سلامت نیوز: هرگونه اقامت غیرفرهنگیان در مدارس در طول ایام نوروز تخلف است. جمله‌ای که معاون گردشگری کشور محمد محب‌خدایی گفت. جمله‌ای که کم‌وبیش شنیده‌ایم، آن هم نه در ایامی که وضع معیشتی تا این حد به اقتصاد گره خورده بود. مدت زمانی است که مردم کم‌وبیش نمی‌توانند سنت‌های قدیمی را به جا آورند، شاید علتش را باید در وضع اقتصادی دانست، وضعیتی نابسامان که کم‌وبیش همه از آن می‌نالند. دارا و ندارا.
به گزارش سلامت نیوز، شهروند نوشت: حالا قرار بر آن است که اسکان‌های نوروزی مدارس تنها در اختیار فرهنگیان قرار بگیرد. در این پرونده به بررسی این امر می‌پردازیم که آیا عدم‌اسکان‌های نوروزی برای مردم عادی موجب کاهش سفرهای نوروزی می‌شود؟ دغدغه‌ای که خانواده‌ها هر ساله با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. یکی می‌گوید چه روزی برویم، دیگری از کجایی آن می‌پرسد. اما انگار که از هزینه‌های سرسام‌آور عید بی‌خبرند. با نگاهی به قیمت هتل‌ها و اقامتگاه‌ها این موضوع کمی ملموس‌تر می‌شود. هزینه یک شب هتل شیراز در روز‌های معمولی از ٢٥٧هزار تومان شروع می‌شود، اما در ایام عید این قیمت تقریبا دو برابر می‌شود و ٥٧٠هزار تومان می‌شود و این به معنای ناتوانی قشر متوسط جامعه برای سپری کردن چند شب در شهر دیگری است.
یکی از استدلال‌های محب‌خدایی پیرو این موضوع چالش‌های پیش‌روی هلتداران و اقامتگاه‌هاست و در این زمینه توضیح داد: «چالش اصلی مدارس این بود که گاهی خارج از حوزه خانواده و آموزشوپرورش خدمات می‌دادند. امسال روی این موضوع تأکید شد که آنها خارج از دایره خود عمل نکنند تا تهدیدی در هتلداری و اقامتگاه‌های رسمی نباشد. درعین‌حال هتلدارها نیز پیشگام شدند و به آموزشوپرورش پیشنهاد اقامت در هتل‌های تهران با ٥٠درصد تخفیف را دادند.» اما این موضوع دو بعد را در پیش‌رو دارد؛ یکی آن‌که در این ایام بازار هتلداران و اقامتگاه‌ها کساد نمی‌شود. اما از دیگر سو باید در نظر داشت کسانی که در این ایام سعی می‌کردند با کمترین امکانات بیشترین بهره‌وری را داشته باشند، از این امکان محروم می‌شوند و توانایی اقامت در هتل‌های گرانقیمت را هم ندارند.
جایگزین مناسب؛ بوم‌گردی
البته چنین اقدامی می‌تواند راهی را برای آشنایی مردمی که با بوم‌گردی آشنا نیستند، باز کند، چراکه بسیاری از مردم با وجود اقامتگاه‌های بوم‌گردی از وجود چنین مکان‌هایی بی‌خبرند. موضوعی که این اقامتگاه‌ها را از سایر هتل‌ها و اسکان‌های نوروزی متمایز می‌کند این است که بنای آن در محیط‌های طبیعی با رعایت بالاترین سطح ممکن ضوابط زیست‌محیطی و به شکلی سازگار با معماری و سیمای طبیعی منطقه احداث شده است و ضمن حداکثر تعامل با جامعه محلی، زمینه حضور و اقامت طبیعت‌گردان را با کیفیتی قابل قبول و تعریف‌شده در محیط‌های طبیعی فراهم می‌کند، همچنین با بهره از حداکثر دانش بومی و هماهنگ با محیط طبیعی و فرهنگی پیرامون خود احداث شده تا گردشگران و مسافران رابطه راحت‌تری با محیط پیرامون خود برقرار کنند. همچنین نباید از یاد برد که این اقامتگاه‌ها نه‌تنها از بهداشت بهتری برخوردارند، بلکه قیمت مناسبی هم دارند که این اقدام و مانع شدن از ورود افراد به مدارس می‌تواند قدمی در راستای توسعه گردشگری و آشنایی مردم با چنین مکان‌هایی باشد.
