سلامت نیوز : با دستور رییس‌جمهور آزادسازی قیمت شیر که به‌دنبال حذف ارز مرجع از واردات نهاده‌های دامی در دستور کار ستاد تنظیم بازار بود منتفی شد. دلیل دولت برای تداوم سیاست نظارت بر قیمت‌گذاری شیر خام آن است که در دوسال گذشته مصرف این محصول در کشور به‌شدت کاهش یافته است. این کاهش بنا بر اعلام مراجع رسمی 22‌درصد در دوسال گذشته بوده اما بنا بر اطلاعاتی که صنایع لبنی ارایه می‌دهند تنها در سال اول هدفمندی یارانه شیر، مصرف این محصول، 30‌درصد افت داشته است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شرق ؛ پس از هدفمندی یا به‌عبارتی حذف یارانه شیر، قیمت‌ها طی چندین نوبت حدود 200‌درصد افزایش یافت. به‌طوری‌که قیمت شیر کیسه‌ای که دوسال پیش 350تومان بود، همزمان با کاهش ‌درصد چربی و وزن در حال حاضر به 1050تومان رسیده است. قیمت شیر در بسته‌های تتراپک یک‌لیتری نیز از 950تومان در دوسال گذشته به 2100 تا 2300تومان رسیده است.  قیمت‌های جدید اما مصرف جدیدی هم به‌بار آورد؛ به این مفهوم که به‌دلیل رشد قیمت سبد غذایی خانوار، حضور شیر در این سبد کمتر شد. به همین علت نیز دولت اگرچه با اعتراضات تولیدکنندگان مواجه بود اما دستور به عدم آزادسازی داد تا از این رهگذر مصرف شیر کاهش بیشتری پیدا نکند.  هرچند افزایش قیمت در دوسال‌ونیم گذشته تا 200‌درصد اتفاق افتاد اما این قیمت‌ها باز هم مورد پذیرش تولیدکنندگان نبوده و قیمت‌هایی که با افزایش هزینه‌های تولید آنها انطباقی ندارد همواره مورد اعتراضشان قرار گرفته است.

جیره‌های غذایی دام‌ها آب رفت
تولیدکنندگان که ناگزیر بودند این‌بار نهاده‌ها را با ارز آزاد خریداری کرده و زیر بار افزایش 300‌درصدی هزینه‌ها بروند و در مقابل محصولشان را با قیمت‌های تعیین‌شده از سوی دولت به فروش برسانند در جیره غذایی دام‌هایشان دست بردند. این تغییرات یعنی جایگزینی خوراک کم‌هزینه‌تر در غذای دام، افت پروتئین و سایر ریزمغذی‌ها را نتیجه می‌دهد اما به غیر از این تغییر نامحسوس، اتفاق مشهود پس از حذف ارز مرجع و افزایش هزینه‌های تولید، تعطیلی بسیاری از واحدهای دامداری کوچک بود.

باز هم دولت به تعهدش عمل نکرد
در پی کمبود نهاده‌های دامی در بازار و رشد قیمت‌های قابل‌توجه پس از افزایش نرخ ارز، دولت برای حمایت از تولیدکنندگان اقدام به امضای توافقنامه‌ای با اتحادیه دامداران کرد که بر مبنای آن قرار بود در ازای دریافت هر کیلوگرم شیرخام 5/2کیلو جو، 5/1کیلو ذرت و یک‌کیلو سبوس توسط شرکت پشتیبانی امور دام به دامداران تخصیص یابد.
اگرچه این توافقنامه دی سال گذشته بین بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن‌وتجارت، اتحادیه دامداران و شرکت پشتیبانی امور دام امضا شد اما تا آبان امسال تعهدات دولت عملی نشد.

همچنین طبق این توافقنامه قرار بود از ابتدای تیر سال 92 تا آخر فروردین 93 قیمت شیر کیلویی هزارو130تومان درب کارخانه باشد. اما به گفته سعید سلطانی‌سروستانی، رییس اتحادیه دامداران شرکت پشتیبانی با وجود آنکه شیر تولیدی سه‌ماه اول امسال را از دامداران تحویل گرفته اما نهاده‌هایی که قرار بود به قیمت پارسال تحویل دهند را به دست دامداران نرسانده است. شرکت پشتیبانی امور دام می‌گوید: تحویل علوفه مدت‌دار نیاز به مصوبه هیات وزیران دارد و فعلا دامدار باید به صورت نقدی علوفه از این شرکت بخرد. 

