دکتر سید جمال سعید واقفی، در گفتگو با همشهری، ضمن بیان اینكه وجود محصولات غیراستاندارد بهداشتی یك ضعف برای وزارت بهداشت و درمان كشور است كه ارتباط مستقیم با سلامت مردم دارد، افزود: مواد آرایشی - بهداشتی كه حتی از كانال‌های رسمی و با مجوز‌های وزارت بهداشت و درمان وارد كشور می‌شوند و بسته بندی پلمب شده ندارند به راحتی توسط افراد سود جو تخلیه و با مواد دیگری پر می‌شوند كه ممكن است عوارض بسیار بدی را به‌دنبال داشته باشند.

دكتر واقفی گفت: متأسفانه این موارد برای خود ما كه متخصص در این حوزه هستیم به‌دلیل تشابه رنگ و غلظت و شكل و... قابل تشخیص نیست و وای به حال مصرف‌كنندگان كه هیچ آگاهی از كم و كیف این مواد ندارند و به صرف دیدن برچسب وزارت بهداشت روی آنها، اعتماد نموده و خریداری می‌كنند.

دبیر انجمن داروسازان با بیان اینكه مواد وارداتی آرایشی- بهداشتی كه امروزه مصرف بسیار بالایی نیز در جامعه ما پیدا كرده‌اند حتما باید پلمب داشته باشند و وزارت بهداشت به واردكنندگانی كه این مسئله را رعایت نمی‌كنند نباید مجوز ورود صادر كند، افزود: البته حتی محصولاتی كه بسته بندی پلمب هم دارند گاهی توسط افراد سود جو و متخلف باز شده و محتویات آن با مواد دیگری جایگزن و مجددا پر شده و پلمب می‌شوند چه رسد به این‌كه مواد اصلا پلمب نباشند.

وی گفت: در برخی موارد متخلفان حتی قالب ظرف و برچسب مواد خارجی را ساخته و با موادی بسیار متفاوت با آنچه روی ظرف درج شده است پر می‌كنند كه این مسئله سلامت مردم را تهدید می‌كند درحالی‌كه آنان با پرداخت هزینه‌های بسیار زیاد برای تهیه مواد خارجی و با اطمینان از برچسب وزارت بهداشت باز هم معلوم نیست واقعا چه مصرف می‌كنند.

وی از مردم درخواست کرد، تا برای حفظ سلامت و جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های پوستی، آلرژی و... هنگام خرید و مصرف اقلام آرایشی و بهداشتی از خرید هر گونه اقلام بدون پروانه ساخت معتبر با مجوز ورود از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و همچنین مواد غیرپلمب جداً خودداری کنند.

قانون را بدانید

بر اساس ماده 11 قانون مواد خوردنی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی، باید روی تمام اقلام خارجی برچسب فارسی نویسی نام محصول، نام تجارتی، تاریخ تولید و انقضاء، شماره مجوز ورود از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و نام شرکت وارد کننده درج شده باشد و اقلام خارجی بدون برچسب فارسی نویس به‌دلیل احتمال تقلبی بودن حتی اگر دارای نامهای معروف باشند غیرقابل مصرف هستند، ضمن اینکه خرید و فروش هر نوع دارو به هر شکل خارج از داروخانه اکیداً ممنوع است.

كارشناسان می‌گویند مواردی همچون شماره ثبت، شماره بهره‌برداری و بارکد به هیچ عنوان نشانه مجوز تولید بهداشتی نیست و مواد آرایشی و بهداشتی حتماً باید دارای پروانه ساخت یا مجوز رسمی ورود از وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی باشند و به تاریخ انقضای این مواد نیز توجه شود.

همچنین وضعیت ظاهری تمام اجناس آرایشی- بهداشتی باید کاملا مناسب باشد و هرگونه تغییر رنگ، بو و تغییر حالت فیزیکی نشانه عدم مطابقت با ویژگی‌های مربوطه آن جنس است و این‌گونه مواد غیرقابل مصرف هستند.

مندرجات وزارت بهداشت روی مواد وارداتی به سه شكل برچسب، مهر (مانند درج تاریخ تولید و انقضای مواد) یا به صورت فارسی نویس روی برچسب اصلی ظرف است كه نوع اخیر، بهترین نوع ممكن برای غیرتقلبی بودن آن است.

با این‌حال، یكی از كارشناسان وزارت بهداشت در پاسخ به این سؤال همشهری كه اصلا چرا وزارت بهداشت به مواد وارداتی غیرپلمب مجوز ورود می‌دهد گفت: چگونگی عرضه مواد تولید شده به‌عهده خود شركت تولید‌كننده آن محصول است و ما نمی‌توانیم برای آنها چارچوب و ضابطه‌ای تعریف كنیم اما مصرف‌كنندگان مختارند كه محصولات پلمب‌شده را بخرند یا نخرند.

مراقب تقلب باشید

ایران سومین كشور مصرف‌كننده لوازم آرایشی در خاورمیانه است و بنابر برآوردهای غیررسمی 25 تا 30درصد كل این محصولات  تولیدات كشورهای دیگر است. دكتر مسعود ملكی، متخصص پوست درباره عوارض محصولات تقلبی می‌گوید: محصولات بهداشتی پوست و مو كه تقلبی باشند ممكن است از دو جنبه مضر باشند، اول از نظر اقتصادی، یعنی به‌رغم قیمت نسبتاً بالا خواسته بیمار برآورده نمی‌شود، به‌عنوان مثال، شامپو ضدشوره ممكن است تنها شامپوی معمولی باشد و باعث رفع شوره سر نشود. دوم، در برخی موارد ممكن است موارد مورد استفاده در یك محصول بهداشتی و آرایشی از كیفیت پایین برخوردار بوده و استانداردهای لازم در تهیه آن رعایت شود و در نتیجه باعث عوارضی مانند خارش، قرمزی و حساسیت پوست، ریزش مو، موخوره و تغییر قوام مو می‌شود.

وی در ادامه به خانواده‌ها توصیه می‌كند: برای خرید محصولات آرایشی-  بهداشتی به داروخانه‌ها و فروشگاه‌های معتبر مراجعه و به هنگام خرید به برچسبهای وزارت بهداشت روی این كالاها توجه كنید. دكتر ملكی می‌گوید: در سال‌های اخیر محصولات بهداشتی ایرانی نظیر شامپو، صابون، كرمهای مختلف همچون كرم ضد آفتاب با كیفیت مناسب تولید و توزیع می‌شود كه علاوه بر صرفه اقتصادی، كیفیت مناسب‌تری هم نسبت به بسیاری از محصولات خارجی موجود در بازار دارند، زیرا حداقل خطری كه برای محصولات خارجی وجود دارد تقلبی بودن آنهاست.

با همه این اوصاف مسئولیت داروخانه‌ها در عرضه محصولات استاندارد را هم نباید نادیده گرفت، چنانچه روز گذشته دبیر انجمن داروسازان ایران، با اشاره به وقوع حداقل تخلفاتی که در برخی داروخانه‌ها اتفاق می‌افتد، به مهر گفت: بنده به صراحت اعلام می‌کنم که 80 درصد تخلفات دارویی (قاچاق و خرید دارو خارج از شبکه توزیع رسمی) در داروخانه‌های اجاره‌ای مشاهده می‌شود.

وی افزود: از اول بهمن، 60 داروخانه متخلف تعطیل خواهد شد. به گفته دبیر انجمن داروسازان ایران، این تعطیلی از یک هفته تا یکسال با توجه به نوع تخلفات داروخانه‌ها خواهد بود.