شاید برای همین است که برخی بر این باورند عدم‌اسکان نوروزی برای غیرفرهنگیان نمی‌تواند تأثیر بسزایی روی سفرهای نوروزی بگذارد، چراکه در غیر این صورت مسافران نوروزی می‌توانند راه‌های دیگری چون استفاده از اقامتگاه‌های بوم‌گردی را مدنظر قرار دهند. اما طیف دیگر فکری بر این باور تکیه زده‌اند که هر چند تعداد افرادی که مدرسه را برای اسکان انتخاب می‌کنند، کم باشد، اما می‌تواند مانع سفرهای نوروزی برای آنها باشد، زیرا ممکن است این افراد هم از وجود اقامت‌های بوم‌گردی بی‌خبر باشند، به همین جهت با وجود شرایط نابسامان اقتصادی می‌تواند مانع سفرهای نوروزی قشری که مدرسه را برای اسکان انتخاب می‌کردند، شود. اکنون برای رسیدن به این پاسخ که آیا عدم‌اسکان‌های نوروزی برای مردم عادی موجب کاهش سفرهای نوروزی می‌شود؟ با کارشناسان امر گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
پیشینه سیل سفر
با شروع ایام عید و تعطیلات نوروزی که به درازای ١٣روز است، چند سالی است سیل سفرهای نوروزی رو به فزونی گذاشته است. برخی علت این امر را تغییر سبک زندگی می‌دانند و برخی دیگر آن را در افزایش فرهنگ گردشگری جست‌وجو می‌کنند، چراکه سال گذشته در نخستین روز پس از تعطیلات اسماعیل غلامی، معاون سازمان راهداری کشور اعلام کرد که ٦میلیون و ٩٣٩هزار نفر تنها از حمل‌ونقل عمومی جاده‌ای استفاده کرده‌اند. البته باید در نظر داشت که بنا به گفته غلامی بیش از ٩هزار نفر از مرزهای جاده‌ای تردد داشته‌اند که این امر بیانگر رشد مسافرت‌های نوروزی نسبت به سال‌های گذشته است. مرتضی موحد، معاون گردشگری سازمان میراث‌فرهنگی آمارهای ارایه‌شده درخصوص اقامتگاه‌های نوروزی در سال ٩٦ را این‌گونه توصیف کرده است: «تا پایان روز ١٣ فروردین سال٩٦، ٥٩میلیون و ٣٤٣هزار و ٦٧٨ نفرشب اقامت ثبت شده؛
درحالی‌که ١٠میلیون و ٩٦٣هزار و ١٧٧ نفرشب اقامت در مراکز اقامتی آموزشوپرورش در ایام نوروز ثبت شده است.» برخی آمارها اعلام می‌کنند که تنها ٢درصد از این اقامت‌ها در هتل‌ها پذیرش شده و مابقی در میهمان‌پذیرها، خانه‌های اجاره‌ای، مدارس آموزشوپرورش و کمپ‌های موقت بوده که اصولا انتفاع خیلی ویژه‌ای برای این بخش از صنعت گردشگری ایجاد نکرده است. اما سفر و حمل‌ونقل آن چگونه بوده است، براساس آمار منتشر شده در نوروز ٩٦ از ٢٥ اسفند تا ١٣ فروردین بیش از ٣میلیون‌و٣٠٠نفر با هواپیما، نزدیک به یک‌ونیم‌میلیون نفر با قطار و حدود ٧میلیون نفر با اتوبوس، مینی‌بوس و سواری عمومی به سفر رفته‌اند، البته باید در نظر داشت که در نوروز ٩٦ تعداد سفرهای جاده‌ای نسبت به سال گذشته کاهش پیدا کرده بود.
نگاه کارشناسی
کاهش مسافران نتیجه عدم‌اطلاع است
عرفان فکری، کارشناس گردشگری| مسلما سفرهای نوروزی کاهش پیدا می‌کند، اما این تصمیم دو جنبه را پیش‌رو دارد یکی؛ در نگاه عمومی و از منظر مردم این امر اتفاق خوبی نیست، زیرا عده‌ای که به این روش هزینه‌های سفرشان کاهش پیدا می‌کرد، دیگر نمی‌توانند از کم‌شدن هزینه و سفر استفاده کنند. اما از منظر دیگر این‌گونه نبوده که دولت بدون هیچ پیش‌بینی چنین تصمیمی را اتخاذ کند، زیرا به جز مدارس، خانه‌های مسافر و اقامتگاه‌های بوم‌گردی با هزینه پایین و کیفیت بهتر از مدارس خدمات ارایه می‌دهند. درحال حاضر بیش از ٥٠٠اقامتگاه بوم‌گردی در ایران داریم که این رقم رو به رشد است. این اقامتگاه‌ها با کیفیت بالای خدمات و قیمت پایین مناسب افرادی است که عزم سفر دارند.
به این ترتیب اتفاق دیگری هم رقم می‌خورد که ممکن است سفر‌ها کاهش پیدا کند، این که جایگزین وجود دارد باعث می‌شود برای افرادی که در اقامتگاه‌های بوم‌گردی فعالیت دارند، ایجاد اشتغال کند. این اتفاق در مدارس ممکن نیست، همچنین باید در نظر داشت که کیفیت ارایه خدمات در مدارس نیز مطلوب نیست. با توجه به این‌که جایگزین وجود دارد، اقدامی مثبت است، هر چند از تعداد سفرهای نوروزی بکاهد.
با وجود این‌که مدارس جایگزین دارند و هزینه‌ای را دریافت می‌کنند، این دریافت هزینه تفاوت چندانی با خانه‌های مسافر ندارد. البته باید در نظر داشت که بسیاری از مردم جامعه از وجود چنین اقامتگاه‌هایی بی‌خبرند، به همین جهت لازمه این موضوع اطلاع‌رسانی است که به جای اسکان در مدارس؛ اقامتگاه‌های بوم‌گردی و خانه مسافر وجود دارد آن هم با همان هزینه.
در نتیجه این اقامتگاه‌ها مورد استقبال مردم قرار می‌گیرد، چراکه هم از نظر بهداشت و هم از نظر تجهیزات به مراتب بهتر از اسکان در مدارس است. افرادی که در حوزه گردشگری هستند، از حضور چنین اقامتگاه‌هایی اطلاع دارند، ولی مردم عادی نه و این موضوع ریشه در ضعف اطلاع‌رسانی مسئولان دارد. بهتر است ابتدا اطلاع‌رسانی در این زمینه صورت بگیرد که جایگزینی به نام اقامتگاه‌های بوم‌گردی وجود دارد و سپس در این راستا قدم برداشت.
البته موضوعی که اقامتگاه‌های بوم‌گردی را متمایز می‌کند آن است که تمام آداب و رسوم به همراه سنت‌های ایرانی مرسوم آن منطقه را در آن اقامتگاه شاهدیم؛ لباس‌های محلی، غذاهای سنتی، فضای خانه و... زیرا این اقامتگاه‌ها، خانه‌های قدیمی هستند که بازسازی و سنتی شده‌اند و با توجه به سنت‌های منطقه آن را مهیا می‌کنند و اقامتگاه هر شهری حس و سنت‌های آن شهر را به مسافران منتقل می‌کند. همچنین لازم به ذکر است که این اقامتگاه‌ها در سراسر کشور وجود دارد و می‌تواند مورد استفاده مردم قرار بگیرد آن هم با مناسب‌ترین هزینه. البته باید در نظر داشت که به دلیل وجود جایگزین چنین اقدامی را می‌توان مثبت و مثمرثمر دانست که این امر موجب رونق گردشگری می‌شود و پیامد‌های مثبتی را به دنبال دارد، چراکه افرادی که اداره اقامتگاهی را به عهده دارند، با رونق گرفتن بوم‌گردی در شهر یا روستایی رسیدگی بیشتری را در پیش می‌گیرند که این امر به چرخه اقتصادی و رونق منطقه نیز کمک می‌کند، بنابراین این موضوع اقدامی مثبت است، اما باید اطلاع‌رسانی دقیق به مردم درمورد اقامت‌های بوم‌گردی و خانه مسافر صورت گیرد.
نگاه مخالف
اقامت در خیابان‌ها به جای مدارس
مصطفی آب‌روشن، جامعه‌شناس | موضوع اسکان‌های نوروزی موضوعی است که همواره مورد بحث بوده و به‌زعم آن تنها استفاده فرهنگیان مجاز بوده، اما تاکنون به این اندازه ممیزی‌هایی قرار نگرفته بود، البته نکته‌ای که در این موضوع جای دارد آن است که استفاده از اسکان‌های نوروزی مدارس بیشتر متعلق به طبقات متوسط و زیر متوسط جامعه است، اما نباید پنداشت که اختصاص مدارس تنها به فرهنگیان سفرهای نوروزی مانند سال‌های گذشته که اکنون به سنتی تبدیل شده است، همواره برقرار بوده و برقرار خواهد ماند. البته باید در نظر داشت با اسکان‌های موقت و امکانات موجود که چند سالی است در اختیار عموم مردم قرار گرفته، قطعا کیفیت و مطلوبیت سفر برای اقشار کم‌درآمد افزایش پیدا کرده است. اکنون با حذف اسکان در مدارس شاید میزان سفر به شکل معناداری کاهش پیدا نکند، اما هزینه‌های سفر برای این طبقات اجتماعی افزایش پیدا می‌کند، ولی نکته‌ای که در این مقوله جای می‌گیرد آن است که ابتدا باید مبنای این تصمیم‌گیری را مورد بررسی قرار داد، ظاهرا مبنای این تصمیم بر این نظریه استوار است که با حذف اسکان‌های نوروزی تقاضا برای هتل و میهمان‌خانه‌ها افزایش پیدا می‌کند، به گونه‌ای که بازار سفرهای نوروزی رقابتی‌تر شود. اما اکنون با اتخاذ این رویکرد شتابزده علاوه بر نارضایتی‌های اجتماعی که در پی دارد، به‌طور قطع، اقامت‌های خیابانی به شکل گسترده‌ای افزایش پیدا می‌کند.
نگاه موافق
کاهش سفرهای نوروزی را شاهد خواهیم بود
علی‌اکبر کریمی، نماینده مجلس| اوایل اسفند معاون گردشگری کشور محمد محب‌خدایی اقامت غیرفرهنگیان در مدارس در طول ایام نوروز را تخلف دانست. این موضوع به کام بسیاری از مردم خوش نیامد. علی‌اکبر کریمی، نماینده مجلس در این زمینه معتقد است عدم‌اسکان مردم عادی در مدارس ممکن است از سفرهای نوروزی بکاهد، چراکه مدارس و شبکه اسکان نوروزی در مدارس امکان خوبی برای مردم به‌ویژه اقشار متوسط و پایین جامعه فراهم کرده بود. البته باید توجه داشت که در گذشته چنین رویه‌ای را نیز پیش‌رو داشتیم و اسکان نوروزی تنها به فرهنگیان مربوط بود، سپس با توسعه مدارس این موضوع عمومیت پیدا کرد و به سایر اقشار هم اجازه اسکان داده می‌شد، همچنین نباید از یاد برد که تعداد فرهنگیان ما به یک‌میلیون نفر می‌رسد که با در نظر گرفتن خانواده‌های‌شان بر این تعداد افزوده می‌شود.
اما موضوع به همین جا ختم نمی‌شود، زیرا بسیار دیده شده فرهنگیان هنگام سفر مهمان‌هایی را با خود همراه می‌کنند. با در نظر گرفتن مهمان‌ها آنها هم مشمول این قاعده می‌شوند و امکان استفاده برای‌شان فراهم می‌شود. در نتیجه این جمعیت قابل توجهی است، اما این‌که سایر اقشار از این موضوع محروم شده‌اند، می‌تواند تأثیر منفی‌ای را در جامعه به دنبال داشته باشد.
تجربه دیگران
سفرهای کریسمسی
کریسمس هم مانند نوروز می‌ماند و اکثر کشور‌ها به استقبال تعطیلات می‌روند. برای همین در کشور‌های دیگر مانند ایران شاهد سفر‌هایی چند روزه در این ایام هستیم. روزهایی که می‌تواند خاطره‌انگیز‌تر از هر زمانی باشد. آمستردام هلند نیز یکی از شهر‌هایی است که هر ساله پذیرای تعداد کثیری از مسافران است. در این شهر مراسم خاصی برای کریسمس برپا می‌شود، به‌عنوان مثال در این شهر مراسم آتش‌بازی برگزار می‌شود. مردم با تنقلات، شیرینی و شکلات از مهمان‌ها و گردشگران در مراسم خود پذیرایی می‌کنند. شب‌های بندر آمستردام، باشکوه‌ترین صحنه‌های کریسمس را برای مردم شهر رقم می‌زند. حال اگر بخواهیم گذری بر کشورهایی که پذیرای مسافران هستند، داشته باشیم، بد نیست نگاهی به شهر‌ها و کشورهایی که در زیر آمده است، داشته باشیم.
لیسبون، پرتغال
با وجود مراسم مهیج شهر لیسبون واقع در کشور پرتغال مردم ترجیح می‌دهند تعطیلات خود را در این شهر سپری کنند، چراکه مردم لیسبون شهر را تزیین می‌کنند و جشن‌های کریسمس را در ساحل بر پا می‌دارند.
