سه‌شنبه ۲۲ اسفند ۱۳۸۵ - ۰۰:۰۰
کد خبر: 1682

آیا می دانید طبق آمارهای جدید ، سالانه حدود یک چهارم از مرگ و میرهای بخش مراقبت های ویژه بیمارستانی (ICU) مربوط به عفونت های بیمارستانی است؟

درمان عفونت های بیمارستانی

نکته قابل توجه در این میان آن که موثرترین دارو از میان آنتی بیوتیک ها برای کنترل و درمان این عفونت ها ، دارویی با عنوان اکسی پیم یا سفپیم است که دارویی از نسل چهارم آنتی بیوتیک ها محسوب می شود. در واقع اکسی پیم ، پوشش ضدمیکروبی بسیار وسیعی روی گونه های باکتریایی عامل ایجاد عفونت های بیمارستانی به وجود می آورد.
در این خصوص باخبر شدیم که چندی پیش یک شرکت داروسازی داخلی برای نخستین بار در کشور موفق به تولید سفپیم به عنوان اولین و مهمترین عضو نسل چهارم آنتی بیوتیک ها شده است. به این بهانه ما با دکتر غلامحسین فرزندی ، یکی از مسوولان این طرح به گفتگو نشسته ایم.

اصولا آنتی بیوتیک ها جزو کدام دسته از ترکیبات دارویی محسوب می شوند و چه ساختاری دارند؟
امروزه به موازات شناخت بیشتر بیماری ها ، داروهای مختلفی کشف یا طراحی می شود که پس از تولید ، وارد بازار دارویی می شوند. این داروها در دسته های متفاوتی جای می گیرند. داروهای قلبی عروقی ، داروهای گوارشی ، داروهای اعصاب و روان ، داروهای تنفسی و داروهای ضدعفونت از دسته های مهم دارویی هستند. داروهایی که برای درمان عفونت ناشی از میکروارگانیسم هایی همچون باکتری ها ، قارچها ، تک یاخته ها یا ویروس ها به کار می روند داروهای ضدعفونت (Anti-infective) نامیده می شوند. آنتی بیوتیک ها دسته ای از داروهای ضدعفونت هستند که سبب مرگ یا توقف رشد باکتری ها می شوند و از منابع طبیعی به دست می آیند. بیشتر آنتی بیوتیک ها تاثیری روی عفونت های ویروسی یا قارچی ندارند.
آنتی بیوتیک ها خود به چند دسته تقسیم می شوند که پنی سیلین ها ، سفالوسپورین ها ، تتراسایکلین ها ، آمینوگلیکوزیدها ، فلوروکینولون ها ، ماکرولیدها و سولفونامیدها از مهمترین آنها هستند.

آنتی بیوتیک ها در صورت داشتن چه نوع سیستم عملکردی با عفونت ها و دیگر عوامل بیماری زا مقابله می کنند؟
داروهای ضدباکتری یا سبب توقف رشد و تکثیر باکتری ها می شوند یا باعث مرگ آنها می شوند. به عنوان مثال پنی سیلین ها و سفالوسپورین ها که مهمترین و رایج ترین دسته آنتی بیوتیک ها هستند ، مانع از ساخت دیواره سلولی محافظ باکتری ها می شوند و با ضعیف کردن این دیواره سبب متلاشی شدن باکتری ها می شوند.

روند ساخت آنتی بیوتیک ها از نظر توسعه و تکمیل ساختمان و اثرات دارویی به مرور زمان شامل چه پیشرفت یا تحولاتی شده است؟
اولین بار در سال 1928 دانشمندی اسکاتلندی به نام الکساندر فلمینگ به اثر ضدباکتریایی نوعی کپک به نام پنی سیلیوم نوتاتوم پی برد. 12 سال بعد ، یعنی در سال 1940 داروی پنی سیلین با قیمت بالایی (هر دوز دارو 20 دلار) وارد بازار شد و به درمان بسیاری از بیماری های عفونی کمک کرد. در سال 1943مساله مقاومت برخی از میکروب ها به آنتی بیوتیک ها مطرح شد.
این موضوع سبب شد تا دانشمندان با دستکاری مولکول پنی سیلین و ایجاد تغییر روی آن بتوانند پنی سیلین های نیمه صناعی را تولید کنند. اولین پنی سیلین نیمه صناعی ، آمپی سیلین بود که در سال 1961 کشف شد.

