سلامت نیوز:گروه تولید و تجارت - با اجرای طرح خوداتکایی شکر، ضریب خوداتکایی این محصول در پایان سال96 به 85 درصد رسید و واردات این محصول در سال ‌جاری به صفر رسید.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ابتکار ،شکر یکی از محصولات استراتژیک کشور است. نیاز سالانه کشور به این محصول استراتژیک حدود 2.2 میلیون تن برآورد شده است. طی سال‌های اخیر، در پی تاکیدات مقام رهبری و برنامه‌ریزی‌های وزارت جهاد کشاورزی، تلاش برای خودکفایی در محصولات اساسی آغاز شده است که در همین راستا اجرای طرح اقتصاد مقاومتی شکر نیز از سال 95 در کشور آغاز شده و با اجرای این طرح ضریب خوداتکایی این محصول استراتژیک به 85 درصد افزایش یافته است که در نتیجه آن، واردات شکر به شدت با کاهش روبه‌رو شد، به‌طوری که در سال 97 واردات نداشتیم. ایران جزو کشورهایی است که تولید شکر در آن هم از نیشکر و هم از چغندرقند انجام می‌شود. باتوجه به شرایط آبی کشور، وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده برنامه‌ای برای توسعه سطح زیرکشت چغندرقند ندارد و کشت چغندرقند نیز از بهار به پاییز منتقل می‌شود ضمن اینکه افزایش عملکرد در واحد سطح مورد توجه است.

علیرضا یزدانی، مجری طرح چغندرقند وزارت جهاد کشاورزی  با بیان اینکه 118 کشور جهان تولیدکننده شکر هستند، می‌گوید: 10 کشور در جهان این محصول را از نیشکر و چغندرقند استحصال می‌کنند. ایران نیز در کنار کشورهایی مانند آمریکا، اسپانیا، چین، مصر، پاکستان، ونزوئلا، اکوادور و... جزو 10 کشور جهان است که شکر را از چغندرقند و نیشکر استحصال می‌کند.

مجری طرح چغندرقند وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه تولید نیشکر به دلیل نیاز به شرایط خاص آب و هوایی فقط در استان خوزستان انجام می‌شود، ادامه می‌دهد: برنامه‌ای برای توسعه سطح زیرکشت نیشکر وجود ندارد ولی برنامه کشت چغندرقند پاییزه در تناوب زراعی با نیشکر در دستورکار قرار دارد.
وی با اشاره به اینکه تا قبل از سال 96 سهم تولید شکر نیشکری در کشور از شکر چغندری بیشتر بود، اضافه می‌کند: در پایان سال 96 با تولید 8 میلیون تن چغندرقند، سهم شکر چغندری به حدود 57 درصد رسید و سهم شکر نیشکری در همین سال 43 درصد بود.

یزدانی با بیان اینکه در زمان پیروزی انقلاب در سال 57، سطح زیرکشت نیشکر حدود 13 هزار هکتار بوده ادامه می‌دهد: سال گذشته این عدد به حدود نود هزار هکتار رسید یعنی نزدیک به 190 درصد افزایش سطح زیرکشت نیشکر را نسبت به 40 سال گذشته داشتیم. باید توجه داشت که نیشکر محصولی آب‌بر است و مناطق دیگر کشور هم به دلیل شرایط آب و هوایی پتانسیل تولید نیشکر را ندارند. البته سال گذشته رکورد بی‌سابقه‌ای در تولید نیشکر داشتیم و حدود 7 میلیون و 900 هزار تن نیشکر در کشور تولید شد که این عدد در تاریخ تولید نیشکر کشور بی‌سابقه بوده ضمن اینکه از این میزان نیشکر حدود 860 هزار تن شکر استحصال شده است.

وی با اشاره به اینکه در سال 92 تولید نیشکر در کشور حدود 6.5 میلیون تن بوده است، اضافه می‌کند: امسال خشکسالی‌ که در استان خوزستان پیش آمد بر تولید تاثیرگذار بود و به همین دلیل تولید نیشکر از سال گذشته کمتر خواهد بود. همچنین بارندگی‌هایی که در پاییز اتفاق افتاده عملیات برداشت را با محدودیت‌هایی مواجه کرده است.

یزدانی با بیان اینکه 21 استان کشور درگیر کشت چغندرقند هستند، ادامه می‌دهد: تولید چغندرقند نیز در سال ٩۶ با ثبت رکوردی بی‌سابقه به 8 میلیون تن رسید. این عدد در روزهای ابتدایی پیروزی انقلاب حدود 3 میلیون و 700 هزارتن بوده و در سال 92 این رقم به حدود 3.5 میلیون تن رسیده بود.
یزدانی درباره میزان واردات شکر در سال 92 می‌گوید: میزان واردات در این سال براساس ثبت سفارشی که در سال 91 انجام شده بود حدود یک میلیون و 579 هزارتن بود که در سال 97 که این رقم به حدود 88 هزار تن رسید و این 88 هزار تن نیز مانده ثبت سفارشی بوده که در سال 96 انجام شده بود. بنابراین عملا در سال 97 وارداتی در این زمینه نداشتیم.

