مخالفان ما معتقدند که اگر فردی بداند در صورتی که به زندان بیفتد خانواده‌اش ازحمایت کافی برخوردار می شوند با اشتیاق بیشتری به سمت ارتکاب جرم می رود. اما پاسخ ما این است که می بایست پتانسیل های بروز جرم را کاهش دهیم.

مشکلاتی که بر سر راه حمایت از خانواده‌های زندانیان وجود دارد

سلامت نیوز:مخالفان ما معتقدند که اگر فردی بداند در صورتی که به زندان بیفتد خانواده‌اش ازحمایت کافی برخوردار می شوند با اشتیاق بیشتری به سمت ارتکاب جرم می رود. اما پاسخ ما این است که می بایست پتانسیل های بروز جرم را کاهش دهیم.


به گزارش سلامت نیوز به نقل از کلیدملی بیرون از نرده های سرد و آهنی زندان، زندگی خانواده زندانیان با دشواری های زیادی ادامه دارد. بی سرپناهی، بیماری، عدم دسترسی به آموزش های رسمی و بیشتر از همه گرسنگی رنج هایی هستند که خانواده های زندانیان می بایست با آنها دست و پنجه نرم کنند.

بیرون از نرده ها زنان، دختران جوان و کودکان بی سرپرستی زندگی می کنند که روزها و شب هایشان به جهنم و تباهی گره خورده است. بیرون از زندان های کشور 150 هزار خانوار بر لبه ی پرتگاه با تنی لرزان و پایی لغزان سقوط را به انتظار نشسته اند.


حمایت از خانواده ی زندانیان از سه سال قبل در معاونت  زنان و خانواده ریاست جمهوری با اجرای پایلوت یک برنامه آغاز شد  حالا در سال سوم تلاش مسولان برای گسترش کمی و کیفی این برنامه ادامه دارد.  دکتر اطهره نژادی معاون برنامه ریزی و هماهنگی این معاونت به سوالات ما در باره ی این برنامه پاسخ داده است.

* چند درصد از زندانیان کشور در حال حاضر خانواده دارند؟
تحقیقات انجام شده در 10 سال گذشته نشان می دهد که به طور میانگین هفتاد درصد زندانیان کشور متاهل بوده اند،بر همین اساس در حال حاضر ما 150 هزار زندانی متاهل در سراسر کشور داریم. من به عنوان برنامه ریزی با توجه به این آمار نتیجه می گیرم که 150 هزار خانواده زندانی در معرض آسیب در کشور داریم که اگر برای حل مشکلاتشان برنامه ریزی منسجم و درستی انجام ندهیم باید منتظر افزایش روز افزون و سریع مشکلات این گروه درکشور باشیم، علاوه بر این در حالت واقع بینانه می‌بایست منتظر سرایت مشکلات این گروه بهسایر افراد جامعه اسلامی کشورمان نیز باشیم.


* پراکندگی این جمعیت در سراسر کشور چه الگویی دارد؟ با توجه به جمعیت زندان های کشور آیا نقشه ی پراکندگی خاصی از نظر جغرافیایی برای خانواده های زندانیان در کشور وجود دارد؟
اگر منظورمان جغرافیای کشور باشد و بخواهیم در مقیاس ملی صحبت کنیم، باید به نکته ی مهم وجود همبستگی میان "نوع و میزان جرم" با تعداد زندانیان در مناطق مختلف توجه کنیم. به طور کلی مناطقی که از نظر جغرافیایی پتانسیل بروز یک جرم را در خود دارند به همان نسبت زندانیان بیشتری را بر اثرارتکاب همان جرم در زندان هایشان نگه داری می کنند. پس پتانسیل بروز جرم در منطقه نخستین عامل در تعداد زندانیان خواهد بود و به تبع تعداد زندانیان نیز آمار خانواده های زندانیان رقم می خورد. آمار خانواده های زندانیان در هر منطقه را می توان با استفاده از  آمار جمعیت زندانیان آن منطقه به دست آورد.
به طور مثال در حال حاضر مواد مخدر از مهم ترین علل زندانیان کشور است و انتظار میرود  و با مشاهده هم تایید میشود که در استانهایی که محل جابجایی این گونه مواد هست تعداد زندانیان بیشتری در زندان ها وجود داشته باشد. البته لازم به ذکر است که انواع متغیرهای اقتصادی و  اجتماعی  نیز در این مساله دخالت دارند.

