به گزارش سلامت نیوز دکتر میترا مولائی نژاد (بهداشت باروری ) میگوید :هدف اصلی مراقبتهای پیش از بارداری، یک بارداری بی خطر و حفظ و تامین سلامت مادر و جنین است. در حاملگی های برنامه ریزی نشده، زمانی که مادر متوجه حاملگی خود می شود، معمولا 1 تا 2 هفته از زمان پریود انجام نشده گذشته است. در این مدت ستون فقرات جنین شکل گرفته است و پیشگیری با اسید فولیک بی فایده است. و قلب جنین ضربان دارد. براساس گزارش سازمان کنترل بیماریهای آمریکا، نیمی از بارداریها بدون برنامه ریزی بوده اند.
مزایای مراقبتهای پیش از بارداری:
1- شیوع مشکلات نیازمند به مشاوره در زنانی که دچار جاملگی ناخواسته می شوند، بیشتر از آنهایی است که با برنامه ریزی باردار می شوند.در این مادران، رفتارهای پر خطر مانند مصرف سیگار، و مصرف ناکافی ویتامین، و نیز اضافه وزن پیش از بارداری، بیشتر دیده می شود. بنابراین سلامت مادر و جنین بیشتر به خطر می افتد.
2- مشاوره پیش از بارداری موجب تشخیص زودرس بیماریهای مزمن مادر مانند دیابت ، صرع، فشار خون بالاو بیماریهای قلبی، می شود که سلامت مادر و جنین را به خطر می اندازند.زیرا شانس بروز ناهنجاریهای لوله عصبی و قلبی و عوارضی مانند محدودیت رشد جنین و تولد نوزادان کم وزن و یا با وزن بسیار زیاد در مادران مبتلا به بیماریهای ذکر شده بیشتر است.
3- در صورت کنترل بیماری و تجویز داروی مناسب و بی خطر برای بارداری، سلامت مادر و جنین به طور همزمان تامین می شود. به خاطر داشته باشید بارداری به معنی قطع تمامی داروهایی که مادر از قبل مصرف کرده نیست و برعکس در بسیاری از موارد مصرف داروها با نظر پزشک باید ادامه یابد زیرا قطع آنها موجب بروز عوارض برای مادر و جنین می شود.
4- مشاوره قبل از بارداری، عوارض مادر را کاهش می دهدو باعث کاهش معلولیت و مرگ مادر می شود.
5- معلولیت و مرگ ومیر نوزاد را کاهش می دهد.
6- بیماریهای ژنتیک، علت اصلی مرگ ومیر جنین است. در پیشگیری اولیه از عوامل مستعد کننده،دوری می شود. در پیشگیری ثانویه، حاملگی های دچار مشکل، مشخص و ختم می شود.( براساس لایحه سقط قانونی) در پیشگیری نوع سوم، اختلالات ساختمانی با عمل جراحی اصلاح می شود که برای بیشتر اختلالت ژنتیکی مقدور نیست.نقایص لوله عصبی،فنیل کتون یوری،تی ساکس و تالاسمی مثالهایی هستند که مشاوره در آنها قطعا مفید است.
7- مصرف اسید فولیک، قبل از اقدام برای بارداری و در طی بارداری می تواند شانس ابتلای نوزاد به نقایص لوله عصبی را کاهش دهد.
عوامل خطر ساز پیش از بارداری
· ابتلای مادر به بیماریهای زمینه ای مانند بیماری قلبی، کلیوی، ریوی، صرع و...
· سابقه عارضه در بارداریهای قبلی مانند مرگ جنین یا نوزاد، محدودیت رشد جنین داخل رحم، خونریزی ، زایمان زودرس،..
· سوءتغذیه بصورت لاغری بیش از حد و یا اضافه وزن شدید
· سن کمتر از 18 سال و بالای 35 سال
· وضعیت اجتماعی، اقتصادی پایین
· اعتیاد به مواد مخدر، سیگارو مصرف دارو
· عفونتها
· به خاطر داشته باشید که خطر اختلالات ژنتیکی نوزاد با افزایش سن مادر بیش از 35 سال افزایش می یابد.
چه کسانی مشاوره قبل از بارداری را ارائه می دهند؟
پزشکان و ماماهایی که مراقبتهای سن باروری را به عهده دارند، بهترین فرصت را برای این مشاوره دارند. متخصصین زنان، داخلی، پزشک خانواده و متخصص اطفال طی معاینه سالیانه می توانند کار مشاوره را نیز به عهده بگیرند. زمانی که بیمار با یک تست منفی بارداری مراجعه می کند بهترین فرصت برای مشاوره مناسب است. در موارد بیماری خاص یا پیچیده ، زن به مراکز تخصصی تر ارجاع داده می شوند.
چه خدماتی در مراقبتهای قبل از بارداری به شما ارائه می شود؟
در هر مرکزی که شما برای مشاوره قبل از بارداری مراجعه می کنید، اقدامات زیر صورت می گیرد:
1- گرفتن شرح حال وتاریخچه شخصی، خانوادگی و طبی برای آگاهی از سابقه بیماریها، مصرف داروها، حساسیت دارویی یا غذایی، سابقه بارداریهای قبلی، عوامل خطر محیطی، عوامل استرس زا و...
2- معاینات بالینی از نظر بررسی سلامت مادر مانند معاینه لگنی، معاینه پستانها، اندازه گیری وزن و قد، کنترل فشار خون، پاپ اسمیر و...
3- انجام ازمایشهای تشخیصی بر روی خون و ادرار برای بررسی وضعیت سلامتی مادر
4- ارائه آموزش و مشاوره در زمینه بهداشت فردی، تغذیه، مصرف دارو، و بهداشت محیط در مورد مشاغل پر خطر زن و همسرش، فعالیت و استراحت، مصرف سیگار و مواد مخدر و الکل، نظم قاعدگی، سابقه خشونت خانگی و بررسی رژیم غذایی و...
5- بررسی وضعیت ایمن سازی و توصیه به انجام واکسیناسیون علیه بیماریهای هپاتیت، کزاز و سرخجه .
6- تجویز مکملهای غذایی( اسید فولیک و درصورت نیاز آهن)
7- تستهای غربالگری از نظر تالاسمی و سایر کم خونی های خاص که آزمایش شمارش کامل خون با حجم متوسط گلبولهای قرمز خونCBC بیشتر کم خونیهای ارثی جدی را مشخص می کند. بررسی از نظر بیماریهای تیروئید و دیابت و اختلالات خلقی – روانی و افسردگی نیز ضروری است.
به خاطر داشته باشید گرچه برخی از عوامل خطر موثر بر بارداری قابل حذف نیستند، ولی با انجام مراقبتهای پیش از بارداری و ارائه آموزشهای لازم، می توان عوارض ناشی از آنها را در طی بارداری به حداقل رساند.
گر پاسخ شما بلی است، به خدمات مشاوره قبل از بارداری نیاز دارید. این خدمات مجموعه ای از مراقبتهاست که خطرات موجود برای باردار شدن مادر را بررسی نموده و با ارائه آموزشها و انجام اقدامات تشخیصی ، درمانی و دارویی، سلامت مادر را تضمین می کند.
نظر شما