارکربوکسی هموگلوبین میزان اکسیژن رسانی به بافت بدن کاهش یافته و به تناسب درصد آلودگی علایمی نظیر سرگیجه سردرد، خواب‌آلودگی و در موارد شدیدتر مرگ بروز می‌کند.

آلودگی هوا و مسمومیت گیاهان
گیاهان، قربانیان ناخواسته آلودگی هوا هستند و بر اثر آلودگی هوا مسموم می‌شوند. بر این اساس، با اینکه گیاهان از عوامل مهم کاهش آلودگی هوا بـه شمـار می‌آینـد، ولـی افزایـش مقـدار و غلظت آلوده کننده‌ها در ۱۰ سال گذشته موجب شده تا گیاهان نیز آسیب ببینند. تحقیقات نشان می‌دهد یکی از این عوامل تاثیرگذار، دی اکسید گوگرد است، این گاز در فضا اکسید می‌شود و در بخار آب حل می‌گردد و به این ترتیب، اسیدسولفوریک تولید می‌کند. این اسید باعث افزایش اسیدیته باران می‌شود و مسمومیت موضعی در گیاهان به وجود می‌آورد. همچنین این گاز از طریق روزنه‌ها وارد گیاهان می‌شود و با آب موجود در گیاه، تولید اسید می‌کند که این اسید باعث مسمومیت گیاه، تخریب روزنه‌ها و مانع فتوسنتز می‌شود.
آلودگی هوا و آثار آن بر بارداری
تحقیقات نشان داده است طیف وسیعی از اختلالات و عوارض آلودگی هوا بر دستگاه تولید مثل، باردای، جنین و نوزاد اثر می‌گذارد. همچنیـن تحقیقاتـی در مـردان درخصـوص تغییـرات کیفـی و کمـی اسپـرم صورت گرفته که نشان دهنده نقش منفی آلاینده‌هایی مثل سرب، دی اکسید گوگرد و ذرات معلق است.
اثرات آلاینده‌ها بر جنین شامل عوارضی مانند وزن پایین زمان تولد، تاخیر رشد داخل رحمی و مرگ داخل رحمی است که آلاینده‌های منواکسید کربن، دی اکسید گوگرد و ذرات معلق، بیشترین تاثیر را در این میان دارند. میزان مواجهه مادر با گروهی از ذرات معلق یا هیدروکربـن در هشتمیـن مـاه بارداری بـر رشد جنین اثر مستقیم دارد.

بیماری‌هایی که با تنفس آلاینده‌ها می‌آیند
منواکسید کربن موجود در هوا به سکته‌های قلبی و مغزی منجر می‌شود. حتی مقدار بسیار کم کربوکسی هموگلوبین باعث آثار فیزیولوژیک مهمی در بدن می‌شود و با افزایش آن، درصد این اثرات افزایش می‌یابد. افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی نسبت به افزایش کربوکسی هموگلوبین، بسیار حساس هستند زیرا با افزایش غلظت این ترکیب در خون، قلب باید برای جبران کمبود اکسیژن، سریع‌تر کار کند.

غلظت اکسیژن در خون، بر فعالیت مغز نیز تاثیر به سزایی دارد. در ۲. ۵ درصد کربوکسی هموگلوبین، قدرت تفکیک اشیاء و اشخاص به وسیله مغز انسان کاهش می‌یابد و در ۵ درصد کربوکسی هموگلوبین، سرعت واکنش‌های عضلانی تحت تاثیر قرار می‌گیرد و در بیماران قلبی علائم استرس افزایش می‌یابد.

حمل و نقل و آلودگی هوا
بیش از ۲۰ درصد مصرف انرژی کل کشور در تهران صورت می‌پذیرد، فراتر از ۲. ۵ میلیون خودرو در آن تردد می‌کند و حمل و نقل در تهران به تنهایی معادل ۲ برابر کربن سرانه تولید شده در کشورهای جهان سوم را ایجاد می‌کند. در حال حاضر، بسیاری از شهرها حتی در کشورهای توسعه یافته دارای سطوح خطرناکی از آلودگی هوا هستند. این معضل بزرگ از طریق جریان باد یا حرکت وسایل نقلیه موتوری در شهرها منتشر می‌شوند. ورود خودروهای بیشتر در جاده‌ها و خیابان‌های یکسان به معنی ترافیک سنگین‌تر و هوای کثیف‌تر است. آلودگی‌های میکروبی حاصل از حمل ونقل در شهر نیز قابل توجه است.