* به این ترتیب باید برنامه ریزی هایی که برای حمایت از این خانواده ها انجام می شود بر پایه ی شرایط بومی باشد، این گونه برنامه ریزی ویژگی خاصی دارد؟
قطعا توجه و برنامه ریزی برای برآورده شدن نیازهای این گروه از افراد ویژگی خاص خود را دارد. البته مهم ترین نکته این است که ما نیازمند برنامه ریزی یک پارچه، منسجم و هم افزا هستیم.

چرا که هر یک از نیازهای به حوزه خاصی برمی گردد و متولی خاصی دارد و اگر همکاری لازم بین دستگاه های متولی وجود نداشته باشد عملا موفقیتی در برنامه ریزی بدست نمی آید. اما در یک دسته بندی کلی "اقتصاد و معیشت" ، "بهداشت و درمان"،"مسکن"،"آموزش و پرورش"، "حمایت های فرهنگی و مددکاری" و "دریافت مشاوره های حقوقی و معاضدت های قضایی" از جمله نیازهایی هستند که برنامه ریزی برای حمایت از خانواده زندانیان می بایست بر پایه ی آنها انجام شود.

* به عنوان گام نخست معمولا کدام یک از این نیازها را در نظر می گیرید؟
در درجه  ی اول  مددکاری و انجام مشاوره های روانشناسی باید انجام بشود، تا در ترسیم برنامه های حمایتی با تکیه بر پتانسیل های موجود گام برداریم. اگر چه ممکن است به نظر برسد که در شرایط تمامی این خانواده های تشابه وجود دارد اما برای گام برداشتن در مسیر حل مساله نیازمند اطلاعات جزئی تر هستیم و بویژه اینکه نباید فراموش کنیم که همه برنامه ریزی ها باید با تکیه بر توانایی افراد اجرا بشود در غیر این صورت ما قطعا با شکست روبرو خواهیم شد.


به عنوان مثال اعطای وام به خانواده هایی از این دست در غیاب آموزش ها و توانمندسازی های مورد نیاز نه تنها مشکلی از آنها حل نمی کند بلکه مشکل بدهکاری را نیز به سبد مشکلات خانواده ها اضافه می کند. در همین یک مورد اگر هوشمندان برنامه ریزی شود می توان به موفقیت های ریز و درشت امید بست اگر و تتها اگر پیش زمینه های انجام فعالیت اقتصادی درآمدزا را پیش از پرداخت وام یا هنگام راه اندازی کسب و کار با مراقبت و وسواس زیر نظر بگیریم.

* برای رسیدن به اهدافی که در برنامه‌تان دارید قطعا نیازمند همکاری بین بخشی هستید. آیا این همکاری در حد قابل قبولی است؟
معاونت امور زنان و خانواده رسیدگی به مسائل خانواده‌های زندانیان را از جمله‌ی مسائل مهم قلمداد کرده و بر این باور است که مشکلات مربوط به این گروه مسلما مشکل کل جامعه است بنابرین ما سعی کردیم با تمامی دستگاه‌‌های دولتی و سازمان های غیر دولتی فعال در این حوزه مثل سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی کشور و انجمن حمایت از زندانیان تعامل خوبی برقرار کنیم. تا کنون نیز با در قالب تفاهم‌نامه و توافق نامه همکاری هایی داشته ایم.

* این تفاهم‌نامه ها منجر به اجرای برنامه هم شده ؟
بله در سال 1393 "توان افزایی اقتصادی خانواده زندانیان"‌را  با آموزش مهارت‌های شغلی و ایجاد اشتغال در شش استان تهران خراسان جنوبی خراسان رضوی کرمان سیستان و بلوچستان توسط انجمن حمایت از زندانیان در یک بازه‌ی زمانی یک ساله اجرا شد.

هدف دیگری که در این طرح دنبال می شد ارائه‌ی آموزش‌های فنی حرفه‌ای بوده که برای 633 خانواده زندانی در شش گروه آموزشی "صنایع دستی مبتنی بر الیاف"،" صنایع دستی تلفیقی"،" صنایع دستی مبتنی بر کاربرد مواد معدنی و فلزات"،" طراحی دوخت"،"البسه زنانه و بچه گانه" و  آرایشگری و پیرایشگری" ارائه شد و گواهینامه فنی حرفه ای هم به مددجویان اعطا شده است.

