آسیب عاطفی و روانی چیست؟

به گزارش سلامت نیوز به نقل از هلپ گاید، آسیب‌های عاطفی و روانی نتیجه رویدادهای استرس‌زای فوق‌العاده‌ای است که احساس امنیت شما را از بین می‌برد و باعث می‌شود در دنیای خطرناکی احساس درماندگی کنید. آسیب های روانی می تواند شما را با احساسات ناراحت کننده، خاطرات و اضطراب درگیر کند. همچنین می‌تواند احساس بی‌حسی، بی‌حسی و ناتوانی در اعتماد به دیگران در شما ایجاد کند.

تجارب آسیب زا اغلب شامل تهدیدی برای زندگی است، اما هر موقعیتی که باعث شود شما احساس غمگینی و انزوا کنید، می تواند منجر به تروما شود، حتی اگر آسیب فیزیکی به همراه نداشته باشد. این شرایط عینی نیست که تعیین کننده آسیب زا بودن یک رویداد است، بلکه تجربه عاطفی ذهنی شما از رویداد است. هر چه بیشتر احساس ترس و درماندگی کنید، احتمال آسیب دیدن شما بیشتر است.

آسیب های عاطفی و روانی می تواند ناشی از موارد زیر باشد

• رویدادهای یکباره: مانند تصادف، جراحت یا حمله خشونت آمیز، به خصوص اگر غیرمنتظره باشد یا در دوران کودکی اتفاق افتاده باشد.
• استرس مداوم و بی وقفه: مانند زندگی در محله ای پر از جنایت، مبارزه با یک بیماری تهدید کننده زندگی یا تجربه رویدادهای آسیب زا که به طور مکرر رخ می دهد، مانند قلدری، خشونت خانگی، یا غفلت در دوران کودکی.
• عللی که معمولاً نادیده گرفته می شوند: مانند جراحی (به ویژه در 3 سال اول زندگی)، مرگ ناگهانی یکی از نزدیکان، از هم پاشیدگی یک رابطه مهم، یا یک تجربه تحقیرآمیز یا عمیقاً ناامیدکننده

مقابله با آسیب‌های ناشی از یک بلای طبیعی می‌تواند چالش‌های منحصربه‌فردی را به همراه داشته باشد - حتی اگر شما مستقیماً درگیر این رویداد نباشید. اما همه ما مرتباً توسط تصاویر وحشتناک در رسانه های اجتماعی و منابع خبری از افرادی که گرفتار تروما شده اند، وحشت زده می شویم. مشاهده مکرر این تصاویر می تواند بر سیستم عصبی شما غلبه کند و استرس آسیب زا ایجاد کند . علت تروما هر چه که باشد، چه سال‌ها پیش یا دیروز اتفاق افتاده باشد، می‌توانید تغییرات درمانی ایجاد کنید و به زندگی خود ادامه دهید.

ترومای دوران کودکی و خطر آسیب های آینده

در حالی که رویدادهای آسیب زا ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد، اگر قبلاً تحت فشار شدید استرس بودید، اخیراً متحمل یک سری از آسیب ها شده اید یا قبلاً آسیب دیده اید، احتمال بیشتری دارد که توسط یک رویداد دیگر آسیب شدید تری ببینید. ترومای دوران کودکی می تواند ناشی از هر چیزی باشد که احساس امنیت کودک را مختل کند، از جمله:

تجربه تروما در دوران کودکی می تواند منجر به یک اثر شدید و طولانی مدت شود. وقتی ترومای دوران کودکی درمان نمی شود، احساس ترس و درماندگی به بزرگسالی منتقل می شود و زمینه را برای آسیب های بیشتر فراهم می کند. با این حال، حتی اگر ترومای شما سال‌ها پیش اتفاق افتاده باشد، اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای غلبه بر درد، یاد بگیرید که دوباره به دیگران اعتماد کنید و با آنها ارتباط برقرار کنید، و حس تعادل عاطفی خود را به دست آورید.

علائم آسیب روانی

همه ما به طرق مختلف به تروما واکنش نشان می دهیم و طیف وسیعی از واکنش های فیزیکی و احساسی را تجربه می کنیم. هیچ راه «درست» یا «نادرستی» برای فکر کردن، احساس کردن یا پاسخ دادن به علائم آسیب روانی تروما وجود ندارد، بنابراین واکنش های خود یا دیگران را به هیچ عنوان قضاوت نکنید. پاسخ‌های شما واکنش‌های عادی به رویدادهای غیرعادی هستند و به نسبت فرد می توانند دست خوش تغییر شوند.

