سلامت نیوز : زنگ خطر كاهش نرخ باروری در ایران به صدا درآمده است.كارشناسان جمعیت یك صدا اذعان داشتهاند،كه جمعیت ایران در خطر پیری قرار گرفته است و تا 30 سال دیگر شاهد جمعیت میانسال در ایران خواهیم بود. زوجهای ایرانی رغبتی به فرزندآوری ندارند و از دلایل این موضوع میتوان از نبود شرایط متعادل اقتصادی،معیشتی و فرهنگی نام میبرند.كاهش نرخ باروری در ایران جزو دغدغههای اصلی مسئولین شده است تا جاییكه دیروز دكتر سیدحسن هاشمی،وزیر بهداشت و درمان،در اولین كنگره بینالمللی اخلاق تولید مثل در جهرم افزود: «براساس آخرین سرشماری انجام شده در سال 90 نرخ كلی باروری در كشور به 1.8 سقوط كرده است و ضرورت دارد در این خصوص تدابیری اندیشیده شود.»
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه تهران امروز ؛ از سویی دیگر،دكتر محمدرضا رضایی نماینده مردم جهرم،در مجلس شورای اسلامی،«كاهش رشد جمعیت را از نظر اقتصادی،سیاسی،فرهنگی و امنیتی تهدیدی برای كشور عنوان كرده است.» دكتر سلیمان عباسی،عضو كمیسیون بهداشت مجلس در گفتوگو با تهران امروز،درباره تبعات پایین آمدن نرخ باروری در كشور چنین میگوید: «در بحث جمعیت در كشور ایران،با توجه به آمار و ارقامی كه نشان داده میشود،حركت جمعیت ایران رو به سالمندی است.این موضوع میتواند پیام خوبی برای آینده نداشته باشد.زیرا وقتی جمعیت رو به سالمندی میرود،نیاز به دارو، درمان، مراقبت،نگهداری مخصوص سالمندی دارند،در این شرایط باید نسلی وجود داشته باشد كه از این میانسالان مراقبت كند،یعنی آن تعداد نیروی جوانی هم كه وجود دارد،صرف این مسائل میشود،آن وقت از تحرك،پویایی،پیشرفت كشور كاسته میشود.این یك امر مهمی است.بنابراین باید در این زمینه حركت كرد و این پویایی،تازه نفسی و تحرك را در نسل آینده و جوان تقویت كرد اگر نه با مشكلات زیاد مواجه خواهیم شد و گاهی با مشكلات امنیتی هم روبهرو خواهیم شد.»
راهكارهای افزایش جمعیت در ایران
نماینده مجلس نهم درباره راهكارهای افزایش جمعیت به تهران امروز، میگوید: «با این شرایطی كه برای جمعیت بهوجود میآید،باید برایش راهكارهای مناسبی اندیشید.در قدم اول،آن محدودیتهایی كه برای كاهش جمعیت دیده شده بود،مانند:فرزند سوم به بعد كه بیمه نمیشد،اكنون تحت پوشش بیمه قرار میگیرد یا برای فرزند سوم به بعد كه هزینه نگهداری و مهد كودك به خانواده پرداخت نمیشد،الان پرداخت میشود.مرخصی زایمان هم از 6 ماه به 9 ماه افزایش پیدا كرده است.اینها یكسری از اقدامات اولیه بوده است كه آن محدودیتهایی كه برای كاهش جمعیت بوده است،برداشته شده است.در قدم بعدی،باید بسترهای مناسبی برای افزایش و تولید نسل بهوجود بیاید.