*شما با این نوع برنامه ریزی قصد دارید که خانواده ها را به سمت اشتغال هدایت کنید؟
بله ما تلاش می کنیم تا آموزش مهارت‌های حرفه ای را با وام جایگزین  کنیم.ایجاد فرصت شغلی پایدار برای صد خانواده زندانیان از جمله اهداف تفاهم نامه بوده است. زبده‌ترین افراد از میان افرادی که تحت آموزش قرار می گیرند انتخاب شده  و برای ایجاد اشتغال پایدار حمایت می شوند.

* در ادامه ی فعالیت‌هایتان چه برنامه‌هایی دارید؟
نتیجه طرحی که در سال 93 داشتیم کاملا رضایت بخش بود بنابراین در سال 94 نیز همان کار را در قالب دو پروژه‌ی توانمندسازی خانواده‌های زندانیان و معدومین در بخش حرفه آموزی و اشتغال زایی در هشت استان تهران فارس مرکزی همدان خراسان جنوبی آذربایجان غربی گلستان و کرمان اجرا کردیم. برای امسال پروژه‌ی "ارتقاء سلامت روان و تاب‌آوری آسیب دیدگان اجتماعی خانواده‌های زندانی و معدومین" در هفت استان تهران سیستان بلوچستان آذربایجان غربی خراسان رضوی کرمان خراسان جنوبی و استان مرکزی در دست اجرا داریم.

* می شود گفت که محور برنامه امسال‌تان بحث سلامت روان است؟
ما به این نتیجه رسیده‌ایم که اگر روی سلامت روان این گروه از افراد کار نشود نه فقط فرد زندانی که خانواده‌ی زندانیان هم به مشکلات جدی دچار خواهند شد. به همین دلیل هم تلاش کردیم تا برنامه امسال را به این سمت ببریم.

* بزرگ‌ترین مشکلی که بر سر راه حمایت از خانواده‌های زندانیان وجود دارند کدام است؟
بزرگترین چالش ما در حوزه معاونت زنان این است که اگر ما سیاست گذاری و برنامه ریزی کلان خاصی هم داشته باشیم بازوهای اجرایی ما که دستگاه های اجرایی هستندردیف بودجه خاصی برای امور زنان و خانواده ندارند مثلا اگر بخواهیم در حوزه مسکن به حمایت از این افراد بپردازیم باید از وزارت راه و شهرسازی کمک بگیریم در حالی که این وزار‌ت‌خانه در این اعتبار ندارد، این در شرایطی است که همه می دانیم سرپناه یکی از بزرگترین مشکلات است.

* حمایت از خانواده زندانیان با مخالفت هم روبرو شده است؟
بله شاید باور نکنید که مخالفان ما در این زمینه با طرح این مساله که این نوع حمایت ها سبب افزایش بروز جرم می شود معتقدند که اگر فردی بداند در صورتی که به زندان بیفتد خانواده‌اش ازحمایت کافی برخوردار می شوند با اشتیاق بیشتری به سمت ارتکاب جرم می رود. اما پاسخ ما این است که می بایست پتانسیل های  بروز جرم را کاهش دهیم از نظر من کارشناس دلیلی ندارد که فرزندها تاوان جرم پدرانشان را بدهند.

* برای این کارهایی که انجام داده اید چه بودجه ای دارید؟
برای سال نخست از بودجه حمایت از تشکل های غیر دولتی 250 میلیون تومان پرداخت کردیم و امسال هم 800 میلیون تومان در نظر گرفتیم چون احساس می کنیم که بر خلاف حرفی که خانم طیب زاده نوری در مجلس زد و گفت که معاونت زنان کاری برای آسیب دیدگان اجتماعی نمی کند اتفاقا نظر ما این است که می بایست هم در فاز پیشگیری و هم درفاز درمان همزمان کار کنیم.

ما برای این کار ردیف بودجه خاصی نداریم و متاسفم که بگویم به پیشنهاد یکی از نمایندگان زن مجلس نهم  3 میلیارد  از بودجه 15 میلیارد تومانی معاونت زنان کسر و به بودجه سازمان بهزیستی اضافه شد و در واقع مشکلات ما در این زمینه افزایش پیدا کرد.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha