سلامت نیوز: حوادث چهارشنبه سوری سلسله تلخی از حوادث ناگوار سالیانه است که اقدامات برخی افراد، در آستانه عید و نو شدن سال روزی تلخ را به یادگار می گذارد، روزی که در سایه بی‌توجهی مسئولان تکرار می‌شود و متأسفانه اکثر آسیب دیدگان رهگذرند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از فارس، فرزاد زینالی: هر سال در آستانه سال نو همزمان با شور و شوق برای رفت و روب منازل و آمادگی برای استقبال از سال جدید، نگرانی از بروز حوادث تلخ در واپسین سه‌شنبه سال نیز دست‌اندرکاران نظام سلامت و دولتمردان و بیش از آنان خانواده‌ها را نگران کرده است که به باور برخی افراد تنها راه حل این مشکل فرهنگسازی است.
در این ارتباط محمد رضا مبیّن، رئیس مرکز سوانح سوختگی ولایت رشت با اشاره به پژوهشی 12 ساله در حوزه سوختگی آخرین سه شنبه سال گفت: نتایج این نظرسنجی نشان می‌دهد که 80 درصد کودکانی که در چهارشنبه سوری دچار حادثه می‌شوند نقشی در حوادث نداشته‌اند.
وی تصریح کرد: قریب به اتفاق مواردی که در چهارشنبه سوری چشم، دست و سایر اعضای خود را از دست داده‌اند تماشاچی بوده‌اند و نقشی در حوادث نداشته‌اند.
مبیّن خاطرنشان کرد: پژوهش‌ها نشان می‌دهد فقط 3 درصد از مسببان حوادث تلخ چهارشنبه سوری دچار حوادث می‌شوند یعنی از بین افرادی که در زیرزمین‌ها مواد محترقه خطرناک و حادثه آفرین تولید می‌کنند که به قطع عضو و سوختگی‌های شدید پوست منجر می‌شود فقط 3 درصدشان تاوان می‌دهند.
* 97 درصد کسانی که سه‌شنبه آخر سال آسیب می‌بینند نقشی در آن نداشته‌اند
رئیس مرکز سوانح سوختگی ولایت رشت تأکید کرد: 97 درصد از کسانی که در حوادث چهارشنبه سوری آسیب می‌بینند جزء افرادی هستند که در تولید نقش نداشته‌اند و تأسف آور آنکه از این 97 درصد 80درصدفقط تماشاچی بوده‌اند و حتی از روی آتش نپریده‌اند.
مبیّن به والدین هشدار داد: اینکه والدین تصور کنند من برای فرزند خود فشفشه هم نمی‌خرم و فقط از روی آتش می‌پرد و در این صورت اتفاقی برای وی نخواهد افتاد درست نیست و تضمینی برای امنیت و سالم بودن فرد و فرزندان نیست.
وی تأکید کرد: 87 درصد کودکانی که آسیب دیده‌اند از خیابان رد می‌شده‌اند و نه از روی آتش پریده‌اند و نه فشفشه در دست داشته‌اند بلکه ناخواسته در مرکز منطقه خطر و انفجار قرار گرفته‌‌اند.
در همین حال، سیامک فرخ فرقانی، دیگر فوق تخصص سوختگی نیز خاطرنشان کرد: خوشبختانه چند سالی که است در شب چهارشنبه‌سوری تعداد مراجعه‌کنندگان کاهش یافته است که یکی از علل آن ورود اجناس محترقه چینی به بازار ایران است که در قیاس با نارنجک‌های دست‌ساز و قدیمی با اکلیل‌سرنج‌ها کم آسیب‌تر هستند.
*مواد محترقه استاندارد وجود ندارد
وی تصریح کرد: متأسفانه مواد محترقه استاندارد و توصیه‌شده‌ای برای استفاده در شب چهارشنبه‌سوری وجود ندارد و بهتر است کارخانه‌هایی در این راستا وجود داشته باشد که سازمان استاندارد آنها را تحت پوشش قرار دهد.
وی خاطر نشان کرد: باید سازمان استاندارد بر اجناس وارداتی نیز نظارت کند آنها را تست کند و چنانچه بی‌خطر بوده یا خطر کمتری دارد اجازه ورود صادر کند و این مواد باید بر اساس سنین افراد طبقه‌بندی شود و چنانچه این اقدامات صورت گیرد بهتر از این است که مانند اکنون بی‌محابا و بدون بررسی مورد استفاده مردم قرار می‌گیرد.
