سلامت نیوز: 21 آبان سال گذشته بود که زلزله‌ای مهیب غرب کشور (در مرز ایران و عراق) را لرزاند و برای روزهای متوالی کشور را در بهت و اندوه فرو برد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از همدلی ،درست بعد از این اتفاق تراژیک (که بنابر گفته سازمان پزشکی قانونی در اثر آن 620 نفر جان خود را از دست دادند و حدود 70هزار نفر را بی‌خانمان کرد) و در حالی که دولت دست و پایش را گم کرده بود، مردم سایر استان‌های کشور با همه توان به کمک هموطنان کردشان در مرزهای غربی شتافتند تا در حد توان کمی از رنج پیش آمده را جبران نمایند. آن روزها این شعر سعدی که گفته «چو عضوی به درد آورد روزگار/ دگر عضوها را نماند قرار» بیش از هر زمانی عینیت یافت. با این حال رفته رفته و همزمان با کم رنگ شدن خبر زلزله کرمانشاه در رسانه ها مشکلات این مردم نیز تا حدود زیادی از دیده‌ها پنهان ماند.
براساس گزارش میدانی در حال حاضر (تا تنظیم لحظه این گزارش؛ روز گذشته) باران باریدن گرفته و برخی کانکس‌ها (آنهایی که کیفیت پایینی دارند) از سقف و کف آب می‌دهند. باد شدیدی وزیدن گرفته و کانکس هایی را که کیفیت پایین تری دارند از زمین کنده و به این سو و آن سو پرت می کند. در مجموع شرایط جوی در وضعیت هشدار است. این وضعیت بد وقتی بدتر می شود که بفهمیم ساکنان این کانکس ها حتی از عهده ایزوگام سقف های کانس شان بر نمی‌آیند چرا که هزینه ایزوگام در چند ماه گذشته چند برابر شده است.

بی تردید مهم‌ترین چالش پیش‌روی مناطق زلزله‌زده نداشتن سرپناه و مسکن است. در حالی که دولت از اعطای وام ۴۰ میلیونی برای بازسازی خانه ها خبر داده اما بر اساس اخبار رسیده این مبلغ نه تنها جوابگوی هزینه ساخت و ساز که جوابگوی تعمیر و بازسازی نیست چرا که بسیاری از خانه ها تخریبی بالا دارند. در حالی که یک شهروند سرپل به همدلی می گوید: هنوز بسیاری از زلزله‌زدگان در کانکس‌ها و تعداد کمتری در چادر زندگی می کنند، روایت نهادهای مسئول تا حدودی متفاوت و لحنی امیدوارانه دارد .

تاکنون حدود 16500 خانه در روستاها احداث شده است
هشتم مرداد‌ماه امسال بود که «رئیس ستاد بازسازی مناطق زلزله‌زده استان‌کرمانشاه» در گفت و گویی با ایرنا اعلام کرد که «تاکنون بازسازی 56 هزار واحد مسکونی آسیب دیده آغاز شده و 47 هزار مسکن نیز آماده سکونت شده است.» فردای آن روز یعنی نهم مرداد معاون اول رئیس جمهوری وارد کرمانشاه شد تا پنج هزار مسکن بازسازی شده در مناطق زلزله را راه اندازی می‌کند.
دو روز پیش بود که استاندار کرمانشاه در گفت و گو با جماران، با تشریح آخرین اقدامات بازسازی مناطق زلزله زده و کمک به آسیب‌دیدگان با اشاره به تخصیص بودجه 11 هزار میلیارد برای این اقدام، از تامین 6 هزار میلیارد تومان از آن اعتبار توسط دولت خبر داد و ابراز امیدواری کرد که مابقی آن نیز تا پایان امسال پرداخت شود.

هوشنگ بازوند در این باره اظهار داشت: نزدیک به 56 هزار خانه در این زلزله نیاز به تعمیر داشتند که تا امروز تعمیرات مربوط به 52 هزار خانه به اتمام رسیده و متوسط هزینه‌ای که برای هر خانه انجام شده از 8 الی 12 میلیون تومان بوده است. خانه‌های احداثی نوع یک در روستاها 12500 باب بوده که کل آن به اتمام رسیده است. اما خانه‌های احداثی نوع دو که سازه‌های آن تخریب نشده ولی فرصت ساخت استاندارد آنها فراهم شده حدود 15000 باب است که باید گفت در مجموع تاکنون حدود 16500 خانه در روستاها احداث شده است.

روایت یک شهروند سرپل از مصیبت‌های رفته بر مردم
در این میان یک شهروند سرپل ذهابی از مصائب رفته بر او و هم ولایتی هایش می گوید: ما خودمان در کانکس زندگی می کنیم. در برخی روستاها و به شکل محدود در سرپل اقدامات مثبتی انجام شده است. اما آنچه قابل مشهود است اینکه تعداد کمی از مردم در خانه‌های ساخته شده اسکان داده شده‌اند و اغلب مردم در اقامتگاه‌های موقتی به سر می‌برند. حالا بعد از گذشت یک سال این شیوه زندگی شرایط بدی را برای ساکنان ایجاد کرده است. مثلا وضعیت دستشویی و حمام های مشترک بسیار بد است و بیماری‌های ویروسی یکی از خطرات آن است.

این شهروند می گوید: حالا مشکلات جسمی و خطرات ناشی از بیماری های واگیردار به کنار؛ شیوع آسیب های روانی را در اجتماع مردم زلزله زده می‌توان به خوبی حس کرد. او ادامه می دهد: چون من تهران زندگی می کنم هروقت که می آیم به مادرم سری بزنم و مردم را می بینم چنین مسئله ای را به خوبی درک می کنم. بعد از گذشت یک سال بسیاری از مردم امیدشان را برای بهبود وضعیت از دست داده‌اند. مردمی که دیگر هیچ پشتوانه‌ای ندارند و نمی‌دانند به چه طنابی چنگ بزنند. در این شرایط یاس و در حالی که مسئولین بیش از اقدام و عمل، وعده می دهند، مردم در معرض انواع بیماری هستند و بزرگ ترین بیماری ترس و ناامیدی است. متاسفانه در یک سال گذشته در مناطق ما چند مورد خودکشی اتفاق افتاده که هرچند مسئولان دلایل چنین امری را مسائل خانوادگی عنوان می کنند اما واقعیت این است تا زمانی که خود مسئولان بی‌سرپناه نشوند نمی‌فهمند ما از چه داریم می گوییم. آنها ضجه‌های ما را مانند اصواتی بی معنا می‌شنوند. گفته‌های این شهروند باعث شد تا همدلی سراغ مدیرکل بهزیستی استان کرمانشاه برود و از او درباره تبعات روانی زلزله یک سال پیش بپرسد. دکتر امید قادری در این باره اظهار داشت: بی‌شک رسیدگی به وضعیت زلزله زدگان نیازمند همتی جمعی بین دولت و مردم و همچنین سایر نهادها با یکدیگر است. درست است مواردی اقدام به خودکشی بوده اما نمی توان گفت دلیلش آسیب های ناشی از زلزله بوده است. بهزیستی استان توانسته ساخت 19 پروژه در مناطق زلزله زده را که شامل چند مجتمع توانبخشی در سرپل ذهاب، ثلاث باباجانی، چم زرشک، ازگله، ریجاب، شیخ صله، و همچنین ساخت 11 مهد کودک، ساخت چند مرکز توانپزشکی ( از این تعداد مجموعا 2 پروژه با اعتبار دولتی بوده) را با کمک خیرین به پایان برساند.

او ادامه داد: غربال گری روانشناسی 77 هزار و 500 خانوار آسیب دیده زلزله زده توسط 106 روانشناس در قالب 53 تیم تخصصی با محوریت بهزیستی که از این تعداد بیش از 6 هزار نفر نیازمند مداخلات روانشناسی تخصصی و 26 هزار نفر نیز به مشاوره های گروهی نیازمند بودند که با این اقدامات صورت گرفته شاهد کاهش 14 درصدی خودکشی در این مناطق بودیم.
مدیرکل بهزیستی استان کرمانشاه گفت: 118 معلول جدید، 23 فرد ضایعه نخاعی، 14 کودک که والدین خود را از دست دادند، 67 کودک که یک والد خود را از دست دادند و 118 زن سرپرست خانوار جدید توسط بهزیستی شناسایی شد. همچنین به 181 زن سرپرست خانوار هر کدام مبلغ 15 میلیون تومان در مناطق زلزله زده که سرمایه کار خود را از دست دادند کمک بالاعوض شد. مجموع این پرداخت ها یک میلیارد و 337 میلیون تومان در قالب تسهیلات اشتغال زایی بلاعوض انجام شده است.

انجام اقدامات امداد و نجات با افراد زلزله‌زده با ارسال 450 کامیون محوله کمک مردمی، خیرین و ادارات بهزیستی سراسر کشور
قادری از تکمیل یک هزار و 135 واحد مسکونی تخریب شده مددجویان تحت پوشش که 370 واحد توسط سازمان بسیج سازندگی ساخته شده خبر داد و گفت: در حال حاضر 50 درصد مددجویان خانه‌های خود را تحویل گرفته و پایان کار ساخت مسکن مددجویان روستایی آخر آذرماه امسال است.
بر اساس گفته های این مسئول راه اندازی دو مرکز مشاوره و مداخلات روانی در شهرستان های سرپل ذهاب و ثلاث باباجانی به منظور ارائه خدمات رایگان روانشناسی به افراد آسیب دیده و راه اندازی مراکز اورژانس اجتماعی در تمام شهرستان های استان و زلزله‌زده به منظور جلوگیری از وقوع آسیب های اجتماعی از دیگر اقدامات در دست اجرا است.

روایت شهروند دیگر
با فرا رسیدن سالگرد واقعه تلخ زلزله غرب کشور و در حالی که روایت رسمی درباره رتق و فتق امور امیدوارانه به نظر می‌رسد مردم زلزله زده جور دیگری می بینند! یک شهروند دیگر (خانمی جوان) سرپل ذهابی درباره تبعات روانی زلزله می گوید: ما در کانکس زندگی می کنیم. زندگی که چه عرض کنم، تنها زنده‌ایم. 40 روز پیش بود که یک زن میانسال خودش را آتش زد. پیش‌تر در منطقه هم چند مورد خودکشی یا اقدام به آن رخ داده بود. همیشه مسئولان این خودکشی ها را توجیه می کنند مثلا یک معلم بود که خودش را کشت این را گفتند مشکل خانوادگی دلیل خودکشی‌اش بوده یا مثلا خودکشی دو دختر را به دلایل عاطفی ربط دادند! من خودم اما یک خانم را می شناسم که چند روز پیش با قرص اقدام به خودکشی کرد هرچند او زنده ماند اما می دانم و مردم هم می دانند او به چه دلیل این کار را کرد. اینکه خودکشی با قرص در آمار‌های خودکشی ثبت می شود برای من جای سوال دارد! در همین رابطه خبرنگار همدلی در استان کرمانشاه تلاش کرد با پیگیری آماری علل موارد خودکشی صورت گرفته بعد از زلزله را مورد بررسی قرار دهد. بهزیستی استان کرمانشاه می گوید که میزان خودکشی سال 96 نسبت به سال 95 ، 14 درصد کاهش داشته که این خود می تواند دلیلی باشد بر این نکته که خودکشی های بعد از زلزله به دلایل شخصی انجام شده است!به اعتقاد روانشناسان رابطه بین داشتن سرپناه و احساس امنیت روانی، امری بدیهی است و از این رو اولویت ساخت مسکن می تواند در مهار آسیب های روانی- اجتماعی ناشی از زلزله نقشی مهم ایفا کند.