سلامت نیوز:وزن یک کودک هفت تا ١٢ ساله بین ٢٠ تا ٣٥ کیلوگرم است. اما همین کودکان در راه رفت و برگشت از مدرسه کیف یا کولهپشتیهایی حاوی دفتر و کتاب و دیگر وسایل مدرسه را با خود حمل میکنند که گاهی وزنشان به هشت کیلوگرم هم میرسد.
به گزارش سلامت نیوز، شرق نوشت: این وزن چیزی در حد یکسوم وزن کل بدن این کودکان است. این در حالی است که بر اساس استانداردهای جهانی وزن کولهپشتی باید کمتر از ١٠ تا ١٥ درصد وزن کودک باشد. استانداردی که به گواه آمار، پژوهشهای انجامشده و همینطور گفتههای مسئولان وزارت آموزشوپرورش در ایران به ندرت رعایت میشود. میزان وزنی که دانشآموزان ابتدایی ایرانی در راه مدرسه بر دوش خود حمل میکنند، چیزی کم از کار کولبری و کشاندن باری سنگین روی شانههای نحیف و کودکانه آنها ندارد.
هر سال، دقیقا یك ماه مانده به شروع سال تحصیلی، «كیف یا کولهپشتی دانشآموزان» به چالش بزرگی برای خانوادهها و دانشآموزان تبدیل میشود؛ از طرفی بچهها بهخصوص در دوره ابتدایی، دوست دارند كیفهایی با طرحهای فانتزی براساس آخرین کارتونها و انیمیشنهای دنیا داشته باشند اما مدارس تأكید دارند كیفها ساده و بدون طرح باشد، از طرف دیگر خانوادهها دنبال كیفهای چرخدار- بهاصطلاح چمدانی- هستند تا سنگینی كتاب و دفتر، فرزندشان را كمتر آزار دهد اما برخی مدیران مدارس، آنها را از خرید این نوع كیفها منع میكنند و دلیلشان این است كه حمل این كیفها در طبقات غیرهمكف، تردد دانشآموزان را سخت میكند و نظم مدرسه را بر هم میزند.
اما هر دانشآموز روزانه به طور میانگین، پنج كتاب، چهار دفتر، دو تا سه كتاب كمكآموزشی، دفتر رابط درسی، یك جامدادی و مواد خوراكی به مدرسه میبرد كه به تناسب برنامه هفتگی، لوازم ورزشی شامل لباس و كتانی، مدادرنگی و دفتر نقاشی، كتابهای غیردرسی كه از كتابخانه مدرسه امانت میگیرند، كاردستی و در دورههای راهنمایی و متوسطه كتابهای تست، كنكور و جزوات كمكدرسی و ظرف غذا به محتوای كیف اضافه میشود كه معاونت آموزش متوسطه اعلام كرد وزن تقریبی كیف هر دانشآموز ایرانی بین هفت تا ١٠ كیلو است كه باعث مشكلات متعدد در نحوه رشد عضلانی آنها بهویژه در ناحیه شانه و كتف شده است.
هشت میلیون دانشآموز دارای اختلال عضلانی
آموزشوپرورش به طور رسمی در سال ١٣٨٦ به موضوع كیف دانشآموزان پرداخت و در زمستان سال ٨٧، غلامرضا كمانه، مدیر كل تربیت بدنی این وزارتخانه اعلام كرد هشت میلیون دانشآموز ایرانی معادل ٦٤ درصد از كل دانشآموزان «ناهنجاری قامتی و اسكلتی» مانند زانوی پرانتزی، كف پای صاف، سر به جلو، پشت كج و شانه افتاده و نامتقارن دارند كه بخش زیادی از سه مورد آخر به كیف سنگین مدرسه و میز و نیمكتهای غیراستاندارد برمیگردد. نتایج این تحقیقات میدانی باعث شد «بررسی كیف دانشآموزان و میز و نیمكت مدارس» در جلسه معاونان وزارت آموزشوپرورش مطرح و كارگروهی ویژه در داخل وزارتخانه برای حل این مشكل ایجاد شد.
كارگروه ویژه برای حل مشكل ناهنجاری قامتی دانشآموزان چندین پیشنهاد ارائه داد كه یكی از آنها به كاهش حجم كیف دانشآموزان و ایجاد فضایی در كلاسهای درس برای نگهداری كتابهای غیرضروری تأكید داشت؛ از سویی معاونت برنامهریزی و تألیف كتب موظف به كاهش حجم كتابهای درسی شد اما مصوبات این كارگروه در حد حرف ماند و هیچگاه اجرائی نشد.
كودكان مبتلا به آرتروز
این چالش به ظاهر ساده اما مهم موجب شد «محمدرضا جمالزاده» دبیر اجرائی بیستویكمین كنگره فیزیولوژی ایران هشدار دهد كه «استفاده از كیفهای كولهای سنگین برای كودكان مدرسهای باعث ایجاد اختلالات عملكردی در ستون فقرات و آرتروز میشود».
جمالزاده میگوید «این مشكل از هشتسالگی قابلشناسایی و تا ١٢سالگی قابلدرمان است و زمانی كه دانشآموز وارد سن رشد و بلوغ شود، روشهای درمانی سختتر و پرهزینهتر میشود».
همچنین سمیه رستمی از دیگر فیزیوتراپهای ایرانی كه روی این مسئله متمركز شده، معتقد است «شایعترین ناهنجاری در دانشآموزان نشانههای نامتقارن و افزایش قوس کمر و دفورمیتی اندامها به دلیل حمل کولهپشتیهای دوطرفه و یکطرفه سنگین است که باعث خمیدگی غیرطبیعی و بیش از اندازه ستون مهره پشت به طرف عقب شده که در صورت شدیدبودن این حالت، ریه تحت فشار قرار میگیرد و اختلال در تنفس را به وجود میآورد.
به گفته جمالزاده، آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکا و سازمان جهانی بهداشت توصیه كرده است كه «وزن کولهپشتی باید کمتر از ١٠ تا ١٥ درصد وزن کودک باشد» اما در ایران میبینیم که گاه کودکان مجبور میشوند وزنی معادل یكسوم وزن خود و حتی بیشتر را حمل كنند.
كیف دانشآموزان غیرایرانی چگونه است
بررسی سه كشور فرانسه، آمریكا و كانادا نشان میدهد كه ظاهرا آنها این چالش را با ایجاد «قفسه كتاب در كلاس» و حذف كیف مدرسه حل كردهاند. مادر یك دانشآموز ایرانی مقیم ایالت تگزاس در آمریكا میگوید فرزندش یك كیف كوچك شامل مواد خوراكی مثل میوه و ساندویچ با خود به مدرسه میبرد و تمام لوازم تحریر آنها به جز دو دفتر مشق در خانه است. سریر مصطفینژاد كه دخترش «سبا» بهتازگی به كلاس پنجم در یكی از مدارس این ایالت رفته است، میگوید در این پنج سال تنها در روزهای معدودی دخترش كتاب یا دفتری را به خانه میآورد یا به مدرسه میبرد.
سودابه كاشانی نیز كه پسر ١١سالهاش در مدرسهای در حومه پاریس درس میخواند، میگوید امیرعلی تنها چهار دفتر و كتاب درسی در خانه دارد و بقیه لوازم درسی و وسایل ورزشیاش را در كمد مدرسه نگهداری میكند، او فقط اجازه دارد كتابها و سیدیهای آموزشی را كه از كتابخانه مدرسه امانت گرفته به خانه بیاورد و در فصل امتحانات، كتاب مرتبط درسی را همراه داشته باشد.
محسن احمدی، پدر كیانا احمدی كه در «كبك» كانادا زندگی میكند هم میگوید چون زمان حضور فرزندش در مدرسه طولانی است و بیشتر درسهای آنها در شبكه ملی هوشمند دنبال میشود، اصلا نیازی به خواندن و نوشتن در خانه نمیشود و كیانا بیشتر در خانه بازی میكند، بنابراین نیازی به كتابهای درسیاش ندارد و با لپتاپ تكالیفش را در خانه انجام میدهد.
هوشمندسازی مدارس و حذف كیف
در ایران به غیر از طرح كاهش حجم كتابهای درسی و ایجاد قفسه در كلاسهای درس، بحث هوشمندسازی مدارس هم مطرح شد. حمیدرضا حاجیبابایی، وزیر وقت آموزشوپرورش در سال ٩٠، ایده مدارس هوشمند را با هدف كاهش محوریت كتابهای كاغذی و معلم و دخیلكردن حواس پنجگانه در آموزش مطرح كرد. خرید تختههای الكترونیك برای مدارس و مجهزكردن كلاسها به رایانه با قید فوریت در مدارس سراسر كشور دنبال شد. مسئولان آموزشوپرورش استانها هر روز آمار تازهای از مدارسی كه در حوزه مدیریتشان هوشمندسازی میشد، ارائه میدادند.
فاطمه قربان، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزشوپرورش، در دهم دی ١٣٩١ با بیان اینکه به نسل امروز دیگر نمیتوان کتب درسی را با شیوههای سنتی و سخنرانی آموزش داد، گفته بود: با وجود فناوریهای نوین در کلاس طبیعتا دانشآموزان دیگر نیازی به كیف و كتاب و دفتر ندارند و این موضوع با هوشمندسازی كتابهای درسی خودبهخود حل میشود.
البته هوشمندسازی مدارس كه توانسته بود تا حدودی این مشكل را حل كند، بهدلیل كمبود اعتبارات و آمادهنبودن زیرساختها دنبال نشد و به فراموشی سپرده شد تا همچنان دانشآموزان با كیفهای سنگین راهی مدرسه شوند.
چاره چیست
فیزیوتراپها كه از آموزشوپرورش ناامید شدند، معتقدند كه والدین میتوانند با روشهای گوناگونی، وزن كیف فرزندانشان را كاهش دهند تا استانداردهای لازم رعایت شود، جمالزاده میگوید پدرها و مادرها باید در خرید كیف دقت كنند، كیفهایی بخرند كه دو بند داشته باشد و بچهها را موظف به انداختن هر دوی آنها برای حفظ تعادل كنند. این فیزیوتراپ افزود كه «راهحل دوم این است كه كتابهای درسی را كه اغلب صحافی خوبی ندارند و ورق ورق میشوند، همان ابتدای سال نصف كنند و هركدام را جداگانه سیمی كنند و دفترهایی برای بچهها بخرند كه ورق آنها سبك است و تعداد برگههای كمتری دارد. سومین راه حل از نظر جمالزاده، موظفكردن دانشآموزان به نرمشهای كوتاه پنج دقیقهای سرشانهها و عضلات كمر است كه آنها را تقویت میكند و میزان آسیب را به حدقل میرساند.
او در پایان میگوید باید انجمن اولیا و مربیان، مسئولان مدرسه را راضی كنند كه برنامهریزی درسی دانشآموزان را با محور كاهش حجم كیف دانشآموزان انجام دهند و با این روش این حق قانونی را از آموزشوپرورش طلب كنند.
نظر شما