سلامت نیوز:لازم نیست جای دوری برویم، كافی است به خانواده‌هایی كه در اطراف خودمان هستند نگاهی بیندازیم تا حكمرانی تفكر تك فرزندی را مشاهده كنیم. غلبه نگاه تك فرزندی اما موجب شده آنچه نگران آن بودیم اتفاق بیفتد و بر اساس آمار سازمان ثبت احوال رشد جمعیت وارد مرحله بحرانی رشد منفی شود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جوان، چند سال است كه كارشناسان درباره بحرانی شدن رشد جمعیت هشدار می‌دهند. این بحران تا حدی جدی است كه حتی رهبر معظم انقلاب هم وارد این حوزه شدند و بر لزوم حفظ سیمای جوان جامعه تأكید كردند.
با این وجود به رغم سپری شدن چند سالی از این هشدار اقدامات مؤثری در راستای افزایش جمعیت صورت نگرفت و نه فقط در حوزه مشوق‌های جمعیتی مانند افزایش مرخصی زایمان یا در نظر گرفتن تسهیلاتی برای مادران دارای فرزند خردسال ناتمام ماند بلكه حتی هنوز هم بندهای تنبیهی در نظر گرفته شده برای فرزند چهارم پابرجاست. سند این ادعا را می‌توانید در سایت برخی شركت‌های بیمه‌ای خصوصی كه عهده‌دار بیمه‌های مكمل هستند مشاهده كنید.
مجموع تنبیهاتی كه همچنان برداشته نشده در كنار تشویق‌هایی كه باید صورت می‌گرفت اما جایش خالی است به همراه غلبه فرهنگ فرزند كمتر زندگی بهتر موجب شده پیش‌بینی‌های ناخوشایندی كه درباره آینده جمعیت كشور وجود داشت كم‌كم خودنمایی كند. مدیركل دفتر آمار و اطلاعات سازمان ثبت احوال كشور در این باره می‌گوید: با آنكه هنوز زود است درباره رشد موالید قضاوت كنیم اما طبق آمار چهار ماهه امسال نرخ موالید به منفی 0/6 درصد رسیده است و این به دلیل پتانسیل محدود خانوارهای تك‌فرزند است.
توقف رشد امیدواركننده جمعیت در ایستگاه تك‌فرزندی
آنطور كه علی اكبر محزون می‌گوید طبق بند 14 سیاست‌های كلی جمعیت در حوزه جمعیت بسیاری از سازمان‌ها از جمله سازمان ثبت احوال باید به رصد آمارهای جمعیتی بپردازند. در این پایگاه اطلاعاتی جمعیتی اطلاعات تمام ایرانیان ذخیره و تحلیل‌های جمعیتی در آن انجام می‌شود.
یكی از بحث‌های جمعیتی كه مطرح شد و جریان‌سازی خوبی درمورد آن شكل گرفت، آسیب‌های تك فرزندی بود كه توسط جامعه‌شناسان و روانشناسان بررسی و مطرح شد.
به باور محزون این اطلاع‌رسانی باعث تجدیدنظرهایی در بحث تك‌فرزندی و درنتیجه تنظیم خانواده‌های ایرانی شد، به طوری كه عمده خانواده‌های جوان به خروج از تك‌فرزندی اقدام كرده و به سمت دو تا سه فرزندی پیش رفتند و این یك واكنش خوب محسوب شد.
مدیركل دفتر آمار و اطلاعات سازمان ثبت احوال كشور می‌افزاید: در سال 91 اولین جهش ضعیف در افزایش نرخ موالید اتفاق افتاد كه خیلی چشمگیر نبود اما با توجه به وضعیت قبلی قابل‌توجه بود، به طوری كه شاهد نرخ 2/9 درصد رشد موالید بودیم. در سال 92 رشد موالید به 3/5 درصد رسید و سال 93، 4/2 درصد شد و این بیانگر رشد امیدواركننده موالید در كشور بود.
محزون تصریح می‌كند: طبق بررسی‌ها به این نتیجه رسیدیم كه تعداد خانواده‌هایی كه می‌خواهند از تك‌فرزندی خارج شوند بسیار محدود و سالی 40 تا 50 هزار نفر است. بنابراین پیش‌بینی شد كه با این جمعیت محدود افزایش موالید به اتمام برسد.
بنا به تأكید مدیركل دفتر آمار و اطلاعات سازمان ثبت احوال كشور بر این اساس اگر سیاست‌های جمعیتی به موقع وارد كار نشود سال 94 با فروكش نرخ موالید مواجه خواهیم شد. این پیش‌بینی درست بود به طوری كه نرخ موالید به 2/3 درصد كاهش یافت. اگر این روند ادامه پیدا كند رشد موالید صفر و شاید منفی شود. محزون تأكید كرد: اكنون در چهار ماهه ابتدای سال 95 هرچند كه هنوز زود است كه قضاوت كنیم اما با رصدهایی كه شده است نرخ موالید به منفی 0/6 درصد رسیده و این به معنی آن است كه رشد موالید نزدیك به صفر و كمی زیر صفر آمده است.
مدیركل دفتر آمار و اطلاعات سازمان ثبت‌احوال كشور ادامه داد: یكی از دلایلی كه نتوانستیم رشد موالید را بالا ببریم پتانسیل محدود خانواده‌های تك فرزند بوده است، به طوری كه از كل خانواده‌های ایرانی 19 درصد تك‌فرزند و 14درصد بدون فرزند هستند.
وی معتقد است: ما نمی‌خواهیم سیاست‌های جدید جمعیتی ایجاد شود بلكه برای رفع این تهدیدها باید سیاست‌های جمعیتی فعلی اجرا شوند.
یكی از موانعی كه بر سر راه فرزند‌آوری خانواده‌ها وجود دارد، نگرانی‌های اقتصادی و ابهام در آینده‌ای است كه پیش روی‌شان ترسیم می‌شود. در این مسیر بسیاری از كشورهایی كه سیاست‌های افزایش جمعیت را دنبال می‌كنند تسهیلات و مشوق‌هایی را برای این مسئله در نظر می‌گیرند.
در برابر این اما در كشور ما بر‌خلاف تأكید سیاست‌های كلی جمعیت ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری هیچ یك از مشوق‌‌ها نظیر برطرف كردن موانع ازدواج، تحكیم بنیان خانواده و اختصاص تسهیلات لازم برای مادران باردار و شیرده در نظر گرفته نشده است. فاطمه آلیا، كارشناس امور زنان در این باره می‌گوید: قانون افزایش مرخصی زایمان یكی از تسهیلاتی است كه در مسیر اجرای سیاست‌های كلی جمعیت و افزایش جمعیت قرار داد.
بنا به تأكید وی 9 ماه مرخصی زایمان برای زنان و دو هفته برای آقایان در مقایسه با قوانین مشابه سایر كشورها كه بعضاً مسلمان هم نیستند، حداقل است، بعضاً كشورهایی وجود دارد كه تا سه سال مرخصی برای مادران در نظر می‌گیرند و تسهیلاتی نیز به پدران می‌دهند، اما در كشور ما برای اجرا نشدن این قانون بهانه بودجه را می‌آورند و بعد دیده می‌شود كه سرمایه‌های كشور از كجاها سر در می‌آورد.
وی تصریح می‌كند: این لایحه در مجلس نهم به تصویب رسید، اما بهانه این بود كه بخش خصوصی، اعتبار لازم برای این موضوع را چگونه تأمین كند كه در نهایت قرار شد به كارفرمایان تخفیفاتی داده شود، اما باز شاهد هستیم كه لایحه به این مهمی چند سال معطل است.
جلوگیری از تبعات پیری جمعیت
در ایران درصد بالایی از خانواده‌هایی كه تك‌فرزند هستند از جمله اقشار مرفه جامعه به شمار می‌آیند و این مسئله بیانگر آن است كه مشكل تحدید نسل در ایران تنها اقتصادی نیست و بخش مهمی از آن هم فرهنگی است اما برای تغییر این فرهنگ هم باید برنامه‌ریزی داشت و این برنامه‌ریزی‌ها نیازمند صرف هزینه است؛ هزینه‌ای كه از تبعات ناشی از پیری جمعیت جلوگیری می‌كند.
نظر شما