به گفته دكتر مهرداد صالحی، جراح قلب و رئیس گروه پیوند قلب بیمارستان امامخمینی(ره)، فردی كه یك عضو بدن او از كار بیفتد مسلماً بیمار بدحالی خواهد بود، چه برسد به این كه بیمار دو عضو خود را همزمان از دست بدهد، معمولاً این بیماران دوام نیاورده و به پیوند نمیرسند، البته نخستین پیوند همزمان قلب و كلیه شهریور سال گذشته در بیمارستان مسیح دانشوری روی مرد 36 سالهای انجام شد و اكنون برای دومینبار پزشكان كشورمان، افتخاری دیگر برای ایران آفریدند.
به گفته دكتر صالحی، محمدرضا عامری به علت نارسایی شدید قلب و كلیه قادر به انجام فعالیت روزمره نبوده و در نتیجه به علت نارسایی قلب، خونرسانی به كل بدن او با اختلال روبهرو شده و در نتیجه این نوجوان مجبور بوده كه به مدت دو سال، هفتهای سه بار دیالیز شود.
وی با اشاره به این كه بیمار قبل از عمل همزمان بسیار بدحال بوده و قبل از انجام عمل، دیالیز شده بود، توضیح میدهد: پس از انجام عمل جراحی به سرپرستی دكتر بخشنده روی مرد 21 سالهای كه مرگ مغزی شده و خانوادهاش به اهدای اعضای او رضایت داده بودند، اعضای فرد مرگ مغزی شده یعنی قلب و یكی از كلیههای او به علت سازگار بودن گروه خونی و سایر فاكتورهای او با بیمار پیوند زده شد. او كه سرپرستی جراحی پیوند قلب به این نوجوان 16 ساله را برعهده داشته است، میگوید: پیوند كلیه این بیمار به سرپرستی دكتر آیتی، رئیس گروه پیوند كلیه انجام شده و عمل بیمار 8ساعت طول كشیده است. وی درباره نحوه انجام عمل همزمان قلب و كلیه توضیح میدهد: ابتدا عمل پیوند قلب از ساعت 6 عصر چهارشنبه دو هفته گذشته آغاز شد و پس از موفقیت در این عمل و ایجاد عملكرد طبیعی در قلب، پیوند كلیه انجام و در ساعت دو صبح پنجشنبه همان هفته پایان یافت. به گفته دكتر صالحی، سموم بدن بیمار به تدریج به وسیله كلیه و از طریق ادرار خارج شد و هماكنون نیز همه آزمایشهای بیمار از عملكرد طبیعی بدن او حكایت دارد.
دكتر محسن آیتی، رئیس گروه پیوند كلیه بیمارستان امام خمینی(ره) هم در این باره با بیان این كه از سال 67 تاكنون بیش از یك هزار و 500پیوند كلیه در بیمارستان امامخمینی(ره) انجام شده است، میگوید: ویژگی عملی كه به تازگی در بیمارستان امام انجام شده این است كه همزمان قلب و كلیه روی یك بیمار پیوند زده شده است و ویژگی خاص آن این است كه وقتی دو عضو به یك نفر همزمان پیوند میشود، داروها هر دو پیوند قلب و كلیه را پوشش میدهد و دیگر نیازی نیست كه بیمار دوبار از داروهای پیوند به صورت جداگانه استفاده كند. وی با اشاره به این كه وقتی عضوی از بدن فردی به دیگری پیوند زده میشود، سلولهای آن برای بدن پذیرنده عضو ناآشنا است، تصریح میكند: البته قبل از پیوند همه تلاش پزشكان این است كه عضوی كه بیشترین شباهت را به بدن پذیرنده دارند، انتخاب كنند؛ چرا كه فقط در دوقلوهای یك