سلامت نیوز_*محمد زاهدی اصل : توزیع نامتعادل سرانههای خدماتی و کاربریهای رفاهی در مناطق ۲۲ گانه شهر تهران باعث تفاوت معنادار در میزان برخورداری ساکنان محلههای مختلف پایتخت از سرانههای شهری شده و به «فرصت نابرابر» شهروندان در استفاده از امکانات دامن زده است. تحقیقات یک تیم دانشگاهی درباره نوع و نحوه دسترسی پایتخت نشینان به امکانات و خدمات پراکنده در سطح شهر که بر اساس سنجش ۳۲ شاخص اقتصادی، اجتماعی، تفریحی و... انجام شده است، نشان میدهد فقط ۲۳ درصد از جمعیت تهران در محلههای توسعه یافته زندگی میکنند که در پنج منطقه حائز بیشترین رتبه توسعه یافتگی به ترتیب شامل مناطق شش، سه، یک، دو و هفت ساکن هستند.
به گزارش سلامت نیوز، آرمان نوشت:۶۰ درصد مناطق تهران دارای کمترین سطح رفاه و توسعه هستند. بیش از شش میلیون نفر از ساکنان پایتخت، در محدوده نیمه برخوردار یا دارای کمترین سطح توسعه یافتگی شهری سکونت دارند. همچنین توزیع نابرابر و نامتعادل سرانهها و کاربریهای خدماتی در گستره شهر تهران اثرات و تبعات سوئی بر اقتصاد شهر و اقتصاد خانوار وارد کرده و هزینه حمل و نقل را افزایش داده است. نکتهای که در این تحقیق به صورت نامحسوس قابل تشخیص است، ادامه روند توزیع نابرابر و نامناسب رفاه و برخورداری در سطح پایتخت در دورههای مختلف مدیریتی است. حتی در سالهای ۷۶ تا ۸۰ روند افزایش این نابرابری مشاهده شده و قابل ردیابی است. پیش از این تحقیق، مطالعه دیگری نیز در سالهای ۷۶ تا ۸۰ انجام شده که نشان داده اثر درآمد - هزینه شهرداری بر شاخصهای فقر و توسعه شهر تهران به شکل نابرابری فضای استانداردهای زندگی در سطوح مناطق بروز پیدا کرده است.
توزیع امکانات رفاهی در شهر تهران
در دورههای مدیریتی متعدد شهری تهران شاهد ایجاد زمینه نشاط اجتماعی و ایجاد امکانات تفریحی بودهایم، اما اینکه در این کلانشهر به چه میزان به این حوزه بها داده و سرمایهگذاری شده جای بحث دارد. همچنین منابع و امکاناتی که برای این موضوع سرمایهگذاری و توزیع شده چندان مطلوب نیست. برای مثال در جنوب شهر تهران فرهنگسرا و پارک بسیج وجود دارد. پارک قلعه مرغی نیز به پارک ولایت تبدیل شده است، اما وقتی دقیقتر به موضوع توجه شود، باید گفت که برخی از مناطق دچار محرومیتند و دیگر مناطق نیز از امکانات بیش از حد برخوردار هستند. این در حالی است که مدیریت شهری باید به مقوله توزیع یکسان خدمات در سراسر شهر تهران توجه کند. در دورههای مختلف مدیریتی در حوزه شهری برخی از مدیران با ایجاد سازمان فرهنگی و هنری شهرداری در زمینههای متعدد حضور یافته و فرهنگسراهایی را تاسیس کردهاند. همچنین در برخی مناطق شاهد ایجاد زمین تنیس، والیبال، پینک پنک و... هستیم. در برخی پارکهای شهر تهران نیز ورزش همگانی برگزار میشود، اما ارائه این خدمات محدود و مقطعی چندان راهگشا نیست، بلکه مدیریت شهری باید بیشتر در این حوزه حضور پیدا کند. مدیریت شهری با سرمایهگذاری در مناطق محروم تهران میتواند منشأ نارساییها را برطرف کند. با بررسی وضعیت مناطق ۲۲ گانه کلانشهر تهران باید گفت که برخی از مناطق از بعد محرومیت حتی شاخصها و حداقلهای شهری را ندارند. باید در این حوزهها به شکل عادلانه سرمایهگذاری شود. این امر میتواند جزو اولویتهای برنامه ریزی شهری قرار گیرد.
خدماترسانی حوزه شهری افزایش یابد
هم اکنون میتوان مدیریت شهری را درباره نحوه صرف هزینه در زمینه ایجاد امکانات رفاهی مورد سوال قرار داد. این در حالی است که بخش قابل توجهی از هزینه ساخت و ساز امکانات رفاهی و تفریحی را مردم از طریق عوارض ساختوساز پرداخت میکنند. در این شرایط آیا مردم به عنوان صاحبان سرمایهها از کم و کیف دریافت خدمات راضی هستند؟ با این تفاسیر مدیریت شهری باید در حوزه فراغت، نشاط اجتماعی، پیشگیری از آسیبهای شهری و اجتماعی وارد عمل شود. مقوله نشاط و شادابی یک نیاز برای جامعه محسوب میشود. البته نیاز به نشاط و امکانات تفریحی برای گروههای سنی متفاوت است. هر فردی بر اساس سن و سال و نیازش باید از امکانات تفریحی بهرهمند شود. سرمایهگذاری در زمینه تفریح و نشاط اجتماعی با رعایت عدالت و سرمایهگذاری میتواند آثار و تبعات بیشتری داشته باشد. مدیریت شهری میتواند در افزایش نشاط اجتماعی و کاهش آسیبها تاثیرگذار باشد. هم اکنون جامعه از افسردگی رنج میبرد و میتوان منشأ این مشکلات را بیتوجهی یا کمتوجهی به مقوله تفریح و نشاط اجتماعی دانست.
ورود متخصصان به حوزه مدیریت شهری
در کمیسیونهای شورای شهر میتوان از هنرمندان، ورزشکاران و صنوف مختلف استفاده کرد، اما باید اعضای شورای شهر تهران در حوزههای فعالیتشان متخصص باشند. همگان باید به این نکته توجه کنند که هر فرد از هر جناح سیاسی فقط بر اساس تخصصش میتواند در انتخابات شورای شهر و روستا شرکت کند. باید بر این امر تاکید کرد که اعضای شورای شهر نباید صرفا افراد سیاسی، مهندسان ساختمان، ورزشکاران و... باشند، بلکه این افراد باید در حوزههای تخصصی در شوراهای شهر ورود پیدا کرده و در این زمینه صاحب تجربه و تخصص باشند. این امر باید از سوی مردم و نامزدها در انتخابات شوراها رعایت شود. جامعه ما همچون بسیاری از کشورهای توسعه یافته در پی افزایش مسئولیتهای حوزه مدیریت شهری است، بنابراین تخصصیتر شدن شوراها از ضروریات ارتقای کارایی پارلمان شهری است. شورای شهر باید به مقوله نشاط اجتماعی و بستر سازی در این زمینه توجه کند. باید با بهرهگیری از چهار دوره فعالیت شورای شهر بتوان زمینه ورود افراد متخصص را به این حوزه باز کرد. در این وضعیت نمیتوان با بیتوجهی به مقوله به کارگیری افرد غیر حرفه ای و توجه به حاشیهها به فعالیت پرداخت. شورای شهر و مدیریت شهری باید با ورود افراد متخصص و سیاستگذاری در این زمینه بتوانند فضای اجرایی و نظارتی ایجاد کنند. در این وضعیت میتوان در صورت بروز هر گونه نارسایی مدیران شهری را بازخواست کرد. این امکان بدون هیچ وابستگی سیاسی امکانپذیر است. شورای شهر میتواند با توجه به تواناییهایش مدیریت شهری را استیضاح کنند. این در حالی است که در شورای فعلی شهر تهران اعضای آن توانایی برخورد با شهردار و نارساییهای شهری را ندارند. انتظار میرود افراد با حضور در پارلمان شهری آینده به مسائل شهری در قالب نشاط، تفریح، امکانات ورزشی و... توجه کنند. در شورا فقط با تخصص گرایی میتوان در ارتقای خدمات رسانی به مردم نقش داشت. باید توجه داشت که اکنون جامعه در وضعیت پیچیدهای قرار دارد و نیاز است برنامهریزیهای صحیحی انجام شود.
*مددکار اجتماعی و استاد دانشگاه
نظر شما