اینجا دو موضوع مطرح است:اول،در حقیقت نظام مراقبت از مادر باردار كه بقوه خودش باقی است.یعنی برای مادری كه دوران بارداری را طی میكند،سلامت باشد تا بتواند فرزند سلامتی را به دنیا بیاورد،این نظام مراقبت همچنان برقرار است.نكته بعدی،این است كه منظور از افزایش جمعیت،جمعیت با كیفیت است.در بعضی مواقع عدهای این چنین مطرح میكنند كه فقط تعداد جمعیت افزایش پیدا كند.در صورتی كه وقتی مادری بیمار است،ممكن است فرزند ناقص یا بیماری را به دنیا بیاورد.بنابراین برای اینها آن محدودیتها و مراقبتهای پزشكی برای سلامت جان مادر یا در خانواده اگر بیماری وجود دارد كه منجر به وجود آمدن فرزند ناقص میشود،لحاظ شده است.در موضوع افزایش جمعیت بهتر است،خانوادهها فرزند باكیفیت بهدنیا بیاورند،خانوادههایی كه توانایی مالی دارند یا از لحاظ فرهنگی،علمی و اجتماعی در جایگاه مناسبی قرار دارند و شرایط فرزندآوری و تربیت فرزند را دارند،وارد این حوزه بشوند.»
برای فرزند آوری باید فرهنگسازی شود
سلیمان عباسی،تاكید میكند: «عدهای مطرح میكنند،برای فرزندآوری نیاز به اقتصاد،امكانات و خانه داریم.باید در نظر بگیریم در كشورهای بسیار پیشرفته هم با این مشكل جمعیتی مواجه هستیم.بهطور مثال،در سفری كه به ژنو داشتیم،در آن كشور با توجه به امكانات رفاهی خوبی كه در آنجا وجود دارد،در مورد فرزندآوری یك نگرانی جدی برای مسئولان وجود داشت و آن این بود كه آنها میدانند تمام افرادی كه در آن كشور وجود دارند،غریبه هستند و مهاجرند و از كشورهای دیگر آمدهاند.یعنی از نسل خودشان كسی را در آن كشور ندارند و این خطر بزرگی برای كشور محسوب میشود.
آنها با این همه خدمات رفاهی هم كه دارند،فرزند كمتری دارند.به همین دلیل به این نتیجه میرسیم كه نقش اقتصاد یا اینكه باید همه شرایط مهیا باشد تا صاحب اولاد شویم،تفكر مناسبی نیست.بلكه چه بسا در بین فرزندانی كه به دنیا میآیند،قطع به یقین یكی،دو نخبه در بین آنها بهوجود خواهند آمد تا وضع اقتصادی كشور و مشكلات را كاهش دهند.» از سویی دیگر،«این مسائل نشان میدهد،برای داشتن جمعیت با كیفیت وضعیت اقتصادی تاثیرگذار است،ولی قطعی نیست.بلكه بافت و تربیت خانواده نقش مهمی در رشد جامعه دارد.پس باید فرهنگسازی شود،مردم تشویق شوند،خانوادههایی كه از لحاظ اقتصادی و علمی در سطح بالایی قرار دارند،رو به فرزند آوری بیاورند،تا شاهد یك جمعیت با كیفیت و جوان باشیم.»
هزینه داروهای ناباروری بسیار زیاد است
«هنوز اثبات نشده است وضعیت آلودگی هوا روی عدم باروری تاثیرگذار است.كارشناسان باید این مسائل را بعد از تحقیق و مطالعه به مجلس ارائه كنند تا درباره آن تصمیمگیری شود.اما در مورد داروهای باروری،هزینههایش بسیار زیاد است.بسیاری از خانوادهها تمایل به فرزندآوری دارند،اما چون هزینههای داروهای ناباروری زیاد است، نمیتوانند از این داروها استفاده كنند.بنابراین یكی از روشهای دیگری كه باید به عنوان خدمات خوب به مردم ارائه داد،همین است.شاید ما برای فرزندآوری فرهنگسازی كرده باشیم،ولی خانوادهای كه خودش علاقهمند است نیاز به فرهنگسازی ندارد.اما شرایط طوری است كه نمیتواند صاحب اولاد شود،در نتیجه باید داروهای ناباروری تحت پوشش بیمه قرار بگیرد تا زوجهایی كه علاقه به فرزندآوری دارند،از این نعمت محروم نشوند.»
علت كاهش نرخ باروری در كشور
«تا قبل از دهه 50 سیاستهای جمعیتی كشور مبنی بر كاهش موالید بود و سیاستگذاران و تصمیم گیران كشور، كافی دانستن دو بچه را ترویج و تبلیغ میكردند.» این گفتههای وزیر بهداشت در توضیح علت كاهش نرخ باروری در كشور است.او میگوید: «بعد از انقلاب اسلامی و تغییرات سیاسی و مدیریتی در كشور طبیعی بود كه سیاستهای افزایش جمعیت در دستور كار بخشهای مرتبط با این موضوع قرار گیرد به نحوی كه در دهه 60 شاهد رشد 3 درصدی جمعیت كشور بودیم و این موضوع سیاستگذاران بهداشتی كشور را بر آن داشت كه به منظور كاهش موارد مرگ و میر در كشور سیاست كاهش آهنگ رشد جمعیت و كاهش و تحدید موالید را در پیش بگیرند.بنابراین در ابتدای دهه 70 قانون تنظیم خانواده تصویب شد كه در پی اجرای این قانون شاهد كاهش نرخ رشد جمعیت به كمتر از 1.2 بودیم.»وزیر بهداشت یادآور شد در حال حاضر و بر اساس آخرین سرشماری نفوس صورت گرفته در سال 90 نرخ باروری كلی در كشور به 1.8 سقوط كرده است كه این مسئله تبعات خطرناكی را در پی دارد.
اجرای سیاستهای جدید جمعیتی در كشور ضروری است
وزیر بهداشت، اجرای سیاستهای جدید جمعیتی در كشور را ضروری دانست و با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر اینكه «وجود نخبگان،نیاز ضروری نسل آینده است»،گفت:در اجرای موفق سیاستهای جدید جمعیتی توجه به فرهنگسازی و قانع كردن مردم ضروری است.هاشمی با تاكید بر اینكه اجرای سیاستهای جدید جمعیتی فقط بر عهده وزارت بهداشت نیست،گفت: سیاستهای جدید جمعیتی برنامهای فرابخشی است و ضرورت دارد همه دستگاهها، وزارتخانهها،حوزههای علمیه و مراكز فرهنگی در این خصوص همكاری نمایند.
نیل به سمت پیر شدن جمعیت مقرون به صرفه نیست
هاشمی با اشاره به اینكه در حال حاضر نرخ باروری در استانهای مختلف كشور متفاوت است و دلایل كاهش جمعیت نیز در استانها تفاوت دارد، گفت:در تصمیمگیریها و سیاستگذاریهای جدید جمعیتی، پیچیدن نسخه واحد برای كل كشور علمی و منطقی نیست.وزیر بهداشت با اشاره به انتقادات برخی از افراد مبنی بر صحیح نبودن رشد موالید در كشور به دلیل عدم رشد اقتصادی گفت: درست است كه ما با مشكلات متعددی مواجه هستیم ولی نیل به سمت پیر شدن جمعیت مقرون به صرفه نیست.وزیر بهداشت، با یادآوری اینكه تبعات كاهش نرخ رشد جمعیت در كشور طی دهههای آینده خود را نشان میدهد،گفت:در مورد سیاستهای جدید جمعیتی باید مردم را عمیقتر آگاه و قانع كرد تا به آینده امیدوار باشند و البته نیاز است كه سیاستهای حمایتی هم در این خصوص وجود داشته باشد و در این زمینه باید به حمایت از مادران در دوره بارداری و زایمان كمك كنیم.
