سلامت نیوز: بهره‌برداری از معدن طلای موته در قلب پناهگاه ارزشمند محیط زیست اصفهان، در پی برخی پژوهش‌ها نشان از آلودگی‌های سیانوری هوای این منطقه و ورود این ترکیبات خطرآفرین به آب و خاک پناهگاه حیات وحش موته دارد، پناهگاهی که پرجمعیت‌ترین منطقه حفاظت شده از نظر حیات وحش در کشور است. نتایج یک تحقیق نشان داده، سیانور به دلیل سرزیرشدن رسوبات و نشست آن از دیواره سد باطله که محل انباشت پسماند و رسوبات معدن طلا موته است تا فاصله حدود ٧٥متر انتشار یافته و در فواصل دورتر آلودگی به سیانور در حد نمونه‌هایی مشاهده شده است.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه سایه نوشت: معدن طلای موته در ۲۷۰کیلومتری جنوب غرب تهران در رشته کوه‌های به نسبت پست واقع در جنوب دلیجان-شمال غربی میمه و شمال شرقی گلپایگان قرار دارد. فاصله‌ی مجتمع معدنی موته از روستای موته که در کنار جاده آسفالته گلپایگان قرار دارد، ۸ تا ۱۰کیلومتر است. ارتفاع منطقه از سطح دریا ۱۹۰۰ تا ۲۳۰۰متر است. معدن‌های عمده در ناحیه طلادار موته عبارتند از: معدن طلای چاه خاتون، معدن طلای سنجده، معدن طلای دره اشکی، معدن طلای تنگه زر، معدن طلای چشمه گوهر، معدن طلای قرم قرم، معدن طلای چاه باغ، معدن طلای چاه علامه و معدن طلای سه کلپ. معادن طلای مذکور که اغلب در امتداد شکستگی‌های مناطق دگرسان به وجود آمده‌اند، در اثر تجمع کانی‌های فلزی طلا دار از قبیل پیریت و کالکوپیریت‌های طلا دار داخل سنگ‌های منطقه در داخل شکاف‌های گسل‌های موجود که به صورت تله‌ای برای گرفتن آن‌ها عمل کرده است، ایجاد شده‌اند و چون فقط در حد گسترش عمقی و طولی و عرضی گسل موجود توانسته‌اند تجمع یابند، پس اغلب دارای گسترش عمقی و عرضی زیاد نبوده و گسترش طولی آن‌ها نیز بستگی به طول گسل مذکور دارد. وضعیت زمین‌شناسی طلای موته طی چندین گزارش به صورت جامع توسط زمین شناسان ایرانی و خارجی تهیه و در آرشیو شرکت طلای ایران موجود است.
موته از حدود ۴۰۰۰ سال قبل شناخته شده بود. در دوره قاجاریه به خصوص در زمان امیر کبیر، اقداماتی برای بهره‌برداری از معادن طلا به عمل آمد. از معدن طلای موته در این دوره بهره‌برداری شده است. در سال ۱۳۳۶ بود که مسلم شد در موته معادن طلا به مقدار قابل توجه وجود دارد و به همین جهت فعالیتی که آغاز گشته بود به همین ترتیب تا آخر سال ادامه یافت. در سال‌های ۱۳۳۸ و ۱۳۳۹ با اعتباری که از محل بودجه برنامه دوم تحصیل شد، دامنه اکتشاف در محل توسعه یافت و در نتیجه ذخیره سنگ طلای معدن موته در حدود یکی دو میلیون تن تخمین زده شد. بنابراین معادن مزبور ارزش این را داشت که مورد استخراج و بهره برداری قرار گیرد. اما انجام عملیات وسیع‌تر در مورد این معادن به برنامه سوم موکول شد. در سال ۱۳۴۱طرحی برای تجهیز و توسعه معدن طلای موته تهیه شد و برای اجرای آن از سازمان برنامه درخواست اعتبار شد. در طرح پیش بینی شده بود که یک دستگاه تغلیظ(سیانوراسیون) برای جدا کردن طلا از سنگ خارجی به ظرفیت ۲۰۰تن در روز خریداری شد. در نیمه دوم سال ۱۳۴۲ طرح مزبور مورد تصویب قرار گرفت و اعتباری در حدود ۷۱ میلیون ریا ل برای اجرای آن تخصیص یافت.
عملیات ساختمانی کارخانه و تاسیسات دیگر و حفاری‌های اکتشافی و تجهیزات تونل و حتی احداث جاده‌ای به طول ۴۲.۵ کیلومتر و تسطیح جاده‌های موجود معدن انجام گرفت و خریداری کارخانه سیانوراسیون به سال آینده محول شد. در نتیجه ادامه تحقیقات و اکتشافات میزان ذخیره معدن موته تا ۲میلیون تن سنگ طلا مسلم شده است. عملیات اکتشافی سیستماتیک در سال ۱۳۵۸ شروع شده است. مساحت معدن موته زاید بر ۲۵ کیلومتر مربع برآورد شده است و در آن در حدود ۲میلیون تن سنگ طلا خوابیده، بنابراین در صورت استخراج علمی و تکنولوژیکی در هر سال، ۴۰۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم طلا محصول خواهد داد. هزینه مقدماتی بهره برداری ۳۰۰ میلیون تومان بوده و حتی قرار بر این بوده که کمپانی آلمانی گروپ و آفریقای جنوبی با ایران شریک شوند. دولت وقت با دریافت گزارش معدن موته قضیه را به طور جدی دنبال کرد و وزارت معادن و فلزات مامور شد با نصب کارخانه (سیانوراسیون) در نزدیکی اصفهان، معدن موته را به زیر استحصال ببرد. ۳۱ اردیبهشت ۱۳۷۵ از فرآوری ۱۲۷هزار تن سنگ معدن موته ۲۵۷ کیلوگرم طلا و از آنجائیکه طلا معمولا با نقره همراه است، حدود ۲۵ کیلوگرم نقره نیز به دست آمده است.
تهدیدی برای حیات وحش
بهره‌برداری از معدن طلای موته در قلب پناهگاه ارزشمند محیط زیست اصفهان، در پی برخی پژوهش‌ها نشان از آلودگی‌های سیانوری هوای این منطقه و ورود این ترکیبات خطرآفرین به آب و خاک پناهگاه حیات وحش موته دارد، پناهگاهی که پرجمعیت‌ترین منطقه حفاظت شده از نظر حیات وحش در کشور است، اما حمیدرضا ظهرابی مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان ایزوله شدن سیانور استفاده شده در معدن طلای موته را در سدهای باطله مانع از انتشار این مواد خطرناک دانسته و میزان آن را قابل مشاهده نمی‌داند.
انتشار سیانور و پیشروی آن در حیات وحش
برای استخراج طلای معدن موته از یک ماده سمی به نام سیانور استفاده می‌شود، به طوری‌که سیانور در حضور اکسیژن طلا را حل می‌کند و از نظر زیست محیطی، فناوری طلا با سیانور و ترکیبات سمی آن موجب آلایندگی خاک و هوا می‌شود. حاجی دلیکانی نماینده‌ی مردم شاهین شهر در این‌باره می‌گوید: به دلیل فناوری طلا با سیانور در معدن طلای موته، ترکیبات سمی حاصل از این اقدام، موجب آلایندگی خاک و هوا شده اما محیط زیست در این ارتباط هیچ اقدامی انجام نداده است. اما حمیدرضا ظهرابی مدیر کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان دراین خصوص معتقد است: سیانور مورد استفاده در معدن طلای موته درسدهای باطله ایزوله نگهداری می‌شود و از این رو تقریبا آلودگی را به دنبال نخواهد داشت این در حالی است که نتایج یک تحقیق نشان داده، سیانور به دلیل سرزیرشدن رسوبات و نشست آن از دیواره سد باطله که محل انباشت پسماند و رسوبات معدن طلا موته است تا فاصله حدود ٧٥متر انتشار یافته و در فواصل دورتر آلودگی به سیانور در حد نمونه‌هایی مشاهده شده است.
خطر مرگ
حالا که ظهرابی مدیرکل حفاظت محیط زیست اصفهان آلودگی سیانوری معدن طلا موته را در منطقه حفاظت شده با بیان قابل مشاهده نبودن آن ذکر می‌کند، آیا حیات وحش پرجمعیت‌ترین منطقه حفاظت شده کشور از نفوذ سیانور و آلودگی خاک و آب در امان خواهند بود؟ وی در این‌باره می‌گوید: سیانور برای حیوانات حفاظت شده موته می‌تواند بسیار خطرناک باشد ولی این آلودگی اکنون قابل مشاهده نیست.
نبود مطالعات جامع زیست‌محیطی در حوزه‌ی معادن
طبق منابع علمی باطله‌های معادن بسیار سمی بوده و با انحلال آن‌ها، خطر آلودگی کل منطقه را تهدید می‌کند و حالا که برای استحصال طلا در موته از سیانور استفاده می‌کنند اسیدهایی در محیط آزاد می‌شود و آنچه جای تامل دارد،نبود تحقیقات و پژوهش‌هایی از جانب مسئولان محیط زیست درخصوص بررسی‌های زمین شناسی و زیست محیطی معادن است. گفتنی است، معدن طلا موته در میان معادن اصفهان از برترین‌ها در رعایت مسائل زیست محیطی بوده و پناهگاه حیات وحش موته دارای ٤٧٨ گونه گیاهی ،٢٥ گونه پستاندار، ٨٨گونه پرنده، ٢٥گونه خزنده و یک گونه دوزیست و دارای شاخص‌های جانوری به نام آهوی ایرانی، پلنگ، گربه وحشی، کفتار، گرگ، شغال، روباه، گراز است.
نظر شما