نیویورک‌سیتی
از آن‌جا که نیویورک امکانات مهیج دارد، از جاذبه زیادی برای گردشگران داخلی و خارجی برخوردار است. شاید برای همین است که برخی مقصدشان برای تعطیلات کریسمس نیویورک است. تفریحاتی چون اسکی روی یخ و خواندن سرود کریسمس، تماشای مجسمه آزادی، کالسکه‌سواری و بسیاری از این دست تفریحات را دارد.
هاوایی
شاید طبیعت زیبای هاوایی است که آن را به یکی از بهترین مقاصد برای کریسمس تبدیل کرده است. هاوایی از محبوب‌ترین و بهترین مقصدهای کریسمس است، جایی است که تنها نشستن و تماشا کردن طبیعت زیبایش آن‌جا را به مکانی رضایت‌بخش برای مسافران خود تبدیل کرده است.
پاریس، فرانسه
شهر نورانی پاریس در ماه دسامبر حتی پرنور‌تر از همیشه می‌شود. می‌توان بعدازظهر را در زیباترین خیابان جهان «شانزه لیزه» قدم زد. اگر به سرگرمی‌های خانوادگی علاقه‌مندید، «دیزنی لند پاریس» را به شما توصیه می‌کنیم تا از موزه با عظمت «لوور»، با آن همه چراغانی‌های کریسمس دیدن کنید. البته گردشگران می‌توانند با کشتی تفریحی «کروز» بر روی رودخانه از جشن‌ها لذت ببرند. شاید برای همین است که پاریس را عروس اروپا می‌دانند.
پراگ، جمهوری چک
از دیگر مکان‌های پرشور و هیجان پراگ است که در ماه دسامبر به مکانی مهیج تبدیل می‌شود و فروشگاه‌های باز و انواع سرگرمی‌ها و چشم‌اندازها این شهر را بسیار زنده و جذاب کرده است. شاید برای همین است که پراگ تبدیل به یکی از مقاصد سفر در ایام تعطیلات شده است.
مکزیکوسیتی
مکزیکوسیتی با وجود این‌که یکی از ارزان‌ترین کشور‌های جهان است، از جاذبه بی‌نظیری هم برخوردار است، شاید برای همین است که هر ساله گردشگران بسیاری به سوی این شهر روانه می‌شوند. این شهر مکان‌های جذابی برای مسافران دارد. یکی از شهرهای کشور مکزیک به نام «گوادالاخارا»، همه ساله محل برگزاری فستیوال‌های آتش‌بازی و نورافشانی، موسیقی و … است. این منطقه از مکزیک گرمسیر است و هنگام کریسمس مردم لباس‌های تابستانه بر تن می‌کنند.
سیدنی، استرالیا
با تعطیلات کریسمس کنسرت‌های بسیاری در مرکز سرگرمی‌های سیدنی «Sydney Entertainment Centre» برگزار می‌شود. همچنین پل بندرگاه سیدنی بر جاذبه‌های این شهر افزوده است تا مسافران به امید تعطیلات لذت‌بخش به این کشور سفر کنند، علاوه بر آن سفر دریایی شبانگاه و دیدن‌کردن از مناظر دیدنی، بر فراز این شهر حقیقتا لذت‌بخش است.
هلسنکی، فنلاند
فنلاند از دیگر کشورهایی است که سیل مسافران در ایام تعطیل به این کشور روانه می‌شود، با وجود این‌که هلسنکی از معدود پایتخت‌های زیبایی است که به‌درستی شناخته نشده، اما مورد استقبال گردشگران در ایام کریسمس قرار گرفته است، چراکه با آواز کریسمس و دیگر کنسرت‌ها و به‌خصوص جشن سال نو در میدان «سنا» با تمام وجود روح کریسمس را می‌توان حس کرد.
بارسلونا، اسپانیا
بارسلونا ازجمله کشورهایی است که مراسم موسیقی و آتش‌بازی را برگزار می‌کند، شاید برای همین، نظر هر گردشگری را به خود جلب می‌کند. شاید برای همین است که این شهر توانسته جایگاه ویژه‌ای در مسائل گردشگری به دست آورد.
کلن، آلمان
کلن، آلمان با وجود این‌که یکی از شهرهای شلوغ و پرازدحام است به‌عنوان یکی از گزینه‌های سفر در نظر گردشگران و مسافران قرار می‌گیرد. البته نباید از کلیسای بزرگ و معروف این شهر چشم‌پوشی کرد که به‌عنوان یکی از گزینه‌های اصلی سفر کریسمس به شمار می‌رود.
نظر شما