آگاهی رسانی مداوم در مورد نیاز به گروه های مختلف خونی از افراد سالم و اینکه ترس از اهدا خون بی مورد بوده و این عمل باعث نجات جان بیماران و نیازمندان بسیاری می گردد، در ایجاد حالت شور و شوق جهت اهدا خون و نیز استمرار در اهدا خون تاثیر فراوان دارد. ذکر این مورد که هر شخصی در هر لحظه ممکن است به خون نیاز داشته باشد و آن نیازمند ممکن است یکی از عزیزان ما باشد، در ترغیب اهدا کنندگان به اهدا مستمر موثر است.

همانطور که می دانیم تامین خون سالم و کافی برای بیماران و نیازمندان به خون، تنها از طریق اهدا کنندگان داوطلب خون حاصل می گردد. در این امر توجه ویژه باید معطوف جوانان شود و راهبردهای انتقال خون هر کشور بایستی بر اساس تشویق جوانان به اهدا خون پی ریزی گردد، زیرا جوانان به عنوان ذخیره پایدار خون برای آینده محسوب می شوند. برخورد حرفه ای و رفتار مناسب و با مهربانی کارشناسان مراکز خون گیری با اهدا کنندگان خون، به ویژه اهدا کنندگان جوان سبب می گردد که فرآیند اهدا خون تبدیل به خاطره ای خوشایند برای آن ها شده و در مراجعه مجدد و مستمر به سازمان های انتقال خون سهم بسزایی داشته باشد. با تبلیغ و اطلاع رسانی خوب که توسط اهدا کنندگان موجود انجام می شود، افراد دیگری هم به پا پیش گذاشته و به صف اهدا کنندگان خواهند پیوست.
در سال  5 - 2004 ، حدود 39 کشور دارای سیستم انتقال خون 100% داوطلبانه بودند. این تعداد در سال  7- 2006 به عدد 49 کشور رسید و سازمان بهداشت جهانی مطمئن است که کشورهای زیادی وجود دارند که در تلاش بوده تا به این موفقیت نائل شوند و در راه رسیدن به این هدف، سخت در کوشش هستند. از نشانه های داشتن علاقه برای نیل به این هدف می توان به ایجاد کلوب 25 در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی و در روز جهانی بزرگداشت اهدا کنندگان خون سال 2004 اشاره کرد. این کلوب توسط جوانانی تاسیس گردید که خود را متعهد به اهدا خون داوطلبانه می دانستند. مشابه این کلوب در کشورهای متعددی تاسیس گردیده است. هدف اصلی این جوانان 25 بار اهدا خون قبل از رسیدن به سن بیست و پنج سالگی است. با وجود چنین جمعیت هایی است که سازمان بهداشت جهانی به رسیدن به اهداف خود اطمینان حاصل می کند.
اهدا کنندگان جوان خون، با اهدا خون خود، نقش خود را برای پیشرفت انسانی در سطح جهانی آغاز می کنند. آن ها در فعالیت های اجتماعی دخیل می شوند و با شرکت در برنامه های پیشگیری از ایدز و سایر فعالیت های سلامتی و بهداشتی،  نحوه زندگی سالم و دوری از رفتار های پرخطر را انتخاب می کنند. این افراد با مشارکت در برنامه اهدا خون مستمر، باعث نجات جان انسان های بیشماری شده و ذخیره خونی کافی از خون سالم را برای هر کشور فراهم می سازند ، علاوه بر آن با مشارکت در برنامه های پیشگیری از ایدز در انتخاب نحوه زندگی سالم و دوری از رفتارهای پرخطر در ارتقاء سلامتی جامعه خود هم مشارکت دارند.
علیرغم موفقیت در اجرای بسیاری از طرح ها و نیل به موفقیت توسط سازمان بهداشت جهانی ، باز هم لازم  است که همگان همکاری کنند تا سطح بهداشت و سلامتی جهانی بالاتر رود. اطلاعات منتشره توسط سازمان بهداشت جهانی نشان می دهد که اقدامات فوری برای رفع کمبود و تهیه  کافی خون و فرآورده های خونی سالم و ایجاد توازن در تامین ملی خون، در بین کشورهای مختلف جهان، مورد نیاز است. در سطح جهان در هر سال بیش از 80 میلیون واحد خونی جمع آوری می شود اما فقط 40% این خون های جمع آوری شده در کشورهای با درآمد کم و متوسط  است، در حالیکه متاسفانه 82% ساکنان کره زمین در این کشور ها زندگی می کنند.
مهمترین دلیل برای این ناکامی در تهیه و تامین خون سالم کافی، مشکل دولت ها برای ایجاد سازمان های متمرکز انتقال خون به صورت ملی است، که یکی از اجزا مهم سیستم بهداشتی درمانی هر کشور محسوب می شود. تغییر این نگرش در حکومت های کشور های مختلف و کمک در ایجاد برنامه های مفید و موثر در تامین خون سالم، سبب خواهد شد که خون و فرآورده های خونی سالم و کافی جهت بیماران و نیازمندان تامین گردد. خون سالم باید جزئی از راهبرد سلامتی هر کشوری محسوب شده تا به نیاز بخش سلامتی کشور برای کاهش بیماری هایی با منشاء خون مانند ایدز و سایر عفونت های منتقله توسط خون، پاسخ داده شود.
هر سال که می گذرد نیاز به اهدا کنندگان خون افزایش می یابد و روز ملی اهدا خون که مصادف با نهم مرداد است، روز قدردانی از اهدا کنندگان این ماده حیاتی است. در ارتباط با  انتقال خون در عصر حاضر در ایران مدارک قابل اعتمادی در دسترس نیست ولی به نظر می رسد که از سال 1324 اقدامهای پراکنده ای در بیمارستانهای مختلف برای انتقال خون صورت گرفت . در سال 1331 به طور همزمان ( یا با چند ماه فاصله)، مرکز خون ارتش توسط مرحوم دکتر محمد علی شمس و مرکز انتقال خون شیر و خورشید سرخ سابق ( جمعیت هلال احمر ) توسط مرحوم دکتر احمد آژیر، تاسیس و شروع به کار نمودند. از این زمان تا سال 1344 اقدامات متعدد مختلفی جهت استاندارد کردن و سر و سامان دادن به انتقال خون انجام گرفت که متاسفانه همگی با شکست مواجه شد . مشکل عمده، عدم وجود تشکیلات منظم برای جلب اهدا کنندگان بود. سرویس های دولتی و خصوصی (بجز تا حدودی مرکز خون ارتش )، متکی به داوطلبین حرفه ای بودند که اغلب از افراد محروم جامعه بوده و در مقابل وجه ناچیزی ، علی رغم بر خور دار نبودن از سلامت کافی، اقدام به خون دادن می نمودند، یعنی در حقیقت خون خود را می فروختند.سرانجام به همت دکتر فریدون علا در روز نهم مرداد سال 1353 کوشش های چند ساله به ثمر رسید و سازمان انتقال خون ایران تاسیس و شروع به کار نمود. این روز، هم اکنون به عنوان روز ملی اهدا خون شناخته می شود. در روز ملی اهدا خون، عمل خدا پسندانه اهدا کنندگان خون در ایران و بلکه در سرتاسر دنیا گرامی داشته می شود. در این روز از کسانی تقدیر می شود که با اهدا داوطلبانه وقت و خون شان زندگی را به بیماران و نیازمندان هدیه می کنند. با گرامی داشت روز ملی اهدا خون به تبیین ارزش اهدا خون داوطلبانه در جهت ارتقاء کیفیت سلامتی جامعه و نقش کلیدی اهداکنندگان خون  در رابطه  با تامین خون سالم پرداخته می شود. مهمترین هدف برگزاری چنین روزهایی، که در هر کشوری متفاوت است، توسط دولت ها، سازمان بهداشت جهانی ، سازمان های عام المنفعه ، سازمان های مردم نهاد و تمام کسانی در آن مشارکت دارند "امکان دسترسی تمام نیازمندان و بیماران به خون سالم است " و توجه داشته باشید که تک تک افراد در رسیدن به این هدف نقش اصلی دارند.
حمایت رهبران اجتماعی جامعه ار ترغیب و جذب تعداد کافی از اهدا کنندگان داوطلب و سالم جامعه بسیلر موثر است. سازمان های مردم نهاد که غیر دولتی هستند، نیز در این زمینه یاور و کمک رسان سازمان های انتقال خون خواهند بود. اطلاع رسانی در مدارس، مرکز آموزش عالی و دانشگاه ها و کلوب های جوانان در تحریک و تشویق جوانان به خون دادن و متعهد کردن آن ها به استمرار در این کار موثر است. داشتن رابطه خوب با وسایل ارتباط جمعی و مطبوعات سبب می گردد که سازمان های انتقال خون از امکانات آن ها برای تبیین اهداف و اعلام نیاز های خود به عموم جامعه نهایت بهره مندی را دارا باشند و این فرصتی است تا شنوندگان رادیو و بینندگان تلویزیون و خوانندگان روزنامه ها و مجلات با خون سالم و ضرورت اهدا خون سالم مستمر آشنا شوند. پزشکان و پرستاران همکاری کلیدی در تشویق بستگان و دو ستان بیماران که خون گرفته اند به اهدای خون مستمر دارند . سازمان های صنفی مانند انجمن های پزشکی و پرستاری می توانند نقش مهم در اطلاع رسانی برای اهدا خون و نیاز به خون و نیز آموزش پزشکان و پرستاران جهت استفاده درست و بهینه از خون و فرآورده های خونی دارند.
دوباره یاد آوری می گردد، روزهایی مانند روز ملی اهدا خون در ایران و روزهای ملی اهدا خون در هر کشور و همچنین روز حهانی اهدا کنندگان خون که مصادف با 14 ژوئن است، فرصت هایی هستند که به خاطر بیاوریم زندگی انسان های بسیاری به خون اهدایی ما وابسته است. مجروحان تصادفات رانندگی و سایر حوادث، بیمارانی که تحت عمل های جراحی بزرگ قرار می گیرند، مادران در هنگام زایمان، مبتلایان به بیماری های خونی مانند تالاسمی و هموفیلی و افراد بیشمار دیگری برای ادامه زندگی به خون و فرآورده های خونی سالم نیازمند هستند. اهدا کنندگان داوطلب و مستمر خون، به ویژه جوانان هر کشور، بهترین تامین کننده خون مورد نیاز این نیازمندان هستند.

گروه خبر-اصغر صفری فرد،کارشناس ارشد خون شناسی و بانک خون

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha