سلامت نیوز:ایرانی‌ها امسال باید منتظر اپیدمی وبا باشند. بنا بر رصدهای متناوب وزارت بهداشت، اپیدمی وبا در كشور، خواب ٥ الی ٦ ساله دارد و در حالی كه از آخرین اپیدمی وبا در ایران، ٦ سال گذشته، مسوولان وزارت بهداشت آماده باش زودهنگام برای مواجهه با شیوع احتمالی وبا را آغاز كرده‌اند.
به گزارش سلامت نیوز، اعتماد نوشت: سخت‌گیری در ترددهای مرزی، به خصوص مرزهای زمینی همجوار با سه كشور عراق و افغانستان و پاكستان (كه به دلیل ضعف شدید نظام بهداشتی و مراقبت‌های فردی و همسایگی با هند و بنگلادش، پنج ضلعی كانون وبا را در منطقه خاورمیانه و مدیترانه شرقی تشكیل داده‌اند) و برگزاری كارگاه‌های كشوری و منطقه‌ای برای مراقبان بهداشتی شهری و روستایی از جمله این اقدامات بوده اما تاكیدات جدی مسوولان وزارت بهداشت در حاشیه این اقدامات، خطاب به شهروندان است. شهروندانی كه با نادیده گرفتن اصول بسیار ساده اما تاثیرگذار در خدشه‌دار شدن بهداشت فردی و عمومی، می‌توانند خود و اطرافیان‌شان را در معرض ابتلا به این بیماری قرار دهند.
بابك عشرتی، مدیر گروه بیماری‌های منتقله از آب و غذای مركز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت خبر می‌دهد كل موارد گزارش شده وبا در كشور در سال ٩٥، ٥ مورد بوده، در رتبه‌بندی سهم آب، مواد غذایی و رعایت بهداشت فردی به عنوان سه عامل موثر در ابتلا به وبا، می‌گوید كه اغلب طغیان‌های بیماری‌های منتقله از آب و غذا، ناشی از رعایت نشدن اصول بهداشتی در تامین، تهیه و توزیع مواد غذایی و غذای آماده بوده و آلودگی آب و رعایت نكردن بهداشت فردی در رتبه‌های دوم و سوم قرار گرفته‌اند و می‌افزاید: «وبا یكی از شاخه‌های گروه بیماری‌های منتقله از آب و غذاست و البته بیماری عجیبی هم نیست. یك بیماری اسهالی است كه پیشگیری از آن بسیار آسان است و درمان دشواری هم ندارد اما نادیده گرفتن اصول پیشگیری و درمان، می‌تواند بیمار را تا مرز مرگ هم پیش ببرد.»
عشرتی می‌افزاید: «با توجه به اینكه اوج شیوع وبا، فصل گرما و ناشی از بالا بودن احتمال فساد مواد غذایی است، تاكید می‌كنیم كه مردم در هنگام سفر یا در تفرجگاه‌ها، از استفاده آب‌های سطحی یا آب شرب غیرمطمئن خودداری كنند. بهداشت فردی را رعایت كنند. پیش از صرف غذا و پس از استفاده از سرویس بهداشتی، دست‌های‌شان را شست‌و‌شو داده و برای مصرف شرب، از آبی استفاده كنند كه نسبت به سلامت آن اطمینان دارند. آب لوله‌كشی پیشنهاد اول ما است اما اگر به آب لوله‌كشی دسترسی ندارند، آب‌های بسته‌بندی در بطری‌های كارخانه‌ای و مجاز را مصرف كنند و در غیر این صورت، آب را جوشانده و پس از سرد شدن، مصرف كنند. در مواقع ضروری هم، استفاده از قرص‌های كلر برای ضدعفونی آب و طبق دستورالعمل رایج، می‌تواند خطر ابتلا را به صفر برساند. پیشگیری از انتقال وبا از طریق مصرف میوه و سبزی برای ما بسیار مهم است و تاكید می‌كنیم كه مصرف میوه و سبزیجات خام، حتما و حتما پس از شست‌و‌شوی مناسب و ضدعفونی كردن سبزیجات باشد. پرهیز از مصرف غذای پخته یا چرب به شكل سرد و گرم نشده، تاكید دیگری است كه می‌تواند در مصونیت از ابتلا به وبا بسیار موثر باشد. برای خرید مواد غذایی فرآوری شده، صرفا از محصولات بسته‌بندی استفاده شود و توجه به تاریخ تولید و انقضا و مجوز تولید محصول، ضروری است اما در صورت تهیه غذا از رستوران، ضروری است كه كارت معاینات دوره‌ای و سلامت پرسنل رستوران، با تاریخ روز و در معرض دید مشتریان نصب شده باشد.»
ایران هم می‌تواند به كانون وبا تبدیل شود
زمینه ابتلا به وبا در ایران فراوان است. گزارش‌هایی كه بازرسان وزارت بهداشت از مراكز غیر بهداشتی تهیه و توزیع غذا تهیه می‌كنند و موارد پلمب رستوران‌هایی كه از مواد غذایی فاسد و تاریخ گذشته برای طبخ غذا استفاده كرده‌اند، كم نیست. هرچند این گزارش‌ها و موارد پلمب و اعمال قانون، بخش اندكی از تخلفات دست‌اندركاران صنعت غذاست و بخش عمده‌ای از تخلفات، به دلیل تعداد ناكافی بازرسان دانشگاه‌های علوم پزشكی و بی‌اطلاعی شهروندان از نوع تخلف، اغلب گزارش و ثبت نمی‌شود. دست‌اندركاران صنعت غذا در ایران، به خوبی متوجه شده‌اند كه ایرانی‌ها، بیش از آنكه به بطن و ماهیت یك اتفاق یا پدیده اهمیت بدهند، به چهره ظاهری توجه می‌كنند. رسانه ملی طی یك سال گذشته، گزارش‌های متعددی داشته از پلمب رستوران‌هایی با نام و رسم خوش آب و رنگ و چیدمان به روز و مدرن كه در دخمه‌های پنهان و دور از انظار، با آلوده‌ترین روش‌های ممكن، به طبخ و تولید غذا مشغول بوده‌اند. رعایت بهداشت فردی هم از مقولات نه چندان دلخواه ایرانی‌هاست. اگر گرانی قیمت محصولات شوینده و آب بها طی دهه گذشته را از دلایل تاثیرگذار بر نادیده گرفتن بهداشت فردی بدانیم، پیش از آن هم همه ما به عنوان شهروند در فصول گرم و سرد سال، شكوه‌هایی داشته و شنیده‌ایم از بوی ناخوشایند همكاران و همسفران مترو و اتوبوس و تاكسی و رهگذران خیابان كه نادیده گرفتن اصل ساده‌ای مانند استحمام یا تعویض لباس‌های مستعد جذب آلودگی، می‌تواند دامنه گسترده‌ای تا رعایت بهداشت فردی داشته باشد. اگر برخی اماكن عمومی (مانند برخی مراكز خرید یا برخی سینماها و هتل‌ها) در پایتخت به دلیل تردد اقشار مرفه، نسبت به استخدام نیروهای خدماتی برای پاكیزه نگاه داشتن سرویس‌های بهداشتی عمومی اقدام كرده‌اند، یكی از گلایه‌های دایمی مسافران داخلی و خارجی، آلودگی نفرت‌آور سرویس‌های بهداشتی عمومی در مناطق جنوبی پایتخت، جاده‌ها و ترددگاه‌های بین شهری و شهرستان‌هاست. نادیده گرفتن ضرورت نظافت سرویس‌های بهداشتی عمومی در ایران، گذشته از آنكه تاثیر مهم و مستقیم در كاهش گردشگران خارجی داشته، از دلایل مهم و بسیار تاثیرگذار در شیوع بیماری‌های اسهالی (از جمله وبا) به شمار می‌رود.
نسبت به نوع بیماری نگران نباشید
وبای شایع در ایران، به‌طور معمول از نوع «التور» است. عامل اینگونه از وبا هم مانند سایر گونه‌ها، از خانواده باكتری ویبریو كلراست، اما التور ضمن آنكه علایم خفیف‌تری داشته و به همین سبب به «شبه‌وبا» موسوم است، در مقایسه با سایر اشكال بیماری، قدرت بیشتری برای بومی شدن دارد چنانكه امروز هم، وبا در ایران به صورت یك بیماری بومی با وقفه‌های اپیدمی ٥ الی ٧ ساله درآمده است.
عشرتی كه دلایل دیگری همچون شرایط آب و هوایی و میزان ابتلا و نوع شیوع بیماری در كشورهای همسایه و كانون‌های همه‌گیری را، در اپیدمی گونه خاصی از وبا در ایران موثر می‌داند، در توضیح اقدامات پیشگیرانه برای اپیدمی بیماری می‌افزاید: «مراقبت سندرومی - علامتی را در تمام مرزها به اجرا درآورده‌ایم و این طرح كه جایگزین طرح قدیمی قرنطینه است، در مرزهای زمینی با شدت بیشتری در حال اجراست. تمام ترددهای مرزی باید از نظر وجود ١٤ علامت بیماری‌زا كنترل شود و همكاران ما درصورت مواجهه با تردد مرزی مبتلایان اسهال، زردی، مسمومیت، اسهال خونی، تب خونریزی‌دهنده، بثورات جلدی و سرفه مزمن، موارد را پیگیری و گزارش می‌كنند. با توجه به همان وقفه ٦ ساله در اپیدمی، امسال هشیاری و حساسیت سیستم بهداشتی را بالا بردیم و كارگاه‌های كشوری و منطقه‌ای برای مراقبان بهداشتی هم، از نیمه بهار آغاز شده و تا پایان فصل گرما ادامه خواهد داشت.»
عشرتی كه از اعلام پیش بینی‌های وزارت بهداشت درباره تعداد قربانیان همه‌گیری امسال خودداری می‌كند، این هشدار را دارد كه: «همه مردم در معرض وبا هستند. گزارش حتی یك مورد وبا هم برای ما اعلام خطر است. آستانه همه‌گیری وبا برای ما، همان یك مورد است. آماده باش وزارت بهداشت هم برای همان یك مورد است. همه كشور می‌تواند در معرض خطر وبا باشد. اما سعی می‌كنیم حساسیت‌ها را نسبت به نقاط مرزی همیشه بالاتر نگه داریم و نظام مراقبت سندرومیك هم در مناطق مرزی و به دلیل تردد زمینی بسیار فعال‌تر باشد.»
بنا بر آمار ارایه شده توسط وزارت بهداشت، سال ١٣٩٠، میزان شیوع وبا در ایران، ٦/١ در ١٠٠ هزار نفر جمعیت بوده و طبق همین آمار، سال‌های ١٣٧٧ و ١٣٧٨ با ثبت ابتلای ٩٧٥٦ نفر و ١٢٤٥ نفر، بیشترین تعداد مبتلایان را داشته‌اند اما از آن پس آمار ابتلا حتی در راس سال‌های اپیدمی؛ ١٣٨٤ و ١٣٩٠، از ١٢٠٠ نفر فراتر نرفته است.
هنوز سبزی آلوده به فاضلاب می‌خوریم
در حالی كه آلودگی سبزیجات به فاضلاب خام از مهم‌ترین دلایل شیوع وبا در ایران است، با وجود تلاش‌های مشترك وزارت بهداشت، كشور، جهاد كشاورزی و نیرو از سال ٨٦ برای انسداد و ممنوعیت بهره‌برداری از فاضلاب خام و خانگی در آبیاری سبزی كاری و صیفی‌كاری‌ها، هنوز وجود چاه‌های غیرمجاز و آبیاری با فاضلاب خام مشكل اصلی متولیان سلامت و نظارت بر عرضه محصولات باغی سالم در ایران است.
روز گذشته هم، حمیدرضا لشكری؛ رییس اداره محیط زیست‌كرج در گفت‌وگو با ایلنا هشدار داد: «بسیاری از مزارع استان البرز كه در آنها صیفی‌جات و محصولات علوفه‌ای كشت و تولید می‌شود با فاضلاب خانگی آبیاری می‌شوند و در كرج، فقط ٤٠درصد پساب‌های شهری جمع‌آوری و تصفیه می‌شوند اما مابقی پساب‌های این شهر، روزانه وارد چاه‌های جاذب شده یا داخل جوی‌های شهری می‌شوند و كشاورزانی هم در نزدیكی مزارع خود پمپ‌هایی گذاشته‌اند تا راهی پیدا كنند كه آب‌های این فاضلاب را به مزارع خود برسانند در حالی كه آبیاری مزارع با فاضلاب، باعث نفوذ مواد آلوده فاضلاب به محصولات‌كشاورزی می‌شود و ممكن است باعث بروز بیماری در افراد شود كه موضوع بی‌اهمیتی نیست.»
نظر شما