شوك بزرگ! مصوبه اخیر و عجیب نمایندگان مجلس شورای اسلامی كه در جریان اصلاح بند یک ماده 48 قانون برنامه ششم توسعه رخ داد، برداشت چوب جنگل های شمال کشور تا ابتدای سال چهارم برنامه ششم توسعه را مجاز اعلام كرد تا تبری بزرگ بر ریشه جنگل‌های ایران بخورد. تبری كه می‌تواند سرعت تخریب جنگل‌های ایران و به خصوص آن‌ها كه در شمال كشور و پهنه هیركانی ها قرار دارد را دو چندان كند.

تبصره ای مخرب تر از پیش برای جنگل ها

سلامت نیوز: شوك بزرگ! مصوبه اخیر و عجیب نمایندگان مجلس شورای اسلامی كه در جریان اصلاح بند یک ماده 48 قانون برنامه ششم توسعه رخ داد، برداشت چوب جنگل های شمال کشور تا ابتدای سال چهارم برنامه ششم توسعه را مجاز اعلام كرد تا تبری بزرگ بر ریشه جنگل‌های ایران بخورد. تبری كه می‌تواند سرعت تخریب جنگل‌های ایران و به خصوص آن‌ها كه در شمال كشور و پهنه هیركانی ها قرار دارد را دو چندان كند.

به گزارش سلامت نیوز، روزنامه قانون در ادامه می نویسد: کارشناسان معتقدند چنین مصوبه ای کار حفاظت جنگل‌های هیرکانی را از قبل سخت‌تر و پیچیده‌تر کرده و شرایط بهره‌برداری از آن را دقیقا به وضعیت قبل از تصویب برنامه بهینه سازی، پایش، حفظ، بهره برداری و مدیریت جنگل های کشور (مصوب سال 92 هیات دولت) بر می گرداند. به نحوی که به استناد ماده شش مصوبه سال 92 هیات دولت، صرفا برای بهره برداری از درختان آسیب دیده اعم از شکسته، افتاده، ریشه کن و آفت زده) و عملیات پرورشی، مجوز صادر کرده بود. این مصوبه در حالی شکل گرفت که برخی کارشناسان علوم جنگل معتقدند اساسا شیوه های مدیریتی کنونی جنگل ها، نه توان طرح توقف برداشت چوب را دارد و نه توان اجرای صحیح طرح های برداشت چوب و درست به همین جهت است که بنا به گفته “موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور” شاهد کاهش 50 درصدی سطح و عمق جنگل های هیرکانی طی نیم قرن اخیر هستیم. در همین حال برخی دیگر از اساتید علوم جنگل نیز با استمداد از شورای نگهبان، از این نهاد درخواست کرده اند که مصوبه پنج‌شنبه گذشته مجلس شورای اسلامی را اصلاح کرده و با آن موافقت نکند؛ چرا که این مصوبه خلاف تاکیدها و هشدارهای مقام معظم رهبری بوده و اجرای آن علاوه بر آثار زیانباری که بر ذخیره گاه های هیرکانی ایران دارد، می تواند تنش های بزرگ اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی خطرناکی را برای کشور ایجاد کند.

تبصره ای مخرب تر از پیش

به عقیده كارشناسان، با فرمان اخیر مجلس شورای اسلامی، علاوه بر اینکه گستره قطع درختان بیشتر شده است، محدودیتی زمانی نیز برای این تبصره لحاظ نشده؛ یعنی پس از پایان سال سوم برنامه ششم توسعه که به ظاهر قرار است توقف کامل بهره برداری آغاز شود، به استناد این تبصره می توان در قالب طرح های جایگزین نیز، درختان موضوع تبصره یك بند دو ماده 48 مکرر را قطع کرد. در واقع این تبصره به طور کامل، مفاد بند یک این ماده قانونی را نقض کرده است. تعبیر بهره‌برداری تجاری و صنعتی نیز خودش می‌تواند نقاب مناسبی برای قتل عام در هیرکان باشد زیرا بهره برداران می توانند عناوین مندرج در تبصره یک را حداقل روی کاغذ، غیرقابل بهره برداری تجاری و صنعتی تعریف کنند. از سوی دیگر در تبصره دوم بند دو این ماده قانونی نیز بدون هیچ اشاره به ضرورت ارائه پیوست ارزیابی زیست محیطی، قطع درختان جنگل هیرکان برای پروژه‌های عمرانی مصوب را نیز مجاز دانسته و تمامی عرصه های جنگلکاری را مشمول زراعت چوب قلمداد کرده است. یعنی اگر در عرصه ای از جنگل های هیرکانی که به هر دلیلی حفره ای 10 هکتاری باز شده و در سنوات گذشته با گونه های جنگلی همچون افرا و توسکا و گیلاس وحشی نهالکاری شده باشد، باید این عرصه ها صرفا به زراعت چوب اختصاص داده شود؛ نه اینکه بخواهیم در دهه های آتی شاهد حضور جنگلی انبوه در این عرصه باشیم.

