به گزارش سلامت نیوز، صبح نو نوشت: روی شیشه همه عطاری‌ها کلی برگه چسبانده شده است؛ «پماد لاغری»، «قرص چاقی»، «دم‌نوش‌سقط‌جنین» و «شربت تقویت قوای جنسی» این‌ها بعضی از تبلیغاتی است که عطاری‌ها روی شیشه مغازه عطاری خود می‌چسبانند. فقط کافی است که بیماری وارد عطاری شود، بعد از چند دقیقه با یک بغل، قرص، دم‌نوش و شربت از مغازه خارج می‌شود. همه‌عطاری‌ها برای هر بیماری، دارویی دارند. حالا سازمان غذا و دارو به فکر چاره افتاده و تنها راه چاره را تأسیس داروخانه‌های گیاهی می‌داند.

وضعیت قرمز 

ماجرا اما از همین‌جا شروع می‌شود، از زمانی که عطاری‌ها تصمیم گرفتند که دارو تجویز کنند. سال‌هاست که در عطاری‌ها به‌جز داروهای گیاهی، دارو هم می‌فروشند. عملی که در ابتدا واکنش سازمان غذا و دارو را در پی داشت. «امید عبدی» معاون سازمان غذا و دارو،  دانشگاه‌های علوم پزشکی با هشدار نسبت به وضعیت عطاری‌ها در گفت وگو با خبرگزاری آنا خبر داد: «متأسفانه این مراکز از عملکرد اصلی خود که تحویل گیاهان دارویی است خارج شده و به سمت تولید مواد مخدر و به‌ویژه شیشه رفتند.» عبدی‌توضیح داد: «درحالی‌که 50 درصد صاحبان عطاری‌ها فاقد تحصیلات دانشگاهی هستند، شاهد تجویز دارو، مکمل‌ها و سایر اقلام سلامت‌محور از سوی این افراد هستیم.» او با بیان اینکه ادامه این روند عطاری‌ها می‌تواند به‌سلامت جامعه آسیب جدی وارد کند، گفت: «در این زمینه باید ساماندهی اساسی صورت گرفته و با مداخلات پزشکی در عطاری‌ها برخورد شود.» بی‌قانونی عطاری‌ها صدای مجلسی‌ها را هم درآورد.

 «همایون هاشمی» عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در مصاحبه‌ای با خبرگزاری مهر با انتقاد از اینکه طب سنتی به دلیل سوءمدیریت‌ها در کشور مغفول مانده است، گفت: «تجویز غیرقانونی دارو در این مراکز به یکی از چالش‌های نظام سلامت تبدیل شده است.» هاشمی با انتقاد از این‌که فعالیت افراد غیرمتخصص در حوزه طب سنتی سلامت مردم را تهدید می‌کند، گفت: «طب سنتی از گذشته و سینه‌به‌سینه به ما به ارث رسیده و شاخص‌های طب سنتی و جایگاه آن در دنیا شناخته‌شده است اما متأسفانه این موضوع در کشور به دلیل سوءمدیریت‌ها مغفول مانده و شاهد فعالیت افراد غیرمتخصص در این حوزه هستیم.» او تصریح کرد: «عطاری‌ها تنها مجاز به عرضه گیاهان دارویی بوده و نباید به عرصه تجویز و عرضه دارو وارد شوند زیرا این امر غیرقانونی بوده و سلامت مردم را در معرض تهدید قرار می‌دهد.» مسأله مهم‌تر درباره عطاری‌ها، وجود کسانی است که پزشک نیستند، اما داروهای گیاهی برای مردم تجویز می‌کنند.

اجازه نداریم

 یکی از حلقه‌های طرح تأسیس داروخانه‌های گیاهی عطاری‌ها هستند. «محسن شهرازی» نایب رییس اول اتحادیه عطاران و سَقَط فروشان درباره احداث داروخانه‌های گیاهی در گفت وگو با روزنامه صبح نو می‌گوید: «ما یک پروانه می‌دهیم به نام عطار و سَقَط فروش، فروش گیاهان دارویی. عطاری‌هایی که زیر‌نظر ما هستند موظف‌اند که گیاه دارویی بفروشند، داروی گیاهی را نه. اتحادیه زیر پروانه هم ذکر می‌کند که نام‌برده می‌تواند تنها فروش گیاهان دارویی را انجام دهد، داروی گیاهی را نه.» این در حالی است که در بسیاری از عطاری‌ها دارویی گیاهی به فروش می‌رسد، شهرازی دراین‌باره توضیح می‌دهد: «تعداد انگشت‌شماری از آن‌ها این کار را می‌کنند. آن‌ها عضو اتحادیه ما نیستند، زمانی که کسی به اتحادیه مراجعه می‌کند و درخواست پروانه اشتغال دارد، ما از او تعهد می‌گیریم. اگر هم پروانه نداشته باشند، بازرسان ما آن‌ها را شناسایی می‌کنند و به آن‌ها اخطار می‌دهند.

