سلامت نیوز : دومین دوره كنگره كشوری اندو متریوز از سوم تا پنجم بهمن ماه در پژوهشگاه فناوری‌های نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی ابن سینا برگزار شد. اندومتریوز یك بیماری شایع زنان است كه تقریبا 5 تا 10 درصد زنان در سن باروری جهان به آن مبتلا هستند. بهمین دلیل شناخت كافی از این بیماری و تشخیص بموقع آن می‌تواند نقش مهمی در سلامت بانوان داشته باشد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم ؛ به بهانه برگزاری این كنگره گفت‌وگویی داشتیم با دكتر امیرحسین زرنانی دبیر علمی كنگره، دانشیار پژوهشی موسسه ابن سینا و مدیر گروه ایمنی شناسی تولید مثل این موسسه كه توجه شما را به آن جلب می‌كنیم.
اطمینان دارم خیلی‌ها حتی اسم این بیماری را هم نشنیده‌اند. لطفا كمی درباره آن برایمان بگویید؟
این بیماری یكی از بیماری‌های شایع زنان است كه بر اثر رشد نابجای سلول‌های لایه داخلی رحم اتفاق می‌افتد. بر اثر این اتفاق بافت اندومتر یا همان لایه داخلی رحم شروع به رشد بی‌رویه كرده و حتی مهاجرت این بافت‌ها به نقاط دیگر از جمله حفره داخل شكم هم اتفاق می‌افتد، هر چند محدود به این ناحیه نیست اما این مهاجرت شایع ترین نوع مهاجرت است. از مهم‌ترین علائم آن درد ناشناخته و نسبتا زیاد لگنی به صورت مزمن و عادت ماهانه بسیار دردناك است به‌طوری كه شخص از كار و زندگی بازمانده و مجبور به مصرف بسیار زیاد مسكن‌ها برای كاهش درد می‌شود. همچنین بیماران مبتلا به این مشكل از مشكل آمیزش دردناك رنج می‌برند و خود منجر به مشكلات روحی و روانی زیادی برای فرد می‌شود. اما مهم‌ترین مشكلی كه این بیماری برای زنان ایجاد می‌كند نازایی است.
چرا این بیماری باعث نازایی می‌شود؟
یكی از محل‌هایی كه معمولا مهاجرت و رشد نابجای بافت‌های اندومتر اتفاق می‌افتد داخل و روی تخمدان است. همچنین این بیماری باعث اختلال در عملكرد لایه اندومتر شده كه میزبان سلول تخم بارور شده است.
گسترش این بیماری تا چه اندازه است و تا چه حدی بین زنان رایج است؟
مطابق آمار‌ها حدود 176 میلیون زن و دختر به این بیماری مبتلا هستند. میزان ابتلا برای زنان بارور حدود 5 تا 20 درصد و برای زنان نابارور چیزی بین 30 تا 50 درصد است.
منظور از زنان نابارور یعنی زنانی كه به سن ناباروری رسیده‌اند؟
خیر. منظور زنانی است كه در سنین باروری هستند اما دچار مشكل نازایی و ناباروری هستند. یعنی به‌طور متوسط 30 تا 50 درصد مشكل ناباروری مربوط به این بیماری است. چون بیماری اندومتریوز جزو بیماری‌های التهابی است و كل سیستم تولید مثل را تحت تاثیر قرار می‌دهد. یعنی هم عمل تخمك‌گذاری و هم عمل لانه گزینی را كه جایگزین شدن سلول بارور شده در لایه رحم است.
یعنی هیچ نوع تست غربالگری برای شناخت این بیماری در بین زنان وجود ندارد؟
چرا اما ارزش خبری برای شناخت بیماری یا مسائل آماری ندارد. همین طور بستگی به این دارد كه این تست‌ها تا چه اندازه توسط پزشك بخوبی انجام شود. معاینه دقیق، گرفتن شرح حال دقیق و سابقه خانوادگی، سونوگرافی و MRI از جمله كار‌هایی است كه برای شناخت این بیماری انجام می‌شود. اما با این همه منفی بودن نتایج الزاما وجود اندومتریوز را رد نمی‌كند. تنها جراحی و برداشت لاپراسكوپیك كه یك روش صددرصد تهاجمی است می‌تواند وجود این بیماری را كاملا اثبات یا رد كند.
برآورد شما از شیوع بیماری در ایران چیست؟
با توجه به مشاهدات به نظر می‌رسد سن ابتلا در ایران پایین‌تر و نسبت به جوامع غربی هم شایع‌تر باشد. به‌طور كلی تخمین می‌زنیم حدود 400 هزار خانم در ایران به این بیماری مبتلا باشند. این تعداد از زنان با مشكلات روحی روانی، جسمی و خانوادگی زیادی دست به گریبان می‌شوند. نازایی باعث ایجاد مشكلات زیادی در خانواده می‌شود، همچنین بسیاری از طلاق‌ها به دلیل مسائل جنسی ناشی از این بیماری است. یعنی آمیزش دردناك كه از عواقب این بیماری است باعث جدایی بسیاری از زوج‌ها بدون شناخت دقیق علت آن می‌شود.
چه مسائلی باعث ابتلای فرد به این بیماری می‌شود؟
به‌طور كلی می‌شود عوامل را به دودسته برون‌زا و درون‌زا تقسیم كرد هرچند نقش هیچ‌كدام از این عوامل صددرصد تائید شده نیست. در دسته اول عوامل محیطی، سموم، آلودگی هوا و محیط زندگی و میل به زندگی صنعتی جای می‌گیرند در حالی كه ژنتیك و عفونت‌ها متعلق به دسته دوم هستند و در ابتلا به این بیماری نقش دارند. با این حال به نظر می‌رسد محیط نقش مهمی در ابتلا به این بیماری دارد و مثلا در اصفهان به دلیل وجود آلودگی‌های زیاد صنعتی شیوع بیشتری از این بیماری دیده شده است.
روش‌های درمان این بیماری چیست؟
بیشتر درمان‌های این بیماری وابسته به هورمون است. یكی از روش‌ها ایجاد یائسگی دروغین بر اثر هورمون است. همچنین جراحی و برداشتن بافت‌های اضافه یكی دیگر از روش‌های درمان است. هرچند درجراحی بسیار مهم است كه این كار توسط جراح با تجربه انجام شود تا امكان بازگشت بیماری به حداقل برسد.
از مهم‌ترین علائم این بیماری درد ناشناخته و نسبتا زیاد لگنی به صورت مزمن و عادت ماهانه بسیار دردناك است به‌طوری كه شخص از كار و زندگی بازمانده و مجبور به مصرف بسیار زیاد مسكن‌ها برای كاهش درد می‌شود.
نظر شما