مختصری درباره سفالوسپورین ها و جدیدترین داروی این گروه یعنی سفپیم و مشخصات و ویژگی های خاص آن به عنوان دارویی از نسل چهارم برایمان بگویید؟ نسل چهارم چه ویژگی ها و مزیتهایی نسبت به نسلهای پیشین دارد؟
سفالوسپورین ها یکی از مهمترین و ارزشمندترین دسته های آنتی بیوتیکی هستند که طیف اثر ضدمیکروبی وسیع و کاربرد فراوانی در درمان عفونت ها دارند. سفالوسپورین ها از نظر طیف اثر ضدمیکروبی ، به 4 گروه یا نسل طبقه بندی می شوند. سفالوسپورین های نسل یک مانند سفالکسین و سفازولین پوشش ضدمیکروبی خوبی روی دسته ای از باکتری های موسوم به باکتری های گرم مثبت (که عامل عفونت هایی مانند عفونت گوش میانی ، عفونت های پوستی و آنفلوآنزا هستند) دارد و در مقابل روی باکتری های گرم منفی چندان موثر نیستند.
سفالوسپورین های نسل دوم مانند سفوروکسیم که تاثیر آن روی باکتری های گرم مثبت کماکان حفظ شده است تاثیر متوسطی روی باکتری های گرم منفی دارند. از جمله بیماری هایی که با تجویز این آنتی بیوتیک پاسخ درمانی مناسبی دارند ، می توان به عفونت های سینوزیت حاد و عفونت های تنفسی فوقانی اشاره کرد. سفالوسپورین های نسل سوم مانند سفیکسیم و سفتریاکسون برخلاف سفالوسپورین های نسل اول و دوم روی گرم منفی ها بسیار موثر هستند. نسل چهارم سفالوسپورین ها جدیدترین گروه سفالوسپورینی است و سفپیم اولین و مهمترین عضو این گروه است. سفپیم هم روی باکتری های گرم مثبت و هم روی باکتری های گرم منفی اثر بسیار خوبی دارد به طوری که فعالیت آن روی باکتری های گرم منفی و برخی از باکتری های گرم مثبت بسیار قوی تر از سفالوسپورین های پیشین است.

کاربرد اصلی سفپیم چیست؟ چرا گفته می شود این آنتی بیوتیک برای درمان عفونت های بیمارستانی موثر است؟
سفپیم در سال 1996 مورد تایید سازمان دارو و غذای امریکا(FDA) قرار گرفت. از آنجا که این آنتی بیوتیک طیف درمانی وسیعی را شامل می شود ، به طور کلی در درمان عفونت های شدید و پیچیده موثر واقع می شود. از کاربردهای متعدد آن می توان به درمان پنومونی (ذات الریه) بیمارستانی یا اکتسابی ، درمان عفونت های ادراری شدید و پیچیده ، درمان عفونت های پوست و ساختار آن (بویژه در سوختگی ها) ، درمان تجربی و تک دارویی بیماران نوتروپنیک تب دار و درمان عفونت های داخل شکمی (همراه با داروی مترونیدازول) اشاره کرد.
همچنین بر اساس تاییدیه FDA این آنتی بیوتیک را می توان برای درمان کودکان با سن 2 ماه به بالا در موارد اشاره شده و هم چنین در مننژیت و عفونت های خونی نیز تجویز کرد.
طبق آمارهای جدید ، سالانه حدود یک چهارم از مرگ و میرهای بخش مراقبت های ویژه بیمارستانی (ICU) مربوط به پنومونی بیمارستانی است. از آنجا که اکسی پیم پوشش ضد میکروبی بسیار وسیعی روی گونه های باکتریایی عامل ایجاد این عفونت یعنی پسودومونا آئروژینوزا ، کلبسیلا پنومونیه ، انتروباکترها ، پروتئوس میرابیلیس ، اشریشیا کولی و استرپتوکوک پنومونیه دارد این آنتی بیوتیک یک داروی خط اول برای درمان پنومونی بیمارستانی یا پنومونی اکتسابی محسوب می شود.

داروی اخیر هم اکنون در چه مرحله ای از تولید در کشور است؟
سفپیم در ابتدای سال 2005 برای اولین بار در ایران به وسیله شرکت داروسازی اکسیر با نام تجاری اکسی پیم به شکل ویالهای تزریقی 500 میلی گرمی ، یک و دو گرمی تولید شد. ماده اولیه بسیاری از سفالوسپورین های ساخته شده به وسیله شرکت داروسازی سازنده سفپیم در کشور از شرکتهای معتبر داروسازی جهان همچون فوجی ساوای ژاپن تهیه می شود به همین دلیل این سفالوسپورین ها از سطح کیفی مشابهی با داروهای تولید شده در کشورهای پیشرفته برخوردار هستند. هم اکنون اقدامات اولیه برای ثبت و صادرات این دارو به بازارهای منطقه ای و جهانی انجام شده است.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha