سلامت نیوز: اگردر چند ماه گذشته گذرتان به داروخانهها افتاده باشد، متوجه شدهاید که اوضاع کمی تغییرکرده و بسیاری از داروها نایاب یا کمیاب شدهاند! درحالی که مسئولان معتقدند کمبود دارویی در کشور وجود ندارد و اگر هم کمی اوضاع تغییر کرده مربوط به تغییرات فصلی در حوزه دارو است و به راحتی میتوان داروهای مورد نیاز را در داروخانههای سراسر کشور پیدا کرد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از همدلی ،با این حال براساس گزارشات میدانی داروهای حیاتی ازجمله داروهای شیمیدرمانی، دسفرال، داروی مهم پوکی استخوان، داروهای هپاتیت A و B نایاب یا کمیاب شده و در بهترین حالت می توان این داروها را در بازار غیر رسمی و چندین برابر قیمت قبل خریداری کرد.
همین چند ماه پیش بود که رئیس انجمن علمی دارو سازان ایران دلیل اصلی کمبود دارو در کشور را نتیجه سیاستهای نادرست و نه تحریم عنوان کرد. قرار بود با اختصاص ارز چهار هزار و 200 تومانی ذخیره دارو چنان غنی شود که اتفاقات تلخ تحریم های دوره گذشته بار دیگر تکرار نشوند. با این حال آنچنان که رئیس انجمن دارویی و بسیاری کارشناسان حوزه دارو معتقدند که این پروژه نتوانست اهداف مقاومتی دولت در حوزه بهداشت و درمان در مقابله با تحریم های آمریکا را برآورده سازد.
بیماران تالاسمی کمبود دارو ندارند
در شرایطی که کمبود دارو به ویژه کمبود داروی بیماریهای خاص نقل هر محفلی شده است و انتظار میرود وزارت بهداشت تدبیری برای این امر بیندیشید، اما این وزارتخانه و حتی شخص وزیر بهداشت کماکان کمبود دارو را انکار میکنند. همین چند روز پیش سیدحسن قاضیزاده در پاسخ به این سوال که بیماران تالاسمی در دریافت دارو با مشکل مواجه هستند؟ به ایسنا گفت: بیماران تالاسمی در حال حاضر در بحث دارویی دچار مشکل نبوده و بر اساس روال گذشته آن را دریافت می کنند. وی با اشاره به اینکه در بحث هزینهها این بیماران طی ماههای گذشته با چالش رو به رو بودند، تصریح کرد: با دریافت گزارش مبنی بر بالا بودن هزینهها و عدم توان دریافت دارو از سوی خانوادهها، با کمک وزارت بهداشت و هماهنگی با انجمن بیماران تالاسمی در راستای بهبود وضعیت آنها اقدام شد.
از رئیس سازمان دارو گرفته تا وزیر بهداشت بر این نکته تاکید می کنند که مشکل دارویی در کشور وجود ندارد. در همین رابطه سخنگوی سازمان غذا و دارو (سازمانی زیرمجموعه وزارت بهداشت) نیز ابراز داشت: «داروخانهها طبق روال گذشته مشغول به کار هستند و تغییری از نظر کمبود دارو نداریم، درست است که برخی مسائل، تغییراتی در وضعیت دارو به وجود آوردهاند، اما این موضوعی تازه نیست و داروخانهها طبق روال گذشته مشغول به کار هستند.»
این در حالی است که بر اساس گزارشات میدانی روزنامه همدلی وضعیت دارویی کشور آنچنان که مسئولان بیان میکنند، خوشبیانه نیست. برای مثال در حالی که روزهای گذشته وزیر بهداشت از موجود بودن داروی بیماران تالاسمی در کشور سخن گفت و اعلام کرد این بیماران با کمبود دارو مواجه نبوده و مشکلی در دریافت داروها ندارند؛ یکی از شهروندان در گفتوگو با همدلی ابراز داشت: خواهرش دچار بیماری تالاسمی است و هیچ کجا نتوانستند (دربازار رسمی و غیر رسمی) یکی از داروهای مهم او به نام «دسفرال» را گیر بیاورند! به گفته او اولین آسیب ناشی از عدم استفاده این دارو می تواند منجر به مرگ بیمار شود. او گفت: البته نمونه ایرانی داروی دسفرال در بازار موجود است اما تفاوت زیادی بین دسفرال ساخت ایران و خارج وجود دارد. بر اساس شواهد میدانی میزان اعتماد مردم به برخی داروهای ایرانی کاهش یافته است و بسیاری از بیماران برای درمان بیماریهای خود ترجیح میدهند از داروهای خارجی استفاده کنند.