وی درباره وضعیت تولید سال جاری با بیان اینکه عملیات برداشت همچنان ادامه دارد، اضافه می‌کند: امسال سطح زیرکشت مقداری کاهش یافته اما بارندگی‌هایی که در پاییز اتفاق افتاد، عملکرد در واحد سطح را افزایش داده است. تاکنون حدود 5 میلیون و 800 هزار تن چغندرقند تحویل کارخانجات شده، با احتساب یک میلیون تن چغندری که در تابستان برداشت شده این عدد تاکنون معادل 6 میلیون و 800 هزار تن است اما برداشت همچنان ادامه دارد.
وی درباره اینکه آیا باتوجه به افزایش عملکرد در واحد سطح میزان تولید به رقم سال گذشته (8 میلیون تن) خواهد رسید، ادامه می‌دهد: به دلیل کاهش سطح زیرکشت مقداری در این زمینه با کاهش مواجه خواهیم بود بنابراین باتوجه به این مسئله و همچنین باتوجه به کاهش تولید نیشکر، امسال میزان تولید شکر نیز مقداری افت می‌کند. قیمت خرید تضمینی چغندرقند و نرخ خرید شکر ازجمله فاکتورهایی است که در این زمینه تاثیر دارد. افزایش هزینه‌‌های تمام‌شده تولید در کاهش سطح زیرکشت امسال موثر بود همچنین تسویه حساب کارخانجات با کشاورزان در این زمینه دخیل بود.

برنامه مدون تولید پایدار شکر
یزدانی با بیان اینکه در راستای پایداری تولید شکر در کشور، یک روند متعادل را مدنظر داریم، اضافه می‌کند: سال گذشته یک سال استثنایی در تولید بود، برخی کارخانه‌ها به دلیل پایین بودن ظرفیت‌شان در زمان تحویل دچار مشکلاتی شدند ولی صنعت قند با همه توان و غیرت تا آخرین چغندرقند را تحویل گرفتند و به همین دلیل دوره بهره‌برداری آنها بسیار طولانی شد و در نتیجه زمان تسویه حساب کارخانجات با کشاورزان طولانی شد.مجری طرح چغندرقند وزارت جهاد کشاورزی گفت: در کنار این مسائل، قیمت شکر در بازار حتی از نرخ مصوب دولت نیز پایین‌تر آمد و کارخانجات در فروش محصول خود دچار مشکل شدند و نتوانستند به موقع با کشاورزان تسویه حساب کنند.

یزدانی با تاکید بر اینکه قیمت شکر باید اصلاح شود، اضافه می‌کند: ‌اعلام قیمت شکر تا خرداد هر سال، باعث می‌شود کارخانجات بهتر بتوانند شکر خود را به فروش برسانند اما متاسفانه طی یک الی دو سال اخیر قیمت شکر عملا در نیمه دوم سال اعلام شده است و این باعث شده کارخانجات در فروش محصول خود و تسویه مطالبات کشاورزان دچار مشکل شوند. باتوجه به افزایش هزینه‌های تولید، قیمت خرید تضمینی چغندرقند باید اصلاح شود که وزارت جهاد کشاورزی این مسئله را پیگیری می‌کند.

یزدانی ادامه می‌دهد: قیمت خرید تضمینی چغندرقند بهاره ۳ هزار و ۴۰۳ ریال و چغندرقند پاییزه ۳ هزار و ۳۳۸ ریال تصویب و اعلام شده است در حالی که پیشنهاد ما افزایش حدود ۳۲ درصد نسبت به سال ۹۶ است که براین اساس باید قیمت به بالای ۴۰۰ تومان می‌رسید. این مقام مسئول درباره اینکه قیمت شکر چقدر باید افزایش یابد توضیح می‌دهد: ‌قیمت شکر فرمول خاص خود را دارد ضمن اینکه در این زمینه علاوه بر قیمت چغندرقند باید هزینه کارخانه در تولید شکر نیز مورد توجه قرار بگیرد. طی چند سال اخیر در زمان پیشنهاد قیمت‌های تضمینی، تاکید وزارت جهادکشاورزی بر اعلام به موقع قیمت شکر بوده است.

مجری طرح چغندرقند وزارت جهاد کشاورزی در بخش دیگری از سخنان خود می‌گوید: در راستای افزایش ضریب خوداتکایی شکر، یکی از سیاست‌هایی که در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته، توسعه کشت پاییزه چغندرقند است، طی چند سال اخیر نیز توفیقات خوبی در این زمینه حاصل شده است. یزدانی با بیان اینکه در سال زراعی ٩٣-٩٢ سطح زیرکشت چغندرقند پاییزه حدود دو هزار هکتار بوده است، اضافه می‌کند: در سال ٩٧-٩۶ این عدد به حدود 17 هزار هکتار رسید و جز استان خوزستان در 10 استان کشور کشت پاییزه چغندرقند را داشتیم. در استان‌هایی که اصلا سابقه کشت چغندرقند وجود نداشته مانند استان گلستان، مناطق جنوبی استان فارس، مناطق جنوبی استان ایلام، مناطق جنوبی استان کرمانشاه، منطقه مغان اردبیل، اصفهان و... کشت پاییزه چغندرقند انجام می‌شود که در این روش ما شاهد کاهش 40 تا 50 درصدی مصرف آب هستیم و هزینه‌های تولید نیز به شدت کاهش یافته است.

یزدانی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه کارخانه قند دزفول که در گذشته تعطیل شده بود، مجددا فعالیت خود را آغاز خود کرد و وارد مدار تولید شد، می‌گوید: همچنین در استان خوزستان و استان ایلام احداث کارخانجات جدید در دستور کار قرار دارد که مجوزهای آن صادر شده است. ضریب خوداتکایی شکر کشور را در سال 96 بیش از 85 درصد است در صورتی که نیاز کشور 2.2 میلیون تن است.