* برخی در مواد محترقه دست‌ساز خرده شیشه یا میخ قرار می‌دهند
این در حالی است که حمید صالحی فوق تخصص سوختگی با اشاره به موارد متعدد آسیب به افراد در آخرین سه‌شنبه سال از سوختگی درجه 2 تا قطع عضو تصریح کرد:برخی در ترقه‌های دست‌ساز میخ و شیشه خرده می‌گذارند بنابراین به نظر می‌رسد باید استانداردی برای تهیه مواد محترفه ایجاد شود.
وی گفت: چهارشنبه سوری در 15 سال گذشته حوادثی را ایجاد کرده است که بیشتر ناشی از ترقه‌ها و به خصوص ترقه‌های دست‌ساز بوده است چرا که افراد سعی می‌کنند به روش‌های مختلف صدای بیشتری در این ترقه‌ها تولید کنند و بر همین اساس هر کاری انجام می‌دهند حتی داخل نارنجک‌ها شیشه‌خرده، فلز و حتی میخ قرار می‌دهند.
این فوق تخصص سوختگی افزود: این ترقه‌های دست‌ساز و به قولی نارنجک‌ها در ابتدا صدای زیادی تولید می‌کند ولی متأسفانه تکه‌های داخل آن پراکنده شده و به افراد حاضر در آن منطقه آسیب جدی می‌زند.
*نارنجک‌های دست‌ساز به علت گرما و حرکت منفجر می‌شوند
صالحی خاطر نشان کرد: این نارنجک‌های دست‌ساز به علت گرما و حرکت منفجر می‌شوند و مشاهده شده است که گاهی در دست کودکی که آن را در دست گرفته منفجر می‌شود و آسیب جدی به اندام‌ها وارد می‌کند و قطع عضو در این گونه موارد مشاهده شده است، ضمن آنکه این مواد علاوه بر ترکش می‌توانند به علت تولید گرما سوختگی ایجاد کند.
*پریدن از آتش هم خطرآفرین است
وی گفت: علاوه بر ترقه‌ها و مواد محترقه حتی پریدن از آتش نیز خطرآفرین است چرا که ممکن است به عللی مانند بلند بودن لباس یا پلاستیکی بودن لباس سوختگی در بدن فرد ایجاد شود چرا که اکثر لباس‌ها قابل اشتعال است و درصدهایی از سوختگی را در بدن ایجاد می‌کند.
این فوق تخصص سوختگی تأکید کرد: ترقه‌های دست‌ساز که در گذشته وجود داشت اکنون نیز وجود دارد با این تفاوت که افراد سودجو وارد ماجرا شده‌اند و آسیب‌های این مواد در مقیاس‌های بزرگتر و شدیدتر دیده می‌شود چرا که امروزه در داخل این ترقه‌های دست‌ساز خرده‌شیشه، براده آهن و میخ قرار می‌دهند بنابر این از مواد دست‌ساز گذشته پرخطرتر شده است.
وی تصریح کرد: یکی از مشکلات ایجاد شده در چهارشنبه‌سوری ناشی از فقدان نظارت بر مواد محترقه و منفجره است چرا که تعریفی برای مواد آتش‌زا ایجاد نشده است و هیچ استانداردی برای آنها وجود ندارد پس هر کسی به صورت قاچاق آنها را وارد بازار می‌کند و اکثر این‌ها عامل بروز آسیب هستند.
صالحی گفت: ولی در اکثر اوقات مشاهده می‌شود که مواد دست‌ساز تولید شده توسط خود کودکان و کسانی که آن را به شکل زیرزمینی تولید می‌کنند آسیب زیادی به افراد وارد می‌کند.
این فوق تخصص سوختگی افزود: مشکل دیگر این است که مکان‌هایی نیز برای استفاده از مواد آتش‌زا مشخص نشده است تا افراد بتوانند از آنجا مواد محترقه و منفجره استاندارد و ایمن تهیه کنند و این خود مشکلی برای آشفته بودن بازار استفاده از این مواد شده است.
وی به مردم توصیه کرد: از آنجا که هنوز شرایط مشخصی برای نحوه تهیه مواد محترقه و منفجره استاندارد ایجاد نشده است، بنابراین تمام مواد موجود در بازار را خطرناک و غیر ایمن می‌دانیم مگر اینکه مرجعی رسمی اعلام کند که مکان خاصی برای خرید مواد آتش‌بازی وجود دارد و می‌توان این مواد را از آنجا تهیه کرد.
صالحی تصریح کرد: گاهی آسیب‌ها تا حدی جدی است که تمام زندگی فرد را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد به خصوص در بعضی موارد عضوی از بدن قطع می‌شود یا فرد نابینا می‌شود و نباید فراموش کنیم که جوان‌ها مملو از انرژی هستند و باید بتوانند آن را تخلیه کنند و چهارشنبه سوری مجالی برای تخلیه این انرژی است بنابر این ارگان‌هایی مانند شهرداری‌ها و وزارت کشور باید مراکزی را معرفی و مشخص کنند تا افراد مانند سایر کشورها در زمانی مشخص و مکانی مشخص این جشن را برپا کنند.
*پیش به سوی فرهنگ پیشگیری از حوادث چهارشنبه سوری
این فوق تخصص سوختگی خاطرنشان کرد: مسئله مهم دیگر در این زمینه نیز آموزش رفتارهای هنجار به مردم است چرا که چهارشنبه‌سوری موضوعی است که هر ساله تکرار می‌شود و ما نمی‌توانیم هر سال با انجام اقدامات سلبی و بگیر و ببند این مشکل را حل کنیم چنانچه این اقدامات در سال‌های گذشته نیز موضوع را به طور کامل حل نکرده است.
صالحی بر نقش رسانه‌ها و صدا و سیما بر فرهنگسازی و کاهش آسیب‌های شب چهارشنبه‌سوری تأکید کرد و گفت: صدا و سیما همچون سال‌های گذشته که آسیب‌ها را نشان می‌داد باید رفتارهای هنجار را نیز فرهنگسازی کند تا مردم بدانند که این گونه رفتارها علاوه بر آسیب بر خودشان به دیگران نیز آسیب می‌زند.
*خانواده‌ها باید بیش از پیش در روزهای آخر سال مراقب فرزندان خود باشند
وی تصریح کرد: خانواده‌ها باید در روزهای آخر سال بیشتر در رابطه با رفتار کودکانشان دقت کنند برای مثال کیف‌های کودکان را بررسی کنند چرا که گاهی دیده شده است بچه‌ها با پول تو جیبی خود این مواد را تهیه می‌کنند و این مواد در منزل آنها منفجر شده است.
صالحی گفت: متاسفانه در بسیاری از موارد دیده شده است که آسیب‌دیدگان شب چهارشنبه‌سوری افراد رهگذر هستند که البته آمار دقیقی نداریم ولی در کل اینگونه موارد را مشاهده کرده‌ایم که افراد هنگام رد شدن از محل آتش‌بازی یا کنجکاوی دچار آسیب شده‌اند و نقشی در آتش‌بازی نداشتند.
* مردم سه شنبه در خانه بمانند
این فوق تخصص سوختگی به مردم توصیه کرد: تا زمانی که شرایط ایمن وجود ندارد در شب چهارشنبه‌سوری جز در موارد اضطراری از منزل خارج نشوند و در صورت لزوم برای خارج شدن از منزل دست کم کودکان را همراه با خود نبرند.
وی خاطر نشان کرد: اینکه کسی بچه را در آغوش بگیرد و به صحنه‌ای برود که می‌داند به علت استفاده از مواد محترقه غیر ایمن خطرناک است اشتباه محض است چنانکه ما مواردی داشتیم که فردی بچه در آغوش داشته و در این صحنه‌ها حضور پیدا کرده است و ترکش مواد محترقه چشم کودک را کور کرده است.
صالحی گفت: گاهی مشاهده شده است که مواد محترقه و منفجره در دست فرد منفجر می‌شود و عضو مورد نظر ر ا کاملاً تخریب می‌کند که در این موارد راهی به جز قطع کردن اندام مورد نظر وجود ندارد و در حقیقت می‌توان گفت این مواد اثراتی مانند مواد منفجره جنگی دارد پس هم ترکش مواد و هم شدت انفجار مشکل‌ساز است.
صالحی تصریح کرد: گاهی نیز حرارت ناشی از انفجار باعث سوختگی می‌شود و این آثار انفجار تا سال‌ها در زندگی فرد خود را نشان می‌دهد و فرد را از نظر روحی و روانی متاثر می‌کند بنابر این نباید پنداشت که فقط تنها مشکل در زمان سوختگی روی می‌دهد.
*بمب های متحرک بنزینی در دست جوانان
این فوق تخصص سوختگی در رابطه با پاشیدن بنزین در آتش توسط افراد گفت: زمانی از نفت برای شعله‌ور کردن آتش استفاده می‌شد که درجه اشتعال پایینی داشت ولی امروز بیشتر از بنزین استفاده می‌شود و همانطور که می‌دانید بنزین برای اشتعال نیازمند هیچ محرکی نیست و در هوای آزاد هم مشتعل می‌شود و در حقیقت یک ظرف حاوی بنزین یک بمب متحرک است.
وی افزود: بنابراین به هیچ وجه نباید از بنزین استفاده کرد چرا که آسیب آن بسیار زیاد است و اغلب سوختگی‌های عمیقی ایجاد می‌کند که نیاز به جراحی‌های ابتدایی برای درمان سوختگی و در ادامه جراحی‌های ترمیمی دارد.
صالحی گفت: مادامی که بنزین با این ضریب اشتعال بالا در دست قرار دارد ممکن است پیش از پرتاب و ریختن بنزین خودمان را در بر گیرد بنابر این باید دقت داشته باشیم که این آسیب‌ها به علت شدت زیاد که گاهی منجر به مرگ نیز می‌شود خود افراد عامل این کار را نیز قربانی مرگ می‌کند.
این فوق تخصص سوختگی در رابطه با حوادث چهارشنبه‌سوری اظهار کرد: سال‌های گذشته خوشبختانه به سبب تبلیغات فراوان و آگاهی‌بخشی‌های رسانه‌ها، موارد آسیب ناشی از سوختگی‌ها را رو به افول می‌دیدیم، ولی مسئله اینجاست که هر سال این کار را جدی دنبال نمی‌کنیم، افزایش موارد را شاهد هستیم.
وی تصریح کرد: تبلیغات و آگاهی‌بخشی در خصوص حوادث چهارشنبه‌سوری را باید زودتر شروع کرد و آن را برای روزهای آخر سال نگذاشت، چرا که این مشکل تنها از راه فرهنگسازی مرتفع می‌شود.
صالحی خاطرنشان کرد: درست است که اطلاع‌رسانی و هشداردهی به شکل مناسبی صورت گرفته است، ولی فرهنگسازی در خصوص پیشگیری انجام نشده است؛ یعنی هرگونه اقدامات هشداردهنده، سال بعد مجدداً فراموش می‌شود و اگر یک سال این اقدامات صورت نگیرد، شدیدتر از سال گذشته خود را نشان خواهد داد.
* کارهای احمقانه
این فوق تخصص سوختگی فوق‌تخصص سوختگی با اشاره به آمار 90 درصدی مصدومیت پسران در حوادث چهارشنبه‌سوری گفت: این قربانیان معمولاً در سنین بین 15 تا 20 سال هستند که قشر فعال جامعه به حساب می‌آیند و متأسفانه بسیاری از حوادث چهارشنبه سوری شیرینی عید را برای خانواده‌های آسیب‌دیدگان تلخ می‌کند.
وی افزود: گاهی مشاهده شده است که افراد از کپسول‌های گاز مسافرتی که کاری احمقانه است، استفاده می کنند چرا که اگر فرد قبل از این اقدام اندکی فکر کند به عواقب آن آگاه می‌شود چرا که نتیجه این کار فوق‌العاده وحشتناک است.
این فوق تخصص سوختگی تصریح کرد: گاهی خاکسترهایی که بلافاصله پس از خاموش شدن آتش با فرد برخورد می‌کنند پوست فرد را دچار سوختگی می‌کنند ولی چنانچه این خاکسترها سرد شده باشند آسیب‌زننده نیستند.
صالحی در رابطه با محل عرضه مواد اولیه ترقه‌های دست‌ساز و نظارت بر آنها تصریح کرد: من به قدری از این مواد می‌ترسم که حتی محل فروش آنها را نیز نمی‌دانم ولی به نظر می‌رسد دسترسی به آنها کار چندان سختی نباشد.
نظر شما