سلامت نیوز: به نظر میرسد مشكلات زندگی تمامی ندارند، به حدی كه این روزها دنیای اموات هم با مشكلات ریز و درشتی دست و پنجه نرم میكند. تكمیل شدن ظرفیت بهشت زهرا (س) یكی از خبرهای مهمی بود كه در چند ساله اخیر باعث شد طرح احداث گورستانی جدید مورد توجه قرار گیرد، اما مشكل بهشت زهرا (س) تنها تكمیل ظرفیت آن نیست؛ راه یافتن فاصله طبقاتی به این مكان كه در خرید قبر، سنگ قبر و مراسم كفن و دفن نمود پیدا میكند باعث شده است آرامش از گورستانها رخت بربندد.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه آرمان نوشت: تهران - جاده قدیم قم؛ اینجا جایی است كه همهچیز با یك پایان، آغاز میشود. بهشت زهرا، جایی كه در 49 سال اخیر منزل پایانی بسیاری از تهرانیها بوده است. سال 1345 بود كه تعدد گورستانهای پایتخت دردسرساز شد. مسئولان به فكر ساخت یك گورستان رسمی برای پایان دادن به تعدد گورستانها افتادند. در ابتدا به دلیل وجود گورستانهای محلی در نقاط مختلف تهران از بهشت زهرا (س) استقبالی نمیشد تا اینكه سرانجام با دفن محمدتقی خیال در قطعه یك ردیف یك شماره یك بهشت زهرا (س) در تیر سال 49 این گورستان جدید مورد بهرهبرداری قرار گرفت و در كمتر از 46 سال استقبال از این گورستان به حدی افزایش پیدا كرد كه ظرفیتش پر شد. در بهشت زهرا (س) برای دفن اموات قطعات مختلفی وجود دارد كه میتوان آنها را به قطعه عمومی، قطعات شهدا، خانواده شهدا، هنرمندان و نام آوران، اصحاب رسانه و قطعه اهدای عضو و آرامگاههای خانوادگی تقسیمبندی كرد. روزانه به طور متوسط حدود 120 تا 170 نفر در بهشت زهرا دفن میشوند كه رقم سالانه آن به حدود 50هزار نفر میرسد. در 49 سالی كه از عمر بهشت زهرا میگذرد بالای یك و نیم میلیونی تهرانی در آنجا دفن شدهاند. یكی از مشكلات مهم بهشت زهرا كه در یك دهه اخیر بارها درباره آن هشدار داده شده است تكمیل ظرفیت این مكان است. این مساله در یك ساله اخیر به طور جدی مورد توجه قرار گرفت و صحبت از بهشت زهرای 2 به رسانهها راه یافت.
گورستانهای در نقاط مختلف شهر
اردیبهشت ماه امسال، معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری تهران با تاكید بر اینكه در حال حاضر بهشتزهرا (س) تا سال 97 گنجایش دفن متوفیان را دارد، افزود: فضای بهشت زهرا (س) فعلی حدود 800 هكتار است و روزانه از 170 متوفی پایتخت، 120 تن از آنها در بهشتزهرا تدفین میشوند. مجتبی عبداللهی با اشاره به وجود 120 قبرستان متروكه و متبركه در تهران خبر داد و افزود: 60 مورد از این قبرستانها به طور كامل از بین رفته و تغییر كاربری دادهاند ولی 80 قبرستان باقیمانده است كه از این بین تعدادی قبرستانهای قدیمی و متبركه است و نگاه این است كه بررسیهای میدانی برای احیای آن صورت بگیرد. در آن مقطع عبداللهی از مكانیابی برای گورستانی جدید در شرق و جنوب تهران سخن گفته بود. 2 سال مانده به پر شدن ظرفیت بهشت زهرا تكاپوها برای ساخت گورستانی جدید افزایش یافتند و در نهایت بهشت زهرای2 در امتداد بهشت زهرای سابق قرار گرفت و گفته میشد كه بخشی از شهر آفتاب گورستان میشود. یك عضو شورای شهر در پاسخ به این سوال «آرمان» كه راهحل بلندمدت برای حل مشكل پر شدن ظرفیت بهشت زهرا چیست؟ میگوید: نقطهای كه در حال حاضر برای بهشت زهرا2 در امتداد بهشت زهرا در نظر گرفته شده است در كوتاهمدت میتواند ظرفیت بهشت زهرا را افزایش دهد و مشكل پر شدن ظرفیت بهشت زهرا را حل كند ولی شهرداری برای حل این مشكل در درازمدت باید راهكارهای دیگری را دنبال كند كه ظرفیتسازی برای ساخت گورستانهایی در نقاط مختلف شمال، جنوب، شرق و غرب یكی از این اقداماتی است كه باعث میشود دسترسی افراد به اموات شان در هر منطقه آسانتر شود. غلامرضا انصاری به ساماندهی تجملاتی كه در كفن و دفن مردگان وجود دارد اشاره میكند و میافزاید: بحث زیباسازی و مبلمان آرامستانها كاری است كه سازمان بهشت زهرا با كمك سازمان زیباسازی شهرداری باید به ساماندهی آن بپردازد. امیدواریم در گورستان جدید این نكات مورد توجه قرار گیرند و از تنوعهای غیرموزون و آزاردهنده در گورستانها كاسته شود تا در حین اینكه فضای گورستان زیبایی مورد نظر را داشته باشد برای مراجعان هم مشكلی پیش نیاید و فاصله طبقاتی موجود در قبرستان كسی را آزار ندهد.
قیمت نجومی قبرها در گورستانهای تهران
شورای شهر اردیبهشت ماه امسال 11 نوع قیمت متفاوت برای فروش قبر در گورستان تهران بسته به جانمایی قبرها در قبور جدید، فاز یك و فاز دو بهشت زهرا (س) و همچنین متناسب با ظرفیت باقیمانده قطعات، تعیین كرد به این صورت كه هر چقدر ظرفیت دفن كمتر میشود و تعداد قبرهای ایجادشده افزایش مییابد، قیمت فروش قبر نیز بالاتر میرود. بر اساس این مصوبه، قیمت قبر از رایگان برای افراد بیبضاعت و بلاصاحب شروع شد و به 20 میلیون در قطعه یك بهشت زهرا رسید. اما در واقعیت با توجه به پیش فروشهایی كه تا قبل از این صورت گرفتهاند و دلالیهایی كه در جریان هستند به نظر میرسد كه قیمت قبر در بهشت زهرا از این نرخهای مصوب هم بالاتر برود. از دیگر قبرستانهای شناخته شده در تهران كه خرید قبر در آنجا قیمتهای بسیار بالاتر از بهشت زهرا (س) دارد میتوان به امامزاده صالح در فرحزاد، شاه عبدالعظیم در شهر ری، امامزاده پنج تن در لویزان، امامزاده اسماعیل چیذر در جنوب چیذر و بالای بزرگراه صدر، ابن بابویه نخستین گورستان شهر ری و دومین گورستان تهران و امامزاده عبدا... شهر ری اشاره كرد. از آنجایی كه ظرفیت این قبرستانها محدود است و در بعضی از آنها فروش قبر ممنوع است مگر قبرهایی كه از قبل پیش فروش شدهاند، قیمت قبر در این مكانها سر به فلك میكشد برای نمونه قیمت قبر در امامزاده صالح و امامزاده اسماعیل چیذر بالای 100میلیون تعیین شده است. اما قیمتها از این هم بالاتر میروند برای نمونه قیمت هر قبر در قسمت صحن شاه عبدالعظیم، ۶۰۰میلیون تومان است، در امامزاده عبدا... شهر ری كه دفن مردگان مگر در گورهای از پیش خریداری شده در آنجا از دهه پنجاه متوقف شده است، قیمت قبر به 300 تا 400 میلیون میرسد. با این اوصاف میتوان گفت كه تقسیمبندی بالا شهری، پایین شهری كه نمای تهران را منزجركننده كرده است به گورستانها هم راه یافته است.
وقتی فاصله طبقاتی به مرگ هم میرسد
فاصله طبقاتی را حتی در اسكان در منزل ابدی هم میتوان دید. در چند ساله اخیر پر شدن ظرفیت بهشت زهرا به حدی پررنگ شده است كه بسیاری مشكلات دیگر این سازمان را به حاشیه رانده است. كافی است یكبار راهتان به این مكان بیفتد تا مراسمهای ترحیم آنچنانی در مقابل مراسمهای سوت و كور، مقبرههای خانوادگی در مقابل قبرهای معمولی و سنگ قبرهای چند ده یا چند صد میلیونی در مقابل سنگ قبرهای چند صد هزار تومانی در جایی كه قرار است فقیر و غنی نشناسد هم توجه شما را جلب كند. این روزها فاصله طبقاتی در جامعه ایران كارش به جایی رسیده است كه به منزل آخر هم راه یافته است. سنگ قبرها تبدیل به نشانیهایی شدهاند كه به ما میگویند اینجا هم فاصلههای دنیای زندگان را از یاد نبر! این متوفا از طبقه بالای جامعه است، آن مرده از طبقه پایین. مادربزرگ میگفت هرگاه دلت گرفت و خواستی آرامش بیابی به قبرستان سری بزنی، غم و غصه هایت فروكش خواهند كرد وقتی كه ببینی همه، هر كس و هر چیز كه باشیم به آنجا میرویم. مادربزرگ راست میگفت گورستانها آرامش میدهند اما نه در شهری كه گورستانهایش هم فاصلهها را فریاد میزنند! زهرا 30 ساله ماجرای دفن مادربزرگش را در سال 92 اینگونه بیان میكند: ما میخواستیم در یكی از بهترین مكانهای بهشت زهرا كه قبر اختصاصی داشته باشد او را دفن كنیم، برای همین تصمیم گرفیتم در قسمت قدیمی بهشت زهرا برایش یك قبر بخریم، اما قیمت قبر در این مكان از 100 میلیون هم عبور میكرد برای همین مجبور شدیم او را در یك مكان معمولیتر با خرید یك قبر 35 میلیونی دفن كنیم. قبری كه ما خریدیم سه طبقه بود و برای اینكه نمیخواستیم كسی دیگر را آنجا دفن كنند هر سه طبقه را خریدیم. او چند طبقه شدن قبرها را یكی از بزرگترین مشكلات بهشت زهرا میداند و میگوید: به نظر من اكثر افراد دوست ندارند بعد از فوتشان كس دیگری را بالای سرشان دفن كنند. من خودم شخصا دوست دارم قبرم فقط مال خودم باشد و كس دیگر هم آنجا نباشد.
لوكسگرایی به متوفیان هم رسیده است
یك جامعهشناس درباره بازتولید فاصله طبقاتی در گورستانها به «آرمان» میگوید: جامعه ایران یك جامعه لوكسگراست و لوكسگرایی به تمام جنبههای زندگی افراد تسری پیدا كرده است و همین باعث شده كه این لوكسگرایی به متوفیان هم برسد. زمانی كه افراد در جامعه خود را با مال و منالشان تعریف میكنند در مراسم برای دفن مردگان، خرید قبر و سایر مراحل كفن و دفن هم پیروی از تجملات ادامه مییابد. امیرمحمود حریرچی درباره قانونگذاری برای ایجاد محدودیت برای استفاده از تجملات غیرضروری در دفن مردگان میگوید: در حال حاضر هم در این زمینه قانون وجود دارد ولی مساله اصلی این است كه با به وجود آمدن دلالانی در خرید قبر و دفن مردگان قانونها هم دور زده میشوند. از سوی دیگر مساله حق انتخاب افراد برای دفن مردگانشان باعث شده كه قانون نتواند به خوبی در این زمینه وارد شود. او به كاهش ارزشهای اخلاقی در جامعه اشاره میكند و میافزاید: این مشكل را تنها از طریق رشد دادن اخلاقیات در جامعه میتوان حل كرد. باید سادهزیستی همراه با احترام در مراسم كفن و دفن مردگان در جامعه رواج داده شود تا اینگونه مسائل حل شوند. حریرچی به وضعیت نامناسب گورستان جدید كه در حال گودبرداری آن هستند اشاره میكند و میگوید: در این قسمت جدید قبرهای بتنی با فاصله چند سانتیمتری از هم ساخته شدهاند. این قبرهای بتنی سه طبقه هستند و قیمتهای پایین تری هم دارند ولی دفن مردگان در این نوع قبرها متناسب با آداب و رسوم و احترامی كه در فرهنگ ایرانی برای مردگان قائل هستند، نیست. از سوی دیگر با فاصله كمی كه قبرها با یكدیگر دارند در هنگام مراسم دفن ممكن است برای افراد حاضر در مراسم اتفاقی روی دهد و در این قبرهای بتنی عمیق بیفتند. مرده را باید با احترام دفن كرد اما با احترام دفن كردن مرده با لوكسگرایی فرق دارد.
به نظر میرسد مشكلات زندگی تمامی ندارند، به حدی كه این روزها دنیای اموات هم با مشكلات ریز و درشتی دست و پنجه نرم میكند. تكمیل شدن ظرفیت بهشت زهرا (س) یكی از خبرهای مهمی بود كه در چند ساله اخیر باعث شد طرح احداث گورستانی جدید مورد توجه قرار گیرد، اما مشكل بهشت زهرا (س) تنها تكمیل ظرفیت آن نیست؛ راه یافتن فاصله طبقاتی به این مكان كه در خرید قبر، سنگ قبر و مراسم كفن و دفن نمود پیدا میكند باعث شده است آرامش از گورستانها رخت بربندد.
نظر شما