چندی پیش در آستانه برپایی "پنجاهمین کنگره بین المللی انجمن دندانپزشکی ایران"، عضو کمیته علمی این کنگره، خبر از "درمان پالپ زنده" به جای کشیدن دندان را تا دو ماه آینده در کلیه مراکز دولتی داد. دکتر سعید عسگری استاد اندودانتیکس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در هشتمین جشنواره دندانپزشکی شهید دکتر احمد هدایت که در تاریخ دوم اسفند 1386 برگزار شد، رتبه نخست نوآوری و اختراع سیمان مخلوط غنی شده کلسیمی(CEM CementS) را که در درمان پالپ زنده دندانی عنصری کلیدی محسوب می شود، کسب کرد. طی این مدت، مراحل آزمایشگاهی این سیمان در حال انجام بود تا سرانجام همزمان با پنجاهمین کنگره بین المللی انجمن دندانپزشکی ایران از این سیمان به منظور کاربرد گسترده در حوزه دندانپزشکی به ویژه درمان پالپ زنده رونمایی شد. با توجه نتایج موفقیت آمیز به کارگیری این سیمان پس از انجام مراحل پژوهشی، کاربرد آن در مراکز درمانی دولتی، مورد استقبال معاونت سلامت وزارت بهداشت قرار گرفت و استفاده از روش درمانی نوین پالپ زنده به بسته ارایه خدمات دندانپزشکی اضافه شده به کلیه دانشگاه های سراسر کشور ابلاغ شد. انتظار می رود از دو ماه آینده کلیه مراکز درمانی دولتی در سراسر کشور این درمان را به نیازمندان ارایه دهند. به همین منظور گفت و گویی با دکتر سعید عسگری داشته ایم که از نظرتان می گذرد.

گفت و گو با مخترع سیمان مخلوط غنی شده کلسیمی/نجات دندان ها به کمک پالپ زنده دندانی

جناب دکتر، همان طور که می دانیم DMF شاخص مهم برای وضعیت دندان افراد به شمار می رود. شاخصی که به کمک آن موارد بی دندانی، دندان های دچار پوسیدگی و دندان های پر شده شناسایی می شود و جمع شاخص DMF برای گروه های سنی خاص یک میزان محسوب می شود. با توجه به این شاخص در مورد شاخص DMF در ایران بیشتر توضیح دهید.
همان طور که اشاره کردید، DMF برای سنین خاص یک میزان محسوب می شود، اما نباید فراموش کرد که اعلام عدد DMF به تنهایی گویا نیست. برای مثال دو کشور که DMF آنان 2 است، اما در یکی شاخص F(میزان دندان های پوسیده، اما پرشده) 2 است و در دیگری شاخص M(فقدان دندان در دهان) 2 است. بدیهی است کشور نخست از نظر شاخص های سلامت در وضعیت مطلوبی قرار دارد و برعکس درکشور دوم، وضعیت سلامت دهان و دندان، بسیار نامطلوب ارزیابی می شود. با این تعریف بایدگفت در کشور ما متاسفانه شاخص D(دندان های پوسیده) از بالاترین فراوانی برخوردار است. یعنی دندان هایی که نیاز به پر کردن و تعمیر داشته و در صورت بی توجهی به آن فرد دندان خود را از دست خواهد داد. در سن 12 سالگی DMF حدود 2 تعیین شده است. به طور متوسط در دهان بچه های 12 ساله ایرانی جمع دو شاخص DMF 2 است که بیش از 5/1 این رقم مربوط به وجود دندان های پوسیده است که این شاخص، مناسب نیست. به عبارتی در دهان کودکان 12 ساله ایرانی به طور میانگین بیش از یک دندان پوسیده وجود دارد. به طور کلی بین شاخص DMF با افزایش سن رابطه مستقیم وجود دارد و با افزایش سن افراد، بر عدد DMF آنان نیز افزوده می شود. مطالعات نشان می دهد، میزان دندان های کشیده شده ایرانیان در سن 18 سالگی از رشد 100 درصدی برخوردار است. در سنین بین 30 تا 40 سالگی عدد DMF ایرانیان به طور متوسط 7 است که جزو اصلی آن دندان های کشیده شده است.
 در خبر مربوط به "درمان پالپ زنده" عنوان کردید که به کارگیری این شیوه نوین درمانی، گزینه ای مناسب به جای کشیدن دندان است. لطفا در این مورد بیشتر توضیح دهید.
 طی مطالعه ای که روی حدود 400 بیمار مراجعه کننده به بخش اندوانتیکس دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی صورت گرفت، مشخص شد، بیش از نیمی از دندان های افرادی که "روت کانال" یا براساس اصطلاح عامیانه عصب کشی یا درمان ریشه دندان می شوند، به دلیل التهاب شدید پالپ دندان است. به عبارتی از هر 2 مراجعه کننده که نیازمند درمان ریشه است، یکی به دلیل التهاب شدید پالپ مراجعه کرده است.
در روش درمانی پالپ زنده به کمک سیمان مخلوط غنی شده کلسیمی چه فرایندی رخ می دهد که دیگر "روت کانال" یا همان عصب کشی انجام نمی شود؟
وقتی فرد درمان پوسیدگی را به تاخیر می اندازد، پوسیدگی حاد شده، التهاب به ریشه دندان می رسد. به هنگام التهاب پالپ دندانی دو حالت رخ می دهد. نخست آنکه عصب، زنده و ملتهب است و دوم وقتی است که بر اثر پوسیدگی عصب دندان می میرد. در حالت عادی(زنده بودن عصب)، علم کنونی بر این باور است که در مواقعی که التهاب شدت دارد، ضرورت دارد، عمل "روت کانال" صورت گیرد. اما از طرف دیگر نباید فراموش کرد که درمان روت کانال درمانی پرهزینه بوده که در مراکز درمانی دولتی به دلیل آنکه زیر پوشش بیمه قرار ندارند، برای فرد مراجعه کننده، تنها گزینه رهایی از درد دندان، کشیدن دندانی است که در صورت پرداخت هزینه روت کانال قابل درمان است. در روش جدید درمان پالپ زنده به کمک سیمان مخلوط غنی شده کلسیمی، نیازی به روت کانال یا کشیدن دندان نیست، بلکه با پوشاندن عصب ملتهب به کمک این سیمان می توان از التهاب پالپ دندانی جلوگیری کرد.
هزینه های این روش درمانی چگونه است، آیا به کارگیری آن نیازمند آموزش به دندانپزشکان است؟
این روش یک چهارم مشابه خارجی آن بوده که با این حساب باید گفت، هزینه درمانی آن کاملا منطبق با تعرفه دولتی وزارت بهداشت و کمتر از 20 هزار تومان است. از طرف دیگر هم اینک کار آموزش دانشجویان و دندانپزشکان عمومی در مورد به کارگیری این شیوه نوین درمانی آغاز شده است و تا آینده نزدیک، نیروهای آموزش دیده در کلیه مراکز دولتی درمانی این خدمات را ارایه دهند.
سیمان مخلوط غنی شده کلسیمی دارای چه مزیت هایی است؟
 این ماده جدید دندانی با فرمولاسیون نوین، برای نخستین بار در دنیا، در ایران طراحی و ساخته شده است. این ماده که جزو نسل جدیدی از مواد دندانی محسوب می شود، در سازمان مالکیت معنوی(WIPO) به ثبت جهانی و در داخل کشور به ثبت ملی و تایید وزارت بهداشت رسیده است. پس از حدود 3 سال کار فنی و تحقیقاتی، هم اکنون این ماده از مرحله تولید آزمایشگاهی خارج و به بازار عرضه شده است. از جمله مزایای این ماده باید از کاربردهای چندگانه آن نام برد. هم اینک مواد دندانی مانند موادی که برای ترمیم همرنگ دندان به کار می روند(کامپوزیت) تنها دارای یک کاربرد هستند، اما این ماده دارای چندین کاربرد است. سیمان مخلوط غنی شده کلسیمی در 10 درمان دندانپزشکی قابلیت استفاده دارد که کمتر ماده ای است که عملکرد چندگانه همزمان داشته باشد. از دیگر مزایای آن می توان به مقاومت آن در برابر رطوبت اشاره کرد. مواد کاربردی دندانپزشکی، عمدتا به رطوبت حساس هستند و در صورت رسیدن رطوبت به ماده دندانی، خواص مفید ماده از دست می رود. سیمان مخلوط غنی شده کلسیمی، نه تنها در مجاورت رطوبت دچار اشکال نمی شود، بلکه خواص مفید آن نیز افزایش پیدا می کند. متخصصان اندوانتیکس در موقع درمان ریشه دندان می بایست، دقت بسیار به خرج بدهند تا موقع جراحی انتهای ریشه دندان، مواد دندانی به خون آغشته نشوند، زیرا برخورد مواد دندانی با خون، درمان ریشه دندان را با شکست روبرو می سازد. اما آزمایش ها نشان می دهد، اختلاط سیمان کلسیمی با خون، سبب از دست رفتن مواد مفید آن نمی شود. از منظری دیگر، یکی از مشکلات درمانی در حوزه دهان، میکروب هاست. به تعبیری دشمن شماره یک در بیماری های دهان و دندان باکتری ها و میکرو ارگانیزم ها هستند. در صورت آنکه ماده پرکننده دندانی، خصوصیات ضدمیکروبی داشته باشد از رشد میکروب ها جلوگیری می کند که خوشبختانه این سیمان از این قابلیت برخوردار بوده، خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی دارد. مزیت زیست سازگار بودن از دیگر خواص این ماده است و باعث می شود که پس از مخلوط پودر و مایع هیدروکسی "آپاتیت" را که ماده اصلی بافت های سخت بدن انسان است، تولیدکند. با تحریک بدن به تولید هیدروکسی آپاتیت، بافت سخت از قبیل استخوان و عاج تولید می شود که از خصوصیات اختصاصی این ماده به شمار می رود.

بنفشه پور ناجی

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha