سلامت نیوز: اخیرا بحثهای جنجالی درباره عوارض تجویز تستوسترون در هورمون درمانی جایگزینی مردان مطرح شده است. با توجه به نگرانیهای پیش رو در مورد ایمنی تستوسترون و هشدارهای ذکر شده در برگه اطلاعات دارویی، داروسازان در ارائه اطلاعات براساس شواهد بالینی به دست آمده از هورمون درمانی جایگزین و مانیتورینگ بیماران، نقش مهمی دارند. به علاوه، داروسازان در پاسخگویی به بیماران درباره اثربخشی و ایمنی این دارو جایگاه کلیدی دارند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه سپید سازمان غذا و داروی آمریکا 3 نکته به برگه اطلاعات دارویی مربوط به فراوردههای حاوی تستوسترون در سالهای اخیر اضافه کرده است. در سال 2009 میلادی، هشدار در مورد خطر انتقال دارو به زنان و کودکان به برگه اطلاعات دارویی تمام فرآوردههای پوستی به شکل ژل اضافه شده است. در سال 2014 میلادی، براساس مطالعات انجام شده پس از ورود محصول به بازار، هشدار در مورد خطر ترومبوامبولی به برگه اطلاعات دارویی فرآوردههای حاوی تستوسترون اضافه شده است.
در ماه مارس 2015 میلادی هم، سازمان غذا و داروی آمریکا، بحثهای مطرح شده در مورد ایمنی هورمون درمانی جایگزینی با تستوسترون را منتشر کرد. این بیانیه که به تمام کارخانجات تولیدکننده تستوسترون ارسال شده، با قید این شرط که در برگه اطلاعات دارویی آنها در مورد افزایش خطر حمله قلبی و حمله مغزی تذکر داده شود.
سازمان غذا و داروی آمریکا تذکر داده است که تولیدکنندگان باید در برگه اطلاعات داروییشان بهطور واضح قید کنند که: «تستوسترون از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا برای درمان جایگزینی فقط در مردانی مورد تایید است که سطوح تستوسترون آنها بهدلیل بیماریهای مربوط به بیضهها، غذه هیپوفیز یا مغز، پایین است و دچار عارضه هایپوگونادیسم هستند.»
سازمان غذا و داروی آمریکا هشدار داده است که موارد غیرمجاز متعددی از هورمون درمانی با تستوسترون گزارش شده است: «تستوسترون بهطور وسیعی برای بهبود علائم در مردانی که تستوسترون آنها به هر دلیلی-به جز روند سالمندی-پایین است، تجویز میشود.»
قبل از آنکه به بررسی هشدار لازم در مورد خطر بیماریهای قلبی-عروقی قید شده در برگه اطلاعات دارویی تستوسترون بپردازیم، مهم است که اطلاعات کاملی در موردهایپوگونادیسم داشته باشیم. هایپوگونادیسم در مردان، یک سندرم بالینی شناختی یا اکتسابی است که با کاهش سطح تستوسترون-با یا بدون افت اسپرماتوژنز-همراه است.
این عارضه با علائم و نشانههای کمبود آندروژن مشخص میشود. هایپوگونادیسم اولیه، یک بیماری عملکردی بیضه است که معمولا با کاهش غلظت تستوسترون با یا بدون مختل شدن اسپرماتوژنز و نیز بالا رفتن هورمون لوتئینه (LH) و هورمون محرک فولیکول (FSH) آزاد شده از هیپوفیز مشخص میشود.
هایپوگونادیسم ثانویه، که به آن هایپوگونادیسم هایپوگونادوتروپیک گفته میشود، یک اختلال عملکرد محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-گونادال است که با غلظت پایین تستوسترون با یا بدون اسپرماتوژنز مختل، با سطح FSH و LH طبیعی یا کاهشیافته مشخص میشود.
مردان بهطور معمول براساس علائمی که تجربه میکنند با ادامه سطح تستوسترون پایین نیازمند درمان هایپوگونادیسم هستند. طبق دستورالعمل انجمن اندوکرین آمریکا، برای هورموندرمانی در مردان بزرگسال با سندرم فقدان آندروژن، علائمی مانند افت سطح انرژی، خلق افسرده و کاهش قدرت عضلانی کلی هستند و الزاما نشاندهنده لزوم شروع درمان هایپوگونادیسم در مردان نیست.
علائم اختصاصیتر در هایپوگونادیسم عبارتند از کاهش میل جنسی، ریزش مو و احساس ناراحتی در پستان. همه این علائم ممکن است برای بیمار هشداردهنده باشند. درمان جایگزینی تستوسترون در مردانی که این علائم اختصاصی را دارند مفید دانسته شده؛ هر چند که ایمنی درمان جایگزینی تستوسترون در طولانیمدت در مطالعات متعددی زیر سوال رفته است.
مطالعات بالینی در درمان جایگزینی تستوسترون
عوارض قلبی-عروقی درمان جایگزینی تستوسترون، اولین بار در مردان سالمند با محدودیتهای حرکتی مورد توجه قرار گرفت و در نشریهای در سال 2009 میلادی منتشر شد. در این مطالعه که TOM نام دارد، اثرات تجویز تستوسترون در قدرت عضلانی در مردان سالمند بررسی شد. مطالعه خیلی زود متوقف شد؛ زیرا در گروه دریافتکننده تستوسترون، میزان شیوع عوارض قلبی-عروقی به میزان قابلتوجهی رو به افزایش بود.
در سال 2014 میلادی، 2 مطالعه برای ارزیابی حوادث قلبی-عروقی متعاقب مصرف تستوسترون به چاپ رسید. مطالعات مطرح کردند که صرفنظر از سابقه قبلی بیماری قلبی-عروقی، افزایش خطر مشکلات قلبی-عروقی در مردان سالمند وجود دارد.
ویگن و همکارانش گزارش کردند که در مطالعه گذشته نگر کوهورت آنها روی مردان سالمند، بین سطوح پایین تستوسترون و بیماری عروق کرونری، رابطه مستقیم وجود دارد. این مطالعه نشان داد که خطر حمله مغزی، حمله قلبی و مرگ در گروه دریافتکننده درمان جایگزینی با تستوسترون، در مقایسه با گروه کنترل دریافتکننده دارونما وجود دارد.
فینکل و همکارانش نیز نتایج متاآنالیزی را گزارش کردند که نشان داد مردان بالای 65 سال صرفنظر از سابقه مشکلات قلبی-عروقی، با خطر دو برابری ابتلا به حملات قلبی روبرو هستند. همچنین مشخص شد که در مردان کمتر از 65 سال با سابقه قبلی مشکلات قلبی-عروقی، دو تا سه برابر خطر حمله قلبی بیشتر میشود. مطالعات انجام شده توسط فینکل و ویگن، تردیدهایی را در درمان با آندروژن ایجاد کرد.
محققان اعتراضهای خود را به این مطالعات اعلام کردند و تذکر دادند که نتایج بهدستآمده از این دو مطالعه گذشتهنگر، در برابر 20 سال یافتهها به نفع درمان با تستوسترون هیچ است. انجمن اندوکرین آمریکا، انجمن ارورلوژی آمریکا و انجمن پزشکی اختلال جنسی آمریکای شمالی، همه بیانیههای خود را صادر کردند و اعتراض کردند که مطالعات مخالف درمان جایگزینی تستوسترون، آیندهنگر نبودهاند و برای زیر سوال بردن درمان با تستوسترون کافی نیستند.
اخیرا مطالعه دیگری از سوی انستیتو ملی سالمندی آمریکا برای بررسی بهبود علائم فیزیکی، اختلال جنسی، کاهش خطر بیماریهای قلبی-عروقی و دیابت متعاقب درمان با تستوسترون انجام شد. هر چند که محقق اصلی این پژوهش پیتر جی اسنیدر، هشدار داده که این مطالعه برای ارزیابی افزایش مشکلات قلبی-عروقی در بیماران طراحی نشده است.
دستورالعملهای درمان جایگزینی تستوسترون
در کنار علائم و نشانهها، هایپوگونادیسم در مردان با اندازهگیری سطوح تستوسترون در دو ویزیت جداگانه تشخیص داده میشود. تکرار اندازهگیری تستوسترون ضروری است، زیرا سطح تستوسترون در طول روز نوسان دارد.
برای اندازهگیری خطر ابتلا به بدخیمی پروستات، اندازهگیری PSA هر 3 تا 6 ماه یکبار و سپس سالیانه توصیه میشود. سطح هماتوکریت نیز مطابق با جدول اندازهگیری PSA برای بررسی خطرهایپوکسی و آپنه هنگام خواب توصیه میشود. سایر آزمونهای معمول نیز توصیه میشود.
بحث و نتیجهگیری
در هنگام مشاوره با یک بیمار برای شروع تستوسترون درمانی جایگزین، لازم است توضیح دهید که این درمان فقط برای درمانهایپوگونادیسم است و بهعنوان درمان اصلی اختلال نعوظ نیست. البته یافتههایی به نفع درمان جایگزینی تستوسترون در مردان با هایپوگونادیسم که به درمان با مهارکننده فسفو دی استراز نوع5 جواب ندادهاند، وجود دارد.
محصولاتی که برای تستوسترون درمانی جایگزین مورد استفاده قرار میگیرند، باید حتما زیر نظر پزشک تجویز شوند. در مورد ترکیبات ژل و محلول تستوسترون، بیمار باید مراقب انتقال اشتباه آن به زنان و کودکان باشد. دو فرمولاسیون دیگر تستوسترون با نامهای آوید (Aveed) و تستوپل (Testopel)، باید حتما در مرکز درمانی مصرف شوند. آوید (تستوسترون آندکانوات)، فرم تزریقی طولانیاثر است.
بیماران باید پس از تزریق، برای مدت حداقل 30 دقیقه در مرکز درمانی تحتنظر گرفته شوند. دوز آغازین برای آوید، 750 میلیگرم و سپس 750 میلیگرم مدت 4 هفته بعد است. سپس این دوز باید هر 10 هفته تکرار شود. تستوپل، پلت تستوسترون است که توسط پزشک در ناحیه ران یا منطقه دیگری از بدن که حاوی چربی زیرپوستی است، زیر پوست بیمار گذاشته میشود.
عوارض جانبی احتمالی به دنبال مصرف تستوپل مشابه سایر اشکال تستوسترون است. عوارضی نظیر کاهش انسولین و نعوظ طول کشیده، در مورد این محصول نیز مطرح هستند.
نظر شما