همچنین مدیرعامل این شرکت افزایش قیمت علوفه را ناشی از کمبود علوفه خشبی به‌عنوان تولید داخل دانسته و می‌گوید: «توسعه‌ کشت علوفه به دلیل محدودیت منابع آبی متناسب با دامپروری کشور نبوده و وزارت جهاد کشاورزی به‌عنوان متولی تولید علوفه نتوانسته این محصول را به اندازه نیاز صنعت دامپروری عرضه کند. از سوی دیگر با توجه به اینکه علوفه خشبی حجیم است قابلیت واردات را نداشته و فقط باید از کشت داخل تامین شود.» سیروس روستا، عضو هیات‌مدیره اتحادیه سراسری دامداران با بیان اینکه دامدار توان مالی برای پرداخت پول نقد ندارد، گفت: در صورتی که هرچه زودتر علوفه مدت‌دار به دامدار داده نشود نه‌تنها شاهد بی‌ثباتی دوباره بازار شیر می‌شویم بلکه طرح خودکفایی گوشت هم به نتیجه نخواهد رسید.

مصوبه 2‌میلیارددلاری چقدر قابل اجراست؟
در کنار این بدقولی دولت، اتفاق دیگر حذف ارز مرجع از واردات نهاده‌هایی بود که یک‌ماه پیش به‌طور رسمی ابلاغ شد. دولت که می‌دانست این اتفاق ضربه سنگین دیگری به تولیدکنندگان است مصوبه‌ای را به تصویب رساند که طبق آن بانک مرکزی دو‌میلیارددلار ارز به‌منظور تامین خوراک دام و طیور باید تخصیص دهد. اما با توجه به سابقه دولت در عمل‌نکردن به تعهدات، اینکه چقدر می‌توان به اجرای این مصوبه امید داشت از نگرانی‌های بزرگ دامداران است.

با وجود آنکه در برنامه پنجم تاکید شده بود که یارانه بخش کشاورزی هر سال نباید کمتر از سال قبل از آن باشد اما یارانه بخش دامپروری از 500‌میلیاردتومان پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها به صدمیلیاردتومان کاهش یافت و دامداران هم یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت محصولات دامی را حذف همین 400‌میلیاردتومان یارانه از این بخش عنوان می‌کنند.

این کش‌وقوس‌ها تا آنجا پیش رفت که رضا باکری، دبیر انجمن صنایع لبنی گفت: از بررسی مفاد صحبت‌های چندین جلسه اخیر ستاد تنظیم بازار چنین استنباط می‌شود که این ستاد بنا دارد، قیمت تکلیفی شیر و فرآورده‌های لبنی را لغو کند. وی افزود: به احتمال زیاد در جلسه دوشنبه این هفته ستاد تنظیم بازار، موضوع لغو قیمت‌های تکلیفی سازمان حمایت از مصرف‌کننده و تولیدکننده روی شیر خام و فرآورده‌های لبنی تصویب و ابلاغ خواهد شد.

باکری در پاسخ به اینکه آیا مفهوم آن آزادسازی قیمت شیر و لبنیات است، گفت: به مفهوم آزادسازی کامل نیست، زیرا قرار است سازمان حمایت از مصرف‌کننده و تولید‌کننده صحت قیمت‌های شیر و فرآورده‌های لبنی را با بررسی مدارک هزینه‌ها و نحوه تعیین قیمت بسنجد و کماکان نظارت داشته باشد.  وی تصریح کرد: مفهوم صریح آن این است که سازمان حمایت از مصرف‌کننده و تولید‌کننده دیگر روی شیر و فرآورده‌های لبنی قیمت‌گذاری نمی‌کند، اما به درستی قیمت‌های بازار را همچنان کنترل می‌کند.