خیانت به نسل های آتی

اما مصوبه اخیر مجلس در حالی انجام شده که پیش از این، مجلس خود در مصوبه ای، طرح تنفس 10 ساله جنگل های شمال ایران را تصویب کرده و وزیر جهاد کشاورزی نیز در هشتم آبان‌ماه امسال با یک ابلاغیه خطاب به رییس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری آن‌را از همین تاریخ لازم الاجرا اعلام کرده بود. برخی کارشناسان علوم جنگل، ادامه برداشت از جنگل های هیرکانی را خیانت به آیندگان می دانند و معتقدند لابی گسترده و پرقدرت مافیای چوب، چنین مصوبه ای را از دل طرح استراحت جنگل های شمال بیرون کشیده و بی سر و صدا آن طرح را ملغی کرده است. مطابق تبصره یک بند دو ماده 48 مکرر، تصویب شده که جمع آوری و بهره برداری با هدف بهداشت، حفاظت و پرورش جنگل، از درختان پیر، خشک، سرپا، افتاده، لاپی و غیرقابل احیا، صرفا با مجوز سازمان جنگل ها، مراتع وآبخیزداری کشور مجاز است.

دکتر «مروی مهاجر» استاد تمام دانشگاه تهران و دکترای جنگل‌شناسی در این باره گفت:«درختان کهنسال ما سمبل میراث طبیعی ملی و جهانی ماست. من بارها گفته ام که اگر این درختان قطور و بزرگی که ما در جنگل های شمال داریم را حفظ کنیم می توانیم مقابل اروپایی ها نمودی داشته باشیم. آن‌ها نمی‌توانند مقابل ما در این مساله قدعلم کنند. آن‌ها مرسدس بنزشان را به رخ می کشند و ما می توانیم این درختان را به رخ آن‌ها بکشیم و اکوتوریسم جهانی ایجاد کنیم و درآمد خوبی هم داشته باشیم. ما این ثروت را داریم و باید قدرش را بدانیم».

این استاد مدعو دانشگاه های آلمان و سوییس در ادامه با اشاره به قانون جدیدی که پنج‌شنبه در مجلس تصویب شد و اجازه برداشت چوب را برای چهار سال دیگر به پیمانکاران بخش خصوصی داد گفت: متاسفانه در این مصوبه لغت “درختان مسن” هم آمده است. مبادا درختان کهنسال را جزو درختان مسن قلمداد کنیم و آن‌ها را قطع کنیم. این قطع کردن ثروت ملی ما ایرانیان خواهد بود. به خاطر قطع بی رویه همین درختان در جنگل های هیرکانی ما که مانند چتر محافظی در برابر باران های مدیترانه ای شمال عمل می کنند، چند سال است که شاهد جاری شدن سیل با میلیاردها تومان خسارت مالی و البته جانی هستیم. این سیل ها در آینده افزایش خواهد داشت چرا که ما آمده ایم آن چتر را سوراخ سوراخ کرده ایم. تاج پوشش جنگل های ما آن‌قدر ضعیف شده که بارانی که می بارد روی زمین جاری شده، رواناب‌ها سیل ایجاد می کنند و زندگی مردم را در پایین دست می برند. هر چه زودتر به فکر ترمیم واصلاح جنگل های شمال باشیم به نفع ملت مان خواهد بود و اگر دیر بشود دیگر هیچ کاری از هیچکس ساخته نیست. دکتر مروی مهاجر درباره طرح های بهره برداری از چوب جنگل های شمال که موضوع اصلی مصوبه اخیر مجلس بوده است گفت:«بهره برداری به معنای برداشت چوب نیست. راه را اشتباه آمده ایم. بهره برداری یعنی برداشت بهره سرمایه. اما ما با قطع درختان، در واقع داریم برداشت از سرمایه می کنیم. این بهره برداری نیست و عواقب خطرناکی را برای‌مان خواهد داشت که البته تا الآن نیز داشته است. جنگل، پرورشگاه چوب نیست؛ یک اکوسیستم زنده و باارزش است و مدیریت جنگل‌های شمال باید با نگرشی جدید و همه جانبه بر جنگل همراه با تعقل، تجربه، تفکر و تمدید برنامه ریزی باشد». این استاد دانشگاه تهران تاکید کرد که مورد بهره برداری قرار دادن چوب جنگل های بکر، خیانت به نسل های آینده است و جنگل های شمال باید کاملا تحت حفاظت قرار گرفته و به عنوان میراث جهانی ثبت یونسکو شوند. ارزش جنگل های شمال ما بیش از آن است که به خاطر تولید چوب، آن‌ها را قطع کنیم».

