به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شهروند، او معتقد است که ۶ هزار زباله‌گرد در تهران وجود دارد که سود این شبکه‌های زباله‌گرد با همان درآمد ۳۰ میلیون تومانی بیش از ١٨٠میلیارد تومان در ماه برای مافیای زباله‌ای که آنها را به استثمار گرفته‌اند سود دارد.

متوسط سرانه زباله تولیدشده در تهران ۳۲۰ کیلوگرم است. آنهم در شرایطی که سرانه تولید زباله در جهان حدود ۱۱۰ کیلوگرم در سال است. آمارهایی که باعث شده تا ایران در سال ۲۰۲۱ رتبه ۱۷ در تولید زباله را در جهان داشته باشد. با این حال در تهران و ایران هنوز برنامه منسجم و مشخصی برای استفاده از این طلای کثیف وجود ندارد و این عاملی است برای قدرتمندشدن بیش از پیش جریان مافیایی گسترده به نام «مافیای زباله»!

سودهای نجومی

این چرخه چنان سودآور است که مافیای پنهان و عجیب‌وغریبی را ایجاد کرده است به‌طوریکه رضا محمدی، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران، چندی قبل در مراسمی گفته بود: «مافیای زباله‌گردی بیش از سه هزار میلیارد تومان از زباله خشک درآمد دارد. بنابراین حاضرند برای این پول، سیستم پسماند را بهم بریزند. خیلی از آنها با گونی‌های بزرگ روی وانت‌بارها پسماند خشک جمع می‌کنند. حتی ما با آنها درگیری فیزیکی پیدا کردیم و در این فضا کمک نیروی انتظامی و بخش حاکمیتی را می‌خواهیم.

این آمار اما به همین جا ختم نمی‌شود. براساس آمار سازمان بازیافت، در سال، بیش از ۲۱ میلیون تن زباله در کشور تولید می‌شود. طبق گزارش‌های جهانی ارزش هر تن زباله حدود ۲۵۰ دلار تخمین زده شده، یعنی در کشور ما سالانه می‌توان از زباله پنج میلیارد و ۲۵۰ میلیون دلار درآمد کسب کرد که متأسفانه مغفول مانده است.

چندی پیش معاون رفاه اجتماعی وزیر کار ، با ذکر آماری جدید از گردش مالی بیش از دو هزار میلیارد تومانی تفکیک زباله، تنها در شهر تهران خبر داده بود درحالی‌که گفته می‌شود سهم شهرداری از این بازار پرسود تنها ۲۰۰ میلیارد تومان بوده است!شبکه مافیایی اما به دانه‌های زنجیری به نام «زباله‌گردها» متکی است. از سویی طبق پژوهشی که انجام شده نزدیک به ۴۰ درصد از نیروی کار اقتصاد زباله‌گردی متکی به کودکان است.

زباله‌گردها

آمار زباله‌گردها اما متفاوت است. همین چند ماه قبل بود که برخی از رسانه‌ها مدعی شدند که در تهران حدود ۱۴هزار زباله‌گرد وجود دارد که حدود ۴۷۰۰ نفر از این افراد غالبا کودکان هستند، اما نکته قابل تامل درخصوص آمار فوق حضور ۹۰درصدی مهاجران غیرقانونی در میان جمعیت زباله‌گرد کشور است.

این رسانه‌ها آن زمان مدعی شدند که از این آمار نزدیک به ۳۱ درصد، کودکان غیرایرانی و حدود ۹ درصد کودکان ایرانی هستند. همچنین طبق آمار مدیر بهزیستی شهر تهران در سال گذشته، بیش از ۸۲ درصد افرادی که در موضوع زباله‌گردی جمع‌آوری می‌شوند، اتباع افغانستان هستند که حضور آنها غیرقانونی است.

حالا اما مدیرعامل پسماند خبر از وجود ٦هزار زباله‌گرد در تهران داده است. آنهم بعد از آنکه خودش چندی قبل گفته بود، براساس آمار غیررسمی حدود ۴ هزار و ۲۰۰ تا ۴ هزار و ۷۰۰ زباله‌گرد در تهران داریم.براساس پیگیری‌های از سازمان پسماند، زباله‌گردهای پیاده‌ای که روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ کیلو زباله تفکیکی به‌دست می‌آورند، بنابراین گاهی تا روزانه ۶۰۰ هزار تومان نیز درآمد دارند چراکه هر کیلو زباله تفکیک شده را به‌طور میانگین ۶هزار تومان به کارگاه‌ها می‌فروشند.

پرونده‌ای که قرار بود بسته شود

بعد از آنکه شهردار تهران چند ماه قبل اعلام کرد که تا پایان سال، پرونده پدیده زباله‌گردی بسته خواهد شد، مدیرعامل سازمان پسماند پرده از راهکار شهرداری برای این سریال قدیمی برداشت. وی اعلام کرده که قرار است شهرداری حدود ۵ هزار زباله‌گرد را استخدام کند.رضا محمدی، گفته است؛ استخدام تمامی زباله‌گردها در دستور شهرداری تهران است.

با این حال مهدی بابایی، عضو کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران با ذکر اینکه درواقع قرار نیست این زباله‌گردها به استخدام شهرداری درآیند می‌گوید: «اولا که قرار نیست این افراد به استخدام شهرداری درآیند. ثانیا، همانطور که گفتم داوطلبان استخدام توسط پیمانکاران بسیار کم است، بنابراین اگر حتی این شیوه باعث شود تا کارگران بیشتری جذب پیمانکاران شود، این موضوع چه اشکالی دارد.»

