سلامت نیوز: داروخانه‌های مشارکتی، پیشرفته، زنجیره‌ای و... اسمشان را هر چه بگذاریم، باید گفت که چالشی را در نظام دارویی به راه انداخته‌اند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از آرمان ،گرچه از مدت‌ها پیش اجرای چنین طرحی به میان آمده و برخی سازمان‌ها مخالفت خود را اعلام کرده‌اند؛ اما وضعیت به گونه‌ای است که بر اساس اظهار نظرات برخی منتقدان با تداوم چنین امری بسیاری از فارغ‌التحصیلان داروسازی و دانشجویانی که مشغول به کار در داروخانه‌ها هستند، جایگاه خود را از دست می‌دهند.
ساز موافقان و مخالفان ایجاد داروخانه‌های زنجیره‌ای همچنان کوک است. عده‌ای آن را عاملی برای متمرکز شدن منابع و صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌دانند و عده‌ای مصرانه بر چنین رویکرد پافشاری دارند و می‌گویند که گردانندگان داروخانه‌های زنجیره‌ای فقط به فکر سود هستند و برایشان فرقی نمی‌کند که داروی قاچاق یا داروی فاسد را وارد کنند.
این در حالی است که حال و روز صنعت داروسازی در کشورمان هم خوش نیست و هر لحظه امکان دارد که شاهد مافیا در نظام دارویی کشور باشیم. البته بارها و بارها انجمن داروسازان ایران مخالفت خود را نسبت به زنجیره‌ای شدن داروخانه‌ها اعلام کرده است، اما به گوش می‌رسد که در برخی شهرها داروخانه‌های زنجیره‌ای ایجاد شده‌اند.
از سوی دیگر، باید به این مبحث هم بپردازیم که همواره فارغ‌التحصیلان داروسازی با بحران مجوز تاسیس داروخانه مواجه هستند، حال آنکه برخی‌ها تنها پولشان می‌چربد و بدون داشتن تجارب در این حوزه پا به میدان گذاشته و داروخانه‌های زنجیره‌ای را ایجاد کرده‌اند. مساله‌ای که مقاصد اقتصادی در پی دارد و سلامت مردم را نشانه رفته است.
با این وجود، باید گفت که اگر در گذشته شخص داروساز اداره یک داروخانه را بر عهده داشت؛ اینک این امتیاز تسری یافته و افراد دیگر خارج از مقوله داروسازی به این مهم دست یافته‌اند.
داروفروشی یا لوکس‌فروشی؟
«برخی داروخانه‌ها علاوه بر اینکه دارو می‌فروشند، به فروشگاه‌های لوازم آرایشی و بهداشتی تبدیل شده‌اند که بیشتر درآمدشان از طریق کار دوم به دست می‌آید. به بیان دیگر مغازه‌هایی باز شده که دارو فروشی جزو آن است.» اینها را ایرج خسرونیا، رئیس انجمن متخصصان داخلی می‌گوید.
به گفته او اگر منظور داروفروشی و داروسازی است، باید گفت که اکنون فاصله این داروخانه‌ها کم شده است، اما اگر منظور فروشگاه‌هایی است که در زمینه داروخانه فعالیت می‌کنند، می‌توان گفت که ده‌ها فروشگاه با چنین کاربری قادر به فعالیت در کنار هم خواهند بود و معمولا درآمدشان از طریق فروش مواد لوکس و آرایشی است.
خسرونیا بیان می‌کند: این در حالی است که برخی داروخانه‌های زنجیره‌ای دولتی با مدیریت دانشکده‌های مختلف در سطح شهر فعالیت می‌کنند. این داروخانه‌ها در ابتدا به این منظور باز شدند که مردم برخی داروهای خاص و غیر قابل دسترس را از آنها تهیه کنند، چرا که ذخیره انبار و وضعیت مالی‌شان خوب بود، اما اکنون بودجه این داروخانه‌ها نیز کم شده و مشکلات مالی دارند. آنچنان که همچون سایر داروخانه‌ها ضرر می‌کنند و میزان داروهایشان هم به اندازه کافی جوابگوی مردم نیست.
او با ذکر مثالی می‌افزاید: داروخانه 13 آبان به اندازه 10 داروخانه فروش دارد. وقتی انبارش خالی باشد، شرکت‌های دارویی به آن داروی نسیه نمی‌دهند. اگر هم می‌دادند، اکنون باید این داروخانه پول شرکت‌های دارویی را بپردازد و بعد دارو بگیرد. این در حالی است که داروخانه‌ها از سازمان‌های بیمه‌گر طلب دارند و مشکلاتشان بی‌شمار است. رئیس انجمن متخصصان داخلی اظهار می‌کند: قرار است که برخی داروخانه‌های زنجیره‌ای آماده شود. آنچنان که گروهی با هم شریک شده تا چند داروخانه را با هم هماهنگ کنند که البته به نفع خودشان است. با این وجود افرادی که نتوانستد وارد این گروه شوند، ضرر می‌کنند.
فعالیت 12هزار داروخانه در کشور
12 هزار داروخانه در کشور فعال هستند و استان‌های تهران، خراسان‌رضوی و اصفهان بیشترین تعداد داروخانه و داروساز را در کشور دارند. باید گفت که سازمان‌های بیمه‌گر بدهی به داروخانه‌های کشور دارند و همین مساله به حوزه دارو در کشور خدشه وارد کرده است. بر اساس اعلام آمار مرداد 96، مطالبات داروخانه‌های بخش خصوصی از بیمه‌ها ماهانه 500 میلیارد تومان است که در مجموع با توجه به هشت ماه تاخیر در پرداخت مطالبات، این رقم به چهار هزار میلیارد تومان رسیده است.
این در حالی است که چندی پیش شاهرخ رامزی، معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان بیمه سلامت ایران با اشاره به تسویه مطالبات سال 96 داروخانه‌ها در 11 استان کشور، گفت: پرداخت علی‌الحساب به داروخانه‌ها متناسب با وصول اعتبارات سال 97، در دستور کار سازمان بیمه سلامت قرار دارد. با وجود مشکلات عدیده در نظام دارویی کشور، ادغام داروخانه‌ها و ایجاد داروخانه‌های زنجیره‌ای نیز مزید بر علت شده و امکان دارد عامل بحران در صنعت داروسازی باشد.
از سوی دیگر، برخی صاحب نظران برآنند که برای مقابله با ایجاد داروخانه‌های زنجیره‌ای باید داروخانه‌ها را توانمند کنیم. این در حالی است که اگر داروخانه‌های مشارکتی مد نظر باشد، باید سکان هدایت آن را به داروسازان سپرد که دستی بر آتش دارند نه آنکه برخی‌ها با لابی‌گری وارد این حوزه شده و بازار اقتصادی دارویی ایران را در دست بگیرند. بنابراین وقت آن رسیده که بعد از این همه اتلاف وقت به ساماندهی داروخانه‌ها در کشور بپردازیم.
براساس قانون متولی ساماندهی داروخانه‌ها در کشور وزارت بهداشت و درمان و انجمن داروسازان کشور است. همچنین جلوگیری از تشکیل داروخانه‌های زنجیره‌ای برعهده سازمان غذا و دارو است. آنچنان که اسفند 96 کیانوش جهان‌پور، سخنگوی سازمان غذا و دارو با غیررسمی خواندن فعالیت داروخانه‌ها زنجیره‌ای در کشور گفت که این پدیده در نظام دارویی ما قابل پذیرش نیست. بنابراین از شواهد امر پیداست که زنجیره‌ای شدن داروخانه‌ها مفید فایده نبوده و باید هر چه زودتر بساط آن در نظام دارویی کشور جمع شود.
نظام‌مندی داروخانه‌ها در سراسر ایران
رئیس انجمن داروسازان ایران در این باره می‌گوید: مساله زنجیره‌ای شدن فروشگاه‌ها در بسیاری از کشورها مطرح است. در ایران هم قبلا فروشگاه‌های بزرگی همچون فروشگاه کوروش، ایران و... دایر بودند که شعباتی را در تهران داشتند. هم اکنون هم در سوپرمارکت‌های نیروهای مسلح فروشگاه‌های بزرگی دایر شده که از سال‌های قبل به مردم خدمات ارائه می‌کنند.
البته این فروشگاه‌ها خیلی محدود است. رهبر مژدهی‌آذر ادامه می‌دهد: بنده بیش از یکی دو مورد از این فروشگاه‌ها را نمی‌شناسم، اما اخیرا با فروشگاه زنجیره‌ای کوروش مواجه شدیم که در هر کوی و برزنی آمده و مغازه‌های بزرگی را دایر کرده و ارائه خدمات می‌کنند. با این حال ممکن است که این فروشگاه‌ها برخی کالاها و خدمات را تاحدودی ارزان‌تر ارائه کنند و با توجه به اینکه فاکتور هم می‌دهند، عده‌ای از آنها تعریف و تمجید کنند، اما توجه ندارند که هر قوم و ملتی یک عادت، روش و سنتی دارد.
او با اشاره به ضرب‌المثلی تحت عنوان «هر سخن جایی و هر نکته مقامی دارد»، اظهار می‌کند: اینکه کالاهای فروشگاه‌های زنجیره‌ای ارزان‌ترند یا این فروشگاه‌ها قبض صادر می‌کنند، برای همه جا مناسب نیست. مژدهی‌آذر توضیح می‌دهد: ما در محلات خودمان سوپرمارکت‌هایی داریم که جلوی بیکاری را گرفته‌اند، آنچنان که مردم به خدمات آنها عادت کرده و این سوپرمارکت‌ها را از خودشان می‌دانند. رئیس انجمن داروسازان ایران بیان می‌کند: این در حالی است که خریدار و فروشنده در فروشگاه‌های بزرگ هیچ‌گونه ارتباطی با هم ندارند.
اکنون وضعیت داروخانه‌های زنجیره‌ای هم به همین صورت است. او خاطرنشان می‌کند: باید بگویم که انجمن صنعتی و علمی داروسازان یک واحد صنفی است که با صد سال سابقه در خدمت وزارت بهداشت بوده و در هر زمینه‌ای صاحبنظر است. به رغم اینکه که وزارت بهداشت توجه ویژه‌ای به این انجمن نداشته اما انجمن داروسازان توانسته در تمام ایران داروخانه‌ها را نظام‌مند کند. مژدهی‌آذر یادآور می‌شود: در هر کوی و برزنی که نگاه کنید، داروخانه‌ای دایر شده است. حتی در برخی آپارتمان‌ها، در کوچه‌ها و در بسیاری از اماکنی که قبلا امکان دایر شدن داروخانه وجود نداشت؛ اینک مردم به سهولت به داروخانه‌ها دستری دارند.
تسلط کامل بر سرمایه‌داری با داروخانه‌های زنجیره‌ای
رئیس انجمن داروسازان ایران تاکید می‌کند: اگر داروخانه‌ها زنجیره‌ای شوند، تعداد زیادی از این داروخانه‌ها باید با هم ادغام شوند و بعد به شکل داروخانه بزرگ درآیند که ممکن است یک قسمت آن فقط مربوط به دارو باشد و قسمت‌های دیگر کالاهای دیگری را دربر بگیرند. او ابراز می‌کند: به نظر بنده داروخانه‌های زنجیره‌ای با حال و هوای مردم منافات دارند. بیشتر مردم به داشتن ارتباط عاطفی با ارائه‌دهندگان دارو و گرفتن مشاوره از آنها عادت کرده‌اند. داروسازان هم به خلق و خوی مردم عادت دارند.
بنده حدود 40، 45 سالی است که در داروخانه‌ای در خیابان مهرآباد جنوبی مستقر هستم. خیلی‌ها به عنوان دکتر محلی و مشاور با بنده گفت‌وگو می‌کنند. آنچنان که بارها و بارها تقاضاکنندگان دارو از راه‌های دور برای احوالپرسی آمده‌اند. چنین حالتی را در داروخانه‌های زنجیره‌ای نخواهیم داشت. مژدهی‌آذر می‌گوید: داروخانه‌های زنجیره‌ای فتح بابی برای تسلط کامل بر سرمایه‌داری در کشور است. می‌بینیم که به تدریج چنین رویکردی در انواع کارها در حال وقوع است. او عنوان می‌کند: ابتدای انقلاب امام خمینی(ره) می‌گفتند «سند دست پینه بسته دهقان است».
اکنون سند دست افرادی است که میلیارد میلیارد سرمایه دارند و می‌آیند داروخانه زنجیره‌ای بزنند. مژدهی‌آذر در پایان حاطرنشان کرد: با ایجاد داروخانه‌های زنجیزه‌ای موجودیت داروخانه‌های فعلی که به طور متناسب در سراسر کشور گسترده شده‌اند، به خطر می‌افتد.
نظر شما