صنعت دارویی داخلی نیز وضعیت مناسبی ندارد و از کمبود نقدینگی رنج میبرد. همین چند ماه پیش «محمدرضا شانهساز»،رئیس انجمن علمی داروسازان ایران مهمترین مشکلات تولید کنندگان صنعت داروی داخلی راکمبود نقدینگی دانست و به تسنیم گفت: «اصلا تولید کنندگان دارو پول ندارند که ماده اولیه دارو بخرند.»شانهساز به داروهایی که در انبار گمرکها در انتظار ترخیص به سر میبرند اشاره کرد و افزود: برای نمونه ۴۰ تا ۵۰ میلیون دلار مواد دارویی در گمرک ایران معطل مانده و ترخیص نمیشود، چون صنعت دارو پول ندارد و حتی ابلاغیه جدید برای ترخیص مواد دارویی و دارو بدون تسویه با بانکها نیز نتوانسته است مشکلات را کاملا رفع کند.
بلبشوی دارویی
براساس بسیاری از داروخانه ها برخی اقلام دارویی را ندارند و از این رو خریداران دارو را به چند داروخانه مثل داروخانه بیمارستان 13 آبان ارجاع میدهند. در حالی که یکی از خریداران دارو که یک خانم است دفترچه اش را به متصدی داروخانه می دهند تا اقلام دارویی مورد نیازش را تامین کند، متصدی داروخانه به او می گوید که به جز دو مورد، مابقی داروهای مورد نیازش را دارد و از انجایی که داروخانه او دیگر بیمه های همگانی دولتی را قبول نمی کند، هزینه داروهایش 1۵۰ هزار تومان می شود. اما در این میان کسانی که دفترچه بیمه نیروهای مسلح را دارند، خوش شانستر هستند و بیمه شان پذیرفته می شود. خانم خریدار از متصدی بار می پرسد کجا می تواند داروخانه ای را بیابد که بیمه اش را قبول کند که متصدی بار پاسخ می دهد داروخانه 13 آبان! از این متصدی بار می پرسم با پذیرش دفترچه هزینه داروهایش چقدر می شود پاسخ می دهد 50 هزار تومان... بعد ادامه می دهد ولی مطمئن باش این خانم تا عصر برمی گردد و همه داروهایش را به صورت آزاد از همین جا می خرد چرا که داروخانه 13 آبان بسیاری از داروهای این خانم را ندارد. از او می پرسم پس چرا به خیابان 13 آبان ارجاعشان می دهید؟ که حرفم را قطع میکند میگوید ما اجازه نداریم حرف بزنیم!
متصدی یک داروخانه در حوالی خیابان ولیعصر می گوید: دلیل این بلبشوی دارویی بیشتر از آن که ناشی از تحریم باشد ناشی از سوء مدیریت داخلی است. او می گوید مواد خام بسیاری از داروهایی که شرکت های داخلی تولید می کنند از خارج میآید ولی به خاطر نوسان ارز هیچ شرکتی ریسک نمی کند که بخواهد این مواد را وارد کند. البته بحث احتکار و رانت ارزی دو مقوله مهم دیگری است که به این آشفته بازار دارو دامن زده اند.
پیش از این رئیس سازمان غذا و دارو هشدار داده بود که دوران سختی در راه است و باید وضعیت را برای آسیب کمتر مدیریت کرد. بیماران سرطانی در تنگنای تامین دارو قرار دارند اما این سازمان، خروج داروهای بدون نسخه از پوشش بیمه را پیشنهاد میدهد.