بهبودی از ضربه ی تروما

علائم تروما معمولاً از چند روز تا چند ماه طول می کشد و با پردازش رویداد ناراحت کننده به تدریج محو می شود. اما حتی زمانی که احساس بهتری دارید، ممکن است هر از چند گاهی با خاطرات یا احساسات دردناک ناراحت شوید؛ به خصوص در پاسخ به محرک هایی مانند سالگرد رویداد یا چیزی که شما را به یاد تروما می اندازد.

• اگر علائم ترومای روانی شما کاهش نیافت: (یا حتی بدتر شد) و متوجه شدید که نمی توانید برای مدت طولانی از این حالت کناره گیری کنید، ممکن است دچار اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شده باشید. در حالی که ترومای عاطفی یک پاسخ طبیعی به یک رویداد آزاردهنده است، زمانی که سیستم عصبی شما "دیگیری شدیدی"پیدا می‌کند و شما در شوک روانی باقی می‌مانید، تبدیل به PTSD می‌شود که نمی‌توانید آنچه را که اتفاق افتاده است یا احساسات خود را پردازش کنید.
• رویکرد آسیب زایی بوده است؟ چه یک رویداد آسیب زا شامل مرگ باشد یا نه، شما به عنوان یک بازمانده باید با از دست دادن احساس امنیت خود، حداقل به طور موقت، کنار بیایید. واکنش طبیعی به این فقدان غم و اندوه است. مانند افرادی که یکی از عزیزان خود را از دست داده اند، باید یک روند سوگواری را طی کنید. نکات زیر می تواند به شما کمک کند تا با احساس غم و اندوه کنار بیایید، تروما را درمان کنید و به زندگی خود ادامه دهید.

استرس ناشی از تروما چیست؟

استرس ناشی از تروما، فشار، نیرو یا ضربه ای به روان و بدن آدمی از سوی یک رویداد خاص با ابعاد سهمگین است که مردم را شوکه، مبهوت و وحشت زده می کند. اکثر ما زمانی در زندگی مان استرس ناشی از تروما را تجربه می کنیم. پریشانی در رویارویی با مصیبت، پاسخ عادی انسان است، نه ضعف او و در اکثر افراد، علایم این پریشانی پس از چند هفته محو می شود اما، تحت شرایط خاص، قرار گرفتن در معرض رویدادهای سهمگین ممکن است به بروز واکنشهای غیرعادی یا ناهنجاری استرس پس از حادثه (پی تی اس دی) منجر شود.

دوره نقاهت بعد از حادثه طول می کشد و این بستگی به خود فرد دارد. اما اگر ماه ها گذشته است و نشانه های خود کنترل و بهبود ندادید، شما ممکن است کمک های حرفه ای از یک متخصص تروما نیاز داشته باشید.

برای بهبود تروما حرکت کنید

تروما تعادل طبیعی بدن شما را بر هم می زند و شما را در حالت بیش از حد برانگیختگی و ترس منجمد کرده و نگه می دارد. علاوه بر سوزاندن آدرنالین و آزادسازی اندورفین، ورزش و حرکت در واقع می تواند به ترمیم سیستم عصبی شما کمک کند.

• سعی کنید در بیشتر روزها 30 دقیقه یا بیشتر ورزش کنید. یا سه حرکت 10 دقیقه ای ورزش در روز نیز به همان اندازه خوب است.
• ورزش‌هایی که ریتمیک هستند: و دست‌ها و پاهای شما را درگیر می‌کنند - مانند راه رفتن، دویدن، شنا کردن، بسکتبال یا حتی رقصیدن - بهترین کارایی را برای درمان تروما دارند.
• برروی بدن خود تمرکز کنید: به جای تمرکز بر افکار یا حواس پرتی در حین ورزش، بر روی بدن خود و احساس آن در حین حرکت تمرکز کنید. به احساس برخورد پاهایتان با زمین، به عنوان مثال، یا ریتم تنفستان، یا احساس باد روی پوستتان توجه کنید. صخره نوردی، بوکس، تمرین با وزنه، یا هنرهای رزمی می توانند روند بهبود شما را سرعت ببخشند.

منزوی نشوید

پس از یک ضربه، ممکن است بخواهید از دیگران کناره گیری کنید، اما انزوا فقط اوضاع را بدتر می کند. ارتباط مستقیم با دیگران به بهبودی شما کمک می کند، بنابراین سعی کنید روابط خود را حفظ کنید و از تنهایی به شدت دوری کنید.

• لازم نیست در مورد آسیب صحبت کنید: ارتباط با دیگران لزوما به معنای به صحبت در مورد آسیب نیست. در واقع، برای برخی افراد، این فقط می تواند اوضاع را بدتر کند. آسایش از احساس مشارکت و پذیرفته شدن توسط دیگران ناشی می شود.
• درخواست حمایت کنید: در حالی که لازم نیست در مورد خود آسیب صحبت کنید، مهم است که کسی را داشته باشید که احساسات شما را درک کند، کسی که بدون قضاوت به شما گوش کند.
• در فعالیت های اجتماعی شرکت کنید: حتی اگر تمایلی به آن ندارید. فعالیت های «عادی» را با افراد دیگر انجام دهید، فعالیت هایی که هیچ ارتباطی با تجربه آسیب زا ندارند.
• دوباره با دوستان قدیمی ارتباط برقرار کنید: اگر از روابطی که زمانی برایتان مهم بودند عقب نشینی کرده اید، سعی کنید دوباره به هم بپیوندید.
• به یک گروه حمایتی برای بازماندگان تروما بپیوندید: برقراری ارتباط با دیگرانی که با مشکلات مشابهی روبرو هستند می تواند به کاهش احساس انزوا کمک کند و شنیدن اینکه دیگران چگونه با آن کنار می آیند می تواند به شما در بهبودی الهام بخش کمک کند.
• دوستان جدیدی پیدا کنید: اگر به تنهایی یا دور از خانواده و دوستان زندگی می کنید، مهم است که با آنها تماس بگیرید و دوستان جدیدی پیدا کنید. برای ملاقات با افراد دارای علایق مشابه، ارتباط با انجمن فارغ التحصیلان، یا ارتباط با همسایگان یا همکاران کاری، در یک کلاس شرکت کنید یا به یک باشگاه بپیوندید.

سیستم عصبی خود را خود کنترل کنید

مهم نیست که چقدر آشفته، مضطرب یا خارج از کنترل هستید، مهم است بدانید که می توانید سیستم عصبی خود را کنترل کرده و خود را آرام کنید. نه تنها به تسکین اضطراب مرتبط با تروما کمک می کند، بلکه حس کنترل بیشتری را نیز ایجاد می کند.

• تنفس آگاهانه: اگر احساس سردرگمی یا ناراحتی می کنید، تمرین تنفس آگاهانه راهی سریع برای آرام کردن خود است. به سادگی 60 نفس بکشید و توجه خود را بر روی هر نفس متمرکز کنید.
• ورودی حسی: آیا یک منظره، بو یا مزه خاص به سرعت به شما احساس آرامش می دهد؟ یا شاید نوازش حیوان یا گوش دادن به موسیقی به سرعت شما را آرام می کند؟ هرکسی به ورودی های حسی کمی متفاوت پاسخ می دهد، بنابراین تکنیک های مختلف کاهش استرس را آزمایش کنید تا بهترین درمان را پیدا کنید.
• بنشینید: برای اینکه احساس کنید در حال حاضر آرام هستید و بیشتر روی خود کنترل دارید، روی یک صندلی بنشینید. پاهای خود را روی زمین و پشت خود را روی صندلی احساس کنید. به اطراف خود نگاه کنید و شش شی را انتخاب کنید که قرمز یا آبی در آنها وجود دارد. توجه کنید که چگونه تنفس شما عمیق تر و آرام تر می شود.
• احساسات خود را بپذیرید: احساسات خود را در مورد آسیب به هنگام بروز آنها بپذیرید. پذیرفتن این احساسات به قبول کردن آنها و گذشتن از کنارشان می تواند کمک کند.

مراقب سلامتی خود باشید

درست است: داشتن بدنی سالم می تواند توانایی شما را برای مقابله با استرس ناشی از ضربه را افزایش دهد.

• باندازه کافی بخوابید: پس از یک تجربه آسیب زا، نگرانی یا ترس ممکن است الگوهای خواب شما را مختل کند. اما کمبود خواب با کیفیت می تواند علائم تروما را تشدید کند و حفظ تعادل عاطفی شما را دشوارتر کند. هر روز در ساعت معینی بخوابید و بیدار شوید و هر شب ۷ تا ۹ ساعت بخوابید.
• از الکل و مواد مخدر اجتناب کنید: استفاده از آنها می تواند علائم تروما را بدتر کند و احساس افسردگی، اضطراب و انزوا را افزایش دهد.
• از یک رژیم غذایی متعادل استفاده کنید: خوردن وعده های غذایی کوچک و متعادل در طول روز به شما کمک می کند انرژی خود را حفظ کرده و نوسانات خلقی را به حداقل برسانید. از غذاهای شیرین و سرخ شده پرهیز کنید و مقدار زیادی چربی های امگا 3 مانند سالمون، گردو، سویا و دانه های کتان مصرف کنید تا خلق و خوی خود را بهبود ببخشید.
• استرس را کاهش دهید: تکنیک های تمدد اعصاب مانند مدیتیشن، یوگا یا تمرینات تنفس عمیق را امتحان کنید.

چه زمانی نیاز به دریافت کمک حرفه ای است؟

• داشتن عملکرد مشکل در منزل یا محل کار
• مبتلا به ترس شدید ، اضطراب، یا افسردگی
• قادر به تشکیل روابط رضایت بخش نزدیک
• تجربه خاطرات وحشتناک ، کابوس، یا فلش بک
• اجتناب از چیزهایی که بیشتر و بیشترشما را به یاد واقعه می اندازد
• احساسی بی حس و قطع از دیگران
• با استفاده از الکل یا مواد مخدر برای ایجاد احساس بهتر

درمان آسیب های روانی و عاطفی

به منظور به درمان از آسیبهای روانی و عاطفی، شما باید از احساسات غیر قابل تحمل و خاطرات طولانی که اجتناب می کردید دست ورداشته و آن ها را حل و فصل نمایید. در غیر این صورت آنها را دوباره باز خواهد گشت و دوباره غیر قابل کنترل می شوند.

درمان تروما شامل:

• پردازش خاطرات و احساسات مربوط به تروما
• تخلیه انرژی محبوس
• آموزش نحوه تنظیم احساسات قوی
• بازسازی توانایی اعتماد کردن به افراد دیگر

پنج مرحله اساسی برای التیام بخشیدن به ضربه های روحی :

• بررسی کردن: بررسی دقیق ماهیت زخم روحی.
• ابراز کردن: تخلیه مقداری از احساساتی که به وسیله ضربه روحی ایجاد شده است.
• پذیرش تسلی: پذیرش حمایت ها و تشویق های دیگران.
• جبران کردن: یافتن راهی برای جبران خسارت.
• تحلیل کردن: بررسی زخم در چارچوبی بزرگتر.

دو مرحله تقویتی:

• کانالیزه کردن: استفاده سازنده از این تجربه برای کمک به خود یا دیگران.
• عفو و بخشش:بخشیدن فردیاموقعیتی که باعث ضربه روحی شده و بستن پرونده آن به طورجدی

ترتیب این مراحل بسیار با اهمیت است.بعضی از این مراحل هم پوشی دارند.تجربه نشان داده است که عدم تکمیل هریک از این مراحل باعث التیام ناقص زخم خواهد شد.

پنج نکته وجود دارد که اگر در برخورد با ضربه های زندگی مورد توجه قرار گیرد نتیجه ای مطلوب به دنبال خواهد داشت.

• در برابر ضربه ها واقع بین باشیم.
• هنر روبرو شدن و پیکار با ضربه های سخت را فرا گیریم.
• ضربه های زندگی را تجربه آموزی تلقی کنیم.
• شوخ طبعی و داشتن نگرشی طنز آمیز، را در لحظات دشوار زندگی از یاد نبریم.
• یک روحیه ی نیرومند را در خود پدید آوریم.

کمک به یک عزیز برای مقابله با تروما

هنگامی که یکی از عزیزان آسیب دیده است، حمایت شما می تواند نقش مهمی در بهبودی او داشته باشد.

• صبور باشید و او را درک کنید: بهبودی از ضربه به زمان نیاز دارد. در مورد سرعت بهبودی صبور باشید و به یاد داشته باشید که واکنش همه افراد به تروما متفاوت است. واکنش فرد مورد علاقه خود را بر اساس پاسخ خود یا دیگران قضاوت نکنید.
• با ارائه پشتیبانی عملی به فرد مورد علاقه خود کمک کنید: تا به روال عادی خود بازگردد. این ممکن است به معنای کمک به جمع آوری مواد غذایی یا انجام کارهای خانه باشد، یا به سادگی در دسترس بودن برای صحبت یا گوش دادن به حرف های او
• عزیزتان را برای صحبت تحت فشار قرار ندهید، اما اگر او می خواهد صحبت کند در دسترس باشید: برخی از بازماندگان تروما به سختی می توانند در مورد آنچه اتفاق افتاده صحبت کنند. کسی را که دوستش دارید مجبور نکنید در مورد همه چیز صحبت کند، اما به او بگویید که اگر می‌خواهد حرف بزند، آنجا هستید تا به او گوش دهید، یا اگر نمی‌خواهد فقط در کنارش هستید.
• به فرد مورد علاقه خود کمک کنید تا اجتماعی شود: آنها را تشویق کنید تا در تمرینات بدنی شرکت کنند، به دنبال دوستان خود باشند و سرگرمی‌ها و سایر فعالیت‌هایی را دنبال کنند که برایشان لذت‌بخش است. با هم در یک کلاس تناسب اندام شرکت کنید یا یک قرار ناهار منظم با دوستان خود تعیین کنید.
• علائم تروما را شخصا نگیرید: فرد مورد علاقه شما ممکن است عصبانی، تحریک پذیر، گوشه گیر یا از نظر عاطفی سرد شود. به یاد داشته باشید که این نتیجه ضربه روحی است و ممکن است ربطی به شما یا رابطه شما نداشته باشد.

برای کمک به بهبودی کودک از تروما، مهم است که صریح صحبت کنید. بگذارید بدانند که احساس ترس یا ناراحتی طبیعی است. همچنین ممکن است فرزندتان به دنبال سرنخ هایی در مورد نحوه واکنش او به تروما باشد، بنابراین اجازه دهید شما را ببیند که با علائم خود به شیوه ای مثبت برخورد می کنید.

ویژگی های تسلی دهنده ایده آل

• واقعاً به فرد و سلامت او اهمیت می دهد.
• می تواند محبت خود را به طور لفظی یا بوسیله رفتارهایش نشان دهد.
• می تواند احساس هم دردی کند و حتی اگر تجربه ای مشابه نداشته است باید
• احساسی مشابه در گذشته تجربه کرده باشد، مانند: " می دانم احساس تحقیر شدن چگونه است."
• احساسات را همانگونه که هست می پذیرد و نمی گوید که چه احساسی باید داشته باشی، مانند" نباید غمگین باشی تازه باید خوشحال هم باشی که از دستش خلاص شدی" ، یا " اصلا نمی فهمم تو چرا عصبانی شدی،این مسئله که به تو ارتباط نداشت".
• به قضاوت نمی نشیند و اگر فکر کند اشتباه از خود فرد بوده در این مورد سکوت می کند.
• شنونده خوبی است و در طی انجام این مرحله فرد را با خاطرات یا داستان های زندگی خود مشغول نمی کند و دائماً به نصیحت کردن نمی پردازند.
• انتظار جبران ندارد.
• آن قدر قاطعیت دارد که اگر نمی تواند یا نمی خواهد کمک کند صراحتاً می گوید.
• مسئولیت پیامدهای ناشی از کمک را می پذیرد، مثلاً می گوید: " نگران نباش با اضافه کاری زمان از دست رفته را جبران می کنم ".
• وقت،عاطفه و توان جسمی لازم برای تسلی دادن دارد.
• برای تقویت عزم خود به منظور درخواست کمک از دیگران، مزایای تسلی دادن به دیگران را با خود مرور کنید.

به یاد داشته باشید واکنش به تروما در افراد مختلف متفاوت است و نیاز به صبر و حوصله بالا دارد.