به گزارش سلامت نیوز به نقل از مایوکلینیک، تیروئید شما یک غده پروانه ای شکل کوچک است که در قاعده جلوی گردن، درست زیر سیب آدم قرار دارد. هورمون های تولید شده توسط غده تیروئید - تری یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) - تأثیر زیادی بر سلامت شما دارند و بر تمام جنبه های متابولیسم شما و همچنین بر کنترل عملکردهای حیاتی مانند دمای بدن و ضربان قلب تأثیر می گذارند.
کم کاری تیروئید (تیروئید کم کار) وضعیتی است که در آن غده تیروئید شما به اندازه کافی هورمون های حیاتی را تولید نمی کند.
کم کاری تیروئید ممکن است در مراحل اولیه علائم قابل توجهی ایجاد نکند. با گذشت زمان، کم کاری تیروئید درمان نشده می تواند باعث بروز تعدادی از مشکلات سلامتی مانند چاقی، درد مفاصل، ناباروری و بیماری قلبی شود.
علائم تیروئید کم کار
علائم و نشانه های کم کاری تیروئید بسته به شدت کمبود هورمون متفاوت بوده و مشکلات ناشی از آنها معمولا با گذشت چند سال خودشان را نشان می دهند.
در ابتدا ممکن است به سختی متوجه علائم کم کاری تیروئید مانند خستگی و افزایش وزن شوید یا ممکن است به سادگی آنها را به افزایش سن یا وزن نسبت دهید. اما همانطور که متابولیسم شما به کندی انجام می شود، ممکن است برای وضعیت جسمی شما مشکلات آشکارتری ایجاد کند.
علائم و نشانه های کم کاری تیروئید ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خستگی
- افزایش حساسیت به سرما
- یبوست
- خشکی پوست
- افزایش وزن
- صورت پف کرده
- گرفتگی صدا
- ضعف عضلانی
- افزایش سطح کلسترول خون
- درد عضلانی، حساسیت و سفتی
- درد، سفتی یا تورم در مفاصل شما
- نازک شدن مو
- کند شدن ضربان قلب
- افسردگی
- حافظه ضعیف
- بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)
کم کاری تیروئید در نوزادان
اگرچه کم کاری تیروئید اغلب زنان میانسال و مسن را تحت تاثیر قرار می دهد، اما هر کسی از جمله نوزادان می توانند به این بیماری مبتلا شوند؛ در ابتدا، نوزادانی که با غده تیروئیدی که به درستی کار نمی کند متولد می شوند، ممکن است علائم و نشانه های کمی داشته باشند. هنگامی که نوزادان دچار مشکلات کم کاری تیروئید هستند، این مشکلات ممکن است شامل موارد زیر شود :
- زرد شدن پوست و سفیدی چشم (یرقان). در بیشتر موارد، این زمانی اتفاق میافتد که کبد نوزاد نمیتواند مادهای به نام بیلیروبین را متابولیزه کند، که معمولاً وقتی بدن گلبولهای قرمز قدیمی یا آسیبدیده را بازیابی میکند، تشکیل میشود.
- دشواری در تنفس
- گریه خشن
- فتق نافی
با پیشرفت بیماری، شیرخواران در تغذیه مشکل داشته و ممکن است رشد و تکامل طبیعی نداشته باشند. آنها همچنین ممکن است یبوست و یا خواب آلودگی بیش از حد داشته باشند؛ هنگامی که کم کاری تیروئید در نوزادان درمان نشود، حتی موارد خفیف می تواند منجر به عقب ماندگی شدید جسمی و ذهنی شود.
کم کاری تیروئید در کودکان و نوجوانان
به طور کلی، کودکان و نوجوانانی که به کم کاری تیروئید مبتلا می شوند، علائم و نشانه های مشابه بزرگسالان را دارند، اما ممکن است این موارد را نیز تجربه کنند:
- رشد ضعیف و در نتیجه کوتاهی قد
- تاخیر در رشد دندان های دائمی
- تاخیر در بلوغ
- رشد ذهنی ضعیف
کم کاری تیروئید اگر درمان نشود چه خطراتی با خود به همراه دارد؟
- گواتر: تحریک مداوم تیروئید برای ترشح هورمون های بیشتر ممکن است باعث بزرگتر شدن غده شود - وضعیتی که به عنوان گواتر شناخته می شود. اگرچه به طور کلی ناراحت کننده نیست اما گواتر بزرگ می تواند ظاهر شما را تحت تاثیر قرار دهد و ممکن است در بلع یا تنفس اختلال ایجاد کند.
- مشکلات قلبی: کم کاری تیروئید به خاطر افزایش سطوح بالای کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) - کلسترول بد - ممکن است با افزایش خطر بیماری قلبی و نارسایی قلبی همراه باشد.
- مسائل مربوط به سلامت روان: افسردگی ممکن است در اوایل کم کاری تیروئید رخ دهد و با گذشت زمان شدیدتر شود. کم کاری تیروئید همچنین می تواند باعث کندی عملکرد ذهنی شود.
