سلامت نیوز : تولید برخی داروهای بایوتکنولوژی در کشور طی 5 سال‌ اخیر یکی از دستاوردهای ملی اعلام شده اما ارائه مجوز واردات همین داروها از سوی وزارت بهداشت به برخی شرکت‌ها این بار صدای تولیدکنندگان را درآورده است، وزارت بهداشت اما از تصمیم خود دفاع می‌کند.

به گزارش فارس، تولید داروهای بایوتکنولوژی که به خصوص با تولید واکسن هپاتیت در کشور در انستیتو پاستور ایران در حدود 5 سال پیش آغاز شد و بعد از آن با تولید داروهای دیگر از گروه اینترفرون‌ها و بعد داروهای دیگر مانند اریتروپوئتین، استرپتوکیناز و ...
گسترش یافت طی سالهای اخیر یکی از مهمترین دستاوردهای علمی و فناوری کشور به خصوص در حوزه علوم پزشکی و دارویی بوده که طی مراسم مختلف با حضور مسئولان بلندپایه کشور اعلام شده است.

بعد از تولید برخی از این گروه داروها در انستیتو پاستور ایران که شاید بزرگترین مرکز تولید واکسن و داروهای بیوتکنولوژی در کشور است کم کم پای شرکت‌های خصوصی هم به این موضوع باز شد که شاید مشهورترین آن تولید داروی ام اس و مشابه آونکس در یکی از این شرکتها بود.

روند رشد و گسترش تولید داروهای بایوتکنولوژی هنوز هم در کشور ادامه دارد و به گفته فریدون مهبودی، رئیس شبکه بیوتکنولوژی کشور اکنون به تولید 9 دارو بایوتکنولوژی از مجموع 140 داروی این گروه در دنیا در کشور رسیده است.


با این وجود صدور مجوز واردات برخی از این داروها توسط شرکت‌های دارویی دیگر از سوی وزارت بهداشت موجب نگرانی تولیدکنندگان داخلی شده و بسیاری از آنان را به تلاش واداشته تا از هر طریق ممکن برای حفظ و گسترش تولید داخل از ورود این داروها به کشور جلوگیری کنند. اما مسئولان وزارت بهداشت با دفاع از این تصمیم خود معتقدند این کار برای شکستن انحصار تولیدکنندگان داخل است.

فریدون مهبودی، رئیس شبکه بیوتکنولوژی کشور می‌گوید: تولید 9 داروی بیوتکنولوژی یا زیست فناوری در کشور طی 5 سال اخیر منجر به صرفه جویی ارزی 170 میلیون دلاری در سال شده است و طی همین مدت 180 میلیارد تومان هم در یارانه دارو صرفه جویی شده است.

وی افزود: اما اکنون وزارت بهداشت با حمایت بیش از حد معمول از یک شرکت داخلی به این شرکت اجازه داده تا همین داروهایی که اکنون تکنولوژی تولید آن در کشور وجود دارد را از آرژانتین وارد کند و طبق برنامه اعلام شده این شرکت قرار است سال اول و دوم این داروها را وارد کنند و از سال سوم فرمولاسیون را شروع کنند تا بتوانند در سال چهارم به تولید این دارو در کشور برسند.

مهبودی می‌گوید: اکنون سؤال اینجاست که چرا این شرکت موردحمایت وزارت بهداشت برای تولید 131 داروی داروی بیوتکنولوژی دیگر که اکنون در کشور تولید نمی‌شود و یک ویال دارویی برخی از آنها برای بیماران کشورمان یک تا 2 میلیون تومان تمام می‌شود واردات و تولید در آینده را انجام نمی‌دهد و به سمت واردات و به اصطلاح تولید 9 دارویی که اکنون در کشور تولید می‌شود، رو آورده است.

وی ادامه می‌دهد: از طرف دیگر تجربه نشان می‌دهد به علت تغییرات مدیریتی مداوم در کشور واردات دارو به بهانه تولید در آینده فقط راهی برای واردات و کسب سود ناشی از آن در کشور و معمولاً این کار به تولید منجر نمی‌شود کما اینکه همین شرکتی که به بهانه تولید در 4 سال آینده امروز مجوز واردات گرفته است چند سال پیش هم همین کار را در مورد چند داروی شیمیایی انجام داد و مجوز واردات تعدادی از داروهای شیمیایی را از وزارت بهداشت گرفت در حالی که هنوز خط تولید این داروها را راه نینداخته است.

رئیس شبکه بیوتکنولوژی کشور ادامه می‌دهد: اکنون نیز بدون اینکه هیچ اقدامی برای تولید زیرساخت‌های خط تولید این داروهای بیوتکنولوژی در این شرکت فراهم شود، واردات داروهای آرژانتیتی را آغاز کرده‌اند اما مسئله مهمتر این است که این داروها هنوز کارآزمایی بالینی بر روی انسان را نه در آرژانتین و نه ایران ندارند و در واقع واردات این داروها بدون طی مراحل کامل تأیید یک دارو انجام شده است.

مهبودی اضافه می‌کند: واردات این داروها به بهانه ورود تکنولوژی تولید این داروها در کشور بی معناست زیرا تکنولوژی تولید این داروها در کشور وجود دارد و چند شرکت تولیدی دیگر نیز روند تولید این داروها را آغاز کرده‌اند ضمن اینکه این شرکت مدعی تولید در آینده اگر بخواهد، تولید کننده اول آماده انتقال تکنولوژی به این شرکت است بنابراین لزومی ندارد به بهانه واردات تکنولوژی تولید دارو آن هم از آرژانتین که کیفیت داروهای آن بالا نیست به تولید داخل ضربه بزنیم.

وی می‌گوید: مسئله مهم این است که با حمایت ویژه و غیر معمول وزارت بهداشت از شرکت وارد کننده این داروها هیچ مبلغ گمرگی برای واردات این داروها اخذ نشده به همین علت این داروهای تأیید نشده به شدت ارزانتر از داروی ایرانی وارد بازار می شود در حالی که تولیدکنندگان داخل کشور مجبورند انواع مالیات‌ها و عوارض را بپردازند.

وی ادامه می‌دهد: به نظر می‌رسد دست‌هایی وجود دارد که به نفع شرکت‌های خارجی فعالیت می‌کند و از این طریق در تلاش است تا تولید داخل کشور در عرصه بایوداروها را که افتخار ملی است نابود کند در حالی که داروی ایرانی نه تنها با کیفیت است و بخش عمده بازار داخلی را تأمین کرده است بلکه حتی صادرات هم دارد و قرار است امسال بین 8 تا 10 میلیون از داروی ایرانی ام اس را به خارج صادر کنیم.

رئیس شبکه بیوتکنولوژی کشور اضافه می‌کند: دقیقاً نمی‌دانیم غیر از حمایت ویژه وزارت بهداشت از این تولیدکننده داخلی چه افراد دیگری ممکن است پشت قضیه باشد اما فکر نمی‌کنیم که مسئولان بالاتر از وزارت بهداشت خیلی در این زمینه دخیل باشند.

محمدرضا شانه‌ساز، مدیر کل نظارت بر داروی وزارت بهداشت نیز در توضیح این تصمیم وزارت بهداشت می‌گوید: حمایت از تولید داخل سیاست وزارت بهداشت است اما در کنار آن سیاست شکستن انحصار در تولید را برای همه داروها از جمله بیوداروها داریم تا دارو با قیمت مناسب در اختیار مصرف کننده قرار گیرد.

وی می‌افزاید: وزارت بهداشت طی سال‌های گذشته نشان داده است که مهمترین حامی تولیدکنندگان دارو در کشور است و از صنعت تولید دارو در داخل کشور حمایت می‌کند چنین حمایتی شاید در هیچ یک از صنایع کشور دیده نشود به همین علت هم اکنون بیش از 95 درصد داروهای مصرفی مردم در داخل کشور تولید می‌شود.

وی می‌گوید: قبل از انقلاب حداکثر 25 درصد داروهای مصرفی مردم در کشور تولید می‌شد و این پیشرفت سریع در عصر صنعت و تکنولوژی به حدی شگفتی آور است که کارشناسان خارجی همواره هنگام شنیدن آن متعجب می‌شوند یا بعضاً حتی باور نمی‌کنند.

مدیر کل داروی سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت در پاسخ به این پرسش که با وجود سیاست حمایت از تولید داخل علت اجازه ورود داروهای بیوتکنولوژی از جمله داروهای ام اس را در حالی که این داروها در داخل تولید می‌شود چیست، توضیح می‌دهد: در کنار سیاست حمایت از تولید داخل، یکی از محورهای اصلی و اصولی وزارت بهداشت حرکت ضد انحصار است.

وی ادامه می‌دهد: حالا فرض کنید یک شرکت ایرانی آمد و یک داروی با تکنولوژی جدید بایو را در کشور تولید کرد، وزارت بهداشت برای حمایت از این شرکت و تولید داخل چند سالی از آن حمایت می‌کند اما این فرصت و فرجه تا بی‌نهایت نیست و در زمان مشخص تولیدکنندگان جدید نیز باید وارد بازار شوند تا رقابت ایجاد شود.

وی می‌گوید: در مورد داروی ام اس هم همین طور است، تولید کننده قبلی این دارو از حدود 4 سال پیش داروی اینترفرون بتا را در کشور تولید کرد و در این مدت از حمایت و یارانه دولت نیز برخوردار بود به طوری که بیش از 80 درصد بازار مصرف داروی بیماران ام اس در اختیار این تولیدکننده بود و 20 درصد دیگر هم واردات داروی برند اصلی بود که برخی از پزشکان و بیماران به علت حساسیت بیمار ممکن بود داروی اصلی را تجویز کنند که البته این به معنای کیفیت پایین تولید داخل نیست و یک امر طبیعی است که حتی در مورد ساده‌ترین داروها هم وجود دارد.

شانه ساز می‌افزاید: حالا یک شرکت تولیدکننده دیگر آمده است و از وزارت بهداشت مجوز تولید این دارو را گرفته؛ اما درخواست کرده است تا زمانی که بتواند دارو را به‌طور کامل در داخل تولیدکند طی یک پروسه 2 تا 3 ساله واردات این دارو را هم داشته باشد و وزارت بهداشت اجازه واردات این دارو را به شرط تولید آن در داخل صادر کرده است.

وی در پاسخ به این پرسش که واردات ارزان‌تر دارو از خارج آیا به‌ضرر تولید داخل نیست، می‌گوید: به هیچ‌وجه، ارزان شدن داروی بیماران ام اس به علت ارزان شدن قیمت داروی برند اصلی در جهان است زیرا چندین سال از تولید اولیه آن گذشته است به همین علت تولیدکننده داخل هم می‌تواند حاشیه سود خود را کم کند و دارو را با قیمت ارزانتر بفروشد تا بتواند در بازار رقابت بماند.

وی می‌گوید: تولید کننده جدید هم که یک کارخانه داروسازی جدید است تعهد کرده که در زمان محدود این دارو را از خارج وارد کند و بعد از یک پروسه محدود این دارو را به‌طور کامل در داخل تولید کند به‌طوری‌که سال اول این دارو به‌طور کامل از خارج وارد می‌شود، سال دوم کار پرکردن و برچسب زنی این دارو در داخل انجام می‌شود و در سال سوم داروی بیماران ام اس به طور کامل در داخل تولید خواهد شد.

مدیر کل نظارت بر داروی وزارت بهداشت اضافه می‌کند: این شرکت تولیدکننده جدید حتی تعهد کرده است که پس از تولید این دارو را به کشورهای دیگر صادر هم بکند و مطمئناً افزایش صادرات دارو از کشور نیز برای وزارت بهداشت مهم است.

وی می‌گوید:‌ ورود و تولید ارزان‌تر داروی ام اس در داخل کشور همین الان حدود 20 میلیارد تومان صرفه‌جویی ارزی از یارانه دارو را برای کشور داشته است. وزارت بهداشت باید منافع همه بیماران و کل کشور را در نظر بگیرد و نه منافع یک شرکت خاص را اما متأسفانه برخی طی روزهای گذشته با انتشار مطالبی برای حفظ منافع خود اخلاقیات را زیر پا گذاشتند.

حسین حسنی بافرانی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز در این باره می‌گوید: کمیسیون بهداشت مجلس از این تصمیم وزارت بهداشت برای واردات داروهای بیوتکنولوژی که در کشور تولید دارد آگاه است اما هنوز در این زمینه دلایل قانع کننده به کمیسیون بهداشت ارائه نشده است.

وی اضافه می‌کند : مسئله سؤال برانگیز واردات این اقلام دارویی یا حتی مواد اولیه دارویی از کشورهایی مثل آرژانتین و اروگونه است که اصلاً جزو کشورهای مطرح در تولید دارو نیستند و کیفیت مواد دارویی این کشورها بالا نیست بنابراین بنده به عنوان یکی از نمایندگان کمیسیون بهداشت معتقدم این تصمیم وزارت بهداشت اشتباه است و حتماً باید در این زمینه توضیح دهند.