درحالی‌كه گفته می‌شود در روزهای آتی، این طرح در كمیسیون بهداشت مورد تصویب قرار خواهد گرفت، برخی كارشناسان معتقدند طرح مزبور، اگرچه یك گام مثبت تلقی می‌شود، اما مشكل چندانی از مدیریت نظام سلامت حل نمی‌كند.
به گفته این كارشناسان، در حال حاضر بیمارستانها اغلب توسط پزشكان متخصص و فوق تخصص اداره می‌شود كه با توجه به وقت كم این افراد و نیاز مردم به توان علمی آنان در بخش درمان، خلأ مدیران توانمند و البته آشنا با موازین و اطلاعات پزشكی كه دائماً پاسخگوی مشكلات مردم در محل خدمت باشند، حس می‌شود.
با این‌حال در طرح ارائه شده به مجلس، تنها بر استفاده از پزشكان عمومی به‌عنوان مدیر بیمارستان، و نه رئیس بیمارستان كه نقش اصلی را در اداره بیمارستان دارد تأكید شده است و همچنین هیچ تأكیدی بر آموزش مدیریت به پزشكان، یا حداقل گزینش افرادی كه سابقه مدیریت دارند، نیست.
دكتر مسعود مسلمی فرد، نایب رئیس انجمن پزشكان عمومی كشور می‌گوید: متأسفانه گرفتاری و مشغله بیش از حد پزشكان متخصص و حضور كمتر آنها در مسند مدیران اجرایی باعث می‌شود كه مردم یك منبع پاسخگو پیدا نكنند؛
همچنین اجرای این طرح موجب می‌شود كه هماهنگی بین بخشی ایجاد شود و مردم سرگردان نشوند و از سویی دیگر به‌دلیل عدم اشتغال پزشكان عمومی اجرای این طرح باعث ایجاد اشتغال و بهره‌وری در نظام سلامت می‌شود.
او در پاسخ به این سؤال همشهری كه چرا دراین طرح به‌طور مشخص بر حضور پزشك عمومی در مقام ریاست بیمارستان كه قدرت اجرایی بیشتری دارد تأكید نشده است، می‌گوید: ما در این طرح هم روی مدیریت و هم ریاست بیمارستان تأكید داریم و از آنجا كه برداشتن سنگ بزرگ معمولا نشانه نزدن است، بیشتر تأكیدمان روی مدیریت بیمارستان‌هاست، آن هم بیمارستان‌های دولتی كه درصورت تصویب و اجرا شدن طرح، به تبع آن در بیمارستان‌های خصوصی نیز اجرا خواهد شد.
مسلمی‌فرد درخصوص مدیریت بیمارستان‌های هیات امنایی می‌گوید: مدیران بیمارستانها اختیار كافی ندارند، جز بعضی بیمارستانها كه به تازگی هیأت امنایی شده‌اند و آیین نامه این بیمارستانها از امسال اجرایی می‌شود.
به گفته وی، اگر برنامه چهارم توسعه درست اجرا شود، بر اساس ماده 49 آن، اختیاراتی به هیأت امناهای دانشگاه‌های علوم پزشكی و به تبع آن به بیمارستان‌های دولتی داده می‌شود تا بتوانند با شریك كردن پرسنل در تصمیم‌گیری‌ها، مدیریت نوینی را در بیمارستانها فعال كنند به نحوی كه هر‌كس پاسخگوی عملكرد خودش باشد و شاخص‌ها و عملكردها نشان‌دهنده كارآمدی افراد باشد نه اینكه مدیر خوب و بد یكسان باشند و ملاك‌های دیگری حاكم باشد.
تخصص پزشكی مهم نیست؛ مدیریت مهم است
در همین حال، دكترغلامرضا كیانی، دكترای مدیریت راهبردی، عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف و دبیر همایش مدیریت در سلامت كه هفته اول اسفند برگزار می‌شود، در این باره به همشهری می‌گوید: سرمایه‌گذاری زیادی در نظام سلامت كشور شده است و این سرمایه‌گذاری‌ها نیاز به مدیریت دارند تا بهره وری بالا برود.