15 شهریور سال جاری «غلامرضا اصغری» زنگ هشدار کمبود دارو را به صدا درآورد و اعلام کرد که برای هشت ماه ذخیره دارویی در ایران وجود دارد و اگر ذخیره دارویی به کمتر از چهار ماه برسد، تنها داروخانههای خاص دریافت کننده خواهند بود نه همه داروخانهها!
همزمان یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس خواستار تخصیص ارز برای دارو و تجهیزات پزشکی اورژانسی شده است. «منوچهر جمالی سوسفی»، نماینده رودبار میگوید: «در برخی از داروها با کمبود روبرو هستیم و اگر حمایت از تخصیص دارو و تجهیزات پزشکی از وزارت بهداشت و درمان انجام نشود، به منزله این است که حمایت لازم از مردم و بیماران انجام نشده است.»
کمبود دارو بیماری اچ ای وی و سرطان دو معضل اصلی
بر اساس گفته های رئیس مرکز تحقیقات ایدز در بزرگترین مرکز درمانی و پژوهشی ایران، در حوزه درمان ایدز با کمبودهای فراوان هم در حوزه تجهیزات و هم در حوزه دارو مواجه است. او کمبود تجهیزات و حتی لوازم معمولی پزشکی برای بیماریهای عفونی را "خطرناک" خوانده است.
در همین راستا یک نماینده مجلس نیز هشدار داد که وضعیت پیش آمده در حوزه دارو بیماران سرطانی را برای یافتن داروهای شیمی درمانی خارجی و گران کلافه کرده است. او گفته که وزارت بهداشت و درمان وظیفه دارد داروهای این بیماران را تامین کند زیرا بسیاری از متخصصان سرطانشناسی برای بهبود بیماران بر مصرف «داروهای خارجی برند» تاکید میکنند.
کمبودهایی که انکار میشوند
با تمام این تفاسیر وزارت بهداشت و سازمان غذا و داروی ایران همواره کمبود دارو را به شدت رد کرده و معتقد است ، آنچه به عنوان کمبود احساس میشود، تنها کمبود ۳۰ تا ۵۰ قلم دارویی است.
همچنین نوبخت حقیقی عضو کمیسیون مجلس درباره کشیده شدن پای رانت ارزی به بازار دارو به همدلی گفت: «که ورود به این حوزه کار دادستانی است و نمیتوان روی هوا و تنها با استناد به رسانهها چنین شایعاتی را دامن زد و وظیفه شما به عنوان یک رسانه در این باره بسیار حساس است.»
این همه در حالی است که در پایان شهریور ماه «شهریار اسلامیتبار»، مدیرکل دفتر بازرسی، رسیدگی به شکایات و امور حقوقی سازمان غذا و داروی ایران، از «شدت نظارتهای سازمان تعزیرات حکومتی بر انبارهای شرکتهای دارویی» خبر داد.
با این حال در روزهای گذشته برخی از رسانهها از قاچاق معکوس دارو خبر دادند و گفتند اگر پیشتر قاچاق دارو از خارج کشور به سمت داخل انجام میگرفت، امروز این پدیده به دلیل «سودآوری و اختلاف قیمت ارز» مسیر معکوس را در پیش گرفته و از داخل به خارج تغییر مسیر داده است. به نظر میرسد که بیشترین نقل و انتقال دارو به کشورهای افغانستان و عراق بوده باشد. سخنان «علی روحبخش»، مدیر دارو و مواد تحت کنترل دانشگاه علوم پزشکی مشهد بر این خبر صحه گذاشت. وی چند روز پیش اعلام کرد به دلیل تغییرات ارزی خرید دارو با حجم بالا توسط مسافران خارجی و خروج آن از مرز اتفاقی است که در حال رخ دادن است.
به گفته روحبخش، علاوه بر موظف کردن داروخانهها به عدم فروش «خارج از عرف»، طرحی به مسئولان ارائه شده که بر مبنای آن و در صورت تصویب، «یک فرد متخصص در زمینه دارو را به گمرکات اعزام کنیم تا به صورت دائم تا زمان رفع این معضل در گمرک حضور داشته باشد و بر این موضوع نظارت کند.»
نظر شما