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند با ذکر آماری از درآمدهای نجومی مافیای زباله در تهران اعلام کرده که «کارگری که در مخزن زباله، زباله‌گردی می‌کند، ١٠ میلیون تومان درآمد دارد درحالی‌که زباله‌هایی که یک زباله‌گرد جمع‌آوری می‌کند حداقل بیش از ۴۰ میلیون تومان ارزش دارد، اما مافیای زباله‌گردی این زباله را ١٠ میلیون تومان می‌خرد، یعنی به ازای هر زباله‌گرد، مافیای زباله‌گرد، سی میلیون تومان کاسبی می‌کند.» او معتقد است که ۶ هزار زباله‌گرد در تهران وجود دارد که سود این شبکه‌های زباله‌گرد با همان درآمد ۳۰ میلیون تومانی بیش از ١٨٠میلیارد تومان برای مافیای زباله‌ای که آنها را به استثمار گرفته‌اند، سود دارد که در سال به رقمی حدود ٢٢٠٠ میلیارد می رسد!

«رضا محمدی» در گفت‌وگو با «شهروند» از اصلاح و هوشمند شدن قراردادهای پیمانکاران پسماند به‌عنوان یکی از راهکارهای دیگر شهرداری برای مبارزه با مافیای زباله یاد کرده و گفت: «بخشی از این روش به قراردادهای پیمانکاران برمی‌گردد. یعنی تا پیش از این از آنجایی که هر منطقه چندین پیمانکار داشت، هر وقت می‌گفتیم که چرا از کودکان و اتباع استفاده می‌کنید هرکدام گناه را به گردن دیگری می‌انداختند و نمی‌شد مقصر را پیدا کرد، بنابراین تصمیم گرفتیم قراردادها را اصلاح کنیم و تعداد پیمانکاران را کم.»

حقوق پاکبان‌ها ١٢تا ١٥میلیون

به گفته مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند با تأکید بر این مسئله که این فرآیند اصلاح شده و امروز، پیمانکاران بسته به کیلوگرم زباله‌ای که جمع‌آوری و وسعتی که رفُت و روب می‌کنند، پول دریافت می‌کنند، بنابراین عملا رویه به‌گونه‌ای تغییر کرده که اکثر زباله‌ها توسط خود پیمانکاران جمع‌آوری می‌شوند و از آنجاییکه درآمد یک زباله‌گردی که به استخدام شهرداری درآمده بیشتر از حقوقی است که از پیمانکار می‌گیرد، بنابراین دیگر برایشان صرف نمی‌کند که به زباله‌گردی ادامه دهند.

بنابر گفته‌های «رضا محمدی»، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند، به‌کارگیری کودک کار، جرم است. «محمدی» با اشاره به اینکه پیمانکاری که از کودکان بهره ببرد، مرتکب تخلف و جرم شده و با او برخورد می‌شود، گفته: «به‌‎کارگیری اتباع مجاز توسط پیمانکاران امکان‌پذیر است.» «محمدی» در ادامه گفته: «حقوق کارگران مدیریت پسماند نسبت به سال گذشته ۴۰درصد افزایش پیدا کرده و به حدود ١٢تا ١٥میلیون تومان رسیده است.»

رضا محمدی اما از نقایص موجود در فرآیند جمع‌آوری و تفکیک پسماند به‌عنوان یکی دیگر از عوامل فربه شدن مافیای زباله یاد کرده و می‌گوید: «با اشاره به اینکه براساس آخرین مطالعات با توجه به اینکه روزانه هر شهروند حدود ۷۵۰ گرم زباله تولید می‌کند و حداکثر ۳۰درصد زباله تهران خشک است؛ در بهترین حالت از طریق به‌کارگیری سامانه نوماند و سیستم «MRF»‌ها حداکثر ۱۵درصد این زباله تفکیک می‌شود، به بیانی۱۵۰۰تن زباله خشک وجود دارد که متأسفانه به‌دست مافیای زباله می‌افتد و از طریق بکارگیری پول کتری‌ها این زباله را از مخازن جمع‌آوری می‌کردند و چهره شهر را بهم می‌زدند.»

آمار زباله‌گردها از ٦هزار به هزار نفر رسیده

اما با اعمال این روش‌ها تاکنون چقدر از آمار زباله‌گردها کاهش داشته است؟ سؤالی که محمدی در پاسخ به آن به «شهروند» می‌گوید: «براساس برآوردهایی که ما انجام داده‌ایم تا پیش از اجرای قراردادهای جدید حدود ٦هزار زباله‌گرد داشتیم که هم‌اکنون این رقم به حدود هزار زباله‌گرد، کاهش پیدا کرده است.»«رضا محمدی» همچنین در مورد دیگر اقداماتی که برای مواجهه با زباله‌گردی انجام شده نیز گفت: «گاراژهایی هستند که خریدوفروش زباله می‌کنند با آنها برخورد می‌شود.

برای این موضوع دستور قضایی اخذ کردیم و تاکنون ۸۰ گاراژ پلمپ شده است. همچنین خودروهایی که نسبت به جمع‌آوری و انتقال این زباله‌ها اقدام می‌کنند از طریق همکاران‌مان مستقر در بزرگراه‌ها رصد و نهایتا با همکاری پلیس راهور توقیف می‌شوند. بی‌تردید امروز زباله‌گردها کاهش پیدا کرده‌اند. با تفکیک غیرمجاز و زباله‌گردها به شیوه‌های مختلف برخورد شده و امروز کار آنها دیگر توجیه اقتصادی ندارد.»