اگر توانستند که جواز بگیرند که هیچ، اگر هم نتوانستند که پلمب می‌شوند.» نایب رییس اول اتحادیه عطاری درباره داروخانه‌های گیاهی و تأثیر آن روی کسب‌وکار عطاری‌ها نیز توضیح می‌دهد: «الآن چندین سال است که دراین‌باره صحبت می‌شود. سرانجام کار به این نتیجه رسیده‌اند که اتحادیه عطاری‌ها باید به صاحب مغازه‌ها تنها مجوز فروش گیاهان دارویی را بدهند. فرد متقاضی را به کلاس می‌فرستیم، کلاسی که زیر نظر سازمان غذا و داروست. نامه از بهداشت، از اماکن و از بهداشت محیط باید بیاورد تا ما به او مجوز دهیم.» او درباره تأثیری که وجود داروخانه‌های گیاهی ممکن است برعطاری‌ها بگذارد نیز توضیح می‌دهد: «وجود این داروخانه‌ها به اتحادیه مربوط نیست. داروخانه به ما مربوط نیست. ما گیاهان دارویی هستیم. داروخانه‌ها مربوط به وزارت بهداشت است. خود داروخانه‌هایی که مجوز دارند هم خودشان متادون توزیع می‌کنند و در این قضیه ابایی ندارند. در اغلب داروخانه‌ها حتی گران‌فروشی هم وجود دارد.»

داروخانه تخصصی

 بی‌قانونی عطاری‌ها و رشد فروش داروهای رنگارنگ باعث شد تا سازمان غذا و دارو به فکر چاره‌ای برای حل مشکل بیفتد. چاره‌ای که البته هنوز اجرایی نشده است، اما حرف‌وحدیث‌هایش برای اجرا هنوز باقی است. رییس سازمان غذا و دارو دکتر غلامرضا اصغری درباره موضع این سازمان در دوره جدید در زمینه تأسیس داروخانه‌های گیاهی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا گفت: «پیشنهادی مبنی بر تأسیس داروخانه‌های اختصاصی برای عرضه فرآورده‌های گیاهی مطرح شده است، اما از آنجایی که این پیشنهاد مورد استقبال داروسازان و داروخانه‌داران قرار نگرفت، این طرح تاکنون اجرا نشده است.»

اصغری درباره راه‌اندازی داروخانه‌های مستقل گیاهی، گفت: «داروخانه‌هایی که در حال حاضر در کشور فعالند، می‌توانند همه فرآورده‌های گیاهی را عرضه کنند و هیچ منعی برای عرضه فرآورده‌های گیاهی و دارویی ندارند.» او درباره حوزه فعالیت عطاری‌ها توضیح داد: «واحدهای عطاری نیز در کشور در این حوزه فعالیت می‌کنند و تنها مجازند فرآورده‌های گیاهی غیر دارویی را به مردم با اشکال سنتی مختلف عرضه کنند؛ بنابراین ما هیچ مشکلی در زمینه عرضه فرآورده‌های گیاهی نداریم و این‌طور نیست که در این حوزه کاری بر روی زمین مانده باشد و انجام نشود.» رییس سازمان غذا‌‌ودارو با بیان اینکه در حال حاضر داروخانه‌ها مجاز به ارائه داروی گیاهی و شیمیایی به‌صورت توأمان هستند و منعی برای ارائه داروها و فرآورده‌های گیاهی دارویی ندارند، ادامه داد: «به همین دلیل است که تاکنون پیشنهاد ایجاد داروخانه‌های اختصاصی گیاهی مورد استقبال چندانی از سوی داروسازان قرار نگرفته است.» او درباره نحوه نظارت بر عطاری‌ها و فرآورده‌هایی که عرضه می‌کنند، گفت: «باید توجه کرد که عطاری‌های غیرمجاز و فاقد پروانه توسط صنف عطاران مورد برخورد قانونی قرار می‌گیرند. بر این اساس صنف این واحدها را بازرسی کرده و متخلفان را به تعزیرات معرفی می‌کند. از‌طرفی اگر در عطاری‌ها دارویی عرضه شود، این وظیفه بر عهده ماست که بازرسی‌های لازم را انجام دهیم.» اما طرح تأسیس داروخانه گیاهی به یک روز و دو روز محدود نمی‌شود، سه-چهار سالی است که سازمان غذا و دارو، داروسازان و داروخانه‌ها بر سر این موضوع اختلاف‌نظر دارند و در میان این اختلاف، عطاری‌ها هم از آب گل‌آلود ماهی می‌گیرند و همچنان برای مردم دارو‌تجویز می‌کنند.