سلامت نیوز-*حمید خواجهپور: «علی بلوکباشی» در کتاب ارزنده و تحقیقی خود، «آشپز و آشپزخانه»، تاریخچه و چگونگی رواج طبخ غذا در بیرون از منزل و تأسیس رستورانهای گوناگون در تهران را به تفصیل شرح داده و صفحاتی از کتاب را هم به ذکر خصوصیات و صفات حسنه و مرسوم آشپزان همان سالهای نهچنداندور اختصاص داده است؛
به گزارش سلامت نیوز، شرق نوشت: مرامی که با وجود فقر در تحصیلات و نیز عدم برخورداری از آگاهی کافی و علمی در آن زمان، تنها ملجأ سلامت کارشان محسوب میشده است، اما امروزه اگر شاهد بهکارگیری روغن جامد یا زعفران تقلبی به هنگام طبخ غذا هستیم، دیگر بهانهای برای کمبود اطلاعات نداریم و دلیلش را باید در کمرنگشدن اخلاق و تشدید مرام اقتصادی برخی از صاحبان این حرفه جستوجو کرد.
از سوی دیگر اگر تا چند سال پیش میتوانستیم رستورانگردی و تهیه غذا از بیرون را نوعی تنوع غذایی یا تفریح به حساب آوریم و این بیرونرویهای گاهبهگاه را چندان در سلامت فرد مؤثر نمیدانستیم، اما امروزه و بهخصوص در شهرهای بزرگ، با توجه به رشد آماری اعجابآور و افتتاح رستورانهای رنگارنگ در سطح شهر و افزایش اقبال عموم مردم نسبت به آنها، حال چه به دلیل مشغله زیاد و چه بهواسطه بالارفتن نسبت تعداد خانوارهای تکنفره به چندنفره، استفاده از غذای بیرون به نحوی زیرپوستی و بطئی تبدیل به یک عادت روزمره شده است، طوری که میتوانید تقریبا هر روز هفته را به یک رستوران جدید بروید و دچار تکرار هم نشوید! دیگر تمام اقشار جامعه؛ چه از نقطهنظر فرهنگی- اجتماعی و چه از نظر مالی به نوعی از این شیوه تغذیه در برنامه غذایی خود پیروی میکنند، حال از جگرکی سر کوچه گرفته تا گرانترین رستوران فرانسوی در شمال شهر؛ بههرحال همگی در جرگه عرضه غذاهای غیرخانگی یا بنا بهاصطلاح عامتر، غذای بیرون قرار میگیرند. بنابراین به نظر میرسد لازم است توجه ویژهای به این مقوله داشته باشیم و قدری بیشتر مراقب رستورانگردیهای خود یا فرزندانمان باشیم. البته قصد نداریم مواردی مانند کنسروجات یا سایر غذاهای آماده صنعتی مانند سوسیس و کالباس یا انواع الویه بستهبندیشده را هم در این بحث وارد کنیم، چراکه مضرات این نوع موادغذایی از نوعی دیگر است و کمابیش در موردشان بحث شده و اکثرا با اکراه یا بهاجبار به سمتشان میرویم. درحالیکه وزن و حجم اشتیاق حضور در رستوران هنوز در برابر میزان آگاهیهایمان از خطرات پنهان، اما عظیم رویآوردن به این نحوه تغذیه بیشتر است، شوروشوقی که به قول «حسن قاضیمرادی» با فرهنگ ایرانی راحتطلب و آسایشجوی ما سازگار است و مقاومت در برابر آن کاریست بس ناممکن. (کتاب کار و فراغت ایرانیان صفحه ١٥٥ و ١٥٦ نشر اختران).
از سوی دیگر پناهبردن به محیطی امن برای برآوردهکردن میل غریزی برخورداری از ارتباطات اجتماعی و صدالبته صرف غذای حاضروآماده نیز بر این روند تصاعدی استقبال از صرف غذا در بیرون از منزل بیتأثیر نیست. هرچند آمار مراجعه افراد به رستوران یا استفاده از غذای بیرون مانند بسیاری دیگر از آمارهای حیاتی جامعه در دسترس نیست، اما با کمی دقت در نحوه تغذیه خود و اطرافیانمان بهراحتی میتوانیم از سهم بالای کنونی آن در این حیطه باخبر شویم. فضای مجازی هم که سرشار است از عکسهای سلفی یا چندنفره که گاه با دنبالکردن یک پروفایل، قادرید در طول یک ماه آلبومی از تمام سالنهای رستورانهای سطح شهر را داشته باشید! حال اگر این موضوع را در کنار نرخ افزایش برخی بیماریهای ناشی از تغذیه غلط قرار دهیم، از اضافهوزن و فشارخون گرفته تا کمبود بسیاری از ریزمغذیهای ضروری، قدری مسئله حادتر میشود. تکلیف فستفود که روشن است. پیتزا و سیبزمینی سرخکرده با نوشابه یا مرغ سوخاری و انواع سوسیس و کالباس با سس فراوان را هرکسی میداند که خوردنشان نوعی خودزنی توأم با عوارض ریزودرشت حاصله است، اما در مورد غذاهایی که تحت عنوان هلثیفود یا غذای سالم عرضه میشوند چطور؟ آیا واقعا پاستا پنه با سس آلفردوی مغروق در سس خامهای که معلوم نیست اصل و نسب آن چیست، هیچ ارجحیتی بر پیتزا دارد؟ آیا منظور از هلثی همان چند برگ ریحان روی غذاست یا وجودشان فقط برای تزئین و استفاده از کلمه سبزیجات در منو است؟ یا بههمینترتیب، مواردی دیگر که آدمی را به یاد همان مرام و آگاهی و سایر قضایا میاندازند!
یادمان باشد که هدف اول و اصلی راهاندازی هر رستورانی مانند سایر بنگاههای اقتصادی، کسب درآمد و سود مالی است. شاید مهمترین اصل هر آشپزی هم درنظرگرفتن لذت مزه و ایجاد رنگولعاب و طعم دلپذیر در غذا باشد. بنابراین بهتر است ما هم اگر به سلامت خود و خانوادهمان میاندیشیم، همواره این دو اصل را به خاطر داشته باشیم که باعث شود یا با دقت بیشتری رستوران و منوی غذایی آن را مدنظر قرار دهیم یا وقت بیشتری را به آشپزی اختصاص دهیم. از سوی دیگر این دقتنظر در طرز انتخاب و ارجحیت مراجعان در سفارش غذای سالم، میتواند در کنار حجم روزافزون استقبال عمومی از صرف غذا در رستوران، فرصتی ایجاد کند برای آنهایی که عزم خود را جزم کردهاند که به هر طریقی، علاوه بر تحقق سود مالی و راهاندازی کسبوکار، غذای سالم و باکیفیتی هم عرضه کنند که منطبق بر همان مرام انسانی قدیمی و شناختهشده ایرانی است. خوشبختانه تجربه هم نشان داده که این دیدگاه، خریداران خاص و متعددی دارد که روزبهروز بر تعدادشان افزوده میشود.
*کارشناس و تحلیلگر حوزه سلامت
نظر شما