به گفته وی، مدیریت سنتی توان اداره بهره ور سازمان‌های مرتبط با حوزه سلامت را ندارد و مدیران برای اداره سازمان خود باید مجهز به دانش، بینش و مهارت‌های مدیریتی متناسب با عصر حاضر باشند. كیانی تاكید می‌كند: یك فرد به صرف اینكه پزشك حاذق یا جراح قابلی باشید صلاحیت اداره یك بیمارستان و حتی یك مطب را ندارد.
به گفته وی، اینكه یك پزشك یا یك جراح بهتر می‌تواند یك بیمارستان را اداره كند یكی از باورهای مدیریت سنتی است، درحالی‌كه مدیریت مانند هر علم دیگری برای خود اصول و قواعدی دارد و موضوع آن اداره سازمان‌هاست.
كیانی تأكید می‌كند: مدیر یك بیمارستان باید مدیریت بر دانشگران و افراد متخصص را بداند و این بیشتر از چگونگی تشخیص بیماری و فرآیند درمان یك بیمار برای اداره یك بیمارستان مهم است چراكه یك مدیر برای اینكه موفق شود باید تفكر راهبردی داشته باشد، مجهز به نگاه سامانه‌ای باشد، دید فرآیند نگر داشته باشد، بازار را بفهمدو ... در حالی‌كه شما از یك جراح خوب انتظار دیگری غیراز این قابلیت‌ها و مهارت‌ها دارید.
مخالفان چه می‌گویند؟
ارائه طرح به‌كارگیری پزشكان عمومی در مدیریت نظام سلامت درحالی‌است كه گروهی از كارشناسان معتقدند روسای دانشگاه‌های علوم پزشكی در حال حاضر نیز هیچ منعی برای حضور پزشكان عمومی بر مسند ریاست بیمارستانها ندارند.
دكتر مسعود امینی، عضو كمیسیون بهداشت و درمان مجلس درخصوص پیشنهاد مطرح شده مبنی بر واگذاری ریاست بیمارستان‌های دولتی به پزشكان عمومی، به مهر می‌گوید: به‌نظر می‌رسد این پیشنهاد، یك طرح خام و غیرعلمی باشد، زیرا تا زمانی كه اهداف این بحث مشخص نشود، نمی‌توان نسبت به موفقیت آن امیدوار بود.
او البته مدیریت و ریاست بیمارستانها را جدا از یكدیگر دانسته و می‌افزاید: اینكه عنوان می‌شود ریاست بیمارستانها بر عهده پزشكان متخصص و فوق تخصص است و همین امر باعث می‌شود، آنان كمتر وقت داشته باشند كه بر امور بیمارستان نظارت كنند، درست نیست، چراكه این بحث تنها یك بخش از مشكلات بیمارستان‌های دولتی است و نمی‌توان به‌طور دقیق گفت كه حضور این قبیل پزشكان بر مسند ریاست بیمارستانها، تا چه اندازه موجب نابسامانی در امر نظارت بر مراكز درمانی می‌شود.
امینی با اشاره به این كه در اغلب كشورها از مدیران اقتصادی نیز در مدیریت بیمارستانها استفاده می‌شود، تأكید می‌كند: بر اساس گزارش‌های موجود، بالای 97 درصد مدیران بیمارستانها در ایران نیز پزشك نیستند و همین امر نشان می‌دهد كه موضوع مدیریت و ریاست بیمارستانها از یكدیگر جداست.
وی، وظایف مدیریت بیمارستان را شامل پرداختن به موضوعات مالی و اداری دانسته و می‌افزاید: با توجه به اینكه اغلب پزشكان شاغل در بیمارستانها، دارای تخصص و فوق تخصص در رشته‌های مختلف علوم پزشكی هستند، نمی‌توان قبول كرد كه ریاست یك بیمارستان بر عهده پزشك عمومی باشد.
عضو كمیسیون بهداشت و درمان مجلس، در عین حال تصریح می‌كند: تا زمانی كه این پیشنهاد به كمیسیون بهداشت و درمان مجلس ارائه نشده و زوایای آن بازگو نشود، نمی‌توان درخصوص مفید بودن پیشنهاد نظر داد، اما آنچه وجود دارد، اینكه روسای بیمارستان‌های علوم پزشكی در حال حاضر هم هیچ منعی برای استفاده از پزشكان عمومی بر مسند ریاست بیمارستانها ندارند.
نظر شما