ایجاد امنیت شغلی برای زنان شاغل و باردار ضروری است
وزیر بهداشت با اشاره به شاغل بودن بسیاری از زنان در كشور گفت: ایجاد امنیت شغلی برای زنان شاغل و باردار ضروری است و باید مادران را در شرایط بارداری و پس از زایمان حمایت كرد.هاشمی در ادامه با بیان اینكه برنامه كنترل موالید در وزارت بهداشت نباید مانند گذشته باشد گفت: باید همكاران حوزه بهداشت را متقاعد كنیم كه این برنامه از قالب شكلی به قالب عملی گرایش پیدا كند و همه متوجه شوند كه اجرای سیاستهای جدید جمعیتی به نفع كشور است.
وزیر بهداشت در عین حال یادآور شد كه در اجرای سیاستهای جدید جمعیتی باید مراقب باشیم كه اتخاذ این سیاست موجب تخریب ساختار خدماتی به خانوادهها نشود در غیر این صورت مشكلات مضاعف خواهد شد.وی با بیان اینكه در سیاستهای جمعیتی نه افراط دهه 60 در افزایش جمعیت صحیح است و نه سقوط نرخ رشد جمعیت گفت: «باید در این زمینه تدبیری بیندیشیم و مدلهای مختلفی را كه جامعه و بخصوص نخبگان را در پذیرش ضرورت ارتقای نرخ رشد جمعیت متقاعد كند، اجرا نماییم.»
داروهای ناباروی،كالای لوكس!
ایران با خطر میانسالی و كاهش جمعیت روبه رو است.ولی عدهای از زوجها هم كه علاقهمند به فرزندآوری هستند،بهدلیل گرانی درمان و داروهای ناباروری نمیتوانند به این سمت بروند.در شرایطی كه 3 میلیون زوج از مشكل ناباروری در كشور رنج میبرند، سازمانهای بیمهگر درمان آنها را تحت پوشش بیمه قرار نمیدهند.بنابر اعلام متخصصان این حوزه،هر سیكل درمان كامل برای هر زوج نابارور رقمی معادل 5 میلیون تومان خواهد بود،این در حالی است كه هر زوج نابارور برای تكمیل پروسه درمانی حداقل نیاز به 3 بار مراجعه به مراكز درمان ناباروری دارند.از طرفی بنابر اعلام رئیس انجمن علمی تخصصی باروری و ناباروری ایران، 25 درصد زوجهای نابارور كشور توان مالی برای مراجعه به مراكز درمان ناباروری جهت درمان را ندارند. در همین زمینه دكتر فریبا رمضان علی،متخصص زنان در موسسه ناباروری رویان به تهران امروز،می گوید: «لیست جدیدی از داروهای نازایی زیرپوشش بیمه قرار گرفته است،اما همچنان تعدادی از داروها را بیمه درمانی پوشش نمیدهد.در حال حاضر حدود 10 الی 15 درصد زوجها ناباروری دارند.برای افزایش جمعیت باید داروها و درمان ناباروری تحت پوشش بیمه قرار بگیرد.وقتی نام نازایی میآید،بیمه اصلا هزینه درمان و دارو را قبول نمیكند و جزو كالای لوكس محسوبش میكند.»این متخصص زنان، درباره علت افزایش ناباروری در ایران،تاكید میكند: «افزایش سن ازدواج مخصوصا در زنان،آلودگی هوا و وجود آلایندهها،عادات بد غذایی و استفاده از فست فوت از عوامل اصلی ناباروری به شمار میآیند.»
جمعیت ایران رو به پیری میرود،اما زوجهای جوان همچنان تمایلی به فرزندآوری ندارند یا اگر دلشان بخواهد كه فرزندی هم داشته باشند تا برای روزهای تنهایی شان در كنارش بماند،شرایط اقتصادی و معیشتی این اجازه را نمیدهد.از سویی دیگر،زوجهای نابارور هم كه میتوانند با یكسری درمانها دارای فرزند شوند با هزینههای بالای داروهای باروری كه بیمه تحت پوشش قرار نمیدهد،روبهرو هستند.باید منتظر ماند و دید مسئولان فرهنگی و اقتصادی كشور چه تمهیداتی برای تشویق زوجین به باروری و نجات جمعیت كشور از میانسالی دارند.
نظر شما