سلامت نیوز: كودك همسری یكی از آسیب های اجتماعی محسوب می شود كه بنا بر اظهار نظر روانشناسان آن را می توان مصداق صریح كودك آزاری نیز دانست. به‌طور كلی كودك همسری می تواند محرومیت های بسیاری چون بازماندن از تحصیل، طی نكردن دوران كودكی به صورت عادی و موارد دیگری را برای كودك به همراه داشته باشد.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه آرمان نوشت: گفتنی است امروزه به رغم وجود قوانین هنوز شاهد ازدواج كودكان در سنین پایین هستیم كه این مهم خود بیانگر این مساله است كه قوانین موجود در این رابطه از ضوابط اجرایی لازم برخوردار نیست. همچنین قدرت فرهنگ ها و باورهای رایج در جامعه بیشتر و قوی تر از قوانین موجود است، از این‌رو می‌توان اظهار کرد كه تغییر دادن فرهنگ ها می تواند راهكار مناسبی برای مقابله با پدیده كودك همسری باشد.
آنچه مسلم است دلایل متعدد را می توان در بروز این پدیده دخیل دانست. هر چند مهم ترین آن مسائل فرهنگی است، چرا كه طبق تحقیقات به‌عمل آمده بسیاری از خانواده هایی كه كودكان خود را در سنین پایین مجبور به ازدواج می كنند، تنها تحت تاثیر و اجبار فرهنگ های رایج مجبور به انجام این كار می شوند، چرا كه اگر از این هنجارهای اجتماعی پیروی نكنند، به‌طور حتم از سوی جامعه طرد خواهند شد و انگ‌زنی نسبت به آنها صورت می گیرد. از آنجا كه این فرهنگ ها بیشتر در مناطق كوچك و بسته رایج است، به‌طبع ادامه زندگی برای افرادی كه بخواهند از فرهنگ های رایج تابعیت نكنند سخت می‌شود. از این‌رو جامعه‌شناسان بر این باورند كه تنها راه حل موثر برای این دسته از افراد تغییر دادن فرهنگ ها و الزام به پیروی از خرده فرهنگ های جدید است.
یكی دیگر از دلایل اصلی ازدواج كودكان در سنین پایین را می‌توان در نامناسب بودن شرایط اقتصادی افراد جست وجو كرد، چرا كه در بسیاری از موارد ازدواج در سنین پایین تنها به‌دلیل شرایط نامناسب اقتصادی خانواده صورت می گیرد، تا جایی كه حتی در برخی از موارد خانواده ها كودك را در ازای بدهی كه دارند، به عقد طلبكار خود در می آورند تا از این طریق هم بدهی خود را تسویه كرده باشند و هم اینكه به‌دلیل شرایط نامناسب اقتصادی افراد تحت سرپرست خود را كاهش دهند. بدسرپرستی كودكان را می توان در زمره دیگر دلایل رواج پدیده كودك همسری عنوان كرد، چرا كه طبق آمار موجود بسیاری از افراد تنها به‌دلیل اعتیاد والدین یا نداشتن سرپرست و بد سرپرست دختران مجبور به ازدواج در سنین پایین می كنند تا از این طریق هم سرپرستی برای كودك انتخاب كرده باشند و هم اینكه از انجام مخارج كودك شانه خالی كنند. این در حالی است كه انجام این كار به مثابه پاك كردن صورت مساله است، چرا كه تبعات منفی این ازدواج ها به مراتب بیشتر و وسیع تر از زندگی كودكان با والدین بدسرپرست است.
بررسی آسیب های كودك همسری
ازدواج كودكان در سنین پایین با آسیب های اجتماعی بی شماری همراه است، چرا كه در این نوع ازدواج فرصت زندگی از كودك گرفته می شود كه این خود مشكلات عدیده ای را برای كودك، جامعه و خانواده به همراه خواهد داشت، از این‌رو در ادامه به برخی از آسیب های اجتماعی پدیده كودك همسری می‌پردازیم. یكی از مهم ترین آسیب های اجتماعی ازدواج كودكان در سنین پایین را می توان در افزایش یا رواج خشونت در سطح جامعه یا خانواده دانست چرا كه ازدواج در سنین پایین باعث سركوب شدن هیجانات و احساسات كودك خواهد شد كه این مهم خود می تواند در بلندمدت حس خشم را در فرد زنده كند تا جایی كه فرد نسبت به خود، خانواده و حتی جامعه حس خشم را دارد. استرس نیز یكی دیگر از آسیب های اجتماعی پدیده كودك همسری شناخته شده است، چرا كه روانشناسان بر این باور هستند كه ازدواج در كودكی می تواند موجب استرس و ترس شود كه این مهم در بیشتر موارد تا پایان عمر با فرد همراه خواهدبود. هر چند باید یادآور شد كه استرس و ترس خود مقدمه افسردگی در افراد است. به این معنا افرادی كه در سنین پایین مجبور به ازدواج می شوند به افسردگی مبتلا می شوند، چرا كه در بیشتر موارد از زندگی یا شرایط خود احساس رضایت ندارند.
خودكشی یا خودسوزی را می توان در زمره دیگر پیامدهای منفی ازدواج زودهنگام قرار داد، چرا كه طبق آمار موجود امروزه بخش قابل توجهی از افرادی كه اقدام به خودكشی یا خودسوزی در استان هایی همچون ایلام، سیستان و بلوچستان و كردستان تنها به‌دلیل ازدواج كودكان در سنین پایین است. خیانت یكی از بارزترین پیامدهای منفی ازدواج در سنین پایین است، چرا كه در بسیاری از موارد زوجین از زندگی خود راضی نیستند یا اینكه به‌دلیل عدم تمكین همسر خود به این كار روی می آورند. افزایش آمار طلاق نیز یكی دیگر از جدی ترین آسیب های اجتماعی پدیده كودك همسری است، چرا كه بنابر بررسی های صورت گرفته بیش از نیمی از ازدواج هایی كه در سنین پایین صورت می گیرد محكوم به شكست و در نهایت طلاق است كه البته طلاق خود بسترساز بسیاری از مشكلات اجتماعی می‌شود. پیامدهای بارداری در سنین پایین باید توجه داشت كه بنابر اظهارنظر پزشك زنان، بارداری در سنین پایین می‌تواند خطرات بسیاری را متوجه كودك و مادر كند، چرا كه بارداری در سنین پایین افزایش سقط جنین، باردار ی های سخت، زایمان زودرس یا افزایش تولد نوزادان كم وزن را افزایش می دهد. از این‌رو بسیاری از پزشكان ازدواج در سنین پایین را به هیچ‌وجه توصیه نمی كنند.
بررسی قوانین موجود درباره ازدواج كودكان
طبق ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن ۱۳ سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به سن ۱۵ سال تمام شمسی منوط به اذن ولی به شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح است، با استناد به این ماده قانون می توان گفت كه سن ازدواج رسمی در ایران برای دختران 13 سال و پسران 15 سال است. حال این سوال مطرح می شود كه آیا یك دختر 13 ساله توانایی انجام وظایف زندگی و مسائل زناشویی را دارد؟ آیا ازدواج در این سن ضایع كردن یا ندیده گرفتن حقوق كودك نیست؟ در پایان باید خاطرنشان كرد كه افزایش آمار پدیده كودك همسری در كشور می تواند چهره نامناسبی از ایران به دیگر كشورها نشان دهد. بنابراین انتظار می رود، مسئولان امر با فرهنگسازی،آموزش یا مطلع كردن افراد از عواقب این گونه ازدواج ها مانع از انجام آن شوند.
نظر شما