تخمی میتوان به راحتی عضوی را از یك قل به قل دیگر پیوند زد و در بقیه موارد پزشكان باید به ناچار از داروهایی استفاده كنند كه مانع پس زدن كلیه یا هر عضو پیوندی دیگر شود و لذا مزیت بزرگ پیوند همزمان، كاهش فشاری است كه بیمار بابت هزینههای داروی پیوند متحمل میشود. وی با اشاره به این كه ابتدا عمل پیوند قلب روی بیمار گیرنده بیمارستان امام انجام شده است، میگوید: پیوند قلب از ساعت 6 عصر چهارشنبه آغاز شد. پس از 3 ساعت و موفقیتآمیز بودن عمل مشخص شد كه علائم حیاتی بیمار بسیار خوب است و تیم پیوند كلیه هم از ساعت 10 شب عمل را شروع كرد و در نهایت ساعت 2 پس از نیمه شب عمل به پایان رسید. وی درباره این كه چرا ابتدا پیوند قلب روی بیمار انجام شده است، توضیح میدهد: برای پیوند كلیه نیاز است كه بیمار خونرسانی خوبی در بدن داشته و شرایط ایدهآلی از نظر بدنی داشته باشد. لذا چنانچه بیمار فشارخون مناسب و در حد مطلوبی نداشته باشد، موجب پس زدن كلیه خواهد شد. بنابراین نخستین برتری ما در پیوند همزمان این بود كه گروه پیوند قلب كار خود را به خوبی انجام دادند. البته بیمار باید عروق مناسبی هم داشته باشد و چنانچه بیماری چنین شرایطی را نداشته باشد نمیتوان پیوند كلیه را انجام داد و معمولاً در چنین شرایطی عضو به بیمار دومی كه در انتظار است، پیوند زده میشود. به گفته وی، در ماه حدود 4 پیوند كلیه در بیمارستان امامخمینی(ره) انجام میشود و در حال حاضر 400 نفر در فهرست دریافت كلیه برای پیوند هستند. دكتر صالحی، رئیس گروه پیوند قلب بیمارستان امامخمینی(ره) هم به این مسئله اشاره میكند كه در دنیا انجام پیوند همزمان قلب و كلیه بسیار كم بوده است و میگوید: ایران هم اكنون از نظر تكنیكهای این عمل و سایر اعمال جراحی بزرگ و مراقبتهای پس از آن در شرایط عالی به سر میبرد و در این زمینه با بهترین مراكز درمانی اروپایی برابری میكند. به گفته وی در حال حاضر حدود 45 نفر در فهرست انتظار دریافت عضو پیوندی قلب هستند و سال گذشته 100 عمل پیوند قلب در تهران انجام شده كه یك سوم آن در بیمارستان امام بوده است. وی با تأكید بر این كه اهدای عضو افراد مرگ مغزی كمك بزرگی به نجات بسیاری از بیماران بد حال خواهد كرد، تصریح كرد: خانوادههایی كه بیمار آنها دچار مرگ مغزی شدهاند، باید فرهنگ اهدا را بپذیرند و بدانند كه با اهدای عضو عزیز از دست رفته خود، میتوانند جان دوباره به تعداد زیادی از بیماران كه سالها در انتظار یك عضو بودهاند، ببخشند. وی از خانوادهای كه اعضای بیمار مرگ مغزی خود را به این نوجوان اهدا كردهاند تشكر میكند و میگوید: هزینه عمل پیوند در بخش دولتی 30 میلیون تومان است كه همه آن را دولت پرداخت میكند، اما متأسفانه بیماران پیوندی در ادامه درمان یعنی تهیه داروهای خود با مشكلاتی روبهرو هستند كه باید برای رفع آنها تلاش كرد.
توانمندی جدید برای درمان 14 بیمار نارسایی قلبی
استفاده از روش تزریق سلولهای بنیادی در عروق کرونر بیماران مبتلا به نارسایی مزمن قلبی، از روشهایی است که برای نخستینبار به منظور درمان این دسته از بیماران انجام شده است. دكتر فروه وكیلیان عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و فلوشیپ نارسایی و پیوند قلب با بیان این مطلب گفت: در این روش که با همکاری دبیر ستاد سلولهای بنیادی دانشگاه، بیمارستان منتصریه و پژوهشگاه رویان انجام شد پس از جداسازی سلولهای بنیادی از سلولهای مغز استخوان بیمار به عروق کرونر تزریق میشود. وی با اشاره به اینکه انجام این عمل نیازمند کار گروهی است که در مشهد با همکاری نزدیک استادان در حال فعالیت است، خاطر نشان کرد: سلولهای بنیادی پس از تزریق و جاسازی در عروق کرونر و بافت آسیب دیده قلب، موجب تشکیل سلولهای جدید میشود و همچنین با قرار گرفتن در کنار سلولهای در معرض از بین رفتن، از مرگ سلولی جلوگیری میکند. وی با اشاره به اینکه این عمل در بیمارانی که به نارسایی قلب مزمن مبتلا هستند و در شرایط بالینی پایدار قرار داشته و دچار نارساییهای کلیه و کبد نشدهاند انجام شده است، خاطر نشان کرد: بر اساس مطالعات بالینی، بیمارانی که مورد عمل تزریق سلولهای بنیادی از مغزاستخوان قرار گرفتهاند قدرت انقباضی قلبشان 5 تا 10 درصد افزایش یافته است. متخصص قلب و فلوشیپ نارسایی و پیوند قلب دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره مراحل انجام پذیرش و مراقبتهای بیمار اظهار كرد: بیماران پس از انجام آزمایشات، اسکن قلب و انجام عمل تزریق سلولهای بنیادی به صورت دورهای در قالب هفتگی و ماهانه اقدامات مراقبتی از جمله تست ورزش، اکوکاردیوگرافی و اسکن انجام میشود تا تغییرات بافت قلب مورد ارزیابی قرار گیرد. دکتر وکیلیان با بیان اینکه تا کنون 14 بیمار به این روش درمان شدهاند و قرار است در مشهد هفتهای 2 بیمار نارسایی قلبی با استفاده از این روش تحت درمان قرار گیرند، افزود: بر اساس بررسیها این روش درمانی هیچ عارضه جانبی برای بیماران نداشته است و بیشتر بیماران دارای نارسایی قلبی که تحت درمان قرار میگیرند از نوع سیستمیک و به علت درگیری دریچه عروق کرونری هستند، اما چون در برخی از مقالات این روش بر روی بیماران دارای نارسایی قلبی مادرزادی اجرا شده، قرار است در مشهد با همکاری بیمارستان شهید رجایی این روش علاوه بر نارسایی قلبی عروق کرونری روی بیماران دارای نارسایی قلبی مادرزادی هم اجرایی شود. وی با اشاره به اینکه در برخیها دارو برای درمان بیماران مبتلا به نارسایی قلبی کافی نیست و متخصصان از روشهای غیر دارویی که مؤثرتر در درمان بیماران است، استفاده میکنند، خاطر نشان کرد: استفاده از وسایل دو حفرهای و سه حفرهای (ضربان ساز قلب)که با همکاری پزشکان الکترو فیزیولوژیست انجام میشود، از دیگر اقدامات غیر دارویی در درمان این گروه از بیماران به شمار میرود. متخصص قلب و فلوشیپ نارسایی و پیوند قلب با اشاره به اینکه با پیشرفت علوم پزشکی و گسترش مراقبتهای بالینی از افراد مبتلا به بیماریهای قلبی، طول عمر این گروه از بیماران افزایش مییابد و به سمت نارساییهای قلبی پیش میروند، گفت: در این زمینه دانشگاه علوم پزشکی مشهد گامهای مهمی را به منظور درمان این دسته از بیماران از جمله مراقبتهای بالینی و نوتوانی، برقراری درمانگاه نارسایی قلب،خرید تجهیزات تشخیصی و درمانی بیماران قلبی و افزایش فشار خون ریه را برداشته است.
نظر شما