- نوروپاتی محیطی. کم کاری تیروئید کنترل نشده طولانی مدت می تواند به اعصاب محیطی شما آسیب برساند. اینها اعصابی هستند که اطلاعات را از مغز و نخاع به بقیه بدن شما - به عنوان مثال، بازوها و پاها - منتقل می کنند. نوروپاتی محیطی ممکن است باعث درد، بی حسی و گزگز در نواحی آسیب دیده شود.
- کمای میکس ادم (Myxedema Coma): این وضعیت نادر و تهدید کننده زندگی نتیجه کم کاری تیروئید طولانی مدت و تشخیص داده نشده است. علائم و نشانه های آن عبارتند از عدم تحمل شدید سرما و خواب آلودگی و به دنبال آن بی حالی و بیهوشی عمیق.کمای میکس ادم ممکن است در اثر داروهای آرام بخش، عفونت یا استرس های دیگر روی بدن شما ایجاد شود. اگر علائم یا نشانه های میکس ادم را دارید، به درمان فوری فوری پزشکی نیاز دارید.
- ناباروری: سطوح پایین هورمون تیروئید می تواند در تخمک گذاری اختلال ایجاد کند که باروری را مختل می کند. علاوه بر این، برخی از علل کم کاری تیروئید - مانند اختلال خود ایمنی - نیز می تواند باعث بروز اختلال در باروری شود.
- مشکلات نوزادان: نوزادان متولد شده از زنان مبتلا به بیماری تیروئید درمان نشده ممکن است در مقایسه با نوزادانی که از مادران سالم به دنیا می آیند، در معرض خطر بیشتری برای نقایص مادرزادی باشند. این کودکان همچنین بیشتر در معرض مشکلات جدی فکری و رشدی هستند.
رژیم غذایی تیروئید کم کار
به طور کلی، رژیم غذایی کم کاری تیروئید وجود ندارد. اگرچه ادعاها در مورد رژیم های غذایی کم کاری تیروئید زیاد است، اما هیچ مدرکی مبنی بر اینکه خوردن یا اجتناب از برخی غذاها باعث بهبود عملکرد تیروئید در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید می شود وجود ندارد.
با این حال، ید کافی در رژیم غذایی برای عملکرد طبیعی تیروئید ضروری است. در کشورهای توسعه یافته، بیماری تیروئید ناشی از کمبود ید تقریباً با افزودنیهای ید موجود در نمک و غذا از بین رفته است. خوردن یک رژیم غذایی متعادل، مصرف مکمل ید را غیر ضروری می کند. در واقع، ید بیش از حد می تواند باعث پرکاری تیروئید در برخی افراد شود.
سایر مکملها مانند سویا اگر به مقدار زیاد مصرف شوند، ممکن است بر تولید هورمون تیروئید تأثیر بگذارند، اما در افرادی که کمبود ید هم ندارند، باعث کمکاری تیروئید نمیشوند.
اجتناب از افراط در رژیم غذایی سلامت تیروئید را تضمین می کند. اگر نگرانی دارید، با پزشک خود در مورد مصرف میا عدم مصرف مکمل مشورت کنید.
اگر کم کاری تیروئید دارید، داروهای جایگزین هورمون تیروئید را طبق دستور پزشک مصرف کنید . همچنین توجه داشته باشید که فیبر غذایی بیش از حد می تواند جذب داروهای جایگزین هورمون تیروئید را مختل کند. برخی از غذاها، مکمل ها و داروها نیز می توانند همین اثر را داشته باشند.
از مصرف همزمان هورمون تیروئید با این مواد خودداری کنید:
- گردو
- آرد سویا
- مکمل های آهن یا مولتی ویتامین های حاوی آهن
- مکمل های کلسیم
- آنتی اسیدهایی که حاوی آلومینیوم، منیزیم یا کلسیم هستند
- برخی از داروهای بهبود زخم، مانند سوکرالفات (کارافات)
- برخی از داروهای کاهش دهنده کلسترول، مانند داروهای حاوی کلستیرامین (پروالیت) و کلستیپول (کولستید)
- مکملهای حاوی بیوتین که در فرآوردههای مو و ناخن رایج هستند، میتوانند در اندازهگیری هورمون تیروئید اختلال ایجاد کنند. بیوتین بر سطح هورمون تیروئید تأثیر نمی گذارد، اما مکمل ها باید حداقل یک هفته قبل از اندازه گیری عملکرد تیروئید شما قطع شود تا وضعیت تیروئید شما به طور دقیق در آزمایشات منعکس شود.
برای برخی افراد، کم کاری تیروئید می تواند به مشکلات مفصلی و عضلانی اضافه کند.
به طور خاص، کم کاری تیروئید ممکن است منجر به موارد زیر شود:
- درد عضلانی، حساسیت و سفتی، به ویژه در شانه ها و باسن
- درد و سفتی مفاصل
- تورم مفاصل کوچک دست و پا
- سندرم تونل کارپال
کاهش درد
مسکنهای رایج بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن میتوانند به کاهش درد کمک کنند. با این حال، فراموش نکنید که کم کاری تیروئید نیاز به درمان دارد و مسکن تنها به کاهش درد کمک می کند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید
به خاطر داشته باشید که افراد مبتلا به شایع ترین نوع کم کاری تیروئید در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سایر بیماری های خودایمنی مانند روماتیسم مفصلی هستند. اگر درد، سفتی و تورم پس از درمان کافی تیروئید بهبود نیافت، با پزشک خود مشورت کنید.
کم کاری تیروئید و مشکلات چشمی
دکتر آن کارنس در مایو کلینیک در پاسخ به این سوال که کم کاری تیروئید ممکن است باعث بروز بیماری های چشمی شود، پاسخ داد :
کم کاری تیروئید معمولاً با بیماری های چشمی همراه نیست. اما در موارد شدید، کم کاری تیروئید ممکن است باعث تورم اطراف چشم و ریزش موهای قسمت بیرونی ابرو شود.
در برخی افراد، اگر کم کاری تیروئید پس از درمان بیماری گریوز (پرکاری تیروئید) به وجود آید، ممکن است مشکل چشمی به نام افتالموپاتی گریوز ایجاد کند. گریوز آفتالموپاتی (Graves' ophthalmopathy) می تواند باعث ناراحتی چشم، بیرون زدگی کره چشم و تغییرات بینایی شود.
کم کاری تیروئید و ناباروری
دکتر آن کارنس در مایو کلینیک در پاسخ به این سوال که آیا بین کم کاری تیروئید و ناباروری رابطه ای وجود دارد ، پاسخ داد :
گاهی اوقات بین کم کاری تیروئید و ناباروری در زنان ارتباط وجود دارد.
با کم کاری تیروئید، غده تیروئید شما به اندازه کافی برخی از هورمون های مهم را تولید نمی کند. سطوح پایین هورمون تیروئید می تواند با آزاد شدن تخمک از تخمدان شما (تخمک گذاری) تداخل داشته باشد که باروری را مختل می کند. علاوه بر این، برخی از علل زمینه ای کم کاری تیروئید - مانند برخی اختلالات خود ایمنی یا هیپوفیز - ممکن است برای باروری خانوم ها مشکلاتی ایجاد کنند.
برای زنان، درمان کم کاری تیروئید بخش مهمی از هر تلاشی برای اصلاح ناباروری است. اگر پس از اصلاح کم کاری تیروئید، ناباروری باقی بماند، ممکن است به مداخلات دیگری برای درمان ناباروری نیاز باشد.
اگر کم کاری تیروئید دارید و امیدوارید باردار شوید، با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که کم کاری تیروئید شما تحت کنترل است. در صورت نیاز از یک متخصص ناباروری کمک بیشتری بگیرید.
اگر کم کاری تیروئید دارید و باردار شده اید، فورا به پزشک خود اطلاع دهید. نظارت دقیق بر سطح هورمون تیروئید در دوران بارداری می تواند رشد طبیعی جنین را تقویت کرده و خطر سقط جنین را کاهش دهد.
کم کاری تیروئید و تاثیر آن بر سلامت مغز و رشد جسمی کودک
دکتر شهبازیان، فوق تخصص غدد و متابولیسم و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز در گفت وگو با ایسنا، اظهار کرد: کم کاری تیروئید در سنین کودکی ممکن است بر رشد جسمی و مغزی و نهایتا بر فعالیتهای بدنی و درسیشان تاثیر بگذارد.
وی افزود: در صورتی که کودک از لحاظ قدی و وزنی رشد نمیکند و تمایل به گوشهگیری داشته و دارای سر و صورت پف آلود، رنگ زرد و موی خشک است باید از لحاظ عملکرد تیروئیدی مورد بررسی قرار گیرد.
این فوق تخصص غدد و متابولیسم تصریح کرد: این اختلال در بزرگسالان نیز منجر به پف آلود شدن سرو صورت، چهره زرد رنگ، ورم در ناحیه دست و پا و احساس سرما حتی در هوای گرم میشود؛ به طوری که ممکن است در هوای گرم از پوشش بیشتری جهت گرم کردن خود استفاده کند که علت آن کم بودن متابولیسم و سوخت و ساز بدن این افراد است.
وی خاطرنشان کرد: حرکات کند، یبوست، حرف زدن کند، ضربان قلب کند، افسردگی یا بیحوصلگی، احساس ضعف و خستگی و تمایل به خواب از دیگر علائم این اختلال است.
شهبازیان یادآور شد: خوشبختانه این بیماری درمان پذیر است اما درمان آن اکثرا باید به طور کامل تا مادامالعمر انجام شود. در موارد کمی از هایپوتیروئیدی درمان مادامالعمر ندارد و طبق تشخیص پزشک، مصرف داروهای آنها در زمان خاص خود قطع خواهد شد.
سلام. بهتر است با پزشکتان مشورت کنید. مصرف یا عدم مصرف داروهای تیروئید به نسبت وضعیت شما می تواند متغیر باشد. پزشکی که دارو را برای شما تجویز کرده است، شرایط فعلی شما را بهتر تشخیص می دهد.