نمایندگان موافق، مسئول هستند!

دکتر هادی کیادلیری، رییس انجمن علمی جنگلبانی ایران نیز درباره خسارت های اجرای این مصوبه به قانون گفت:«تبصره ای که برای این مصوبه گذاشته اند کار را بدتر از قبل کرده و مشخص است که افراد غیرمتخصص دست شان در کار بوده است». او درباره نقش نمایندگان شهرهای شمالی در این میان می گوید:«نمایندگان شمال بسیار ضعیف عمل کردند و البته در راستای بهره برداری از چوب جنگلی بسیار قوی. آن‌ها نتوانستند منافع جنگل ومردم را در این قضیه ببینند و حفظ کنند و تنها به منافع عده ای اندک از پیمانکاران چوب و کارخانه‌های چوب وکاغذ و نئوپان توجه داشتند. آن‌ها باید به مردم پاسخگو باشند ولی به جای اینکه ملی فکر کنند و منافع ملی درازمدت سراسر ایران را لحاظ کنند، به منافع کوتاه مدت عده ای خاص توجه کردند و البته نمایندگان دیگر نقاط ایران، ظاهرا بیشتر به فکر جنگل‌های شمال بوده اند».

این دکترای جنگل و منابع طبیعی با تاکید بر نقش بخشی از دانشگاه ها که حامی بهره برداران بوده اند و چون خودشان جنگل هایی دارند که از آن بهره برداری می‌کنند و منتفع می‌شوند در این مسیر دخیل هستند، گفت:«مدیران رده بالای سازمان جنگل‌ها نیز در تصویب این قانون که در اصل لغو “طرح استراحت 10 ساله جنگل های شمال” است مقصر هستند. آن‌ها در حالی که خود را مدافع تنفس نشان دادند اکنون فعالیت چندانی در این باره نمی کنند. به نظر می رسد این مدیران محترم علی‌رغم ظاهر، موافق بهره برداری بوده اند و به تغییر مصوبه اول رای داده‌اند». او درباره تبصره های این قانون که تخریب را چند برابر می کند می گوید:«تبصره ها بسیار مبهم و غیرکارشناسی تهیه شده اند و واژه‌هایی دارند که می‌توان هزار جور برداشت از آن‌ها کرد. مثلا یکی از این تبصره ها می گوید:"درختان پیر برداشت شود" ؛ این بی معناترین کلمه ای است که من در بحث علوم جنگل می شنوم. این یعنی چه؟ یعنی از این پس باید جنگل های کهنسال شمال ایران را قطع کنیم؟ اصلا ارزش جنگل های شمال به همین کهنسالی‌اش است و تمام فریادهای ما بر سر همین نکته بوده است. بهره بردارها هم تا حالا همین کار را می‌کردند و الآن هم بدتر خواهد شد». رییس انجمن علمی جنگلبانی ایران هشدار می دهد که یک لابی قدرتمند بهره برداران و مدیران و پیمانکاران و نیز متخصصانی که آموزش تبر زدن می دهند و به نظر من بعد از 50 سال کار علمی نادانی را تجربه می کنند، باعث شکل گرفتن و رای آوردن این مصوبه شده است. چون ما دائم در حال آزمون و خطا هستیم. چرا که وضعیت امروز ما نتیجه 50 سال تجربه علمی و فنی همین آقایان است و امروز هم همه می دانند حال جنگل های ما خوب نیست. حالا با این قانون و تبصره ها ما باز دوباره می خواهیم همان اشتباهات و خطاها را تکرار کنیم. از این به بعد تمام کسانی که طرفدار بهره برداری هستند، مسئول قطع حتی یک درختند و تک تک درختانی که در رویش گاه های هیرکانی شمال ایران قطع می شوند و تمام اتفاقات مانند جاری شدن سیل و فرسایش خاک و کمبود آب و بارندگی که به دنبال ادامه بهره برداری ها در این منطقه می شود، مسئولش آن‌ها هستند و باید به مردم و حاکمیت و نیز مقام معظم رهبری پاسخگو باشند».

او می گوید که اشتغال و حل معضل بیکاری برای بهره برداران و طرفداران بهره برداری تنها یک بهانه است تا سود و بهره بیشتری از چوب جنگل ها داشته باشند وگرنه دولت اعلام کرده بود که با واردات چوب، مواد اولیه لازم برای این کارخانه ها را فراهم می کند.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha