سلامت نیوز:در کشورهای پیشرفته دنیا ایجاد پروندههای الکترونیک سلامت اجتنابناپذیر است و باید بسترهای اجرای آن هم در کشور ما فراهم شود. اگر بهرهبرداری مردم از سامانه و پایگاههای سلامت به ۹۰درصد افزایش یابد، طبیعتا از ۲۵درصد مرگ و میرها تا ۱۰ سال آینده کاسته میشود.
به گزارش سلامت نیوز؛ آرمان نوشت: در کشور ما پرونده الکترونیک سلامت در برهههای زمانی مختلف به دلیل وجود نارساییها در اینترنت و فیبر نوری در برخی از شهرها گسترش نیافت، اما هم اکنون بسترهای لازم برای ایجاد این پرونده در کشور ایجاد شده است. در این پرونده سابقه بیماری افراد از سوی پزشکان قابل مشاهده است و این پرونده میتواند روند درمان را سرعت بخشد.
نظام ارجاع الکترونیک در کشور از استان گلستان، بندر ترکمن، آق قلا و علی آباد کتول آغاز شده و در 10 استان فاز نخست آن اجرا میشود. فاز نخست این طرح در روستاها و شهرهای کمتر از 20هزار نفر، فاز دوم در شهرهای زیر صدهزار نفر و فاز سوم در شهرهای بالای صدهزار نفر است. همچنین تاکنون در استان همدان برای یکمیلیون و ۵۰۰هزار نفر از مردم پرونده الکترونیک سلامت تشکیل شده است.
در این زمینه علیرضا یوسفی، معاون توسعه و منابع انسانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: «پرونده الکترونیک سلامت تا پایان سال برای مردم اصفهان به اجرا گذاشته میشود.» پرونده الکترونیک سلامت با هدف ساماندهی اطلاعات افراد از بدو تولد تا فوت مطرح شده است که یکی از ارکانهای اصلی پزشک خانواده و در نهایت طرح تحول سلامت است. بیشک لازمه اجرای پرونده الکترونیک سلامت آن است که تمام ارکان بخش سلامت اطلاعات مربوط به فرد را ساماندهی کرده و به صورت الکترونیک به اشتراک بگذارد. بر اساس اجرای پرونده الکترونیک سلامت زمانی که فردی به بیمارستان مراجعه میکند، طبق اطلاعات مربوط به پرونده بستری اش، پزشک میتواند بهترین تصمیم را برای درمان او اتخاذ کند. اردیبهشت امسال وزیر بهداشت با عنوان این مطلب که در حال حاضر ۵۹۰ بیمارستان کشور با مراکز تبادل اطلاعات سلامت در ارتباط هستند، گفت: «۶۶میلیون نفر در کشور پرونده الکترونیک سلامت دارند.» سید حسن قاضیزاده هاشمی افزود: «اجرای طرح تحول سلامت در دولت یازدهم تحولات اساسی در نظام سلامت کشور ایجاد کرد که نتیجه آن بر اساس نظرسنجیها رضایت مردم از خدمات درمانی بوده است که ایجاد پرونده الکترونیکی سلامت نیز به عنوان بخشی از این طرح تدبیری کارگشا برای ارائه خدمات پیشرفته سلامت محسوب میشود.»
83درصد مردم ایران پرونده الکترونیک سلامت دارند
چندی پیش معاون بهداشت وزیر بهداشت گفت: «هم اکنون به دنبال اجرای طرح تحول نظام سلامت در حوزه بهداشت، ۸۳درصد مردم کشور صاحب پرونده الکترونیک سلامت شدند که ۳۳درصد آنها از طریق پایگاهها و مراکز بهداشتی سامانه «سیب» خدمات دریافت کردهاند.» علی اکبر سیاری افزود: «برای همه ایرانیان از گروههای سنی مختلف اعم از مادر، کودک، جوانان، میانسالان و سالمندان برنامههای خدمات بهداشتی و پیشگیری پیشبینی شده است. برای مثال هم اکنون ۵۳درصد از مردم شهرستان اراک از طریق سامانه «سیب» خدمت دریافت میکنند، اما طبق برنامه وزارت بهداشت باید این میزان به ۹۰درصد افزایش یابد.» از این رو مسئولان حوزه بهداشت و درمان موظف هستند برنامهها برای ارتقای این مهم در شهر و روستا را با جدیت ادامه دهند. در راستای دستیابی به پرونده الکترونیک تاکنون چهارمیلیون سفیر سلامت در کشور تحت آموزش قرار گرفتند که دومیلیون و ۷۰۰هزار نفر از آنها را سفیران خانواده تشکیل میدهند. همچنین از دیگر برنامههای آینده وزارت بهداشت افزایش تعداد سفیران سلامت در حوزه بهداشتی به حدود ۲۰میلیون نفر است.
کلانشهرها پرونده الکترونیک سلامت ندارند
سالانه هشتمیلیون بستری دولتی و در مجموع حدود ۱۰میلیون بستری در بخشهای دولتی و خصوصی در کشور انجام میشود. همچنین ۸۰۰میلیون بار مراجعه به نظام سلامت طی سال انجام میشود. از دیگر نیازهای بخش بهداشت و درمان کشور میتوان به نبود طرح پرونده الکترونیک سلامت در تهران و برخی کلانشهرها اشاره کرد. در این زمینه اصغر سلیمی، نماینده مردم سمیرم در مجلس گفت: «کلانشهرهای کشور از جمعیت فراوان برخوردار هستند و نمیتوان شاهد اجرای گسترده پرونده الکترونیک سلامت بود. در این میان نمیتوان نقاط ضعف را شناسایی کرد، بنابراین باید از روستاها شروع کرد و سپس آن را در دیگر شهرها اجرا کرد.»
توسعه بستر خودمراقبتی با پرونده الکترونیک سلامت
هم اکنون 83درصد مردم کشور در سامانه وزارت بهداشت صاحب پرونده الکترونیکی سلامت شدهاند. این اقدام میتواند بستری در توسعه خود مراقبتی و پیشگیری از بیماریها باشد. واقعیت این است کهدرصد قابل توجهی از مرگ و میرها در کشور بر اثر بیماریهای قلبی و عروقی، سرطان، فشار خون و آسم است که با پیشگیری میتوان آن را کاهش داد. امروزه شیوههای نادرست زندگی و تغذیه افراد باعث افزایش بیماریهای غیر واگیردار در جامعه شده است. طبیعتا برنامهریزی در این زمینه میتواند جامعه را به سمت زندگی سالم و پویا سوق دهد. در این میان راهاندازی پرونده الکترونیکی سلامت میتواند راهگشا باشد، زیرا سوابق بیماری افراد در آن لحاظ میشود.
درضمن تنها ایجاد پرونده الکترونیک سلامت کافی نیست، بلکه باید از ظرفیت این طرح برای بهبود عملکرد در حوزه بهداشت و درمان بهره گرفت. در این زمینه یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: «مردم باید از طریق پرونده الکترونیکی سلامت خدمات دریافت کنند و این خدمات نیز باید با سامانه مرتبط و سطح بندی شود.» عباسعلی پور افقی افزود: «برای مثال با تشکیل پرونده الکترونیک سلامت، اگر بیماری در تهران سابقه بیماری دارد، زمانی که به شهر دیگر مراجعه میکند، پزشک از طریق پرونده الکترونیک سلامت میتواند در جریان روند درمان او قرار گیرد که این میتواند خدمات مناسبی را در بهداشت و درمان ارائه کند.»
چالش اینترنت و اجرای پرونده الکترونیک سلامت
سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درباره پرونده الکترونیک سلامت به «آرمان» میگوید: برای ایجاد پرونده الکترونیک سلامت در دولتهای قبل تلاشهای متعدد انجام شده است. همچنین در برنامه ششم توسعه هم به این مهم توجه شده است. هم اکنون مساله زیر ساختها، فناوری و نبود امکانات نرم افزاری باعث کند شدن روند توسعه پرونده الکترونیک سلامت شده است. محمد نعیم امینی فرد میافزاید: بر اساس گزارشات ارسال شده به کمیسیون بهداشت و درمان مجلس روند ایجاد پرونده الکترونیک سلامت در حال تدارک و توسعه در نقاط مختلف کشور است.
این در حالی است که از ابتدای سال سوم برنامه ششم، وزارت بهداشت و درمان مکلف به ارائه خدمات از طریق سیستم ارجاع شده است. علاوه بر این وزارت بهداشت و درمان و سازمانهای بیمهگر هم با کمک مرکز ملی آمار اطلاعات بیمهشدگان را ساماندهی کرده و اطلاعات موجود در وزارت بهداشت و درمان را برای پرونده سلامت الکترونیک ساماندهی کردهاند. به گفته او هم اکنون بر اساس آخرین گزارشات در این زمینه سیستم ارجاع در شهرهای زیر20هزار نفر و روستاها تا پایان امسال راهاندازی میشود. این نماینده مجلس میگوید: در بسیاری از روستاهای کشور خدمات رسانی اینترنتی کمتر از 70 - 80درصد است، طبیعتا این برنامه با چالش جدی مواجه است. درضمن منتظر هستیم تا وزارت بهداشت آخرین گزارشات را در این زمینه ارائه دهد. مضاف بر این تاکنون آمار دقیق از سوی این وزارتخانه در طول سال گزارش نشده است.
سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس میافزاید: برای برقراری ارتباط در سیستم ارجاع مشکلات فراوان وجود دارد. در این شرایط اگر اغلب سازمانهای بیمهگر با وزارت بهداشت همکاری کنند، طبیعتا میتوان سیستم ارجاع و پرونده سلامت الکترونیک را در شهرهای زیر صدهزار نفر اجرا کرد. این طرح در روستاها به ویژه روستاهای غیر برخوردار با نارسایی اینترنت مواجه است. امینی فرد درباره مزایای پرونده الکترونیک سلامت میافزاید: در این اقدام اطلاعات ایرانیها با حفظ امانتداری مورد رسیدگی قرار میگیرد. در واقع هر ایرانی که خدمات بهداشت و درمان کشور را دریافت میکند به این شکل سابقه دریافت خدماتش ثبت شده و قابل مشاهده است. به گفته او با توجه به راهنماییهای بالینی میتوان به اعمال نظارت در زمینه کم و کیف ارائه خدمات پرداخت. همچنین این اقدام میتواند با بهینهسازی مصارف و هزینهها همراه باشد. درضمن از دیگر مزایای این طرح ارتقای کیفیت در ارائه خدمات بهداشت و درمان است. به گفته سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با اجرای این طرح از پرداخت هزینههای خدمات غیر ضرور جلوگیری میشود. درضمن پزشک خانواده در کنار پرونده الکترونیک سلامت و راهنمای بالینی از جمله مواردی است که در قانون برنامه ششم توسعه به آن اشاره شده و وزارت بهداشت مکلف به اجرای آن است و باید این مهم جزو اولویتهای این وزارتخانه قرار گیرد.
راهاندازی پرونده الکترونیک سلامت وکاهش خطاهای پزشکی
در سالهای اخیر مقولهای تحت عنوان خطای پزشکی از سوی کادر درمانی به شکل ملموس مشاهده شده است. در سال گذشته شاهد افزایش 27درصدی پروندههای قصور پزشکی بودیم، باید گفت که این آمار نگرانکننده است. هر چند بر اساس رسالت کادر درمان اصلا نباید قصوری در حوزه پزشکی انجام شود؛ البته قصور پزشکی در بخشی که ارتباط با امکانات و تجهیزات دارد، اجتنابناپذیر است، اما در مواردی دیگر نباید قصور رخ دهد. در این شرایط ایجاد پرونده الکترونیک سلامت کمک فراوان به کاهش قصور پزشکی میکند، چون در پرونده الکترونیک یک تیم پزشکی به آن دسترسی دارد و افراد امکان حذف برخی موارد را ندارند، بنابراین میتواند کارگشا باشد. البته باید دانست که پرونده الکترونیک سلامت جایگزین دقت پزشک نمیشود، اما کمک میکند تا پزشک بتواند تصمیم بهتری برای بیمار اتخاذ کند. در این زمینه حیدر علی عابدی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: «بدیهی است که خطای پزشکی گاهی اجتنابناپذیر است، اما باید به دنبال کاهش قصور پزشکی باشیم و افزایش آمار این خطاها امری نگرانکننده است که باید برای بهبود اوضاع تصمیمات مناسب اتخاذ شود.»
حذف بوروكراسی در پرونده الكترونیك
راهاندازی سامانه الکترونیک سلامت به معنای بهکارگیری دولت الکترونیک برای تسهیل در خدمات رسانی به بیماران است. با اجرای این برنامه انتظار میرود تا هرگونه كاغذ بازی مرسوم از نظام درمانی کشور حذف شود، اما باز هم برای تشکیل پرونده در سامانه سیب متقاضیان باید پروندههای کاغذی تشکیل دهند تا به این شکل بتوانند از امکانات آن استفاده کنند. از سوی دیگر بروز نارساییها در ثبتنام افراد در سامانه «سیب» و کمبود کادر درمانی آموزش دیده مشکلاتی را برای متقاضیان فراهم کرده است. از سوی دیگر به دلیل فراهم نبودن زیرساختهای فناوری اطلاعات در خدمات بستری و بر قرار نبودن ارتباط بین نرم افزار بیمه سلامت و سیستم HIS بیمارستانها، هنوز نمیتوان اطلاعات بیمارستانها را بهطور دقیق و کامل در اختیار داشت. این دو مانع باعث شده تا برای حذف دفترچه كاغذی و استقرار كامل پرونده الكترونیك، راه درازی در پیش باشد. همچنین نظام درمانی کشور در بخش خدمات سرپایی در روستاها و شهرها در حال فراهم كردن مقدمات و استقرار نظام ارجاع الكترونیك است كه با این اقدام دیگر نیاز به ارائه دفترچه بیمه در سطح روستاهایی كه از نرمافزارهای مربوط استفاده میكنند، نیز به صفر میرسد، اما برای عملیاتی شدن این برنامه در سطح دو و سه هنوز زمان نیاز است.
نظر شما