سلامت نیوز : هرنوع افراط و تفریط در مصرف گروه های مختلف غذایی باعث سوءتغذیه می شود و این سوء تغذیه با پیشرفت خود، تغییراتی را درتركیب مواد شیمیایی بدن به وجود می آورد وباعث تهی شدن سلولها از ذخایر حیاتی شده كه نتیجه اش به همریختگی آرامش و سكون و فعالیتهای منظم مغز واعصاب است.

شمردن گوسفندها، شمردن ستاره ها، تماشای تلویزیون،كتاب خواندن و…نه! دیگر هیچكدام جواب نمی دهند. همه این راه ها قدیمی شده. آنها كه هر چند وقت یك بار بی خوابی به سرشان می زند،خوب می دانند كه وقتی خواب از چشم آدم برود، مشكل بشود آن را برگرداند. حتی خوشخواب ترین آدمها هم شبهای طولانی و خسته كننده بی خوابی را تجربه كرده اند و می دانند كه روز بعد از یك شب بی خوابی، چه روز سخت و طاقت فرسایی است اما اگر بدانید كه خواب رابطه مستقیمی با تغذیه دارد، می توانید تعداد شبهای بی خوابی تان رابه حداقل برسانید.
خواب راحت یكی از مهمترین عوامل سلامت است و جالبتر اینكه با غذاهایی كه در زمان بیداری مصرف می كنید، ارتباط مستقیم دارد. اما برای داشتن خواب خوب و راحت اول باید بیوریتم حاكم بر بدنتان را بشناسید. دكترسید ضیاءالدین مظهری متخصص تغذیه و رژیم درمانی در این باره می گوید: « بیوریتم به تنظیم خودكار ساعت زیستی بدن می گویند. تعریف دیگر بیوریتم، این است: تنظیم فعالیتهای هدایت شده بدن به وسیله آنزیمها و هورمونها تحت تأثیر طلوع و غروب آفتاب؛ به نحوی كه با طلوع آفتاب و روشنایی روز، هورمونهایی مثل نورآدرنالین،انسولین و كورتیزول در بدن ترشح می شوند که برای سوخت و ساز بدن ضروری اند وبا شكستن و پیوستن تركیبهای مواد مغذی دریافتی از طریق تغذیه روزمره، انرژی مورد نیاز بدن را تأمین می كنند ولی با غروب آفتاب و آمدن شب، اثر این هورمونها كم یا كلا قطع می شود. به طور كلی، شبها زمان استراحت وبازسازی و رشد بدن است و هورمونهای رشد مثل سوماتوتروپین ترشح می شود كه باعث رشد وترمیم، بازسازی و تعویض سلو لهای از دست رفته و آسیب دیده می شود. البته با استفاده از همان انرژی كه در طول روز از طریق سوخت وسازچربی ها و كربوهیدراتها به دست آمده است. »شاید تعجب كنید اگر بگو ییم در ساعتهایی كه شما خوابیده اید، چه فعالیتهای مهمی در بدنتان انجام می شود: هضم و جذب غذاها، خو نسازی در مغز استخوا نها و... یعنی فعالیتهای بدن طوری تنظیم شده كه در روز و شب، اندامهای مختلف هر كدام وظایف متنوعی را انجام می دهند و رابطه مستقیمی بین خواب و خوراك وجود دارد. خواب منظم روی جذب مواد مغذی اثر مستقیمی دارد و از آن طرف، تغذیه خوب هم می تواند باعث خواب راحت شود.
غذاهای خواب زدا
آیا عادتهای غذایی می توانند باعث بی خوابی ما شوند؟ دكتر مظهری به این سوال پاسخ می دهد: « در كل، هرنوع افراط و تفریط در مصرف گروه های مختلف غذایی باعث سوءتغذیه می شود و این سوء تغذیه با پیشرفت خود، تغییراتی را درتركیب مواد شیمیایی بدن به وجود می آورد وباعث تهی شدن سلولها از ذخایر حیاتی شده و در كنشها و واكنشهای بافتی عدم تعادلی را برقرار می كند كه نتیجه اش به همریختگی آرامش و سكون و فعالیتهای منظم مغز واعصاب است.نهایتاً آثار این آشفتگی ها به صورت كم خوابی وبی خوابی یا بیداری های مكرر در طول شب جلوه می كند. »به گفته دكتر مظهری استفاده نامتعادل ونابه جا از چربی ها می تواند خواب شبانه را مختل كند؛ به خصوص مواد غذایی كه حاوی چربی های اشباع شده هستند؛ مثل فرآورده های گوشتی )همبرگر،سوسیس، كالباس و حتی كله پاچه( و همین طور،خوردن انواع دسرها و شیرینی های خشك یا تر،تنقلات بی ارزش، حذف آب و جایگزین كردن آن با انواع نوشیدنی های رنگی و گازدار و بی گاز،مصرف الكل، نوشیدن بیش از اندازه قهوه و چای با قندهای ساده یا شكلات و شیرینی و از همه مهمتر، گرایش به فست فود می تواند به سوءتغذیه و بی خوابی منجر شود.
شامها و كابوسها
«خواب بد دیده ای؟ لابد شام زیاد خورده بودی! » این شوخی رایجی است كه معمولا دوستان موقع شنیدن خوابهای یكدیگر به هم می گویند ولی این یك واقعیت است. زیاد غذاخوردن و دیر غذا خوردن، از دلایل بدخوابی شبانه است. دكتر مظهری می گوید: «زمان شام خوردن و مقدار و كیفیت غذا یكی از عوامل تأثیرگذار در بی خوابی و بد خوابی است. هرچه دیرتر شام بخوریم و فاصله شام خوردن تا خوابیدن كمتر باشد، ریتم خواب آشفته تر می شود. غذای سنگین هم خواب را دچار مشكل می كند. به علاوه، كسانی كه شبها دیر می خوابند و از آن طرف ظهر بیدار می شوند از دو جهت زیان می بینند، یكی از دست دادن زمان ترمیم و بازسازی ودیگری از دست دادن زمانی برای حركت و فعالیت روزانه. پس بهتراست شام را حدود ساعت 8 شب بخورید وقبل از ساعت 11 به رختخواب بروید تا خواب راحتتری داشته باشید. »
به علاوه، از خوردن بعضی مواد غذایی قبل ازخواب بپرهیزید. موادی مثل كره گیاهی یا حیوانی،روغنهای هیدوژنه شده و جامد و گوشتهای سرخ شده از جمله غذاهایی هستند كه دكتر مظهری،ما را به شدت از خوردن آنها به خصوص قبل ازخواب منع می كند. به علاوه، بهتر است از خوردن بستنی و كیك و شیرینی و تنقلات، همچنین آجیل های شور، كولاها،نوشیدنی های كافئین دار ومواد غذایی حاوی افزودنی های رنگ دهنده و طعم دهنده و نگه دارنده نه تنها در شب،بلكه در طول روز به دلیل ایجاد مشكلات گوارشی، كم خوابی و بدخوابی اجتناب كنید.