آمارها نشان می‌دهد از حدود 60 میلیون نابینا در دنیا 80 درصدشان در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند که از این میزان نزدیک به پنج میلیون نفر به علت بیماری «گلوکوم» یا آب سیاه از دو چشم نابینا شده‌اند. میزان بروز این بیماری در کشور ما نیز حاکی از آن است که حدود 800هزار نفر در ایران به این بیماری مبتلا هستند. شاید یک دلیل که گلوکوم را بیماری موذی می‌نامند، این است که علائم خود را تا مراحل پیشرفته بروز نمی‌دهد. اهمیت این مسأله و ضرورت آگاهی در مبتلایان به این بیماری و بویژه کسانی که در بستگان شان زمینه ابتلا به آب سیاه وجود دارد، تا جایی است که هر سال 17 تا 23اسفند به نام هفته جهانی گلوکوم شناخته می‌شود.

دکتر هرمز شمس عضو هیأت مدیره انجمن چشم پزشکی ایران می‌گوید: گلوکوم سبب تخریب عصب بینایی چشم می‌شود، بیشتر و نه همیشه با افزایش فشار داخل چشم همراه است و این ویژگی عاملی است که موجب می‌شود در بیشتر مواقع، بیماری تا مراحل پیشرفته تشخیص داده نشود. این متخصص چشم‌پزشک با تأکید بر اینکه بیماری آب سیاه به دلیل پنهان بودن نشانه هایش فقط از طریق اندازه‌گیری فشار و زاویه چشم تشخیص داده و پیشگیری می‌شود، توضیح می‌دهد: بیماران مبتلا به آب سیاه در بیشتر موارد متوجه بیماری خود نمی‌شوند و این در حالی است که تشخیص زودهنگام از کوری و عوارض خطرناک بیماری پیشگیری می‌کند.

بیشتر بدانید:گلوکوم از تشخیص تا درمان
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران دکتر هرمز شمس می‌گوید: گلوکوم یا آب سیاه نوعی بیماری است که به‌خاطر بالا رفتن فشار چشم ایجاد می‌شود. فشار چشم درحالت طبیعی اندازه‌ای بین 7تا 21 دارد، اگر اندازه آن از 22 بیشتر شود ، معمولاً قسمت‌های داخلی چشم بویژه عصب بینایی را تخریب می‌کند. افزایش فشار چشم با فشار وارد بر عصب بینایی، فیبرهای عصبی را تخریب کرده و میدان دید را از بین می‌برد. اگر بیماری آب سیاه درمان نشود، موجب کوری نیز می‌شود. او اضافه می‌کند: گاهی بدون اینکه فشار چشم بالا برود، بیماری آب سیاه ایجاد می‌شود در چنین شرایطی که مکانیزم آن هنوز شناخته شده نیست و البته یک بیماری ارثی و ژنتیکی است بدون افزایش یا کاهش فشار چشم، عصب بینایی تخریب می‌شود. ژن‌های مختلفی در گلوکوم ارثی دخیل هستند و بیش از 100ژن مختلف از افراد مختلف به ورثه منتقل می‌شود.

این بیماری میدان دید را تخریب و تنگ می‌کند و چنانچه درمان نشود عصب چشم را از بین برده و موجب کوری می‌شود. در انواع آب سیاه مادرزادی ممکن است، زاویه چشم باز یا بسته باشد. در گلوکوم زاویه بسته مجاری که ترشحات داخل چشمی خارج می‌شود، ناگهان بسته شده و مقداری از زاویه چشم تنگ‌تر می‌شود در نتیجه فشار چشم بالا رفته و موجب گلوکوما می‌شود. به گفته این متخصص چشم پزشکی، گلوکوما بیماری بسیار دردناکی است که علاوه بر از بین بردن بینایی و ایجاد هاله در اطراف چشم با سردرد شدید، استفراغ و دل درد همراه است.

بنابراین تشخیص و درمان بموقع این بیماری بسیار مهم است. درگلوکومای مزمن با زاویه باز نیز بتدریج عصب چشم از بین رفته و اگر بیمار برای اندازه‌گیری میدان دید، فشار و قطر قرنیه به پزشک مراجعه نکند عواقب خطرناکی در پی دارد. او با اشاره به اینکه آب سیاه معمولاً از سن 40سالگی شروع می‌شود، بیان می‌کند: کسانی که زمینه ابتلا به گلوکوما در فامیل شان دارند، نشان می‌دهد این بیماری ارثی است، باید فشار چشم شان را کنترل کنند، البته طبق قانون بعد از 40 سالگی باید برای اندازه فشار چشم به پزشک متخصص مراجعه شود، زیرا گلوکومای مزمن بر اثر آزمایش روتین چشم پزشکی، تشخیص داده می‌شود.

دکتر شمس درباره عوامل خطر بروز آب سیاه می‌گوید: ضربه به چشم و بیماری دیابت که با افزایش فشار چشم همراه است موجب این بیماری می‌شوند. همچنین کسانی که آب مروارید دارند چنانچه آن را جراحی نکنند یا فاصله جراحی شان طولانی شود ممکن است به‌خاطر فشاری که به زاویه چشم وارد می‌شود آن را بسته و نوعی آب سیاه ثانویه را منجر شود. امروزه داروهای مختلفی برای کنترل بیماری فشار چشم و سایر عوامل خطر در بازار وجود دارد تا از پیشرفت بیماری و کوری جلوگیری کند. چنانچه نتوان با دارو آب سیاه چشم را کنترل کرد جراحی‌های مختلفی آن را کنترل می‌کند. مهم‌ترین توصیه این چشم پزشک در هفته جهانی گلوکوم این است، کسانی که سابقه گلوکوم در بستگان شان دارند باید آگاه باشند، زیرا آب سیاه درد خاموشی است و به آرامی چشم را تخریب می‌کند، اندازه‌گیری فشار چشم و بررسی میدان دید در کنترل آن مؤثر است.